Yıl: 2022 Cilt: Sayı: 24 Sayfa Aralığı: 395 - 408 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29029/busbed.1114945 İndeks Tarihi: 07-11-2022

İŞLEM MALİYETLERİ TEORİSİ İÇİN FELSEFİ TEMELLENDİRME: DİYOJENİK YAKLAŞIM ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Öz:
İşlem maliyetlerini en azlayan ve faydasını en çoklayan rasyonel insan ve ona atfedilen davranış biçimi, sadece örgüt içi faaliyetleri değil yaşamsal bütün alanları kapsama iddiasını gündeme getirmiştir. İktisadi örgüt kuramlarının, aksi yöndeki bir yaklaşımı ifade eden sade yaşam anlayışında ise, insanın şahsi gereksinimleri düşük bir seviyede görülmekte ve diğer insanların yararına olacak yöndeki davranış biçimi ön plana çıkarılmaktadır. İnsanların aydınlık yüzünü temsil eden sade yaşam anlayışı, iktisadi kuramlar çerçevesinde tarif edilen insan modelinin zıt kutbu olan bir diğer uç yaklaşımı temsil etmektedir. Yüzyıllar önce yaşamış olsalar da filozoflar, günümüzün bilimsel literatüründeki bazı teorik yaklaşımlara öncülük eden görüşler öne sürmüşlerdir. Antik dönemlerde benimsenerek yaşama geçirilen ve birincil kaynak eserlerde yer verilen görüşler günümüzün teorik bilgi birikimi ile belirgin bir koşutluk içermektedir. Bu ise teorik alana felsefi anlamda katkı sağlayabilecek bir dizi anlatım, aktarım, yorum ve değerlendirmelerin ortaya konulabileceği çıkarsamasına olanak tanımaktadır. Söz konusu çıkarsamadan hareketle kaleme alınan makalede, Diyojen’in sadece sözleriyle değil aynı zamanda yaşam biçimiyle de ortaya koymuş olduğu görüşler, günümüzün teorik tartışmaları ile birlikte ele alınarak çeşitli değerlendirmeler yapılmaya çalışılmıştır. Nitel bir inceleme olan makale, araştırma deseni bakımından doküman incelemesi kapsamında yürütülmüştür. Sonuç olarak Diyojenik anlayışın göz ardı edildiği bir iktisadi, dolayısıyla da örgütsel davranış biçiminin uygun olmadığı vurgulanmıştır.
Anahtar Kelime:

PHILOSOPHICAL BASIS FOR TRANSACTIONAL COST THEORY: AN ASSESSMENT ON THE DIOGENIC APPROACH

Öz:
The rational person, who minimizes the transaction costs and maximizes the benefits, and the behavior attributed to him, brought forward the claim of covering and encompassing not only internal activities but also all vital areas. The understanding of simple life, which represents the bright face of people, represents another extreme approach, which is the opposite pole of the human model described within the framework of economic theories. The views adopted and brought to life in ancient times and included in primary source works contain a clear parallel with today's theoretical knowledge. This allows the inference that a series of expressions, transfers, interpretations and evaluations that can contribute to the theoretical field in a philosophical sense can be put forward. In this article, which is based on the inference in question, the views that Diogenes put forward not only with his words but also with his life style are discussed together with today's theoretical discussions. The article, which is a qualitative review, was carried out within the scope of document review in terms of research design. As a result, it has been emphasized that an economic and therefore organizational behavior in which the Diogenic understanding is ignored is not appropriate.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aelianus: Historical Miscellany. (1997). Çev. Nigel G. Wilson, Loeb Classical Library, Harward University Press.
  • Alexander, S. (2017). Parayı tahrif et diyojen’in kayıp diyalogları. Çev. Onur İşci, Heretik Yayınları.
  • Altheide, D. L. (1996). Qualitative media analysis. A Sage University Paper.
  • Akbar, Y. H., & Tracogna, A. (2018). The sharing economy and the future of the hotel industry: Transaction cost theory and platform economics. International Journal of Hospitality Management, 71, 91-101.
  • Barney, J., & Hesterly, W. (1996). Organizational economics: Understanding the relationship between organizations and economic analysis. Ed. S. Clegg, C. Hardy ve W. Nord, Handbook of Organization Studies, Sage, 1996, 115-147.
  • Bayladı, D. (2007). Felsefenin beşiği anadolu. Say Yayınları.
  • Biryukov, P. İ. (2018). Sinoplu filozof diyojen. Çev. Nazgül Enterieva ve Yasemin Sarıkaya, Etkin Yayınevi.
  • Cevizci, A. (2000). Felsefe sözlüğü. Paradigma Yayınları.
  • Cod. Vat. Gr.: Codex Vaticanus Graecus = SSR Online. (D164, D175, D235, D253b, D256b, D269c-d, D359).
  • Cuypers, I. R. P., Hennart, J-F., Silverman, B. S., & Ertuğ, G. (2021). Transaction cost theory: Past progress, current challenges and suggestions for the future. Academy of Management Annals, 15(1), 111-150.
  • Çağlayan, S. (2020). Sinopeli diogenes. Kırmızı Kedi Yayınevi.
  • Çelik, N., & Bedük, A. (2014). Vekâlet teorisi yaklaşımı ile işlem maliyeti arasındaki ilişki. Sakarya İktisat Dergisi, 3(1), 43-67.
  • Çevik, C. C. (2020). Sunuş. Çeviren ve Derleyen C. Cengiz Çevik. Kinik Felsefe Fragmanları. Türkiye İş Bankası Yayınları, 2020, vii-xxiii.
  • Çotuksöken, B. (2015). Sinoplu Diogenes ve mermi uygur. Yayıma hazırlayanlar: Harun Tepe ve Betül Çotuksöken. Sinoplu Filozof Diogenes. Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, 2015, 109-117.
  • Demirhan, K., & Sadioğlu, U. (2016). İşlem maliyeti kuramı çerçevesinde devletin gerekliliği tartışması ve güncel kamu yönetimi yaklaşımları üzerine bir inceleme. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2(4), 105-116.
  • Dhilly, O. (2015). Diyojen’in fıçısı ve diğer felsefe öyküleri. Çev. İsmail Yerguz. Say Yayınları.
  • Durhan, G. (2020). Aristoteles ve Platon’da analoji. Çizgi Kitabevi.
  • Elmas, B., & Gözel, M. (2020). Sermaye yapısı ve firma performansı ilişkisi: Bist otomotiv sektörü üzerine ampirik bir çalışma. Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 219-235.
  • Epiktetos. (2009). Kılavuz kitap. Çev. Birdal Akar, Şule Yayınları.
  • Erdoğan, D. (2019). Sözleşme süresinin belirlenmesi: işlem maliyeti teorisi bakış açısıyla yer hizmeti sözleşmeleri üzerine ampirik bir araştırma. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 623-637.
  • Frankl, V. E. (1999). Duyulmayan anlam çığlığı. Çev. Selçuk Budak, Öteki Yayınevi.
  • Gedajlovic, E., & Carney, M. (2010). Markets, hierarchies and families: Toward a transaction cost theory of the family firm. Entrepreneurship Theory and Practice, 34(6), 1145-1172.
  • Geyskens, I., Steenkamp, J-B. E. M., & Kumar, N. (2006). Make, buy or ally: A transaction cost theory metaanalysis. Academy of Management Journal, 49(3), 519-543.
  • Ghoshal, S., & Moran, P. (1996). Bad for practice: a critique of the transaction cost theory. Academy of Management Review, 21(1), 13-47.
  • Hennart, J. F. (2010). Transaction cost theory and international business. Journal of Retailing, 86(3), 257-269.
  • Hill, C. W. L. (1990). Cooperation, opportunism and the invisible hand: implications for transaction cost theory. Academy of Management Review, 15(3), 500-513.
  • Hodgkinson, C. (2008). Yönetim felsefesi. Çev. İbrahim Anıl ve Binali Doğan, Beta Yayınları.
  • Kalemci, R. A. (2012). İşlem maliyetleri kuramı. Der. H. Cenk Sözen & H.Nejat Basım. Örgüt Kuramları. Beta Yayıncılık, 2012, 117-140.
  • Kalemci, R. A. (2017). İşlem maliyetleri kuramı. Der. H. Cenk Sözen & H.Nejat Basım. Örgüt Kuramları. Beta Yayıncılık, 2017, 117-140.
  • Kalemci, R. A. (2013). İşlem maliyeti kuramının davranışsal varsayımlarında güvenin yeri tartışması. İş Ahlakı Dergisi, 6(2), 55-83.
  • Keskin, H., Akgün, A. E., & Koçoğlu, İ. (2016). Örgüt teorisi. Nobel Yayıncılık.
  • Ketenci, T. (2015). Her şeyi isteyen kral ve hiçbir şeyi istemeyen kral: isteme kavramı üzerine bir deneme. Yayıma hazırlayanlar: Harun Tepe ve Betül Çotuksöken. Sinoplu Filozof Diogenes. Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, 119-131.
  • Kierkegaard, S. (2020). Kırdaki zambak ve gökteki kuş üç dini sohbet. Çev. Nur Beier, Pinhan Yayıncılık.
  • Laertios & Diogenes. (2017). Ünlü filozofların yaşamları ve öğretileri. Çev. Candan Şentuna, Yapı Kredi Yayınları.
  • Leblebici, D. N., & Kurban, A. (2012). İşlem maliyeti kuramının bürokrasi piyasa ikileminde bağımsız düzenleyici kurumların yeri. X. Kamu Yönetimi Forumu Tebliği, Uludağ Üniversitesi.
  • Lengelle, M. (1993). Kölelik. Çev. Emine Su, İletişim Yayınları.
  • Loukianos. (2021). Şölen, satılık filozoflar, astroloji. Çev. Emre Poyraz, Pinhan Yayınları.
  • Marchand, Y. (2017). Diyojen köpek Adam. Çev. Necmiye Alpay, Metis Yayınları.
  • Meydan, C. H. (2010). Kaynak bağımlılığı, işlem maliyetleri, örgütsel ağ ve yeni kurumsal kuram ile örgütlerin ittifak oluşturma sebepleri üzerine bir inceleme. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(2), 17-40.
  • North, D. C. (1990). A transaction cost theory of politics. Journal of Theoretical Politics, 2(4), 355-367.
  • Oğuz, F. (2007). Örgüt iktisadı: ekonomi, hukuk ve örgüt ilişkileri. Ed. A. Selami Sargut ve Şükrü Özen. Örgüt Kuramı. İmge Kitabevi, 2007, 193-235.
  • Oliver, C. (1990). Determinants of interorganizational relationships: integration and future directions. Academy of Management Review, 15(2), 241-265.
  • Ouchi, W. G. (1980). Markets, bureaucracies and clans. Administrative Science Quarterly, 25(1), 129-141.
  • Perker, A. (2021). Diyojen sen beni aşağılayabilirsin ama ben aşağılanmam: vazgeçerek özgürleşmenin felsefesi. Destek Yayınları.
  • Platon. (2017). Şölen-dostluk. Çev. Sabahattin Eyüboğlu ve Azra Erhat, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Plutarkhos. (1959). Exil.: D Exilio = Moralia, Volume VII: On Love of Wealth. On Compliancy. On Envy and Hate. On Praisisng Oneself Infoffensively. On the Delays of the Divine Vengeance. On Fate. On the Sign of Socrates. On Exile. Consolation to His Wife, Çev. Philip H. De Lacy, Benedict Einarson, Loeb Classical Library 405, Cambridge, MA, Harvard University Press, 1959. (A1c/D5B-D6, D62, D343, D349a). Plutarkhos. (2001). Büyük İskender hayatı ve savaşları. Kastaş Yayınevi.
  • Plutarkhos. (2016). Gevezeler ve meraklılar. Çev. Güzin Aker, Kırmızı Kedi Yayınları.
  • Rugman, A. M., & Verbeke, A. (1992). A note on the transactional solution and the transaction cost theory of multinational strategic management. Journal of International Business Studies, 23, 761-771.
  • Seneca, L. A. (2018). Ahlak mektupları. Çev. Türkan Uzel, Jaguar Kitap.
  • Solomon, D. (1986). Köpek Diogenes. Çev. Mete Tunçay. Köpek Diogenes Bir Oyun Bir İnceleme, Çev. Mete Tunçay ve Nusret Hızır. Kuzey Yayınları, 1986, 7-116.
  • Stobaeus. (1884-1912). Anthologium. Ed. C. Wachsmuth ve O. Hense, Berlin, Weidmann, Berolini.
  • Schmidt, C. G., & Wagner, S. M. (2019). Blockchain and supply chain relations: a transaction cost theory perspective. Journal of Purchasing and Supply Management, 25(4), 100552.
  • Simon, H. (1957). Administrative behaviour. MacMillan.
  • Şen, C., & Mert, İ. S. (2019). Sosyal sermayenin kurumsal, kaynak bağımlılığı ve işlem maliyeti kuramları cephesinden algılanışı. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(2), 163-178.
  • Şeyhî. (2021). Harnâme. Haz. Mehmet Özdemir, Kapı Yayınları.
  • Taylor, A. E. (2020). Epikuros madde, haz ve insan. Çev. Ceyda Üstünel, Fol Kitap.
  • Teles SSR Online. (D109, D141).
  • Usta, S. (2005). Platon’dan Jambulus’a antikçağ ütopyaları. Kaynak Yayınları.
  • Wasti, N. (2013). İktisadi örgüt kuramları. Ed. Deniz Taşcı ve Erkan Erdemir. Örgüt Kuramı. Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2013, 118.
  • Williamson, O. E. (1988). The logic of economic organization. Journal of Law,Economics and Organization, 4, 65-93.
  • Xenophon. (1984). Şölen Spartalıların anayasası. Çev. Bilge Umar, Sergi Yayınevi.
  • Vexliard, A. (1986). Doğmakta olan bir felsefe öğretisinin toplumsal psikolojisi. Çev. Nusret Hızır, Köpek Diogenes Bir Oyun Bir İnceleme. Çev. Mete Tunçay ve Nusret Hızır. Kuzey Yayınları, 7-116.
  • Yasuda, H. (2005). Formation of strategic alliances in high-technology industries: comparative study of the resource-based theory and transaction-cost theory. Technovation, 25, 763-770.
APA Keskin U, SEN O (2022). İŞLEM MALİYETLERİ TEORİSİ İÇİN FELSEFİ TEMELLENDİRME: DİYOJENİK YAKLAŞIM ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. , 395 - 408. 10.29029/busbed.1114945
Chicago Keskin Uğur,SEN ORKUN İŞLEM MALİYETLERİ TEORİSİ İÇİN FELSEFİ TEMELLENDİRME: DİYOJENİK YAKLAŞIM ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. (2022): 395 - 408. 10.29029/busbed.1114945
MLA Keskin Uğur,SEN ORKUN İŞLEM MALİYETLERİ TEORİSİ İÇİN FELSEFİ TEMELLENDİRME: DİYOJENİK YAKLAŞIM ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. , 2022, ss.395 - 408. 10.29029/busbed.1114945
AMA Keskin U,SEN O İŞLEM MALİYETLERİ TEORİSİ İÇİN FELSEFİ TEMELLENDİRME: DİYOJENİK YAKLAŞIM ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. . 2022; 395 - 408. 10.29029/busbed.1114945
Vancouver Keskin U,SEN O İŞLEM MALİYETLERİ TEORİSİ İÇİN FELSEFİ TEMELLENDİRME: DİYOJENİK YAKLAŞIM ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. . 2022; 395 - 408. 10.29029/busbed.1114945
IEEE Keskin U,SEN O "İŞLEM MALİYETLERİ TEORİSİ İÇİN FELSEFİ TEMELLENDİRME: DİYOJENİK YAKLAŞIM ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME." , ss.395 - 408, 2022. 10.29029/busbed.1114945
ISNAD Keskin, Uğur - SEN, ORKUN. "İŞLEM MALİYETLERİ TEORİSİ İÇİN FELSEFİ TEMELLENDİRME: DİYOJENİK YAKLAŞIM ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME". (2022), 395-408. https://doi.org/10.29029/busbed.1114945
APA Keskin U, SEN O (2022). İŞLEM MALİYETLERİ TEORİSİ İÇİN FELSEFİ TEMELLENDİRME: DİYOJENİK YAKLAŞIM ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (24), 395 - 408. 10.29029/busbed.1114945
Chicago Keskin Uğur,SEN ORKUN İŞLEM MALİYETLERİ TEORİSİ İÇİN FELSEFİ TEMELLENDİRME: DİYOJENİK YAKLAŞIM ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , no.24 (2022): 395 - 408. 10.29029/busbed.1114945
MLA Keskin Uğur,SEN ORKUN İŞLEM MALİYETLERİ TEORİSİ İÇİN FELSEFİ TEMELLENDİRME: DİYOJENİK YAKLAŞIM ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol., no.24, 2022, ss.395 - 408. 10.29029/busbed.1114945
AMA Keskin U,SEN O İŞLEM MALİYETLERİ TEORİSİ İÇİN FELSEFİ TEMELLENDİRME: DİYOJENİK YAKLAŞIM ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2022; (24): 395 - 408. 10.29029/busbed.1114945
Vancouver Keskin U,SEN O İŞLEM MALİYETLERİ TEORİSİ İÇİN FELSEFİ TEMELLENDİRME: DİYOJENİK YAKLAŞIM ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2022; (24): 395 - 408. 10.29029/busbed.1114945
IEEE Keskin U,SEN O "İŞLEM MALİYETLERİ TEORİSİ İÇİN FELSEFİ TEMELLENDİRME: DİYOJENİK YAKLAŞIM ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME." Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, , ss.395 - 408, 2022. 10.29029/busbed.1114945
ISNAD Keskin, Uğur - SEN, ORKUN. "İŞLEM MALİYETLERİ TEORİSİ İÇİN FELSEFİ TEMELLENDİRME: DİYOJENİK YAKLAŞIM ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME". Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 24 (2022), 395-408. https://doi.org/10.29029/busbed.1114945