Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları

DEMİRTAŞ, Hasan; ÖZER, Niyazi; CÖMERT, Melike

Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları

Hasan DEMİRTAŞ, (İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Malatya, Türkiye)

Melike CÖMERT, (İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Malatya, Türkiye)

Niyazi ÖZER (İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Malatya, Türkiye)

Eğitim ve Bilim

37 5

Yıl: 2011 Cilt: 36 Sayı: 159 Sayfa Aralığı: 96 - 111 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları

Öz:

Bu araştırma ile öğretmen adaylarının özyeterlik inançlarının ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi, öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ile öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi'ndeki lisans programlarının 4. sınıflarında öğrenim görmekte olan toplam 1.307 (K= 584, E= 723) öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise, evrenden tabakalı örnekleme yöntemi ile seçilen toplam 380 öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının öz-yeterlik algılarının cinsiyet ve öğrenim görülen program değişkenlerine göre anlamlı biçimde farklılaştığı, mesleğe yönelik tutumlarının ise araştırma değişkenlerine göre anlamlı biçimde farklılaşmadığı belirlenmiştir. Ayrıca öğretmen adaylarının özyeterlik algıları ile mesleğe yönelik tutumları arasında pozitif yönde ancak düşük düzeyde bir korelasyon olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelime: özyeterlik öğretmen adayları öğretmenlik tutum

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Balcı, A. (2006). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler (6. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Bandura, A. (1989). Human agency in social cognitive theory. American Psychologist, 44,1175-1184.
Baykul, Y. (1990). İlkokul Beşinci Sınıftan Lise ve Dengi Okulların Son Sınıflarına Kadar Matematik ve Fen Derslerine Karşı Tutumda Görülen Değişmeler ve Öğrenci Seçme Sınavındaki Başarı ile İlişkili Olduğu Düşünülen Bazı Faktörler, Ankara: ÖSYM Yayınları.
Bozdoğan, A. E.; Aydın, D. ve Yıldırım, K. (2007). Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 83-97.
Bulut, H. ve Doğar, Ç. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine karşı tutumlarının incelenmesi, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 13-27.
Bulut, İ. (2009). Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarının Değerlendirilmesi (Dicle ve Fırat Üniversitesi örneği), Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14,13-24.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (Geliştirilmiş 2. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Can, G. (1987). Öğretmenlik Meslek Anlayışı Üzerine Bir Araştırma (Ankara Okullarında).
Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (2), 159-170.
Caprara, G. V.; Barbaranelli, C.; Steca, P. & Malone, P. S. (2006). Teachers' self-efficacy beliefs as determinants of job satisfaction and students' academic achievement: A study at the school level. Journal of School Psychology, 44, 473-490.
Cohen, Lv Manion, L. & Morrison, K. (2005). Research methods in education (5th Ed.). London, New York: Routledge Falmer.
Çakır, Ö. (2005). Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi İngilizce Öğretmenliği Lisans Programı (İÖLP) ve Eğitim Fakülteleri İngilizce Öğretmenliği Lisans Programı Öğrencilerinin Mesleğe Yönelik Tutumları ve Mesleki Yeterlik Algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (6), 27-42.
Çakır, Ö., Erkuş, A., ve Kılıç, F. (2004). Öğretmenlik Meslek Bilgisi Programının Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Mersin: Mersin Üniversitesi Yayınları.
Çakır, Ö.; Kan, A. ve Sünbül, Ö. (2006). Öğretmenlik Meslek Bilgisi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarının Tutum ve Özyeterlik Açısından Değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (1), 36-47.
Çakıroğlu, E. & Işıksal, M. (2009). Preservice elementary teachers' attitudes and self-efficacy beliefs toward mathematics, Education and Science, 34(151), 132-139.
Çapa, Y. ve Çil, N. (2000). Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 69-73.
Çapa, Y., Çakıroğlu, J. & Sarıkaya, H. (2005). The development and validation of a Turkish version of the teachers' sense of efficacy scale. Education and Science, 30(137), 74-81.
Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen Adaylarının Öğretmenliğe İlişkin Tutum ve Mesleki Yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Program ve Fakültelerine Göre İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
Çeliköz, N. ve Çetin, F. (2004). Anadolu Öğretmen Lisesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarını Etkileyen Etmenler. Milli Eğitim Dergisi, 162,136-145.
Dembo, M. H., & Gibson, S. (1985). Teachers' sense of efficacy: An important factor in school improvement. The Elementary School Journal, 86(2), 173-184.
Deryakulu, D. (2004). Epistemolojik inançlar. Kuzgun, Y. Ve Deryakulu, D. (Ed.), Eğitimde Bireysel Farklılıklar (s.259-287). Ankara: Nobel Yaym-Dağıtım.
Ekici, G. (2008). Sınıf Yönetimi Dersinin Öğretmen Adaylarının Öğretmen Özyeterlik Algı Düzeyine Etkisi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 98-110.
Erdem, A. R. ve Anılan, H. (2000). PAÜ Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (IV. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu Bildirileri Özel Sayısı), 7,144-149
Eren, E. (2000). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul. Beta Basım Yayım Dağıtım.
Goddard, R. D., Hoy, W. K., & Woolfolk-Hoy, A. W. (2000). Collective teacher efficacy: Its meaning, measure, and impact on student achievement. American Educational Research Journal, 37(2), 479-507.
Goddard, R. D., Hoy, W. K., & Woolfolk-Hoy, A. W. (2004). Collective efficacy beliefs: Theoretical developments, empirical evidence, and future directions. Educational Researcher, 33(3), 3-13.
Goodson, I. & Hargreaves, A. (2005). Series editors' preface. In A. Harris ve D.Muijs. Improving schools through teacher leadership (pp. vii-x). New York: Open University Press.
Guskey, T. R. (1988). Teacher efficacy, self-concept, and attitudes toward the implementation of instructional innovation. Teaching and Teacher Education, 4, 63-69.
Gürbüz, H. ve Kışoğlu, M. (2007). Tezsiz Yüksek Lisans Programına Devam Eden Fen Edebiyat ve Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları (Atatürk Üniversitesi Örneği). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 71-83.
Gürbüztürk, O. ve Şad, S. N. (2009). Student teachers' beliefs about teaching and their sense of self-efficacy: A descriptive and comparative analysis.-inönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 201-226.
Gürcan, A. (2005). Bilgisayar Özyeterliği Algısı ile Bilişsel Öğrenme Stratejileri Arasındaki İlişki. Eğitim Araştırmaları, 19, 179-193.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Günümüzde İnsan ve insanlar: Sosyal Psikolojiye Giriş (12. Basım). İstanbul. Evrim Yayınevi.
Karadağ, E., Baloğlu, N, & Çalışkan, N., (2009, May). Öğretmen adaylarının stresle başa çıkma yolları ve yetkinlik duygusu yönelimleri: Bir MANAVO analizi. Paper presented at the Ist International Congress of Educational Research. Çanakkale-Turkey.
Karasar, N., (2005). Bilimsel araştırma yöntemi, Ankara: Nobel Yayıncılık.
Leader, G. (2003). Lifelong learning: policy and practice in further education. Education + Training, 45(7), 361-370.
McLaughlin, M. W. & Talbert, J. E. (2006). Building school-based teacher learning communities: Professional strategies to improve student achievement. New York, NY: Teachers College Press.
Morgil, İ., Seçken, N. ve A. S. Yücel. (2004). Kimya Öğretmen Adaylarının Özyeterlik İnançlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 62-72.
Nacakcı, Z. (2006,26-28 Nisan). İlköğretim Öğrencilerinin Müzik Dersine İlişkin Tutumları, Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumunda Sunulan Bildiri. Pamukkale Üniversitesi-Denizli.
Oğuz, A. ve Topkaya, N. (2008). Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Öğrencilerinin Öğretmen Özyeterlik İnançları ile Öğretmenliğe İlişkin Tutumları. Akademik Bakış, 14,23-36. [Erişim: http://www.akademikbakis.org, Nisan 2008].
Oral, B. (2004). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15, 88-98.
Öcalan, T. (2004). İlköğretimde Matematik Öğretimi. Ankara: Yeryüzü Yayınevi.
Özdemir, S. M. (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretim Sürecine İlişkin Özyeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 14(54), 277-306.
Pehlivan, H. (2009, 1-3 Mayıs). Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi.
Paper presented at the Ist International Congress of Educational Research. Çanakkale-Turkey.
Rimm-Kaufman, S. E., & Sawyer, B. E. (2004). Primary-grade teachers' self-efficacy beliefs, attitudes toward teaching, and discipline and teaching practice priorities in relation to the „responsive classroom" approach. The Elementary School Journal, 104(4), 321-341.
Robbins, S. (1994). Örgütsel Davranışın Temelleri (Çev: S. A. Öztürk) Eskişehir: ETAM Basım Yayın.
Semerci, N. ve Semerci, Ç. (2004). Türkiye'de öğretmenlik tutumları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1). 137-146.
Stein, M. K., & Wang, M. C. (1988). Teacher development and school improvement: The process of teacher change. Teaching and Teacher Education, 4,171-187.
Şahin, F. S., Zade, B. M. ve Direk, H. (2009, 1-3 Ekim). Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum ve Yaşam Doyum Düzeyleri, XVIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayında Sunulan Bildiri, Ege Üniversitesi-İzmir.
Şimşek, H. (2005). Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programına Devam Eden Öğrencilerin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (2), 1-26.
Şişman, M. (2004). Öğretmenliğe Giriş (7. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Tok, T. N. (2009, 1-3 Ekim). Öğretmen adaylarının bazı değişkenler açısından öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının karşılaştırılması, XVIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayında sunulan bildiri, Ege Üniversitesi-İzmir.
Tschannen-Moran, M. & Woolfolk-Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805.
Tschannen-Moran, M., Woolfolk-Hoy, A. & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68, 202-248
Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 12(45), 109-127.
Üstüner, M., Demirtaş, H. ve Cömert, M. (2009). The attitudes of prospective teachers towards the profession of teaching (The case of İnönü University, Faculty of Education). Education and Science, 34(151), 140-155.
Woolfolk, A. E. & Hoy, W. K. (1990). Prospective teachers' sense of efficacy and beliefs about control. Journal of Educational Psychology, 82, 81-91.
Woolfolk, A. E., Rosoff, B. & Hoy, W. K. (1990). Teacher's sense of efficacy and their beliefs about managing students. Teaching and Teacher Education, 6,137-148.
Woolfolk-Hoy, A. & Spero, R. B. (2005). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching: A comparison of four measures. Teaching and Teacher Education, 21, 343-356.
Yetim, H. (2006). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Matematik ve Türkçe Derslerine Yönelik Tutumları ile Bu Derslerdeki Başarısı Arasındaki İlişki, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Yüksel, S. (2004). Tezsiz Yüksek Lisans Programının Öğrencilerin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarına Etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 355-379.

APA	DEMİRTAŞ H, CÖMERT M, ÖZER N (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. , 96 - 111.
Chicago	DEMİRTAŞ Hasan,CÖMERT Melike,ÖZER Niyazi Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. (2011): 96 - 111.
MLA	DEMİRTAŞ Hasan,CÖMERT Melike,ÖZER Niyazi Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. , 2011, ss.96 - 111.
AMA	DEMİRTAŞ H,CÖMERT M,ÖZER N Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. . 2011; 96 - 111.
Vancouver	DEMİRTAŞ H,CÖMERT M,ÖZER N Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. . 2011; 96 - 111.
IEEE	DEMİRTAŞ H,CÖMERT M,ÖZER N "Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları." , ss.96 - 111, 2011.
ISNAD	DEMİRTAŞ, Hasan vd. "Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları". (2011), 96-111.

APA	DEMİRTAŞ H, CÖMERT M, ÖZER N (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96 - 111.
Chicago	DEMİRTAŞ Hasan,CÖMERT Melike,ÖZER Niyazi Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim 36, no.159 (2011): 96 - 111.
MLA	DEMİRTAŞ Hasan,CÖMERT Melike,ÖZER Niyazi Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, vol.36, no.159, 2011, ss.96 - 111.
AMA	DEMİRTAŞ H,CÖMERT M,ÖZER N Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim. 2011; 36(159): 96 - 111.
Vancouver	DEMİRTAŞ H,CÖMERT M,ÖZER N Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim. 2011; 36(159): 96 - 111.
IEEE	DEMİRTAŞ H,CÖMERT M,ÖZER N "Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları." Eğitim ve Bilim, 36, ss.96 - 111, 2011.
ISNAD	DEMİRTAŞ, Hasan vd. "Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları". Eğitim ve Bilim 36/159 (2011), 96-111.