Yıl: 2022 Cilt: 5 Sayı: 9 Sayfa Aralığı: 51 - 125 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32953/abad.1031819 İndeks Tarihi: 24-11-2022

TEKİRDAĞLI KIBRIS GAZİLERİNİN GÖZÜYLE KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI

Öz:
Öz: Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarının tam ortasında bulunan, Ege Denizi’nin giriş çıkışına etkisi olan ve Mısır ile Süveyş Kanalı’na olan yakınlığı ile bilinen Akdeniz’in önemli noktalarından olan Kıbrıs Adası, stratejik konumu itibariyle tarih boyunca tüm medeniyetlerin ilgi odağı olmuştur. Günümüze kadar birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, aynı zamanda siyasi ve askerî müdahalelerden de nasibini almıştır. 1571 yılında Osmanlı idaresine geçen Kıbrıs, 1878 yılında geçici olarak İngiltere’ye devredilmiştir. Adada İngiliz yönetimi ile beraber Rumların Kıbrıs’ı Yunanistan’a ilhak etme çalışmaları, ENOSİS adı altındaki fikirleri ile başlamıştır. Bu amaçla EOKA başta olmak üzere kurdukları örgütler ile Kıbrıs Türklerine karşı saldırı ve katliamlar gerçekleştirmişlerdir. Bu saldırı ve katliamlara daha fazla kayıtsız kalamayan Türkiye, Kıbrıs’taki durumun, Türkiye’nin bir askerî müdahalesini gerektirecek kadar ciddi olduğunu belirterek, garantör devlet olarak müdahale hakkını kullanarak 20 Temmuz 1974’de Kıbrıs’a askerî müdahale gerçekleştirmiştir. Bu çalışmada, iki harekât şeklinde gerçekleşen bu askerî müdahaleye Tekirdağ ilinden katılan Kıbrıs gazileriyle sözlü tarih çalışması gerçekleştirilerek Kıbrıs Barış Harekâtı anlatılmıştır. Bu çalışma ile harekâta katılan gazilerimizin harekâta ne şekilde katıldıkları, orada yaşadıkları zorlukları, başlarından geçen olayları bizzat kendi ağızlarından dinleyip kayıt altına alarak gün yüzüne çıkarmak, topluma ve gelecek nesillere sunmak amaçlanmıştır. Canları pahasına harekâta katılan gazilerimizin unutulmaması da bu çalışmanın amaçlarından biridir. Sözlü anlatımları sağlayan kişiler ve araştırmacı ile hazırlanan iki yönlü bir çalışmadır.
Anahtar Kelime: Kıbrıs Kıbrıs Barış Harekâtı Kıbrıs Gazileri Sözlü Tarih Tekirdağ

CYPRUS PEACE OPERATION THROUGH THE EYES OF CYPRUS VETERANS FROM TEKIRDAG

Öz:
Cyprus Island locating in the middle of it all Europe, Asia and Africa continents, has an impact on entrance and exit to Egean Sea and known as the close to Eagypt and Suez Canal, one of the significant locations of Mediterranean Sea is the centre of attraction to the all civilizations because of its strategical location throughout the history. Until today it has done the honors several civilizations, at the mean time it has got its share from political and military coups. In 1571 the Ottoman Empire took it in hand, In 1878 it was temporarily assigned to England Government. Along with English governing in the island the efforts of adjecting Cyprus to Greece by Rums with the ideas under the name of enosis began. With that aim established several communities particularly Eoka carried out attacks and massacres to Cyprus Turks. Not being able to unconcerned those attacks and massacres Turkey emphasizing that those are serious enough for a requiring military intervention carried out a military intervention on by using its right of guarantor government on 20 th of July 1974. In this study this intervention carried out as two operations is explained by accomplishing verbal history studies with Cyprus veterans attended those operations from Tekirdag. This is a dual study prepared by the ones who provided verbal lectures and researchers. With this study, it is aimed to reveal how our veterans participated in the operation, the difficulties they experienced there, the events they went through by listening and recording from their own mouths, and presenting them to the society and future generations. Remembering our veterans who attended the operation at the risk of their lives is one of the aim of this study.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ARMAOĞLU Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914-1995, Timaş Yayınları, İstanbul, 2015.
  • ATALAY, Talip. Geçmişten Günümüze Kıbrıs İdari Yapılanma ve Din Eğitimi, Mehir Vakfı Yayınları, Konya, 2003.
  • AVCI AKÇALI, Aslı ve ASLAN, Erdal, “Tarih Öğretiminin İyileştirilmesi Yolunda Alternatif Bir Yöntem: Sözlü Tarih”, Kastamonu Eğitim Dergisi, c. 20, sy. 2 (2012), ss. 669-688.
  • Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı İdaresinde Kıbrıs (Nüfusu-Arazi Dağılımı ve Türk Vakıfları), Başbakanlık Basımevi, Yayın Nu. 43, Ankara 2000.
  • BCA, belge no. 030.18.01.02.317.47.12 (20 Temmuz 1974).
  • Bilim ve Sanat Vakfı, Sözlü Tarih Araştırmacıları İçin Pratik El Kılavuzu, Bilim ve Sanat Vakfı, İstanbul 2006.
  • BİRAND Mehmet Ali, 30 Sıcak Gün, Milliyet Yayınları, İstanbul 1990.
  • CAUNCE Stephen, Sözlü Tarih ve Yerel Tarihçi, çev. Bilmez Bülent Can ve Alper Yalçınkaya, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2001.
  • Cumhuriyet Gazetesi, 7 Aralık 1963, s. 1.
  • Cumhuriyet Gazetesi, 16 Temmuz 1974, s. 5.
  • DANACIOĞLU Esra, Geçmişin İzleri Yanı Başımızdaki Tarih İçin Bir Kılavuz, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2001.
  • DANKER M. Sami, Bir Millet ve Devletin Yaşama Hakkı Kıbrıs Sorunu, Türkar Yayınları, Ankara 2001.
  • DENİZLİ Ali, “Kıbrıs’ta Yunan Terör Örgütü Eoka ve Katliamları”, Uluslararası Eğitim ve Tarih Araştırmaları Dergisi, sy. 2, (2020), ss. 1-25.
  • DENİZLİ Ali, Kıbrıs Barış Harekâtı 20 Temmuz 1974, Berikan Yayınevi, Ankara 2014.
  • EROĞLU Hamza, “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini Yaratan Tarihî Süreç ve Son Gelişmeler”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, c. 18, sy. 54 (2002), ss. 735-793.
  • FIRAT Melek, “Yunanistan’la İlişkiler”, Türk Dış Politikası Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Baskın Oran (Ed.), (ss. 716-767), c. 1, İletişim Yayınları, İstanbul 2014.
  • GÜÇLÜ Mustafa, “Eğitim Tarihi Araştırmalarında Sözlü Tarih Uygulaması”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2013, c. 11 sy. 1, ss. 100-113.
  • GÜLER Yavuz, “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Kuruluşuna Kadar Kıbrıs Meselesi”, Gazi Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, c. 5, sy. 1 (2004), ss. 101-112.
  • KESER Ulvi, “Türk Mukavemet Teşkilatı’nda Muharebe 1955-1974,” U.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. 8, sy.2 (2015), ss. 61-114.
  • KESER Ulvi, Kızılay Belgeleri Işığında Kıbrıs Barış Harekâtı 1974, Pulat Basımevi, Ankara 2013.
  • KÜPÜÇ Esra, Sözlü Tarih Kavramı ve Sözlü Tarihin Tarih Öğretimindeki Rolü. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van 2014. Yüksek Öğretim Kurulu: Ulusal Tez Merkezi, (Tez No. 385980).
  • MANİSALI Erol, Dünden Bugüne Kıbrıs, Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş., İstanbul 2000.
  • OLGUN Aydın, Kıbrıs Gerçeği 1931-1990, Demircioğlu Matbaacılık, Ankara 1991.
  • SARI İbrahim, Sosyal Bilgiler Öğretiminde Sözlü Tarih Etkinliklerinin Öğrenci Başarı, Beceri ve Tutumlarına Etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2007. Yüksek Öğretim Kurulu: Ulusal Tez Merkezi (Tez No. 207141).
  • SARICA Murat, TEZİÇ Erdoğan ve ESKİYURT Özer, Kıbrıs Sorunu, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1975.
  • TANDOĞAN M. Şükrü, Kıbrıs Barış Harekâtı Birlikler ve Muharebeleri, Türkiye Muharip Gaziler Derneği, Ankara 2016.
  • THOMPSON Paul, Geçmişin Sesi Sözlü Tarih, çev. Şehnaz Layıkel, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1999.
  • TUNCER Hüner, Kıbrıs Sarmalı Nasıl Bir Çözüm?, Ümit Yayıncılık, Ankara 2005.
  • UÇAROL Rıfat, Siyasi Tarih (1789-1994), Filiz Kitabevi, İstanbul 1995.
  • VATANSEVER Müge, “Kıbrıs Sorununun Tarihi Gelişimi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, c. 12, Özel Sayı (2010), ss. 1487-1530.
APA Dündar K, ÖZTAŞ S (2022). TEKİRDAĞLI KIBRIS GAZİLERİNİN GÖZÜYLE KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI. , 51 - 125. 10.32953/abad.1031819
Chicago Dündar Kübra,ÖZTAŞ SEZAİ TEKİRDAĞLI KIBRIS GAZİLERİNİN GÖZÜYLE KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI. (2022): 51 - 125. 10.32953/abad.1031819
MLA Dündar Kübra,ÖZTAŞ SEZAİ TEKİRDAĞLI KIBRIS GAZİLERİNİN GÖZÜYLE KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI. , 2022, ss.51 - 125. 10.32953/abad.1031819
AMA Dündar K,ÖZTAŞ S TEKİRDAĞLI KIBRIS GAZİLERİNİN GÖZÜYLE KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI. . 2022; 51 - 125. 10.32953/abad.1031819
Vancouver Dündar K,ÖZTAŞ S TEKİRDAĞLI KIBRIS GAZİLERİNİN GÖZÜYLE KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI. . 2022; 51 - 125. 10.32953/abad.1031819
IEEE Dündar K,ÖZTAŞ S "TEKİRDAĞLI KIBRIS GAZİLERİNİN GÖZÜYLE KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI." , ss.51 - 125, 2022. 10.32953/abad.1031819
ISNAD Dündar, Kübra - ÖZTAŞ, SEZAİ. "TEKİRDAĞLI KIBRIS GAZİLERİNİN GÖZÜYLE KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI". (2022), 51-125. https://doi.org/10.32953/abad.1031819
APA Dündar K, ÖZTAŞ S (2022). TEKİRDAĞLI KIBRIS GAZİLERİNİN GÖZÜYLE KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI. Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi, 5(9), 51 - 125. 10.32953/abad.1031819
Chicago Dündar Kübra,ÖZTAŞ SEZAİ TEKİRDAĞLI KIBRIS GAZİLERİNİN GÖZÜYLE KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI. Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi 5, no.9 (2022): 51 - 125. 10.32953/abad.1031819
MLA Dündar Kübra,ÖZTAŞ SEZAİ TEKİRDAĞLI KIBRIS GAZİLERİNİN GÖZÜYLE KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI. Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi, vol.5, no.9, 2022, ss.51 - 125. 10.32953/abad.1031819
AMA Dündar K,ÖZTAŞ S TEKİRDAĞLI KIBRIS GAZİLERİNİN GÖZÜYLE KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI. Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi. 2022; 5(9): 51 - 125. 10.32953/abad.1031819
Vancouver Dündar K,ÖZTAŞ S TEKİRDAĞLI KIBRIS GAZİLERİNİN GÖZÜYLE KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI. Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi. 2022; 5(9): 51 - 125. 10.32953/abad.1031819
IEEE Dündar K,ÖZTAŞ S "TEKİRDAĞLI KIBRIS GAZİLERİNİN GÖZÜYLE KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI." Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi, 5, ss.51 - 125, 2022. 10.32953/abad.1031819
ISNAD Dündar, Kübra - ÖZTAŞ, SEZAİ. "TEKİRDAĞLI KIBRIS GAZİLERİNİN GÖZÜYLE KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI". Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi 5/9 (2022), 51-125. https://doi.org/10.32953/abad.1031819