Tüketim Harcamalarına Etki Eden Unsurların G20 Ülkeleri Üzerindeki Etkisine Yönelik Analiz (2007-2019)

erdinç, zeynep; AYDINBAŞ, Gökçen

doi:10.54600/igdirsosbilder.979871

Tüketim Harcamalarına Etki Eden Unsurların G20 Ülkeleri Üzerindeki Etkisine Yönelik Analiz (2007-2019)

Zeynep ERDİNÇ, (Anadolu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Eskişehir, Türkiye)

Gökçen AYDINBAŞ (Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Bölümü, Eskişehir, Türkiye)

Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

0 0

Yıl: 2022 Cilt: 0 Sayı: 30 Sayfa Aralığı: 1 - 23 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.54600/igdirsosbilder.979871 İndeks Tarihi: 07-11-2022

Tüketim Harcamalarına Etki Eden Unsurların G20 Ülkeleri Üzerindeki Etkisine Yönelik Analiz (2007-2019)

Öz:

İnsanoğlu yaşam kalitesini yükseltmek, daha yüksek bir refah düzeyine erişmek için çabalamakta ve bu doğrultuda tüketimlerini artırmaktadır. Tüketimin sürekli ve düzenli hale gelmesiyle birlikte yatırımların teşviki, tüketim harcamalarının ekonomideki önemli bir fonksiyonunu oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, panel veri analiz yöntemi kullanılarak tüketim harcamalarına etki eden unsurların belirlenmesidir. Çalışmada G20 ülkelerinin Dünya Bankası ve Dünya Çapında Yönetişim Göstergeleri resmi sitelerinden elde edilen 2007-2019 zaman aralığına ilişkin yıllık verileri kullanılmış, ekonometrik yöntem olarak da; sabit etkiler, rassal etkiler, genelleştirilmiş momentler yöntemi (GMM), sistem GMM ve robust (sağlam, dirençli hata) tahmin ediciler modelleri uygulanmıştır. Çalışmada uygulanan analiz neticesinde elde edilen bulgulara göre, bağımlı değişken nihai tüketim harcamaları ile arasında anlamlı ve pozitif yönlü ilişki tespit edilen bağımsız değişkenler; gayri safi yurt içi hâsıla (GSYH), bireylerin internet kullanımı (toplam nüfus%) ve kentleşme oranı (toplam nüfus%) olmuştur. Ancak nihai tüketim harcamaları ile bir diğer bağımsız değişken politik istikrar endeksi arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.

Anahtar Kelime: Nihai Tüketim Harcamaları GSYH Panel Veri Analizi

Analysis of the Impact of Factors Affecting Consumption Expenditures on G20 Countries (2007-2019)

Öz:

Mankind strive to improve their quality of life, reach a higher level of welfare and increase their consumption accordingly. With the continuous and regularity of consumption, the incentive of investments constitutes an important function of consumption expenditures in the economy. This study aims to determine the factors affecting consumption expenditures by using panel data analysis method. In the study, the data for the period 2007-2019 obtained from the World Bank and Worldwide Governance Indicators sites of the G20 countries were used and as an econometric model; fixed effects, random effects, generalized method of moments (GMM), system GMM and robust (resistive error) estimators were applied. According to the results of the analysis applied in the study, the dependent variable final consumption expenditures and the independent variables that were found to have a significant and positive relationship; gross domestic product (GDP), internet usage of individuals (% of total population) and rate of urbanization (% of total population). However, there is no statistically significant relationship between final consumption expenditures and the political stability index which is one of the independent variables.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abdulrahman, A. M. B. (2010).“Determinants of Total Consumption Expenditure in Sudan: An Empirical Study”, 1970-1994. Journal of Human Sciences (Ulum Insania), 46, s.1-22.
Akay, Ç. E. (2015). Dinamik Panel Veri Modelleri, Stata ile Panel Veri Modelleri. İstanbul: Der Yayınları.
Akın, T. & Dağlıoğlu, C. (2021). “Tüketim, Belirsizlik ve Borçlanma kısıtı Üçlemi: Türkiye Örneği”, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 16 (61) , 414-433. doi: 10.19168/jyasar.737101.
Akıncı, A. & Tuncer, G. (2016).“Kamu Harcamaları ile Özel Tüketim Harcamaları Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği”, FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 8, s. 35-55.
Alp, E. & Seven, Ü. (2019). “The Dynamics of Household Final Consumption: The Role of Wealth Channel”, Central Bank Review, 19(1), s. 21-32.
Altan, M. & Göktürk, İ.E. (2007).“Türkiye’de Kredi Kartlarının Toplam Özel Nihai Tüketim Harcamalarına Etkisi: Bir Çoklu Regresyon Analizi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Konya, 18, s. 25–47.
Altunöz, U. (2014). “Tüketim Fonksiyonu ve Türkiye İçin Gelir Tüketim İlişkisinin Ampirik Analizi”, International Conference on Euroasin Economies, Makedonya.
Arısoy, İ. & Aytun, C., (2014). “Türkiye’de Tüketim Harcamaları, Krediler ve Tüketici Güveni Arasındaki İlişkilerin Analizi”, Business & Economics Research Journal, 5(2), s. 33-45.
Aren, S. (1986).100 Soruda Ekonomi El Kitabı, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
Azizoğlu, A. & Altunışık, R. (2012). “Postmodernizm, Sembolik Tüketim ve Marka”, Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 4(2), s. 33-50.
Bakır, U. & Çelik, M. (2013). “Tüketim Toplumuna Eleştirel Bir Yaklaşım: Kültür Bozumu ve Yıkıcı Reklamlar”, Selçuk İletişim Dergisi, 7(4), s. 46-63.
Balan, F. (2016). “Politik İstikrar ve Devlet Harcamaları İlişkisi: 1986-2013 VAR Analizi”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 14 (27), s. 519-537.
Barua, A. & David L. (2020). What’s Weighing on Consumer Spending: Fear of COVID-19 and Its Economic Impact, Economics Spotlight, https://www2.deloitte.com/us/en/insights/economy/spotlight/economics-insights-analysis-08-2020.html (Erişim Tarihi:10.06.2021).
Büyükakın, F., Cengiz, V. & Pehlivanoğlu, F. (2011). “Türkiye’de Finansal Yenilik-Tüketim Harcamaları İlişkisi (Ampirik Analiz:1998-2008)”, Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, 10, s. 207-222.
Cinel, E. A. (2021). “Ricardo-Barro Hipotezine Karşı Arz Yanlı Ekonomi Yaklaşımının Türkiye’de Geçerliliği”, Fiscaoeconomia, 5(1), s. 113-135.
BBC (2020). Koronavirüs Salgını Tüketici Alışkanlıklarını Nasıl Değiştiriyor? https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52448919 (Erişim tarihi:10.06.2021).
Deaton, A. & Laroque, G. (1992). “On the Behaviour of Commodity Prices”, Review of Economic Studies, 59 (1), s. 1-23.
Duesenberry, J. S. (1952). Income, Saving and The Theory of Consumer Behavior, Harvard: Harvard University Press.
Ergenç, Ü. (2011). Engel Eğrileri: Türkiye Örneği İncelemesi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
Erdaş, H., Erdoğan, S., & Erdoğan, A. (2017). “Türkiye’de Hanehalkı Tüketim Harcamalarının Belirleyicileri”, Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergi, 6(1), s. 309-326.
Erkan, İ. (2020). “Consumers’ Perceptions of Unity Solidarity andM themed Advertisements Published in the COVID-19 Period”. Gaziantep University Journal of Social Sciences, s. 585-600. doi:10.21547/jss.788085.
Fisher, I. (1930). The Theory of Interest. New York: Macmillan.
Friedman, M. (1957). A Theory of the Consumption Function, Princeton: Princeton University Press.
Göcen, G. (2013). “İbn Haldun’un Toplum ve İnsan Yaklaşımının Günümüze Düşen İzdüşümleri: Tüketim Toplumu ve Narsist İnsan”, Toplum Bilimleri Dergisi, 8, s. 175-198.
Hall, R. E. (1978). “Stochastic Implications of The Life Cycle Permanent Income Hypothesis: Theory and Evidence”. The Journal of Political Economy, 86(6), s. 971-986.
Hall, R. E., Papell, D. H., Culver, S. E. & Taylor J. B. (2005). Macroeconomics: Economic Growth, Fluctuations, and Policy, New York.
Hayta, A. B. (2009). “Sürdürülebilir Tüketim Davranışının Kazanılmasında Tüketici Eğitiminin Rolü”, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (3), s. 143-151.
http://www.deloitte.com (Erişim tarihi:10.06.2021).
https://sustainabledevelopment.un.org/outcomedocuments/agenda21 (Erişim tarihi:10.06.2021).
İslamoğlu, H. & Altunışık, R. (2013). Tüketici Davranışları, 4. Baskı, İstanbul: Beta Yayınevi.
Judge, G.G. (1985). The Theory and Practice of Econometrics, 2nd Ed., Wiley: USA.
Kartal, C. & Şentürk. E.E. (2020). “COVID-19 Dönemi Tüketici Harcamalarındaki Değişiklikler ve Sanayi Üzerindeki Etkileri”, 5th International Scientific Research Congress (IBAD - 2020) Bildiriler September, s. 1-2.
Kaya, V. & Yılmaz, Ö. (2006). “Bölgesel Enflasyon Bölgesel Büyüme İlişkisi: Türkiye İçin Zaman Serisi ve Panel Veri Analizleri”, İktisat İşletme ve Finans, 21(247), s. 62-78.
Kaya, S. (2018). “Türkiye’nin Tüketim Fonksiyonu: Yapısal Kırılmalı Zaman Serisi Analizi (1998-2016)”, İktisat Politikaları Araştırmaları Dergisi, 5(1), s. 1-34.
Keyifli, N. & Akdede, S. (2017). “Devletin Hacmini Belirleyen Faktörler: Ampirik bir Analiz”, International Journal of Public Finance, 2 (1), s. 81-92.
Keynes, J. M. (1969). İstihdam, Faiz ve Para Genel Teorisi, Çev: Asım Baltacıgil. İstanbul: Fakülteler Matbaası.
Kónya, I. & Ohashi, H. (2007). “International Consumption Patterns among High-Income Countries: Evidence from the OECD Data”, Review of International Economics, 15 (4), s. 744-757.
Kuznets, S. (1946). “National Product since 1869”, National Bureau of Economic Research, New York.
Ludvigson, S. (1999). “Consumption and Credit: A Model of Time-Varying Liquidity Constraints”, The Review of Economics and Statistics, 81, s. 434-447.
Odabaşı, Y. (1999). Tüketim Kültürü, Birinci Baskı, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
OECD (2016). Household Disposable Income Germany/Italy. doi:10.1787/dd50eddd-en.
Oluç, İ. (2020). Küreselleşmenin Türkiye’de Hanehalkı Tüketim Harcamalarına Etkilerinin Analizi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
Oluç, İ. & Gövdere, B. (2020). “Türkiye’de Hanehalkı Tüketim Harcamalarının Analizi”, International Social Sciences Studies Journal, 6(54); s. 166-176.
Otnes, C. C. & Lowery, T.M. (2004). Contemporary Consumption Rituals: A Research Antology, LawranceErbram Associates Inc.
Palley, T. I. (2010). “The Relative Permanent Income Theory of Consumption: A Synthetic Keynes-Duesenberry-Friedman Model”, Review of Political Economy, 22(1), s. 41-56.
Pehlivan, G. G. (2006). Türkiye’nin Tüketim Fonksiyonu: Ekonometrik Bir Uygulama, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
Pehlivan, G. G. & Utkulu, U. (2007). “Türkiye’nin Tüketim Fonksiyonu: Parçalı Hata Düzeltme Modeli Bulguları”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 14, s. 39-65.
Ross, J. (1964). Income Analysis and Policy, Mc Graw Hill Book Company: New-York, United States of America.
Somel, C. (2014). Makro İktisada Giriş, İstanbul: Yordam Kitap.
Songur, M. (2020). “Türkiye’de Tüketim ile Belirsizlik Arasındaki Asimetrik İlişki : Doğrusal Olmayan ARDL Yaklaşımı”, Maliye Dergisi, Temmuz-Aralık, 179, s. 71-84.
Şahin, S. & Tantan, H. G. (2020). “Türkiye’nin 1987-2019 Dönemindeki Gelir, Enflasyon ve Faiz Oranlarının Tüketim Üzerine Etkisine Yönelik Analiz”, Iğdır Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (5), s. 41-58.
Topaloğlu, O. & Güngör, T. Ö. (2016). “Orta Çağdan Günümüze Tüketim Kavramındaki Üslup Değişimleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(44), s. 283-287.
TUİK (2020). Hanehalkı Bütçe Araştırması Tüketim Harcamaları Birleşik Mikro Veri Seti, 2016-2017-2018, Yayın No: 4571. https://www.tuik.gov.tr/media/microdata/pdf/hanehalki-butce.pdf (Erişim Tarihi: 10.06.2021).
Türkan, E. (2008). Özel Tüketim Talebinin İzlenmesinde Kartlı Alışveriş: Yeni bir Tüketim Endeksi Önerisi. Ankara: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. http://www.tcmb.gov.tr/yeni/iletisimgm/ErcanTurkan_ette.pdf (Erişim Tarihi: 10.06.2021).
Varlamova, J. & Larionova, N. (2015).“Macroeconomic and Demographic Determinants of Household Expenditures in OECD Countries”, Procedia Economics and Finance, 24, s. 727-733.
Verter, N. & Osakwe, C.D. (2014). “A Time Series Analysis of Macroeconomic Determinants of Household Spending in the era of Cross-Cultural Dynamics: Czech Republic as a Case Study”, Procedia Economics and Finance, 12, s. 733-742.
Williams, R. (1976). Keywords: A Vocabulary of Culture and Society. Ney York: Oxford University Press.
Wooldridge, J. M.(2009). Introductory Econometrics: A Modern Approach, 4th Edition, Cengage Learning: Boston, USA.
Yerdelen Tatoğlu, F. (2012). İleri Panel Veri Analizi Stata Uygulamalı, İstanbul: Beta Yayıncılık.
Yıldız, S. (2020). COVID-19 ile Değişen Tüketici Davranışları. Aralık 28, 2020 TABIP: https://covid19.tabipacademy.com/2020/05/18/degisen-tuketici-davranislari/ (Erişim Tarihi: 10.06.2021).
Zurawicki, L. & Braidot, N. (2005). “Consumers during Crisis: Responses from the Middle Class in Argentina”, Journal of Business Research, 58, s. 110.

APA	erdinç z, AYDINBAŞ G (2022). Tüketim Harcamalarına Etki Eden Unsurların G20 Ülkeleri Üzerindeki Etkisine Yönelik Analiz (2007-2019). , 1 - 23. 10.54600/igdirsosbilder.979871
Chicago	erdinç zeynep,AYDINBAŞ Gökçen Tüketim Harcamalarına Etki Eden Unsurların G20 Ülkeleri Üzerindeki Etkisine Yönelik Analiz (2007-2019). (2022): 1 - 23. 10.54600/igdirsosbilder.979871
MLA	erdinç zeynep,AYDINBAŞ Gökçen Tüketim Harcamalarına Etki Eden Unsurların G20 Ülkeleri Üzerindeki Etkisine Yönelik Analiz (2007-2019). , 2022, ss.1 - 23. 10.54600/igdirsosbilder.979871
AMA	erdinç z,AYDINBAŞ G Tüketim Harcamalarına Etki Eden Unsurların G20 Ülkeleri Üzerindeki Etkisine Yönelik Analiz (2007-2019). . 2022; 1 - 23. 10.54600/igdirsosbilder.979871
Vancouver	erdinç z,AYDINBAŞ G Tüketim Harcamalarına Etki Eden Unsurların G20 Ülkeleri Üzerindeki Etkisine Yönelik Analiz (2007-2019). . 2022; 1 - 23. 10.54600/igdirsosbilder.979871
IEEE	erdinç z,AYDINBAŞ G "Tüketim Harcamalarına Etki Eden Unsurların G20 Ülkeleri Üzerindeki Etkisine Yönelik Analiz (2007-2019)." , ss.1 - 23, 2022. 10.54600/igdirsosbilder.979871
ISNAD	erdinç, zeynep - AYDINBAŞ, Gökçen. "Tüketim Harcamalarına Etki Eden Unsurların G20 Ülkeleri Üzerindeki Etkisine Yönelik Analiz (2007-2019)". (2022), 1-23. https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.979871

APA	erdinç z, AYDINBAŞ G (2022). Tüketim Harcamalarına Etki Eden Unsurların G20 Ülkeleri Üzerindeki Etkisine Yönelik Analiz (2007-2019). Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0(30), 1 - 23. 10.54600/igdirsosbilder.979871
Chicago	erdinç zeynep,AYDINBAŞ Gökçen Tüketim Harcamalarına Etki Eden Unsurların G20 Ülkeleri Üzerindeki Etkisine Yönelik Analiz (2007-2019). Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.30 (2022): 1 - 23. 10.54600/igdirsosbilder.979871
MLA	erdinç zeynep,AYDINBAŞ Gökçen Tüketim Harcamalarına Etki Eden Unsurların G20 Ülkeleri Üzerindeki Etkisine Yönelik Analiz (2007-2019). Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.30, 2022, ss.1 - 23. 10.54600/igdirsosbilder.979871
AMA	erdinç z,AYDINBAŞ G Tüketim Harcamalarına Etki Eden Unsurların G20 Ülkeleri Üzerindeki Etkisine Yönelik Analiz (2007-2019). Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2022; 0(30): 1 - 23. 10.54600/igdirsosbilder.979871
Vancouver	erdinç z,AYDINBAŞ G Tüketim Harcamalarına Etki Eden Unsurların G20 Ülkeleri Üzerindeki Etkisine Yönelik Analiz (2007-2019). Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2022; 0(30): 1 - 23. 10.54600/igdirsosbilder.979871
IEEE	erdinç z,AYDINBAŞ G "Tüketim Harcamalarına Etki Eden Unsurların G20 Ülkeleri Üzerindeki Etkisine Yönelik Analiz (2007-2019)." Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.1 - 23, 2022. 10.54600/igdirsosbilder.979871
ISNAD	erdinç, zeynep - AYDINBAŞ, Gökçen. "Tüketim Harcamalarına Etki Eden Unsurların G20 Ülkeleri Üzerindeki Etkisine Yönelik Analiz (2007-2019)". Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 30 (2022), 1-23. https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.979871