Sigara içenlerde artmış yüksek duyarlıklı C-reaktif protein düzeyleri ve bozulmuş otonomik aktivite

ÖZDEMİR, Özcan; KARADEDE, Aziz; TAŞKESEN, Tuncay; ALYAN, Ömer; KARAHAN, Zülküf; alan, sait; İLKAY, Erdoğan; İYEM, Hikmet; KAÇMAZ, Fehmi

Sigara içenlerde artmış yüksek duyarlıklı C-reaktif protein düzeyleri ve bozulmuş otonomik aktivite

Ömer ALYAN, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Fehmi KAÇMAZ, (Bingöl Devlet Hastanesi, Kardiyoloji Kliniği, Bingöl, Türkiye)

Özcan ÖZDEMİR, (Akay Hastanesi, Kardiyoloji Kliniği, Ankara, Türkiye)

Zülküf KARAHAN, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Tuncay TAŞKESEN, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Hikmet İYEM, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kardiyovasküler Cerrahi Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Sait ALAN, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Aziz KARADEDE, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Erdoğan İLKAY (Mesa Hastanesi, Kardiyoloji Kliniği, Ankara, Türkiye)

Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi

200 2

Yıl: 2008 Cilt: 36 Sayı: 6 Sayfa Aralığı: 368 - 375 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sigara içenlerde artmış yüksek duyarlıklı C-reaktif protein düzeyleri ve bozulmuş otonomik aktivite

Öz:

Amaç: Bu çalışmada, sigara içenlerde yüksek duyarlıklı C-reaktif protein (hs-CRP) düzeylerinin, kalp hızı değişkenliği kullanılarak, otonomik aktivite ile ilişkisi araştırıldı. Çalışma planı: Çalışmaya, 66’sı (35 kadın, 31 erkek; ort. yaş 36) sigara içen, 70’i (43 kadın, 27 erkek; 34) sigara içmeyen toplam 136 sağlıklı kişi alındı. Tüm bireylerden kan örnekleri alındı. Ayrıca, kalp hızı değişkenliğinin değerlendirilmesi için 24 saat süreyle üç kanallı Holter izlemesi yapılarak, ortalama kalp hızı, bütün NN intervallerinin standart sapması (SDNN), 5 dakika ortalama NN intervallerinin standart sapması (SDANN), ardışık NN aralıkları farklılıklarının kareleri toplamının karekökü (RMSSD), yüksek frekans (HF), düşük frekans (LF) değerleri ölçüldü ve LF/HF oranı hesaplandı. Bulgular: Sigara içen grupta, sigara içme süresi ortalama 13.6±8.2 yıl (dağılım 3-45 yıl), bir günde içilen sigara sayısı ortalama 16.3±7.1 (dağılım 5-40 adet) idi. Sigara içenlerde, ortalama kalp hızı, hs-CRP ve fibrinojen düzeyleri, ortalama trombosit hacmi, beyaz küre sayısı, LF ve LF/HF oranı anlamlı derecede daha yüksek; SDNN, SDANN, RMSSD ve HF anlamlı derecede daha düşük bulundu. Sigara içen grupta hs-CRP ile bir günde içilen sigara sayısı, sigara içme süresi, fibrinojen düzeyi, ortalama trombosit hacmi, beyaz küre sayısı, LF ve LF/HF oranı arasında anlamlı pozitif ilişki; HF, SDNN ve SDANN ile ise anlamlı negatif ilişki bulundu. Bir adet sigara içme bile hs-CRP düzeyini akut olarak 0.07 kat artırmaktaydı (p<0.0001). Lineer regresyon analizinde, bir günde içilen sigara sayısı (=0.52, p=0.011) ve sigara kullanım süresinin (=0.073, p<0.0001) hs-CRP düzeyini bağımsız olarak etkilediği görüldü. Sonuç: Sigara sağlıklı bireylerde, hem sempatovagal dengeyi bozar, hem de hs-CRP düzeyini artırır. Sigara içenlerde bu iki durum birlikte, daha fazla kardiyovasküler olay gelişimine katkıda bulunabilir.

Anahtar Kelime: Fibrinojen Doğrusal modeller Kalp hızı Elektrokardiyografi, ayakta C-reaktif protein Biyolojik belirteçler Olgu-kontrol çalışmaları Sigara içme Sempatik sinir sistemi

Konular: Solunum Sistemi Kadın Hastalıkları ve Doğum Genel ve Dahili Tıp Üroloji ve Nefroloji Kadın Araştırmaları Kalp ve Kalp Damar Sistemi Pediatri

High levels of high-sensitivity C-reactive protein and impaired autonomic activity in smokers

Öz:

Objectives: We investigated the relationship between high sensitivity C-reactive protein (hs-CRP) activity and autonomic nervous activity using heart rate variability in smokers. Study design: The study consisted of 136 healthy subjects, including 66 smokers (35 women, 31 men; mean age 36 years) and 70 nonsmokers (43 women, 27 men; mean age 34 years). Serum samples were collected from all the subjects. Three-channel, 24-hr Holter monitoring was performed to derive the mean heart rate, standard deviation of normal NN intervals (SDNN), standard deviation of 5-minute mean NN intervals (SDANN), root mean square differences of successive NN intervals (RMSSD), high- (HF) and low- (LF) frequency power components, and the LF/HF ratio. Results: In smokers, the mean duration of smoking was 13.6±8.2 years (range 3 to 45 years), and the mean number of cigarettes consumed per day was 16.3±7.1 (range 5 to 40). Smokers exhibited significantly higher mean heart rate, hs-CRP and fibrinogen levels, mean platelet volume, white blood cell count, LF, and LF/HF ratio, with significantly lower SDNN, SDANN, RMSSD, and HF values. In smokers, hs-CRP was correlated with the number of cigarettes consumed per day, duration of smoking, fibrinogen level, mean platelet volume, white blood cell count, LF, and LF/HF ratio, and inversely correlated with HF, SDNN, and SDANN. Even smoking a single cigarette resulted in an acute, 0.07-fold increase in the hs-CRP level (p<0.0001). In linear regression analysis, both the number of cigarettes consumed per day (β=0.52, p=0.011) and duration of smoking (β=0.073, p<0.0001) had an independent effect on the hs-CRP level. Conclusion: Smoking both impairs the sympathovagal balance and increases the hs-CRP activity in otherwise healthy smokers, the combination of which would probably contribute to a higher rate of cardiovascular events.

Anahtar Kelime: Electrocardiography, Ambulatory C-Reactive Protein Biological Markers Case-Control Studies Smoking Sympathetic Nervous System Fibrinogen Linear Models Heart Rate

Konular: Solunum Sistemi Kadın Hastalıkları ve Doğum Genel ve Dahili Tıp Üroloji ve Nefroloji Kadın Araştırmaları Kalp ve Kalp Damar Sistemi Pediatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Hallstrom AP, Cobb LA, Ray R. Smoking as a risk factor for recurrence of sudden cardiac arrest. N Engl J Med 1986;314:271-5.
2. Celermajer DS, Sorensen KE, Georgakopoulos D, Bull C, Thomas O, Robinson J, et al. Cigarette smoking is associated with dose-related and potentially reversible impairment of endothelium-dependent dilation in healthy young adults. Circulation 1993;88(5 Pt 1):2149-55.
3. Winniford MD, Wheelan KR, Kremers MS, Ugolini V, van den Berg E Jr, Niggemann EH, et al. Smokinginduced coronary vasoconstriction in patients with atherosclerotic coronary artery disease: evidence for adrenergically mediated alterations in coronary artery tone. Circulation 1986;73:662-7.
4. Moliterno DJ, Willard JE, Lange RA, Negus BH, Boehrer JD, Glamann DB, et al. Coronary-artery vasoconstriction induced by cocaine, cigarette smoking, or both. N Engl J Med 1994;330:454-9.
5. Grassi G, Seravalle G, Calhoun DA, Bolla GB, Giannattasio C, Marabini M, et al. Mechanisms responsible for sympathetic activation by cigarette smoking in humans. Circulation 1994;90:248-53.
6. Liuzzo G, Biasucci LM, Gallimore JR, Grillo RL, Rebuzzi AG, Pepys MB, et al. The prognostic value of C-reactive protein and serum amyloid a protein in severe unstable angina. N Engl J Med 1994;331:417-24.
7. Kuller LH, Tracy RP, Shaten J, Meilahn EN. Relation of C-reactive protein and coronary heart disease in the MRFIT nested case-control study. Multiple Risk Factor Intervention Trial. Am J Epidemiol 1996; 144:537-47.
8. Ridker PM, Cushman M, Stampfer MJ, Tracy RP, Hennekens CH. Inflammation, aspirin, and the risk of cardiovascular disease in apparently healthy men. N Engl J Med 1997;336:973-9.
9. Haverkate F, Thompson SG, Pyke SD, Gallimore JR, Pepys MB. Production of C-reactive protein and risk of coronary events in stable and unstable angina. European Concerted Action on Thrombosis and Disabilities Angina Pectoris Study Group. Lancet 1997;349:462-6.
10. Ridker PM, Cushman M, Stampfer MJ, Tracy RP, Hennekens CH. Plasma concentration of C-reactive protein and risk of developing peripheral vascular disease. Circulation 1998;97:425-8.
11. Ridker PM, Buring JE, Shih J, Matias M, Hennekens CH. Prospective study of C-reactive protein and the risk of future cardiovascular events among apparently healthy women. Circulation 1998;98:731-3.
12. Heart rate variability: standards of measurement, physiological interpretation and clinical use. Task Force of the European Society of Cardiology and the North American Society of Pacing and Electrophysiology. Circulation 1996;93:1043-65.
13. Dekker JM, Schouten EG, Klootwijk P, Pool J, Swenne CA, Kromhout D. Heart rate variability from short electrocardiographic recordings predicts mortality from all causes in middle-aged and elderly men. The Zutphen Study. Am J Epidemiol 1997;145:899-908.
14. Tsuji H, Venditti FJ Jr, Manders ES, Evans JC, Larson MG, Feldman CL, et al. Reduced heart rate variability and mortality risk in an elderly cohort. The Framingham Heart Study. Circulation 1994;90:878-83.
15. Tsuji H, Larson MG, Venditti FJ Jr, Manders ES, Evans JC, Feldman CL, et al. Impact of reduced heart rate variability on risk for cardiac events. The Framingham Heart Study. Circulation 1996;94:2850-5.
16. Algra A, Tijssen JG, Roelandt JR, Pool J, Lubsen J. Heart rate variability from 24-hour electrocardiography and the 2-year risk for sudden death. Circulation 1993;88:180-5.
17. Sajadieh A, Nielsen OW, Rasmussen V, Hein HO, Abedini S, Hansen JF. Increased heart rate and reduced heart-rate variability are associated with subclinical inflammation in middle-aged and elderly subjects with no apparent heart disease. Eur Heart J 2004;25:363-70.
18. Hamaad A, Sosin M, Blann AD, Patel J, Lip GY, MacFadyen RJ. Markers of inflammation in acute coronary syndromes: association with increased heart rate and reductions in heart rate variability. Clin Cardiol 2005;28:570-6.
19. Sajadieh A, Nielsen OW, Rasmussen V, Hein HO, Hansen JF. C-reactive protein, heart rate variability and prognosis in community subjects with no apparent heart disease. J Intern Med 2006;260:377-87.
20. Aso Y, Wakabayashi S, Nakano T, Yamamoto R, Takebayashi K, Inukai T. High serum high-sensitivity C-reactive protein concentrations are associated with relative cardiac sympathetic overactivity during the early morning period in type 2 diabetic patients with metabolic syndrome. Metabolism 2006;55:1014-21.
21. Lanza GA, Sgueglia GA, Cianflone D, Rebuzzi AG, Angeloni G, Sestito A, et al. Relation of heart rate variability to serum levels of C-reactive protein in patients with unstable angina pectoris. Am J Cardiol 2006;97:1702-6.
22. Agarwal R. Smoking, oxidative stress and inflammation: impact on resting energy expenditure in diabetic nephropathy. BMC Nephrol 2005;6:13.
23. Barutcu I, Esen AM, Kaya D, Turkmen M, Karakaya O, Melek M, et al. Cigarette smoking and heart rate variability: dynamic influence of parasympathetic and sympathetic maneuvers. Ann Noninvasive Electrocardiol 2005;10:324-9.
24. Pagani M, Lombardi F, Guzzetti S, Rimoldi O, Furlan R, Pizzinelli P, et al. Power spectral analysis of heart rate and arterial pressure variabilities as a marker of sympatho-vagal interaction in man and conscious dog. Circ Res 1986;59:178-93.
25. Robertson D, Tseng CJ, Appalsamy M. Smoking and mechanisms of cardiovascular control. Am Heart J 1988;115(1 Pt 2):258-63.
26. Aronow WS, Dendinger J, Rokaw SN. Heart rate and carbon monoxide level after smoking high-, low-, and non-nicotine cigarettes. A study in male patients with angina pectoris. Ann Intern Med 1971;74:697-702.
27. Kobayashi F, Watanabe T, Akamatsu Y, Furui H, Tomita T, Ohashi R, et al. Acute effects of cigarette smoking on the heart rate variability of taxi drivers during work. Scand J Work Environ Health 2005;31:360-6.
28. Danesh J, Whincup P, Walker M, Lennon L, Thomson A, Appleby P, et al. Low grade inflammation and coronary heart disease: prospective study and updated meta-analyses. BMJ 2000;321:199-204.
29. Rifai N, Ridker PM. High-sensitivity C-reactive protein: a novel and promising marker of coronary heart disease. Clin Chem 2001;47:403-11.
30. Heinrich PC, Castell JV, Andus T. Interleukin-6 and the acute phase response. Biochem J 1990;265:621-36.
31. Mendall MA, Patel P, Asante M, Ballam L, Morris J, Strachan DP, et al. Relation of serum cytokine concentrations to cardiovascular risk factors and coronary heart disease. Heart 1997;78:273-7.
32. Bermudez EA, Rifai N, Buring J, Manson JE, Ridker PM. Interrelationships among circulating interleukin-6, C-reactive protein, and traditional cardiovascular risk factors in women. Arterioscler Thromb Vasc Biol 2002; 22:1668-73.
33. Ortlepp JR, Metrikat J, Vesper K, Mevissen V, Schmitz F, Albrecht M, et al. The interleukin-6 promoter polymorphism is associated with elevated leukocyte, lymphocyte, and monocyte counts and reduced physical fitness in young healthy smokers. J Mol Med 2003;81:578-84.
34. Bazzano LA, He J, Muntner P, Vupputuri S, Whelton PK. Relationship between cigarette smoking and novel risk factors for cardiovascular disease in the United States. Ann Intern Med 2003;138:891-7.
35. Araujo F, Antelmi I, Pereira AC, Latorre Mdo R, Grupi CJ, Krieger JE, et al. Lower heart rate variability is associated with higher serum high-sensitivity C-reactive protein concentration in healthy individuals aged 46 years or more. Int J Cardiol 2006;107:333-7.
36. Janszky I, Ericson M, Lekander M, Blom M, Buhlin K, Georgiades A, et al. Inflammatory markers and heart rate variability in women with coronary heart disease. J Intern Med 2004;256:421-8.
37. Aronson D, Mittleman MA, Burger AJ. Interleukin-6 levels are inversely correlated with heart rate variability in patients with decompensated heart failure. J Cardiovasc Electrophysiol 2001;12:294-300.
38. Maestroni GJ, Conti A. Noradrenergic modulation of lymphohematopoiesis. Int J Immunopharmacol 1994; 16:117-22.
39. Madden KS, Felten SY, Felten DL, Hardy CA, Livnat S. Sympathetic nervous system modulation of the immune system. II. Induction of lymphocyte proliferation and migration in vivo by chemical sympathectomy. J Neuroimmunol 1994;49:67-75.
40. Saeed RW, Varma S, Peng-Nemeroff T, Sherry B, Balakhaneh D, Huston J, et al. Cholinergic stimulation blocks endothelial cell activation and leukocyte recruitment during inflammation. J Exp Med 2005; 201:1113-23.
41. Juttler E, Tarabin V, Schwaninger M. Interleukin-6 (IL-6): a possible neuromodulator induced by neuronal activity. Neuroscientist 2002;8:268-75.
42. Brunner EJ, Hemingway H, Walker BR, Page M, Clarke P, Juneja M, et al. Adrenocortical, autonomic, and inflammatory causes of the metabolic syndrome: nested case-control study. Circulation 2002; 106:2659-65.
43. Marz P, Cheng JG, Gadient RA, Patterson PH, Stoyan T, Otten U, et al. Sympathetic neurons can produce and respond to interleukin 6. Proc Natl Acad Sci 1998;95: 3251-6.
44. Yarnell JW, Sweetnam PM, Rogers S, Elwood PC, Bainton D, Baker IA, et al. Some long term effects of smoking on the haemostatic system: a report from the Caerphilly and Speedwell Collaborative Surveys. J Clin Pathol 1987;40:909-13.
45. Yarnell JW, Baker IA, Sweetnam PM, Bainton D, O’Brien JR, Whitehead PJ, et al. Fibrinogen, viscosity, and white blood cell count are major risk factors for ischemic heart disease. The Caerphilly and Speedwell collaborative heart disease studies. Circulation 1991;83:836-44.
46. Kario K, Matsuo T, Nakao K. Cigarette smoking increases the mean platelet volume in elderly patients with risk factors for atherosclerosis. Clin Lab Haematol 1992;14:281-7.

APA	ALYAN Ö, KAÇMAZ F, ÖZDEMİR Ö, KARAHAN Z, TAŞKESEN T, İYEM H, alan s, KARADEDE A, İLKAY E (2008). Sigara içenlerde artmış yüksek duyarlıklı C-reaktif protein düzeyleri ve bozulmuş otonomik aktivite. , 368 - 375.
Chicago	ALYAN Ömer,KAÇMAZ Fehmi,ÖZDEMİR Özcan,KARAHAN Zülküf,TAŞKESEN Tuncay,İYEM Hikmet,alan sait,KARADEDE Aziz,İLKAY Erdoğan Sigara içenlerde artmış yüksek duyarlıklı C-reaktif protein düzeyleri ve bozulmuş otonomik aktivite. (2008): 368 - 375.
MLA	ALYAN Ömer,KAÇMAZ Fehmi,ÖZDEMİR Özcan,KARAHAN Zülküf,TAŞKESEN Tuncay,İYEM Hikmet,alan sait,KARADEDE Aziz,İLKAY Erdoğan Sigara içenlerde artmış yüksek duyarlıklı C-reaktif protein düzeyleri ve bozulmuş otonomik aktivite. , 2008, ss.368 - 375.
AMA	ALYAN Ö,KAÇMAZ F,ÖZDEMİR Ö,KARAHAN Z,TAŞKESEN T,İYEM H,alan s,KARADEDE A,İLKAY E Sigara içenlerde artmış yüksek duyarlıklı C-reaktif protein düzeyleri ve bozulmuş otonomik aktivite. . 2008; 368 - 375.
Vancouver	ALYAN Ö,KAÇMAZ F,ÖZDEMİR Ö,KARAHAN Z,TAŞKESEN T,İYEM H,alan s,KARADEDE A,İLKAY E Sigara içenlerde artmış yüksek duyarlıklı C-reaktif protein düzeyleri ve bozulmuş otonomik aktivite. . 2008; 368 - 375.
IEEE	ALYAN Ö,KAÇMAZ F,ÖZDEMİR Ö,KARAHAN Z,TAŞKESEN T,İYEM H,alan s,KARADEDE A,İLKAY E "Sigara içenlerde artmış yüksek duyarlıklı C-reaktif protein düzeyleri ve bozulmuş otonomik aktivite." , ss.368 - 375, 2008.
ISNAD	ALYAN, Ömer vd. "Sigara içenlerde artmış yüksek duyarlıklı C-reaktif protein düzeyleri ve bozulmuş otonomik aktivite". (2008), 368-375.

APA	ALYAN Ö, KAÇMAZ F, ÖZDEMİR Ö, KARAHAN Z, TAŞKESEN T, İYEM H, alan s, KARADEDE A, İLKAY E (2008). Sigara içenlerde artmış yüksek duyarlıklı C-reaktif protein düzeyleri ve bozulmuş otonomik aktivite. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi, 36(6), 368 - 375.
Chicago	ALYAN Ömer,KAÇMAZ Fehmi,ÖZDEMİR Özcan,KARAHAN Zülküf,TAŞKESEN Tuncay,İYEM Hikmet,alan sait,KARADEDE Aziz,İLKAY Erdoğan Sigara içenlerde artmış yüksek duyarlıklı C-reaktif protein düzeyleri ve bozulmuş otonomik aktivite. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 36, no.6 (2008): 368 - 375.
MLA	ALYAN Ömer,KAÇMAZ Fehmi,ÖZDEMİR Özcan,KARAHAN Zülküf,TAŞKESEN Tuncay,İYEM Hikmet,alan sait,KARADEDE Aziz,İLKAY Erdoğan Sigara içenlerde artmış yüksek duyarlıklı C-reaktif protein düzeyleri ve bozulmuş otonomik aktivite. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi, vol.36, no.6, 2008, ss.368 - 375.
AMA	ALYAN Ö,KAÇMAZ F,ÖZDEMİR Ö,KARAHAN Z,TAŞKESEN T,İYEM H,alan s,KARADEDE A,İLKAY E Sigara içenlerde artmış yüksek duyarlıklı C-reaktif protein düzeyleri ve bozulmuş otonomik aktivite. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi. 2008; 36(6): 368 - 375.
Vancouver	ALYAN Ö,KAÇMAZ F,ÖZDEMİR Ö,KARAHAN Z,TAŞKESEN T,İYEM H,alan s,KARADEDE A,İLKAY E Sigara içenlerde artmış yüksek duyarlıklı C-reaktif protein düzeyleri ve bozulmuş otonomik aktivite. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi. 2008; 36(6): 368 - 375.
IEEE	ALYAN Ö,KAÇMAZ F,ÖZDEMİR Ö,KARAHAN Z,TAŞKESEN T,İYEM H,alan s,KARADEDE A,İLKAY E "Sigara içenlerde artmış yüksek duyarlıklı C-reaktif protein düzeyleri ve bozulmuş otonomik aktivite." Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi, 36, ss.368 - 375, 2008.
ISNAD	ALYAN, Ömer vd. "Sigara içenlerde artmış yüksek duyarlıklı C-reaktif protein düzeyleri ve bozulmuş otonomik aktivite". Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 36/6 (2008), 368-375.