Yıl: 2010 Cilt: 17 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 413 - 422 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Dioksinli bileşiklerin etki mekanizması, kimyasal yapısı ve toksikokinetik özelliklerinin incelenmesi

Öz:
Dioksinli bileşikler geniş yayılım alanına sahip, doğada kararlı durumda bulunan, insan ve hayvan sağlığı açısından son derece zehirli çevresel kirleticilerdir. Kimyasal olaylara ve yüksek ısıya bağlı olarak oluşan dioksinli bileşikler özellikle hayvansal gıdalar aracılığı ile insanlar tarafından alınmakta ve yağ dokuda depolanmaktadır. Bu bileşikler, insanlarda kanser başta olmak üzere immunsistem bozuklukları, kloroakne, Wasting sendromu, hormon ve üreme sistemi fonksiyon bozuklukları gibi birçok yan etkiye neden olmaktadır. Toplum sağlığı açısından oluşturabilecekleri riskler göz önüne alınarak, dioksinli bileşiklerin kaynakları, kimyasal yapıları, etki mekanizmaları, zehirlilikleri, kabul edilebilir günlük alım miktarları ve bazı toksikokinetik özelliklerinin bilinmesi oldukça önemlidir.
Anahtar Kelime:

Konular: Toksikoloji

The investigation of effect mechanism, chemical structure and toxicokinetics properties of dioxins compounds

Öz:
Dioxin compounds are environmental pollutants that have a wide range of diffusion and that are harmful for human and animal health. The dioxin compounds are formed by some chemical process and high temperature. They are taken by human beings through animal products and then stored in fat tissues. The dioxin compounds have many side effects including immune system disrupts, chloracne, wasting syndrome, endocrine and reproductive toxicity as well as cancer. As considered the risks of dioxins which may affect the public health, it is important to learn about the sources, chemical structures, effect mechanisms, toxicity, the daily intake rates, and toxicokinetics properties of dioxins.
Anahtar Kelime:

Konular: Toksikoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. McKay G. Dioxin characterization, formation and minimization during municipal solid waste (MSW) incineration: Rev Chem Engineer Jour. 2002;86:343-68.
  • 2. Ministry of Health and Welfare (Japan) Interin Report of Studies on Dioxsin Risk Assessment (in japanese), 1996.
  • 3. Pohjanvirta R, Tuomisto J. Short-term toxicity of 2,3,7,8- tetrachlorodibenzo-p-dioxin in laboratory animals: effects, mechanisms and animal models. Pharmacol Rev 1994;46:483- 549.
  • 4. WHO Executive Summary Report of ‘ Assessment of health risks of dioxins; re-evaluation of the tolerable daily intake (TDI), 1998.
  • 5. Environment Agency (Japan) Dioxin Risk assessment Committee Report (in japanese), 1997.
  • 6. Dioxins FactSheet Published by The Instituation of Electirical Engineers Savoy Place (IEE). London WC2R 0BL November 2001, Second edition January 2003.
  • 7. Lavric ED, Konnov AA, Ruyck JD. Surrogate Compounds for Dioxins in Incineration. Rev. Waste Management, 2005;25:755- 65.
  • 8. Siewers S, Schact U. Untersuchungen zur dioxinne-bildungbeim compostierungprozess-unter realen bedingungen, Organohalogen Comp 1994;18:180-5.
  • 9. Beukens A, Huang H, Stieglitz L. Dioxins from the sintering process. 1. particle charecteristation and SEM/ wet analysis of samples. Organohalogen Comp 1999;41:109-12.
  • 10. Papadopoulos A, Vassiliadou I, Costopoulos D, Papanicolaou C, Leondiadis L. Levels of dioxins and dioxin like PCBs in food simples on the greek market. Chemosphere 2003;57:5:413-9.
  • 11. European Commission meeting at Brussels july. Fact Sheet on dioxin in feed and food. Publishedon 2001.
  • 12. IARC (ed) IARC Working Group on the evaluation carcinogenic risks to humans: Polychlorinated dibenzo-para- dioxins an dibenzofurans. Lyon, France, 4-11 February 1997 vol. 69. IARC Monogr Eval Carcinog Risks Hum 1997.
  • 13. Mimura J, Yamashita K, Nakamura K, Morita M, Takagi TN, Nakao K, Ema M, Sogawa K, Yasuda M, Katsuki M, Fuji- Kuriyama Y. Loss of teratogenic response to 2,3,7,8-TCDD in mice lacking the Ah receptor. Genes to Cells 1997;2:645-54.
  • 14. Hahn ME. Aryl Hidrocarbon receptors: diversty and evaluation. Chem Biol Interact 2002;141:131-160.
  • 15. Okey AB, Franc MA, Moffat ID, Tijet N, Boutros PC, Korkalainen M, Tuomisto J, Pohjanvirta R. Toxicological implications of polymorphisms in receptors for xenobiotic chemicals: The case aryl hydrocarbon receptor. Toxicol App Pharmacol 2005; 207:43-51.
  • 16. Jonosek J, Hilscherova K, Blaha L, Holoubek I. Environmental xenobiotics and nuclear receptors- Interactions, effects and in vitro assessment. Toxicology in vitro. 2005.
  • 17. Riddick DS, Lee C, Bhathena A, Timsit YE, Cheng PY, Morgan ET, Prough RA, Ripp SL, Miller KK, Jahan A, Chiang JY. Transcriptional suppression of cytochrome P450 genes by endogeneous and exogeneous chemicals. Drug Metab Dispos 2004;32:367-75.
  • 18. Hossain A, Tsuchiya S, Minegishi M, Osada M, Ikawa S, Tezuka FA, Kaji M, Konno T, Watanabe M, Kikuchi H. The Ah receptor is not involved in 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo- p-dioxin-mediated apoptosis in human leukemic T cell lines. J Biol Chem 1998;273(31):19853-8.
  • 19. Parzefall W. Risk assesstment of dioxins contamination in human food. Food and Chemical Tech. 2002;40:1185-89.
  • 20. Yoshida R And Ogawa Y. Oxidative stres induced by 2,3,7,8- TCDD: An application of oxidative stres markers to cancer risk assesstment of dioxins. Rev Indust Health 2000;38:5-14
  • 21. Stohs SJ. Oxidative stres induced by 2,3,7,8-TCDD. Free Radic Biol Med 1990;9:79-90.
  • 22. Viluksela M, Bager Y, Tuomisto JT, Scheu G, Unkila M, Pohjanvirta SF, Kosma VM, Paakkanen JM, Vartiainen T, Klimm C, Schramm KW, Warngard L, Tuomisto J. Liver tumor promoting activity of 2,3,7,8-TCDD in TCDD-sensitive and TCDD-resistant rat strains. Cancer Research 2000; 60:6911-20.
  • 23. Mably TA, Moore RW, Peterson RE. In utero and lactational exposure of male rats to 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioxin. 1. Effects on androgenic status. Toxicol Appl Pharmacol 1992;114(1):97-107.
  • 24. Ciftci O, Aydin M, Ozdemir I, Vardi N. Quercetin Prevents 2,3,7,8-Tetrachlorodibenzo-p-dioxin-induced testicular damage in rats. Andrologia. In press.
  • 25. Ishida T, Hori M, Ishii Y, Oguri K, Yamada H. Effects of dioxins on stress-responsive systems their relevance to toxicity. J Dermato Sci Supp. 2005;1:105-112.
  • 26. Unkila M, Pohjanvirta R, Tuomisto J. Biochemical effects of 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioxin (TCDD) and related compounds on the central nervous system. Int J Biochem Cell Biol 1995;27(5):443-55.
  • 27. Hakk H, Larsen G, Feil V. Tissue distribution, excretion, and metabolism of 1,2,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioxin in the rat. Chemosphere 2001;42(8):975-83.
  • 28. Hebert CD, Birnbaum LS. The influence of aging on intestinal absorption of TCDD in rats. Toxicol Lett. 198;37:47-55.
  • 29. Weber LW, Ernst SW, Stahl BU, Rozman K. Tissue distribution and toxicokinetics of 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioxin in rats after intravenous injection. Fundam Appl Toxicol 1993;21(4):523-34.
  • 30. Emond C, Birnbaum LS, De Vito MJ. Physiologically based pharmacokinetic model for developmental exposures to TCDD in rat. Toxicol 2004;80:115-33.
  • 31. Environment agency Japan. Report on tolerable daily intake (TDI) of dioxins and related compunds. June, 1999.
  • 32. Patterson DG, Needham LL, Pirkle JL, Roberts DW, Bagby J, Garrett WA, Andrews JS, Falk H, Bernert JT, Sampson EJ. Correlation between serum and adipose tissue levels of 2,3,7,8- TCDD in 50 persons from missouri. Arch Environ Contam. Toxicol 1988;17:139-43.
  • 33. Poiger H, Buser HR, Weber H, Zweifel U, Schlatter C. Structure elucidation of mammalian TCDD metabolites. Experientia 1982;38:484-86.
  • 34. Van den Berg M, De Jongh J, Poiger H, Olsın JR. The toxicokinetics and metabolism of poly chlorinateddibenzo-pdioxins and dibenzofurans and their relevance for toxicity. Crit Rev Toxicol 1994;24:1-74.
  • 35. Poland A, Glover E. An estimate of the maximum in vivo covalent binding of 2,3,7,8-TCDD tor at liver protein, ribosomal RNA and DNA. Cancer Res 1979;39:3341-44.
  • 36. Kumar KS, Kannan K, Giesy JP, Masunaga S. Distribution and elimination of polychlorinated dibenzo-p-dioxins, dibenzofurans, biphenyls, and p,p'-DDE in tissues of bald eagles from the Upper Peninsula of Michigan. Environ Sci Technol 2002;36(13):2789-96.
  • 37. Fries GF, Paustenbach DJ, Luksemburg WJ. Complete mass balance of dietary polychlorinated dibenzo-p-dioxins and dibenzofurans in dairy cattle and characterization of the apparent synthesis of hepta- and octachlorodioxins. J Agric Food Chem 2002;50(15):4226-31.
  • 38. Geyer HJ, Schramm KW, Feicht EA, Behechti A, Steinberg C, Bruggemann R, Poiger H, Henkelmann B, Kettrup A. Half-lives of tetra-, penta-, hexa-, hepta-, and octachlorodibenzo-p-dioxin in rats, monkeys, and humans--a critical review. Chemosphere 2002;48(6):631-44.
  • 39. Furst P, Kruger C, Meemken HA, Groebel W. PCDD and PCDF levels in human milk dependence on the period of lactation. Chemoshere 1989;18:439-44.
  • 40. Schwetz BA, Norris JM, Sparschu GL, Rowe UK, Gehring PJ, Emerson JL, Gerbig CG. Toxicology of chlorinated dibenzo-pdioxins. Environ Health Perspect 1973;5:87-99.
  • 41. Henck JM, New MA, Kociba RJ, Rao KS. 1,2,3,7,8- tetrachlorodibenzo-p-dioxin: acute oral toxicity in hamsters. Toxicol Appl Pharmacol 1998; 30;59(2):405-7.
  • 42. Hochstein JR, Aulerich RJ, Bursian SJ. Acute toxicity of 2,3,7,8- tetrachlorodibenzo-p-dioxin to mink. Arch Environ Contam Toxicol; 1988;17(1):33-7.
  • 43. Kociba RJ, Keyes DG, Beyer JE, Correon RM, Wade CE, Dittenber DA, Kalnins RP, Frauson LE, Park CN, Barnard SD, Hummel RA, Humiston CG. Result of two year chronic toxicity and oncogenicity study of 2,3,7,8- TCDD in rats. Toxicol Apply. Pharmacol 1978;46:279-303.
  • 44. Goldstein JA, Linko P, Bergman H. Induction of porphyria in the rat by chronic versus acute exposure to 2,3,7,8- tetrachlorodibenzo-p-dioxin. Biochem Pharmacol 1982;15;31(8):1607-13.
  • 45. Schantz SL, Barsotti DA, Allen JR. Toxicological effects produced in nonhuman primates chronically exposed to fifty per trillion 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioxin (TCDD). Toxicol Appl Pharmacol 1979;48 (1):A180
  • 46. Neubert R, Golor G, Stahlmann R, Helge H, Neubert D. Polyhalogenated dibenzo-p-dioxins and dibenzofurans and the immune system. 4. Effects of multiple-dose treatment with 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioxin (TCDD) on peripheral lymphocyte subpopulations of a non-human primate (Callithrix jacchus).Arch Toxicol 1992;66(4):250-9.
  • 47. Schwetz BA, Norris JM, Sparschu GL, Rowe UK, Gehring PJ, Emerson JL, Gerbig CG. Toxicology of chlorinated dibenzo-pdioxins. Environ. Health Perspect 1973;5:87-99.
  • 48. Ciftci O, Tanylidizi S, Godekmerdan A. Protective effect of curcumin on immune system and body weight gain on rats intoxicated with 2,3,7,8-Tetrachlorodibenzo-p-dioxin (TCDD). 2010;32(1):99-104
  • 49. Ciftci O, Ozdemir I, Tanyıldizi S, Yildiz S, Oguzturk H. Antioxidative effects of curcumin, β-myrcene and 1,8-cineole against 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-P-Dioxin (TCDD)-induced oxidative stress in rats liver. Toxicology Indust Healt Accepted
APA ÇİFTÇİ O (2010). Dioksinli bileşiklerin etki mekanizması, kimyasal yapısı ve toksikokinetik özelliklerinin incelenmesi. , 413 - 422.
Chicago ÇİFTÇİ OSMAN Dioksinli bileşiklerin etki mekanizması, kimyasal yapısı ve toksikokinetik özelliklerinin incelenmesi. (2010): 413 - 422.
MLA ÇİFTÇİ OSMAN Dioksinli bileşiklerin etki mekanizması, kimyasal yapısı ve toksikokinetik özelliklerinin incelenmesi. , 2010, ss.413 - 422.
AMA ÇİFTÇİ O Dioksinli bileşiklerin etki mekanizması, kimyasal yapısı ve toksikokinetik özelliklerinin incelenmesi. . 2010; 413 - 422.
Vancouver ÇİFTÇİ O Dioksinli bileşiklerin etki mekanizması, kimyasal yapısı ve toksikokinetik özelliklerinin incelenmesi. . 2010; 413 - 422.
IEEE ÇİFTÇİ O "Dioksinli bileşiklerin etki mekanizması, kimyasal yapısı ve toksikokinetik özelliklerinin incelenmesi." , ss.413 - 422, 2010.
ISNAD ÇİFTÇİ, OSMAN. "Dioksinli bileşiklerin etki mekanizması, kimyasal yapısı ve toksikokinetik özelliklerinin incelenmesi". (2010), 413-422.
APA ÇİFTÇİ O (2010). Dioksinli bileşiklerin etki mekanizması, kimyasal yapısı ve toksikokinetik özelliklerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 17(4), 413 - 422.
Chicago ÇİFTÇİ OSMAN Dioksinli bileşiklerin etki mekanizması, kimyasal yapısı ve toksikokinetik özelliklerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 17, no.4 (2010): 413 - 422.
MLA ÇİFTÇİ OSMAN Dioksinli bileşiklerin etki mekanizması, kimyasal yapısı ve toksikokinetik özelliklerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, vol.17, no.4, 2010, ss.413 - 422.
AMA ÇİFTÇİ O Dioksinli bileşiklerin etki mekanizması, kimyasal yapısı ve toksikokinetik özelliklerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2010; 17(4): 413 - 422.
Vancouver ÇİFTÇİ O Dioksinli bileşiklerin etki mekanizması, kimyasal yapısı ve toksikokinetik özelliklerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2010; 17(4): 413 - 422.
IEEE ÇİFTÇİ O "Dioksinli bileşiklerin etki mekanizması, kimyasal yapısı ve toksikokinetik özelliklerinin incelenmesi." İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 17, ss.413 - 422, 2010.
ISNAD ÇİFTÇİ, OSMAN. "Dioksinli bileşiklerin etki mekanizması, kimyasal yapısı ve toksikokinetik özelliklerinin incelenmesi". İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 17/4 (2010), 413-422.