Yıl: 2022 Cilt: 8 Sayı: 15 Sayfa Aralığı: 195 - 218 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31765/karen.1089695 İndeks Tarihi: 07-11-2022

ÇEVRESEL TERÖRİZMİN “GÜVENLİK” BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ: DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDEN ÇIKARIMLAR

Öz:
20. yüzyılın son çeyreği yerel ve bölgesel ekolojik sorunlarının sınır ötesi etkilerinin küresel bir tehdit olarak kabul edilmeye baş- landığı yıllara tekabül etmektedir. Ekolojik sorunların sınır ötesi etkilerinin yanı sıra karşılıklı bağımlılık, karmaşıklık ve belirsizlik ihtiva etmesi gibi özelliklere sahip olması, yerelden küresele uza- nan yeni bir güvenlik anlayışını (çevresel güvenlik) zaruri kılmış- tır. Kaynak kıtlığı ya da bolluğu durumunun güvenlik ile ilişkilen- dirilmesinde ise “çevre” ve “güvenlik” kavramlarını bütünleşik ola- rak tahlil edilmeden rasyonel çıkarımların yapılması zordur. Diğer taraftan çevresel terör ve terörizm olguları geçmiş dönemlerde ol- duğu gibi günümüzde de akademik ve politik alanlarda tartışılan yeni güvenlik konuları arasında yer almaktadır. Bu kapsamda gü- venlik çalışmalarının odak noktasını oluşturan terör ve terörizm olgularının çevreye ilişkin boyutlarının kapsamlı olarak değerlen- dirilmesini mümkün kılan sentez çalışmalara ihtiyaç duyulmakta- dır. Bu konuda yapılmış çalışmalar çevresel terörizm ve güvenlik konularının kesişim alanlarını aydınlatması bakımından son de- rece yetersizdir. Pratik açıdan ise çevresel terörizme karşı alınan önlemler yeni bir bakış açısı ile etkin bir politik ve hukuki formu- lasyonunu gerekli kılmaktadır. Bu kapsamda çalışmanın temel amacı çevresel terörizmin güvenlik açısından izdüşümlerini “Doğu Karadeniz Bölgesi” özelinde incelemektir. Çalışma bu amacı iki farklı aşamada gerçekleştirmektedir. İlk aşamada çevrenin güven- lik ve terörizm olgular ile ilişkisinin düşünsel ve kavramsal olarak aydınlatılması ile gerçekleşmektedir. İkinci aşamada ise çevresel terörizmin güvenlik anlayışı içerisinde nerde ve nasıl konumlandı- rılacağına ilişkin değerlendirmeler yer almaktadır. Çalışma sonuç- ları erişilebilmesi kolay ve az maliyetli olan çevresel unsurlarının, etkili ve kalıcı sonuçları oluşturabilen bir araç ya da hedefe dö- nüşme potansiyeline sahip olması sebebiyle güvenlik anlayışının son aşamada düğümlendiği “insan güvenliği”nden “ekolojik güven- lik”e doğru yeni bir boyut kazanması gerektiğini açıkça ortaya koy- maktadır.
Anahtar Kelime:

THE ASSESSMENT OF ENVIRONMENTAL TERRORISM IN THE CONTEXT OF “SECURITY”: LESSONS FROM THE EASTERN BLACK SEA REGION

Öz:
The last quarter of the 20th century corresponds to one when the cross-border effects of local and re- gional ecological problems activated to be per- ceived as a global threat. Since ecological prob- lems include cross-border effects as well as inter- dependence, complexity, and uncertainty, the for- mation of a new considerate of security spreading from the local to the global (environmental secu- rity) has become necessary. It is difficult to create rational inferences in associating resource scar- city or abundance with security without scrutiniz- ing the concepts of "environment" and "security" in an integrated manner. On the other hand, en- vironmental terror and terrorism are deliberated among the new security issues discussed in con- temporary academic and political debates as in the past. In this context, there is a need for mix- ture studies that make it possible to comprehen- sively evaluate the environmental scopes of ter- ror and terrorism, which also constitute the cru- cial point of security studies. Studies on this sub- ject are extremely unsatisfactory in terms of re- vealing the intersection areas of environmental terrorism and security issues. In practice, the measures taken against environmental terrorism require an effective political and legal formula- tion with a new outlook. In this context, the main purpose of the study is to scrutinize the projec- tions of environmental terrorism in terms of se- curity in the "Eastern Black Sea Region". The study accomplishes this aim in two different phases. In the first stage, it is realized by clarify- ing the relationship of the environment with se- curity and terrorism phenomena. In the second stage, there are evaluations about where and how environmental terrorism will be positioned within the consideration of security. The results of the study clearly demonstrate that the environ- mental essentials, which are easy to access and cost-effective, have the potential to turn into a tool or target that can create effective and lasting results, and that the consideration of security has gained a new dimension from "human security" to "ecological security", where the considerate of security is tied in the last order.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ağır, Bülent Sarper (2015), “Güvenlik Kavramını Yeniden Düşünmek: Küreselleşme, Kimlik ve Değişen Güvenlik Anlayışı”, Güvenlik Stratejileri Dergisi, 11/22, 97-130.
  • Ak, Tarık (2013), “Çevre ve Güvenlik İlişkisi Bağlamında Çevresel Güvenlik Kavramı”, Atılım Sosyal Bilimler Dergisi, 3/1-2, 99-115.
  • Alpas, Hami, Simon M. Berkowicz, ve Irina Ermakova (2011), Environmental Security and Eco- terrorism, Springer.
  • Arends, Frederik (2009), “Homeros’dan Hobbes ve Ötesine: Güvenlik Kavramının Avrupa Ge- leneğindeki Boyutları”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 6/22, 3-33.
  • Baldwin, David A. (1997), “The Concept of Security”, Review of International Studies, 23/1, 5- 26.
  • Barnett, Jon (2007), “Environmental Security and Peace”, Journal of Human Security, 3/1, 4- 16.
  • Berkowicz, Simon M. (2011), “Eco-terrorism/Enviro-Terrorism: Background, Prospects, Coun- termeasures”, In Environmental Security and Ecoterrorism Alpas, H., Berkowicz, S. M., & Er- makova, I. (Eds.), Springer, 15-29.
  • Bingöl, O. (2016), “Yeni Güvenlik Yaklaşımları ve 21. Yüzyıl Güvenlik Sorunları”, Uluslararası Güvenlik Yeni Politikalar, Stratejiler ve Yaklaşımlar, Beta Yayınevi, İstanbul.
  • Brauch, Hans Günter (2008), “Conceptualising the Environmental Dimension of Human Secu- rity in The UN.”, International Social Science Journal, 59, 19-48.
  • Chalecki, Elizabeth L. (2002), “A New Vigilance: Identifying and Reducing the Risks of Envi- ronmental Terrorism”, Global Environmental Politics, 2/1, 46-64.
  • Clarke, Michael C. (2004), “Terrorism, Engineering and the Environment: Their Interrelation- ships”, Terrorism and Political Violence, 16/2, 294-304.
  • CNA Military Advisory Board (2007), “National Security and the Threat of Climate Change”, Alexandria, VA: Center for Naval Analyses Corporation, https://www.cna.org/cna_files/pdf/national%20secu- rity%20and%20the%20threat%20of%20climate%20change.pdf (Erişim Tarihi: 09.09.2021).
  • Crenshaw, Martha (1990), “Questions to Be Answered, Research to Be Done, Knowledge to Be Applied”, In Laquer, Walter (Ed.), Origins of Terrorism: Psychologies, Ideologies, Theologies, States of Mind, Cambridge University Press, 247–260. Dalby, Simon (2009), Security and Environmental Change, Polity Press.
  • Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (2020), “2020 Yılı Faaliyet Raporu”, Strateji Geliştirme Da- iresi Başkanlığı, https://cdniys.tarimorman.gov.tr/api/File/GetFile/425/KonuIce- rik/759/1107/DosyaGaleri/DS%C4%B0%202020-yili-faaliyet-raporu.pdf, (Erişim Tarihi: 05.12.2021).
  • Enerji Atlası (2021), “Deriner Barajı ve Hidroelektrik Santrali (HES)”, https://www.enerjiat- lasi.com/hidroelektrik/deriner-baraji.html, (Erişim Tarihi: 01.12.2021).
  • Erdem, Engin İ. (2016), “İnsani Güvenlik Kavramı Bağlamında Çevre Güvenliği”, Gazi Akade- mik Bakış, 10/19, 255-281.
  • Floyd, Rita (2008), “The Environmental Security Debate and Its Significance for Climate Change”, The International Spectator, 43/3, 51–65.
  • Floyd, Rita (2015), “Security”, In Pattberg, Philipp H. and Fariborz Zelli (Eds.), Encyclopedia of Global Environmental Governance and Politics, Edward Elgar Publishing, 528-533.
  • Griset, Pamala L., Sue Mahan and Pamala L. Griset (2013), “Terrorism in perspective”, Sage Publications.
  • Gül, Murat (2016), “Güvenlikteki Kavramsal Değişim ve Türkiye’nin Güvelik Yaklaşımı ve Po- litikalarına Etkileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21/1, 303-320.
  • Güngörmez, Oğuz ve Alkanat, Aaslıhan (2019), “Environmental Terrorism and Arson Attacks on Forests by The PKK”, SETA-Analysis, No:56. https://setav.org/en/assets/up- loads/2019/12/A56En.pdf, (Erişim Tarihi: 12.09.2021).
  • Hamilton, J. T. (2013), “Security: Politics, Humanity, and the Philology of Care”, Princeton Uni- versity Press.
  • Heger, Martin (2012), “Terrorist Attacks Against the Natural Environment: A Phantom or A Real Danger”, German Law Journal, 13/9, 1066-1074.
  • Hudson, Rex A. (1999), “The Sociology and Psychology of Terrorism: Who becomes a Terrorist and Why?”, Library of Congress Washington DC. Federal Research Div. Library of Congress, Washington, D.C.
  • Kaya, Yasemin (2019), Ekolojik Güvenlik, Bursa: Dora Yayınları.
  • Kaypak, Şafak (2012), “Güvenlikte Yeni bir Boyut; Çevresel Güvenlik”. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8/8, 1-22.
  • ________ (2016), “Çevresel Güvenlik ve Yansımaları (Hatay örneğinde)”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4, 19-34.
  • Kazan, H. (2016), “Terör-medya İlişkisi ve Medyada Terör Haberciliği”, Güvenlik Stratejileri Dergisi, 12/24, 109-146.
  • Külçür, Erdem İzzet (2020), Kriminoloji ve Ceza Hukuku Boyutuyla “Çevreci Terörizm”, Gala- tasaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
  • Maltais, Aaron, Kirstin Dow ve Asa Persson (2003), “Integrating Perspective on Environmental Security”, Risk and Vulnerability Report, Stockholm Environment Institute, https://www.sei.org/publications/integrating-perspectives-environmental-security/ (Erişim Tarihi: 12.09.2021).
  • Michael, George (2005), “Resource wars: the new landscape of global conflict”, Journal of Catholic Social Thought, 2/1, 221-233.
  • 217 Çevresel Terörizmin “Güvenlik” Bağlamında Değerlendirilmesi: ... Norris, Pippa, Montague Kern ve Marion Just (2004). Framing terrorism: The news media, the government, and the public, Routledge.
  • O’Lear, Shannon (2003), “Environmental Terrorism: A Critique”, Geopolitics, 8/3, 127-150.
  • O’neill, Kate (2009), The Environment and İnternational Relations, Cambridge University Press.
  • Oxford Advanced Learner’s Dictionary (2022), “Terrorism”, https://www.oxfordlearnersdic- tionaries.com/definition/english/terrorism?q=Terrorism (Erişim Tarihi: 02.08.2021).
  • Özerkmen, N. (2004), “Terör, Terörizm ve Radikal İslamcı Terör”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 44/2, 247-265.
  • Pellow, David N. (2016), “Eco-terrorism”, In Adamson, J., Gleason, W. A., & Pellow, D. (Eds.). Keywords for Environmental Studies, NYU Press, 82-85.
  • Posluszna, Elzbieta (2015), Environmental and Animal Rights Extremism, Terrorism, and Na- tional Security, Butterworth-Heinemann, Oxford.
  • Saygılı, Abdurrahman (2006), “Çevresel Terörizm”. Hukuk Felsefesi ve Sosyoloji Arşivi, 15, 273-279, http://hfsa-sempozyum.com/wp-content/uploads/2019/02/HFSA15- Sayg%C4%B1l%C4%B1.pdf, (Erişim Tarihi: 03.09.2021).
  • Schofield, Timothy (1998), “The Environment as an İdeological Weapon: A Proposal to Crimi- nalize Environmental Terrorism”, Boston College Environmental Affairs Law Review, 26, 619.
  • Schwartz, Daniel M. (1998), “Environmental Terrorism: Analyzing the Concept”, Journal of Peace Research, 35/4, 483-496.
  • Shearer, Allan W. and P. H. Liotta (2010), “Environmental Security and its Meaning for the State”, In Environmental Security and Ecoterrorism (1-13) edt. Hami Alpas, Simon M. Berkowicz ve Irina Ermakova, Springer.
  • Soroos, Marvin S. (1994), “Global Change, Environmental Security, and the Prisoner’s Di- lemma”, Journal of Peace Research, 31/3, 317-332.
  • Spadaro, Paola Andrea (2020), “Climate Change, Environmental Terrorism, Eco-Terrorism and Emerging Threats”, Journal of Strategic Security, 13/4, 58-80.
  • Steinhauser, Georg, Alexander Brandl and Thomas E. Johnson (2014), “Comparison of the Chornobyl and Fukushima Nuclear Accidents: A Review of the Environmental Impacts”, Science of The Total Environment, 470, 800-817.
  • Şimşek, M. (2016), “Terörizm: Kavramsal Bir Çalışma”, Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 54, 319-335.
  • T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı-ÇŞİB (2022), Çevresel Göstergeler, https://cevreselgostergeler.csb.gov.tr/toplam-tur-sayisi-tehdit-altindaki-turler-endemizm- orani-i-85771 (Erişim Tarihi: 29.4.2022).
  • T.C. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı (2021). “Rüzgâr”, Enerji İşleri Genel Müdürlüğü, https://enerji.gov.tr/eigm-yenilenebilir-enerji-kaynaklar-ruzgar (E.T.: 01.12.2021).
  • T.C. Kalkınma Bakanlığı (2014), “Enerji Güvenliği ve Verimliliği Özel İhtisas Komisyonu Ra- poru”, Ankara, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/10/10_EnerjiGuvenligi- veVerimliligi-1.pdf (Erişim Tarihi: 01.02.2022).
  • Terörle Mücadele Kanunu (1991), Resmi Gazete No. 20843, https://www.mevzuat.gov.tr/Mev- zuatMetin/1.5.3713.pdf (E.T.: 09.08.2021).
  • The Global Terrorism Database- Küresel Terörizm Veritabanı-KTV (2021b), “National Consor- tium for the Study of Terrorism and Responses to Terrorism”, https://www.start.umd.edu/gtd/search/Results.aspx?chart=target&casualties_type=&casu- alties_max= (Erişim Tarihi: 12.10.2021).
  • The Global Terrorism Database-Küresel Terörizm Veritabanı-KTV (2021a), “Defining Terror- ism”, https://www.start.umd.edu/gtd/ (Erişim Tarihi: 08.09.2021). Türk Dil Kurumu (2021). Güncel Türkçe Sözlüğü, https://sozluk.gov.tr/, (Erişim Tarihi: 12.10.2021).
  • Ullman, Richard H. (1983), “Redefining Security”, International Security, 8/1, 129-153. United Nation-General Assembly (1995), “Measures to Eliminate İnternational Terrorism: Res- olution/Adopted by the General Assembly”, 17 February 1995, A/RES/49/60, https://www.ref- world.org/docid/3b00f3171c.html (Erişim Tarihi: 30.9. 2021).
  • Ürker, Okan ve Nesrin Çobanoğlu (2017), “Türkiye’de Hidroelektrik Santrallerin Durumu (HES’ler) ve Çevre Politikaları Bağlamında Değerlendirilmesi”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bi- limler Dergisi, 3/2.
  • Vural, Çağla (2018), “Çevresel Güvenliğin Gelişimi”, Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 6/1, 20-38.
  • Wilkinson, Paul (1974), Political Terrorism, London: Macmillan Press LTD.
  • Wolfers, Arnold (1952), “National Security as an Ambiguous Symbol”, Political Science Quar- terly, 67/4, 481-502.
  • Yıldırım, K. (2021), “Çevre Politikalarında Siyasal ve Toplumsal Gündem: Medya Etkisi”, An- kara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23/2, 389-418
APA YILDIRIM K (2022). ÇEVRESEL TERÖRİZMİN “GÜVENLİK” BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ: DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDEN ÇIKARIMLAR. , 195 - 218. 10.31765/karen.1089695
Chicago YILDIRIM KORKMAZ ÇEVRESEL TERÖRİZMİN “GÜVENLİK” BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ: DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDEN ÇIKARIMLAR. (2022): 195 - 218. 10.31765/karen.1089695
MLA YILDIRIM KORKMAZ ÇEVRESEL TERÖRİZMİN “GÜVENLİK” BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ: DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDEN ÇIKARIMLAR. , 2022, ss.195 - 218. 10.31765/karen.1089695
AMA YILDIRIM K ÇEVRESEL TERÖRİZMİN “GÜVENLİK” BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ: DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDEN ÇIKARIMLAR. . 2022; 195 - 218. 10.31765/karen.1089695
Vancouver YILDIRIM K ÇEVRESEL TERÖRİZMİN “GÜVENLİK” BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ: DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDEN ÇIKARIMLAR. . 2022; 195 - 218. 10.31765/karen.1089695
IEEE YILDIRIM K "ÇEVRESEL TERÖRİZMİN “GÜVENLİK” BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ: DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDEN ÇIKARIMLAR." , ss.195 - 218, 2022. 10.31765/karen.1089695
ISNAD YILDIRIM, KORKMAZ. "ÇEVRESEL TERÖRİZMİN “GÜVENLİK” BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ: DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDEN ÇIKARIMLAR". (2022), 195-218. https://doi.org/10.31765/karen.1089695
APA YILDIRIM K (2022). ÇEVRESEL TERÖRİZMİN “GÜVENLİK” BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ: DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDEN ÇIKARIMLAR. Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 8(15), 195 - 218. 10.31765/karen.1089695
Chicago YILDIRIM KORKMAZ ÇEVRESEL TERÖRİZMİN “GÜVENLİK” BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ: DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDEN ÇIKARIMLAR. Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 8, no.15 (2022): 195 - 218. 10.31765/karen.1089695
MLA YILDIRIM KORKMAZ ÇEVRESEL TERÖRİZMİN “GÜVENLİK” BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ: DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDEN ÇIKARIMLAR. Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, vol.8, no.15, 2022, ss.195 - 218. 10.31765/karen.1089695
AMA YILDIRIM K ÇEVRESEL TERÖRİZMİN “GÜVENLİK” BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ: DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDEN ÇIKARIMLAR. Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2022; 8(15): 195 - 218. 10.31765/karen.1089695
Vancouver YILDIRIM K ÇEVRESEL TERÖRİZMİN “GÜVENLİK” BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ: DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDEN ÇIKARIMLAR. Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2022; 8(15): 195 - 218. 10.31765/karen.1089695
IEEE YILDIRIM K "ÇEVRESEL TERÖRİZMİN “GÜVENLİK” BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ: DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDEN ÇIKARIMLAR." Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 8, ss.195 - 218, 2022. 10.31765/karen.1089695
ISNAD YILDIRIM, KORKMAZ. "ÇEVRESEL TERÖRİZMİN “GÜVENLİK” BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ: DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDEN ÇIKARIMLAR". Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 8/15 (2022), 195-218. https://doi.org/10.31765/karen.1089695