Vergi politikalarının dış ticaret üzerindeki etkileri: Türkiye için hesaplanabilir genel denge modeli uygulaması

Yıl: 2010 Cilt: 0 Sayı: 159 Sayfa Aralığı: 395 - 415 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Vergi politikalarının dış ticaret üzerindeki etkileri: Türkiye için hesaplanabilir genel denge modeli uygulaması

Öz:
Vergi uygulamalarının Türkiye ekonomisi dış ticaret kapasitesi üzerindekietkileri konusundaki tartışmaların tarifelerin etkileri çerçevesinde sınırlı kaldığıgözlenmekte, diğer vergi çeşitlerinin dış ticaret üzerindeki etkileri göz ardıedilmektedir. Dolayısıyla, söz konusu etkilerin ekonominin bütünü dikkate alınarak,makro dengeler ve politika seçenekleri bağlamında değerlendirilmesi önemtaşımaktadır. Bu amaçla, Türkiye ekonomisi 2002 yılı girdi-çıktı tablosu üzerinekurulan, yirmi bir üretici sektör, işgücü, sermaye, özel kesim ve devletten oluşan çoksektörlü bir makro model olma özelliği taşıyan, hesaplanabilir genel dengemodellemesinden yararlanılmıştır. Modelin politika senaryoları, tarifelerin yanı sırakurumlar vergisi, satış vergisi ve üretim vergilerinin dış ticaret dengesi ve sektörelithalat ve ihracat değerleri üzerinde belirleyici öneme sahip olduğunu ortayakoymaktadır
Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler

Effects of tax policies on foreign trade: Computable general equilibrium application for Turkey

Öz:
It is observed that discussions about the effects of tax practices on foreign tradein Turkey is limited by the frame of tariffs, the effects of other varieties of taxes onforeign trade ignored. Consequently, evaluation of effects being talked of due to macro balances and policy alternatives considered to be important by taking intoconsideration of whole economy. In this study, effects of differents kinds of taxpolicy tools on foreign trade balance will be evaluated. For this aim, multisectoralTurkish Computable General Equilibrium model which is based on 2002 input- output table and inclued twenty one productive sectors, capital, labour, privatesector and government is used. Policy scenarios of the model, put forth that besidetariffs corparate taxes, sale taxes and production taxes has important effects onforeign trade balances and sectoral import and export levels, for consideration.
Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Bandara, J. S. (1991), “Computable General Equilibrium Models for Development Policy Analysis in LDCs”, Journal of Economic Surveys Vol.5 No.1, 3-69.
  • Begnin, J., Dessus, S., Ronald-Holst, D. ve Van Der Mensbrugge, D. (1996), “General Equilibrium Modelling of Trade and the Environment”, Technical Paper Nº 116, Paris, OECD Development Center.
  • Bchir, M. H., Decreux, Y., Guérin, J. L. ve Jean, S. (2002), “MIRAGE, a Computable General Equilibrium Model for Trade Policy Analysis” Centre D’Etudes Prospectives et D’Informations Internationales Working Paper No:17.
  • Bijit, B., Cernat, L. ve Turrini, A. (2002), Duty Quota Free Access for LDC’s Further Evidence From CGE Modelling” Policy Issues in International Trade and Commodities Study Series; No:4 New York United Nations.
  • Bulutay, T. (1979), Genel Denge Kuramı, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No:434.
  • Chacholiades, M. (1990), International Economics, McGraw Hill Yayınları.
  • Çelebi, K. (1998), General Equilibrium Analysis of Tax Policy Issues: The Case Of Turkey, A Thesis Submitted to the Graduate School Of Social Sciences of the Middle East Technical University, September.
  • Condon, T., Dahl, H. ve Devarajan, S. (1987), Implementing Computable General Equlibrium Models on Gams-The Cameroon Model, Technical Report, World Bank.
  • Devarajan, S. (1999), “From Stylized to Applied Models: Building Multisector CGE Models for Policy Analysis”, North American Journal of Economics and Finance 10, 5-38.
  • Derviş, K., De Melo, J. ve Robinson, S. (1982), General Equlibrium Models For Development Policy , Cambridge University Press.
  • Dinler, Z. (1997), İktisada Giriş, Üçüncü Baskı, Ekin Yayınları, Bursa.
  • Dornbusch, R. ve Fisher, S. (1998), MakroEkonomi, McGraw Hill Akademi Çev:Yıldırım, E., Yıldırım, R. ve Fisunoğlu, M.
  • Gedik, M. A. (2007), Kamu Açıları, Ekonomik Etkileri ve Çözüm Önerileri, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
  • Harrison, G., Rutherford, T. ve Tarr, D. (2003), “Trade Liberalization, Poverty and Efficient Equity” Journal of Development Economics 71, 97-128.
  • Hwang, W. J. (2003), Macro Economic Policies and Structural Adjustment Under IMF Stabilization Program in the Turkish Economy: A Computable General Equilibrium Analysis (Ph.D), Graduate School of Social Sciences of the Middle East Technical University, Ankara.
  • Karadağ, M. ve Westaway, T. (1998), “ASAM Based Computable General Equilibrium Model of the Turkish Economy” Loughborough University, Department of Economics Research Paper, No:99/18.
  • Karadağ, M. ve Westaway, T. (1999), “The Impact on Consumer and Producer Prices in Turkey of VAT Changes Designed to Meet EU Membership Criteria: A Computable General Equlibrium Approach” Loughborough University, Department of Economics Research Paper.
  • Köse, A. H. (1996), Gümrük Birliği’nin Türkiye Ekonomisi Üzerine Etkileri: Bir Hesaplanabilir Genel Denge Modeli Çalışması, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
  • Krugman, P. ve Obstfeld, M. (2003), International Economics: Theory and Policy, World Student Series, Boston, USA.
  • O’Ryan, R., De Miguel, C. J. ve Miller, S. (2002), “CGE Model for Environmental and Trade Policy Analysis in Chile: Case Study for Fuel Tax Increases” http://www.webmanager.cl/prontus_cea/cea_2005/site/asocfile/ASOCFILE1 2005110215523.pdf (Erişim Tarihi: Mayıs 2008)
  • Ölmezoğulları, N., Başoğlu, U. ve Parasız, İ. (1999), Genel Denge, 1. Baskı, Ezgi Yayınevi, Bursa.
  • Robinson, S. (1989), Multisectoral Models, Handbooks in Economics 9, Series Editor.
  • Kenneth, J. A. ve Michael D., Instriligator, Handbook of Development Economics Volume II, Edited By Hollis Chenery ve TN Srinivanan, Chapter 18, 886- 945.
  • Robinson, S., Yunez-Naude, A., Hinojosa-Ojesa, R., Lewis, J. D. ve Devarajan, S. (1999), “From Stylized to Applied Models: Building Multisector CGE Models for PolicyAnalysis” North American Journal of Economic and Finance 10, 5-38.
  • Sayan, S. (1994), “An Analysis of the Effects of Changes in Savings Rates Using Neoclassical CGE Models: Lessons from Analytical Solutions to Simple Two-Sector Models With Endogenous Interest Rates” Department of Economics Bilkent University http://www.bilkent.edu.tr /~sayan
  • Sayan, S. (2002), “Dynamic Heckscher-Ohlin Results From a 2x2x2x2 Overlapping Generations Model with Unequal Population Growth Rates”, Department of Economics Bilkent University Discussion Papers No:2-01.
  • Shoven, J. B. ve Whalley, J. (1984), “Applied General Equilibrium Models of Taxation and International Trade: An Introduction and Survey”, Journal Of Economic Literature Vol:XXII, 1007-1051.
  • Shoven, J. B. ve Whalley, J. (1992), Applying General Equilibrium, USA, Cambridge University Press.
  • Seyidoğlu, H. (1996), Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama, Gizem Yayınları, 11. Baskı İstanbul.
  • Siddiqui, R. ve Iqbal, Z. (1999), “Tariff Reduction and Functional Income Distribution in Pakistan: A CGE Analysis” Pakistan Institute of Development Economics http://mpra.ub.uni-muenchen.de/6141/ (Erişim Tarihi: Mayıs 2008)
  • Tıktık, A. (1997), “Trade Liberalization Under Imperfect Competition: A CGE Analysis of Turkey” Sermaye Piyasası Kurulu, Yayın No:97, Ankara.
  • Tokatlıoğlu, M. Y. (2005), “Türkiye’de Dış Ticaretin Vergilendirilmesi ve Avrupa Birliği”, Akdeniz Üniversitesi, İİBF (10), 46-72.
  • Türk, İ. (1992), Kamu Maliyesi, Turhan Kitabevi, Ankara.
  • Voyvoda, E. (2003), “Altenatives in Debt Management: Investigation of Turkish Debt in Overlapping Generation General Equilibrium Frame Work” Doktora Tezi, Bilkent University, The Institute of Economics and Social Sciences of Bilkent University.
  • Yeldan, E., Voyvoda, E. ve Telli, Ç. (2005a), “A Macroeconomic General Equlibrium Model for Turkey: Disinflation, Fiscal Austerity and Labor Markets” http://www.bilkent.edu.tr/~yeldane/econmodel/TURKCGEModel. pdf
  • Yeldan, E., Voyvoda, E. ve Telli, Ç. (2005b), “Turkish Macroeconomics under the IMF Program Strangulation of the Twin Targets, Lopsided Growth and Persistent Fragilities” http://www.bilkent.edu.tr/~yeldane/econmodel/ TURKCGEModel.pdf
  • Yeldan, E., Voyvoda, E. ve Telli, Ç. (2005c) “SPO’s Standard CGE Model: TURKCGE AlgebraicEquations”http://www.bilkent.edu.tr/~yeldane/ econmodel /TURKCGEModel.pdf
  • Yeldan, E., Voyvoda, E. ve Telli, Ç. (2006), “Modelling General Equilibrium for Socially Responsible Macro Economics: Seeeking for the Alternative to Fight Jobless Growth in Turkey”.
  • Wing, I. S. (2004), “Computable General Equilibrium Models and Their Use in Economy Wide Policy Analysis: Eveything You Ever Wanted to Know (But Were afraid to ask)” MIT Joint Program on the Science and Policy of Global Change, http://www.rri.wvu.edu/CGECourse/Sue%20Wing.pdf (Erişim Tarihi: 04/03/2008)
  • Zhang, X. G. (2006), “Armington Elasticities and Terms of Trade Effects in Global CGEModals” Productivity Commission Staff Working Paper, Melbourne, January
APA GEDİK AKDOĞAN M (2010). Vergi politikalarının dış ticaret üzerindeki etkileri: Türkiye için hesaplanabilir genel denge modeli uygulaması. , 395 - 415.
Chicago GEDİK AKDOĞAN Melek Vergi politikalarının dış ticaret üzerindeki etkileri: Türkiye için hesaplanabilir genel denge modeli uygulaması. (2010): 395 - 415.
MLA GEDİK AKDOĞAN Melek Vergi politikalarının dış ticaret üzerindeki etkileri: Türkiye için hesaplanabilir genel denge modeli uygulaması. , 2010, ss.395 - 415.
AMA GEDİK AKDOĞAN M Vergi politikalarının dış ticaret üzerindeki etkileri: Türkiye için hesaplanabilir genel denge modeli uygulaması. . 2010; 395 - 415.
Vancouver GEDİK AKDOĞAN M Vergi politikalarının dış ticaret üzerindeki etkileri: Türkiye için hesaplanabilir genel denge modeli uygulaması. . 2010; 395 - 415.
IEEE GEDİK AKDOĞAN M "Vergi politikalarının dış ticaret üzerindeki etkileri: Türkiye için hesaplanabilir genel denge modeli uygulaması." , ss.395 - 415, 2010.
ISNAD GEDİK AKDOĞAN, Melek. "Vergi politikalarının dış ticaret üzerindeki etkileri: Türkiye için hesaplanabilir genel denge modeli uygulaması". (2010), 395-415.
APA GEDİK AKDOĞAN M (2010). Vergi politikalarının dış ticaret üzerindeki etkileri: Türkiye için hesaplanabilir genel denge modeli uygulaması. Maliye Dergisi, 0(159), 395 - 415.
Chicago GEDİK AKDOĞAN Melek Vergi politikalarının dış ticaret üzerindeki etkileri: Türkiye için hesaplanabilir genel denge modeli uygulaması. Maliye Dergisi 0, no.159 (2010): 395 - 415.
MLA GEDİK AKDOĞAN Melek Vergi politikalarının dış ticaret üzerindeki etkileri: Türkiye için hesaplanabilir genel denge modeli uygulaması. Maliye Dergisi, vol.0, no.159, 2010, ss.395 - 415.
AMA GEDİK AKDOĞAN M Vergi politikalarının dış ticaret üzerindeki etkileri: Türkiye için hesaplanabilir genel denge modeli uygulaması. Maliye Dergisi. 2010; 0(159): 395 - 415.
Vancouver GEDİK AKDOĞAN M Vergi politikalarının dış ticaret üzerindeki etkileri: Türkiye için hesaplanabilir genel denge modeli uygulaması. Maliye Dergisi. 2010; 0(159): 395 - 415.
IEEE GEDİK AKDOĞAN M "Vergi politikalarının dış ticaret üzerindeki etkileri: Türkiye için hesaplanabilir genel denge modeli uygulaması." Maliye Dergisi, 0, ss.395 - 415, 2010.
ISNAD GEDİK AKDOĞAN, Melek. "Vergi politikalarının dış ticaret üzerindeki etkileri: Türkiye için hesaplanabilir genel denge modeli uygulaması". Maliye Dergisi 159 (2010), 395-415.