Beşeri Sermayenin İktisadi Etkileri: Orta Asya Ülkeleri Üzerine Bir Analiz
Yıl: 2022 Cilt: 11 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1480 - 1491 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33206/mjss.1079930 İndeks Tarihi: 02-11-2022
Beşeri Sermayenin İktisadi Etkileri: Orta Asya Ülkeleri Üzerine Bir Analiz
Öz: Klasik iktisatçılardan itibaren farkında olunsa da, özellikle 1960’lı yıllardan itibaren beşeri sermaye kavramı önem kazanmaya ve iktisadi gelişmedeki önemi araştırılmaya başlanmıştır. Yapılan araştırmalarda beşeri sermaye ve iktisadi büyüme arasında güçlü bir bağ olduğu bulgusuna varılmıştır. Sanayi ötesi toplumda beşeri sermayenin önemi daha da artmış durumdadır. Bilgi ve teknoloji çağı olarak anılan XXI. yüzyılda ülkelerin küreselleşme sürecine ayak uydurabilmeleri, rekabetçi ve sürdürülebilir yüksek büyüme performansına sahip olabilmeleri için, nitelikli insan gücüne yani beşeri sermayeye sahip olmaları gerekmektedir. Aksi halde, iktisadi alanda sistematik başarı sağlanamaz. Bu çalışma, Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan ekonomisinde beşeri sermayenin iktisadi etkilerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Seçilmiş ülkelerin beşeri sermaye potansiyeli, iktisadi gelişmedeki önemi ve büyüme performansı ile anlamlı bir ilişkisinin olup olmadığı araştırılmaktadır. Orta Asya ülkeleri gibi gelişmekte olan ülkelerin iktisadi kalkınması ve sürdürülebilir büyümesi, diğer etkenler yanında özellikle beşeri sermayeye bağlıdır.
Anahtar Kelime: Economic Effects of Human Capital: An Analysis on Central Asian Countries
Öz: Although it is known since the classical economists, the concept of human capital has gained importance especially as of 1960s and its contribution to economic growth has started to be investigated. Researches indicate that there is a strong link between human capital and economic growth. The importance of human capital has increased in the post-industrial society. In the XXI century, which is called as the age of knowledge and technology, countries need to have qualified manpower, i.e. human capital, in order to keep up with the globalization process, and to have a competitive and sustainable high growth performance. Otherwise, systematic success cannot be achieved in the economic field. This study aims to reveal the economic effects of human capital in selected Central Asian economies, namely Kazakhstan, Uzbekistan, Kyrgyzstan and Tajikistan. Human capital potential, its importance in economic growth, and whether there is a significant relationship between economic growth and human capital have been investigated. Economic development and sustainable growth of developing countries, such as those in Central Asia, depends on the development of the human capital in particular, besides the other related factors.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Atik, H. (2006). Beşeri Sermaye, Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme. Bursa: Ekin Kitapevi.
- Balcı, E. ve Özcan, S. (2019). İnsani Gelişmişlik ve Büyüme Arasındaki İlişki: OIC Ülkeleri Üzerinde Bir Analiz. Sakarya İktisat Dergisi, 8(3): 222-235.
- Coe, David.T., Helpman, E. & Hoffmaister, A. W. (1997). North-South R&D Spillovers, Economic Journal, 107 (440): 134-149.
- Çalışkan, Ş., Karabacak, M. ve Meçik, O. (2013). Türkiye’de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım). Yönetim Bilimler Dergisi, 11(21): 29-48.
- EİA (2019). Kazakhstan Country Data. Erişim adresi: https://www.eia.gov/international/overview/country/KAZ/ 15.04.2019.
- EİA (2019). Uzbekistan Country Data. Erişim adresi: https://www.eia.gov/international/overview/country/UZB/ 15.04.2019.
- Hanushek, E. A. & Kimko, D. D. (2000). Schooling, Labor-Force Quality, and the Growth of Nations. American Economic Review, 90(5): 1184–1208.
- Han, E. ve Kaya, A. A. (2015). Kalkınma Ekonomisi: Teori ve Politika (9. Baskı). Ankara: Nobel Y.
- Karagül, M. (2002). Beşeri Sermayenin İktisadi Gelişmedeki Rolü ve Türkiye’deki Önemi. Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Y.
- Keller, K. R. I. (2006). Investment in Primary, Secondary, and Higher Education and the Effects on Economic Growth. Contemporary Economic Policy, 24(1): 18- 34.
- KGC (2020). Contribution To The Economy. Erişim adresi: https://www.kumtor.kg/en/contribution-to-the-kyrgyz-economy/ 20.04.2020.
- KUEBİK (2019). Statistics of National Accounts. Erişim adresi: https://stat.gov.kz/official/industry/11/statistic /6 / 15.04.2019.
- KUİK (2019). National Accounts. Erişim adresi: http://stat.kg/en/statistics/nacionalnye-scheta/ 15.04.2019.
- Manga, M., Bal, H., Algan, N. ve Kandir, E. D. (2015). Beşeri Sermaye, Fiziksel Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: BRICS Ülkeleri ve Türkiye Örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1): 45-60.
- Mohammadi, S. (2013). Relationship Between Human Capital and Foreing Trade on the Economic Growth of the Countries by Panel Method. International Journal of Enhanced Research in Educational Development, 1(7): 1-6.
- Nureev, R. (2008). Kalkınma Ekonomisi: Piyasa Ekonomisinin Oluşumu ve Modernleşme Modeli (2. Baskı). Moskova: Norma Yayıncılık.
- ÖDİK (2019). National Accounts. Erişim adresi: https://stat.uz/en/181-ofytsyalnaia- statystyka-en/6373-national-accounts/ 15.04.2019.
- Schultz, T. W. (1961). Investment in Human Capital. The American Economic Review, 51(1): 1-17.
- Taban, S. (2017). Kalkınma Sürecinde Nüfus ve Beşeri Sermaye, İçinde B. Günsoy ve C. Özsoy (Edt.), İktisadi Kalkınma. (ss. 120-145) Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Y.
- TCİA (2019). Macroeconomic Indicators. Erişim adresi: Macroeconomic indicators / Agency on statistics under President of the Republic of Tajikistan/15.04.2019.
- TCDİB (2019). Tacikistan'ın Siyasi Görünümü. Erişim adresi: https://www.mfa.gov.tr/tacikistan-siyasi-gorunumu.tr.mfa/ 15.04.2019.
- TCHAJGM (2019). Mineral resources of the Republic of Tajikistan. Erişim adresi: http://www.geoportal-tj.org/index.php/geology/deposits / 15.04.2019.
- TEDMEM (2019). Dünya Bankası 2018 İnsan Sermayesi Endeksi Sonuçları. Erişim adresi: https://tedmem.org/genel/dunya-bankasi-2018-insan-sermayesi- endeksi-sonuclari / 01.02.2019.
- Uçan, O. ve Koçak, E. (2018). İnsani Gelişme Endeksi İle Büyüme İlişkisi: Pedroni Eş Bütünleşme Örneği. Journal of Politics, Economy and Management, 1(2): 55– 61.
- UNDP (2015). Human Development Report 2015. Work for Human Development. New York: UN Pub.
- UNDP (2016). Human Development Report 2016. Human Development for Everyone. New York: UN Pub.
- UNDP (2018). 2018 Statistical Update. Human Development Indices and Indicators. New York: UN Pub.
- WB (2018). The Human Capital Project. Washington, DC: WB Pub.
- Yüce, M. ve Özbek, M. F. (2006). Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde Sosyo- Ekonomik Boyutlarıyla Yoksulluk Olgusu Üzerine Bir Değerlendirme. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E- Dergisi, 10: 1-20.
- Zhumabekova, N. ve Bilen, M. (2016). Geçiş Ekonomili Orta Asya Ülkelerinde Beşeri Sermaye ile İktisadi Büyüme İlişkisi: Panel Eşbütünleşme Analizi (1991- 2014). Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, XI(I): 1- 16.
| APA | ABAKIROV S, Bayraktutan Y (2022). Beşeri Sermayenin İktisadi Etkileri: Orta Asya Ülkeleri Üzerine Bir Analiz. , 1480 - 1491. 10.33206/mjss.1079930 |
| Chicago | ABAKIROV SHERALI,Bayraktutan Yusuf Beşeri Sermayenin İktisadi Etkileri: Orta Asya Ülkeleri Üzerine Bir Analiz. (2022): 1480 - 1491. 10.33206/mjss.1079930 |
| MLA | ABAKIROV SHERALI,Bayraktutan Yusuf Beşeri Sermayenin İktisadi Etkileri: Orta Asya Ülkeleri Üzerine Bir Analiz. , 2022, ss.1480 - 1491. 10.33206/mjss.1079930 |
| AMA | ABAKIROV S,Bayraktutan Y Beşeri Sermayenin İktisadi Etkileri: Orta Asya Ülkeleri Üzerine Bir Analiz. . 2022; 1480 - 1491. 10.33206/mjss.1079930 |
| Vancouver | ABAKIROV S,Bayraktutan Y Beşeri Sermayenin İktisadi Etkileri: Orta Asya Ülkeleri Üzerine Bir Analiz. . 2022; 1480 - 1491. 10.33206/mjss.1079930 |
| IEEE | ABAKIROV S,Bayraktutan Y "Beşeri Sermayenin İktisadi Etkileri: Orta Asya Ülkeleri Üzerine Bir Analiz." , ss.1480 - 1491, 2022. 10.33206/mjss.1079930 |
| ISNAD | ABAKIROV, SHERALI - Bayraktutan, Yusuf. "Beşeri Sermayenin İktisadi Etkileri: Orta Asya Ülkeleri Üzerine Bir Analiz". (2022), 1480-1491. https://doi.org/10.33206/mjss.1079930 |
| APA | ABAKIROV S, Bayraktutan Y (2022). Beşeri Sermayenin İktisadi Etkileri: Orta Asya Ülkeleri Üzerine Bir Analiz. Manas Journal of Social Studies, 11(4), 1480 - 1491. 10.33206/mjss.1079930 |
| Chicago | ABAKIROV SHERALI,Bayraktutan Yusuf Beşeri Sermayenin İktisadi Etkileri: Orta Asya Ülkeleri Üzerine Bir Analiz. Manas Journal of Social Studies 11, no.4 (2022): 1480 - 1491. 10.33206/mjss.1079930 |
| MLA | ABAKIROV SHERALI,Bayraktutan Yusuf Beşeri Sermayenin İktisadi Etkileri: Orta Asya Ülkeleri Üzerine Bir Analiz. Manas Journal of Social Studies, vol.11, no.4, 2022, ss.1480 - 1491. 10.33206/mjss.1079930 |
| AMA | ABAKIROV S,Bayraktutan Y Beşeri Sermayenin İktisadi Etkileri: Orta Asya Ülkeleri Üzerine Bir Analiz. Manas Journal of Social Studies. 2022; 11(4): 1480 - 1491. 10.33206/mjss.1079930 |
| Vancouver | ABAKIROV S,Bayraktutan Y Beşeri Sermayenin İktisadi Etkileri: Orta Asya Ülkeleri Üzerine Bir Analiz. Manas Journal of Social Studies. 2022; 11(4): 1480 - 1491. 10.33206/mjss.1079930 |
| IEEE | ABAKIROV S,Bayraktutan Y "Beşeri Sermayenin İktisadi Etkileri: Orta Asya Ülkeleri Üzerine Bir Analiz." Manas Journal of Social Studies, 11, ss.1480 - 1491, 2022. 10.33206/mjss.1079930 |
| ISNAD | ABAKIROV, SHERALI - Bayraktutan, Yusuf. "Beşeri Sermayenin İktisadi Etkileri: Orta Asya Ülkeleri Üzerine Bir Analiz". Manas Journal of Social Studies 11/4 (2022), 1480-1491. https://doi.org/10.33206/mjss.1079930 |
