TY  - JOUR
TI  - Gre Fılla: Yukarı Dicle Havzası’nda Ambar Çayı Kenarına Kurulmuş Bir Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem Yerleşimi
AB  - Ambar Barajı projesi kapsamında Gre Fılla’da yürütülen kurtarma kazılarıyla, Yukarı Dicle Vadisi'ne akan çayların oluşturduğu alüvyon ovasının kuzey kenarında yer alan Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem yerleşimi açığa çıkmıştır. Kalibre edilmiş tarihlere göre ilk yerleşim anatoprak üzerine MÖ 9300 civarında kurulmuştur. Çanak Çömleksiz Neolitik A evresine tarihlenen çukur yapılar yuvarlak ve oval planlıdır. Bu evrenin geç yerleşim tabakaları sel dolgularıyla tahrip olmuştur. Üst tabakalarda yüzey üzerine inşa edilmiş köşeleri yuvarlatılmış dörtgen planlı yapıların duvarları dal örgü tekni- ğiyle, çamur sıvalı yapılmıştır. Bazı yapıların tabanları altında basit toprak gömütler açığa çıkmıştır. Sel dolguları üzerine inşa edilen Çanak Çömleksiz Neolitik B yerleşimi, içlerinde ahşap çatıyı taşıyan dörder taş örgü paye bulunan köşeleri yuvarlatılmış çukur yapılarla karakterize olmuştur. Bu yapıların her tabakası bilinçli olarak taş, kerpiç molozu, hayvan kemikleri, figürinler, sürtmetaş ve yontma- taş buluntular içeren dolgu ile gömülmüştür. Çukur yapıların içinde ele geçen buluntular, bunların ritüel amaçlı ortak kullanıldığına işaret etmektedir. Çukur yapıları çevreleyen dörtgen planlı yapılar, içlerinde ele geçen in situ ocak, öğütme taşı, havan, havaneli v.s. buluntulara göre, konut olarak kullanılmıştır. Bu yapıların çoğu hücre planlı ve geniş mekânlı planlara sahip olup, payandalı yapılar ve az sayıda ızgara planı andıran biçimler de bulunmaktadır. Bunlar 5-14 yapı katından oluşan zemi- nüstü yapılardır ve yeni yapılar doğrudan öncekinin üzerine inşa edilmiştir. Her iki yapı tipi de MÖ 9. binyıl boyunca eşzamanlı olarak kullanılmıştır. MÖ 8. binyılın ilk yüzyılları boyunca çukur yapıların kullanımı sona ermiş, ancak, üzerlerine herhangi bir yapı inşa edilmemiştir. Buna göre çukur yapıların bulunduğu alanlar, boyutları daha büyümüş dörtgen konutlar arasında açık alanlar olarak kullanılmış görünmektedir.
AU  - Ökse, Ayşe Tuba
PY  - 2022
JO  - Arkeoloji ve Sanat
VL  - 169
IS  - 169
SN  - 1300-4514
SP  - 25
EP  - 46
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1136996
ER  -