KLİNİK YÖNETİŞİM İKLİMİNİN HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ İLE İLİŞKİSİNİN YAPISAL EŞİTLİK MODELLEMESİYLE İNCELENMESİ
Yıl: 2022 Cilt: 7 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 444 - 460 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.35232/estudamhsd.1074600 İndeks Tarihi: 28-10-2022
KLİNİK YÖNETİŞİM İKLİMİNİN HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ İLE İLİŞKİSİNİN YAPISAL EŞİTLİK MODELLEMESİYLE İNCELENMESİ
Öz: Klinik yönetişim, tıbbi hataların dikkate alındığı, uygun olmayan, zayıf ve etkisiz bakımın ortadan kaldırıldığı önemli bir ilkedir. Araştırmanın amacı, farklı statülerdeki hastanelerde klinik yönetişim ikliminin hasta güvenliği kültürü ile ilişkisinin incelenmesidir. Kesitsel nitelikteki bu araştırma; Haziran 2020-Nisan 2021 tarihleri arasında İstanbul’da farklı statüdeki 9 hastanede görev yapan, çok aşamalı örnekleme yöntemiyle seçilen ve araştırmaya katılmaya gönüllü olan, 2.055 hekim ve hemşire ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, kişisel bilgi formu, klinik yönetişim iklim ölçeği ve hasta güvenliği kültürü ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Toplanan veriler, Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) ile değerlendirilmiş, verilerin analizinde IBM SPSS 24,0 ve IBM AMOS 24,0 programları kullanılmıştır. Ölçüm modelinin doğrulayıcı faktör analizi sonucu, standart faktör yüklerinin 0,52-0,90 aralığında olduğu, 6 alt boyuttan oluşan klinik yönetişim iklimi ve 12 alt boyuttan oluşan hasta güvenliği kültürü ölçeklerinin boyut yapısının korunduğu tespit edilmiştir. YEM analizi sonuçlarına göre; klinik yönetişim ikliminin hasta güvenliği kültürüne etkisinin (β=0,690; p<0,05) pozitif yönde ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu ayrıca, klinik yönetişim iklimi (KYİ) değişkeninin, hasta güvenliği kültürü (HGK) değişkenini %39,8 oranında açıkladığı (R2=0,398) belirlenmiştir. Hastanelerde klinik yönetişim iklimi değişkenleri ile hasta güvenliği kültürü değişkenleri arasında pozitif yönde önemli ilişki olduğu, hasta güvenliği kültürünün gelişmesi için klinik yönetişimin güçlendirilmesinin önemli olduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışmada elde edilen bulguların, sağlık politikacılarına strateji oluşturmada yol gösterebileceği ayrıca sağlık hizmetlerinin daha kaliteli ve güvenli sunulmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelime: Examining the relationship of clinical governance climate and patient safety culture with structural equation modelling
Öz: Clinical governance is an important principle which medical errors are taken into account and inappropriate, poor and ineffective care is eliminated. The purpose of this study is to evaluate the relationship between clinical governance climate and patient safety culture in hospitals with different statuses. This cross-sectional study is conducted with 2055 volunteer physicians and nurses, working in 9 different hospitals in Istanbul between June 2020 and April 2021. Subjects are chosen on a volunteer basis and multi-stage sampling method is used. Research data is collected via a questionnaire consists of a clinical governance climate scale, patient safety culture scale and demographics. Data is evaluated with the Structural Equation Modelling (SEM) and data is analyzed by using IBM SPSS 24.0 and IBM AMOS 24.0 programs. As a result of the confirmatory factor analysis of the measurement model, it is determined that the standard factor loads are in the range of 0.52-0.90 the dimensional structure of the clinical governance climate scales consisting of 6 sub-dimensions and the patient safety culture scales consisting of 12 sub-dimensions are preserved. According to the results of SEM analysis; the effect of clinical governance climate on patient safety culture (β=0.690; p<0.05) is positive and statistically significant. In addition, the clinical governance climate (CGC) variable is able to explain the patient safety culture (PSC) variable at a rate of 39.8% (R2=0.398). There is a significant positive relationship between clinical governance climate variables and patient safety culture variables in hospitals and strengthening, clinical governance is important for the development of patient safety culture. Findings of this study may guide health politicians in strategy development and contribute to better quality and safe delivery of health services.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Scally L, Donaldson J. Clinical governance and the drive for quality improvement in the new NHS in England. British Medical Journal. 1 9 9 8 ; 3 1 7 ( 7 1 5 0 ) : 6 1 – 6 5 . doi:10.1136/bmj.317.7150.61.
- 2. Haxby E, Hunter D, Jaggar S. Clinical governance and patient safety. In: Hammond S. An Introduction to Clinical Governance and Patient Safety. 1st edition. Oxford University Press; New York 2010, pp 1-9.
- 3. Nieva VF, Sorra J. Safety culture assessment: a tool for improving patient safety in healthcare organizations. Qual Saf Health Care. [Internet]. 2003 [cited 2020 Aug 16];12(2):17-23. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/ articles/PMC1765782/
- 4. Gunawan D, Hariyati TS. The implementation of patient safety culture in nursing practice. Enfermería Clínica. 2019; 29(S2):139-145. doi:10.1016/j. enfcli.2019.05.007.
- 5. Institute of Medicine (US) Committee on Quality of Health Care in America. To Err is Human: Building a Safer Health System. Kohn LT, Corrigan JM, Donaldson MS, editors. Washington (DC): National Academies Press (US); 2000.
- 6. Makary M, Daniel M. Medical error—the third leading cause of death in the US. BMJ. 2016;353.
- 7. Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Verimlilik, Kalite ve Akreditasyon Dairesi Başkanlığı, Güvenlik Raporlama Sistemi 2017 Türkiye İstatistikleri Raporu. Sağlık Bakanlığı, Ankara, 2018. ISBN: 978-975-590-695-9.
- 8. Çakmak C, Demir H, Kıdak LB. A Research on Examination of Medical Errors through Court Judgments. J Turgut Ozal Med Cent. 2017;24(4):443-49,
- 9. Artar C, Güçlü A. Sağlık İşletmelerinde Yanlış Tedavi Sonucu Hasta Mağduriyetleri ve Hukuki Boyutunun İncelenmesi. Aydın Sağlık Dergisi. 2020;6(3):235-47.
- 10.Gürdoğan EP. Bir Üniversite Hastanesinde Hemşirelerin Klinik Yönetişim İklim Düzeyinin İş Doyumuna Etkisi, [Doktora Tezi], İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2012.
- 11. Köroğlu N. Hemşirelerin Değerlendirmesiyle Hastanelerin Klinik Yönetişim İklim Düzeylerinin Belirlenmesi. KTÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Trabzon, 2018.
- 12. Lale BM. Hemşirelerin Çalışma Ortamına İlişkin Algıları ve Klinik yönetişim İklimi Düzeyleri [Yüksek Lisans Tezi], İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2019.
- 13. Sarchielli G. et al. Is medical perspective on clinical governance practices associated with clinical units performance and mortality?. A cross-sectional study through a record-linkage procedure. SAGE Open Medicine.2016;4:1–12. DOI:10.1177/ 2050312116660115.
- 14. Marin GA, Ruiz FR. Clinical governance and patient safety culture in clinical laboratoriesin the Spanish National Health System. Revista de Calidad Asistencial. 2017;32(6):303-15. DOI:10.1016/j.cali.2017.07.003.
- 15. Halton K, Hall L, Gardner A, MacBeth D, Mitchell BG. Exploring the context for effective clinical governance in infection control. American Journal of Infection Control. 2017;45(3): 278-83. DOI:10.1016/j.ajic.2016.10.022.
- 16. Karassavidou E, Glaveli N, Zafiropoulos K. Assessing hospital's readiness for clinical governance quality initiatives through organizational climate. Journal of Health Organization and Management. 2011;25(2):214-40. DOI:10.1108/ 14777261111134437. -
- 17. Dreliozi A, Siskou O, Maniadakis N, Prezerakos P. Clinical Governance and Effective Quality&Risk Management in Greek Hospitals. International Journal of Health Research and Innovation [Internet]. 2013 [cited 2021 Sep 6];1(3):7-17. Available from: http://www.scienpress.com/Upload/IJHR I/Vol%201_3_2.pdf
- 18. Kline RB. Principles and Practice of Structural Equation Modeling. 2nd ed. New York: Guilford Press; 2005.
- 19. Jackson DL. Revisiting sample size and number of parameter estimates: Some support for the N:q hypothesis. Structural Equation Modeling. A Multidisciplinary Journal. 2003;10(1):128–41. https://doi.org/10.1207/S15328007SEM 1001_6.
- 20. Freeman T. Measuring progress in clinical governance: assessing the reliability and validity of the Clinical Governance Climate Questionnaire. Health Services Management Research, Health Services Management Centre. [Internet]. 2003 [cited 2021 Feb 02];16(4):234-250. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/146136 21/
- 21. Sorra JS, Nieva VF. Hospital survey on patient safety culture. Rockville. [Internet]. 2004 [cited 2021 Jun 30];MD:AHRQ Publ. No.04-0041. Available from: https://proqualis.net/ sites/proqualis.net/files/User%20guide% 20HSOPSC.pdf
- 22. Filiz E. Hastanede hasta güvenliği kültürü algılamasının ve sağlık çalışanları ile toplumun hasta güvenliği hakkındaki tutumunun belirlenmesi [Yüksek Lisans Tezi ], Konya: Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2009.
- 23. Chandraharan E. Arulkumaran S. Clinical Governance. Obstetrics Gynaecology& Reproductive Medicine. [Internet]. 2007 [cited 2022 Jan 16];17(7):222–24. Available from: https://www. researchgate.net/publication/257692469 _Clinical_governance
- 24. AHRQ, Hospital Survey on Patient Safety Culture:2018 User Database Report. Agency for Healthcare Research and Quality U.S. Department of Health and Human Services 5600 Fishers Lane Rockville, MD 20857 [Internet]. 2018 [cited 2021 Jun 23]:1-146. Available from:https://www.ahrq.gov/sites/default/fi les/wysiwyg/sops/quality-patient-safety/ patientsafetyculture/2018hospitalsopsap pendixes.pdf
- 25. Novikova SI, Richman DM, Supekar K, Barnard Brak L, Hall D. NDAR: A Model Federal System for Secondary Analysis in Developmental Disabilities Research. 2013;45:123-53. https://doi.org/10.1016/ B978-0-12-407760-7.00003-7.
- 26. Alkış N. BAYES Yapısal Eşitlik Modellemesi: Kavramlar ve Genel Bakış. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi [Internet]. 2016 [cited 2022 Jan 30];2(3):105 16. Available from: https://dergipark.org. tr/tr/download/article-file/222932
- 27. Byrne BM. Structural Equation Modelling with AMOS; Basic Concepts, Applications and Programming. 2nd. ed., New York-London: Routledge Taylor& Francis Group; 2010.
- 28. Phakiti A, De Costa P, Plonsky L, Starfield S. The Palgrave handbook of applied linguistics research methodology. 1st ed. Sydney: Palgrave; 2018.
- 29. Schumacker RE, Lomax RG. A Beginner's Guide to Structural Equation Modelling. 3rd. ed., New York-London: Taylor & Francis Group; 2010.
- 30. Fornell C, Larcker DF. Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error [Internet].1981[cited 2021 Oct 1];18(1):39-50. Available from: https://www.jstor.org/stable/3151312
- 31. Meydan CH. Yapısal Eşitlik Modellenmesi Amos Uygulamaları. Birinci Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık, s.182-37, 2011.
- 32. Raykov T. Estimation of composite reliability for congeneric measures. SAGE Publications, Applied Psychological Measurement. 1997;21(2):173–84. doi:10.1177/ 01466216970212006.
- 33. Nakip M, Pazarlama Araştırmaları Teknikler ve (SPSS Destekli) Uygulamalar, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2006.
- 34. Firth-Cozens J. Clinical governance development needs in health service staff. Clin Perform Qual Health Care. 1999;7(4):155-60.
- 35. Murray J, Rayner HF, Fine H, Karia N, Sweetingham R. What do NHS staff think and know about clinical governance?. Clinical Governance: An International Journal. 2004;9(3):172-80.
- 36. Ketrez G. Asistan hekimlerin ve tıp fakültesi son sınıf öğrencilerinin (intern doktorların) hasta güvenliğine ilişkin tutumlarının sosyo-demografik değişkenler açısından değerlendirilmesi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
- 37. Önler E. Ameliyathane Çalışanlarının Hasta Güvenliğine İlişkin Tutumlarının Değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul, 2010.
- 38. Mira JJ, Guilabert M, Vitaller J, Ignacio E. Training in patient safety in medical and nursing schools. Rev Calid Asist. 2016;31(3):141-5.
- 39. Gomes R, Lima VV, Oliveira JM, et al. The Polisemy of Clinical Governance: a review of literature. Cien Saude Colet. 2015;20(8):2431-9.
- 40. Bacaksız FE, Eskici GT, Uğuz G, Seren AK. Türkiye’de “Hasta Güvenliği” Konusunda Son On Yılda (2008-2017) Yayımlanan Ulusal Çalışmaların Değerlendirilmesi: Bibliyografik Bir İnceleme. JAREN. 2020;6(3):523-37.
- 41. Agdash SA, Azar FE, Rezapour A, Mirnia K, Azami A, Saadati M. Patient Safety Culture: A Meta-analysis of Data from Hospitals. International Journal of Hospital Research. 2014;3(4):209-17.
- 42. Reis CT, Paiva SG, Sousa P. The patient safety culture: a systematic reviewby characteristics of Hospital Survey on PatientSafety Culture dimensions. Int J Qual Health Care. 2018;1;30(9):660-77.
- 43. Meydan CH, Şeşen H. Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları, Detay Yayıncılık, Ankara, 2015.
- 44. Hayran O. Sağlık için Yönetişim ve Klinik Yönetişim. SD Dergi. [Internet]. 2012 [cited 2022 Jan 30] Available from: http://www.sdplatform.com/Yazilar/Kose- Yazilari/485/Saglik-icin-yonetisim-ve-klini k-yonetisim.aspx
- 45.Taş Y, Akpınar AT, İşçi E. Kalite Yönetim Sistemi ile Hasta Güvenliği Kültürü İlişkisinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma: Üniversite Hastanesi. [Internet]. 2013[cited 2021 Aug 08]; Available from:https://www. researchgate.net/publication/270271279
- 46. Brown A. Communication and leadership in healthcare quality governance finding from comparative case studies of eight public hospitals in Australia. Journal Health Organizational Managing. 2020;34(2):144-61. DOI:10.1108/ JHOM-07-2019-0194.
| APA | ERASLAN N, Hayran O, Yüksel S (2022). KLİNİK YÖNETİŞİM İKLİMİNİN HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ İLE İLİŞKİSİNİN YAPISAL EŞİTLİK MODELLEMESİYLE İNCELENMESİ. , 444 - 460. 10.35232/estudamhsd.1074600 |
| Chicago | ERASLAN Nuran,Hayran Osman,Yüksel Serhat KLİNİK YÖNETİŞİM İKLİMİNİN HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ İLE İLİŞKİSİNİN YAPISAL EŞİTLİK MODELLEMESİYLE İNCELENMESİ. (2022): 444 - 460. 10.35232/estudamhsd.1074600 |
| MLA | ERASLAN Nuran,Hayran Osman,Yüksel Serhat KLİNİK YÖNETİŞİM İKLİMİNİN HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ İLE İLİŞKİSİNİN YAPISAL EŞİTLİK MODELLEMESİYLE İNCELENMESİ. , 2022, ss.444 - 460. 10.35232/estudamhsd.1074600 |
| AMA | ERASLAN N,Hayran O,Yüksel S KLİNİK YÖNETİŞİM İKLİMİNİN HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ İLE İLİŞKİSİNİN YAPISAL EŞİTLİK MODELLEMESİYLE İNCELENMESİ. . 2022; 444 - 460. 10.35232/estudamhsd.1074600 |
| Vancouver | ERASLAN N,Hayran O,Yüksel S KLİNİK YÖNETİŞİM İKLİMİNİN HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ İLE İLİŞKİSİNİN YAPISAL EŞİTLİK MODELLEMESİYLE İNCELENMESİ. . 2022; 444 - 460. 10.35232/estudamhsd.1074600 |
| IEEE | ERASLAN N,Hayran O,Yüksel S "KLİNİK YÖNETİŞİM İKLİMİNİN HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ İLE İLİŞKİSİNİN YAPISAL EŞİTLİK MODELLEMESİYLE İNCELENMESİ." , ss.444 - 460, 2022. 10.35232/estudamhsd.1074600 |
| ISNAD | ERASLAN, Nuran vd. "KLİNİK YÖNETİŞİM İKLİMİNİN HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ İLE İLİŞKİSİNİN YAPISAL EŞİTLİK MODELLEMESİYLE İNCELENMESİ". (2022), 444-460. https://doi.org/10.35232/estudamhsd.1074600 |
| APA | ERASLAN N, Hayran O, Yüksel S (2022). KLİNİK YÖNETİŞİM İKLİMİNİN HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ İLE İLİŞKİSİNİN YAPISAL EŞİTLİK MODELLEMESİYLE İNCELENMESİ. Eskişehir Türk dünyası uygulama ve araştırma merkezi halk sağlığı dergisi (Online), 7(3), 444 - 460. 10.35232/estudamhsd.1074600 |
| Chicago | ERASLAN Nuran,Hayran Osman,Yüksel Serhat KLİNİK YÖNETİŞİM İKLİMİNİN HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ İLE İLİŞKİSİNİN YAPISAL EŞİTLİK MODELLEMESİYLE İNCELENMESİ. Eskişehir Türk dünyası uygulama ve araştırma merkezi halk sağlığı dergisi (Online) 7, no.3 (2022): 444 - 460. 10.35232/estudamhsd.1074600 |
| MLA | ERASLAN Nuran,Hayran Osman,Yüksel Serhat KLİNİK YÖNETİŞİM İKLİMİNİN HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ İLE İLİŞKİSİNİN YAPISAL EŞİTLİK MODELLEMESİYLE İNCELENMESİ. Eskişehir Türk dünyası uygulama ve araştırma merkezi halk sağlığı dergisi (Online), vol.7, no.3, 2022, ss.444 - 460. 10.35232/estudamhsd.1074600 |
| AMA | ERASLAN N,Hayran O,Yüksel S KLİNİK YÖNETİŞİM İKLİMİNİN HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ İLE İLİŞKİSİNİN YAPISAL EŞİTLİK MODELLEMESİYLE İNCELENMESİ. Eskişehir Türk dünyası uygulama ve araştırma merkezi halk sağlığı dergisi (Online). 2022; 7(3): 444 - 460. 10.35232/estudamhsd.1074600 |
| Vancouver | ERASLAN N,Hayran O,Yüksel S KLİNİK YÖNETİŞİM İKLİMİNİN HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ İLE İLİŞKİSİNİN YAPISAL EŞİTLİK MODELLEMESİYLE İNCELENMESİ. Eskişehir Türk dünyası uygulama ve araştırma merkezi halk sağlığı dergisi (Online). 2022; 7(3): 444 - 460. 10.35232/estudamhsd.1074600 |
| IEEE | ERASLAN N,Hayran O,Yüksel S "KLİNİK YÖNETİŞİM İKLİMİNİN HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ İLE İLİŞKİSİNİN YAPISAL EŞİTLİK MODELLEMESİYLE İNCELENMESİ." Eskişehir Türk dünyası uygulama ve araştırma merkezi halk sağlığı dergisi (Online), 7, ss.444 - 460, 2022. 10.35232/estudamhsd.1074600 |
| ISNAD | ERASLAN, Nuran vd. "KLİNİK YÖNETİŞİM İKLİMİNİN HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ İLE İLİŞKİSİNİN YAPISAL EŞİTLİK MODELLEMESİYLE İNCELENMESİ". Eskişehir Türk dünyası uygulama ve araştırma merkezi halk sağlığı dergisi (Online) 7/3 (2022), 444-460. https://doi.org/10.35232/estudamhsd.1074600 |
