TY - JOUR TI - Sualtı objelerinin makine öğrenmesi yöntemleri ile tespitinde zaman serisi-görüntü dönüşümü tabanlı yeni yaklaşımlar AB - Ses dalgalarını kullanarak cismin boyut, uzaklık, yön ve diğer özelliklerinin tespit edilmesi için kullanılan sonar; denizaltı maden, petrol aramalarında, denizaltı haritalamasında, balık sürülerinin takibinde ve mayın tespitlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Sonar sinyallerinin tanımlanması ve sınıflandırılması için kullanılması gereken öznitelik çıkarımı, seçimi, uygun algoritmaların seçilmesi ve hiperparametrelerinin en iyilemesi çalışmaları, üzerinde uzun yıllardan beri çalışılan bilimsel problemlerdir. Bu çalışmada, yenilikçi bir yaklaşımla üç farklı matematiksel dönüşüm kullanılarak verinin farklı bir formatta sayısal temsili önerilmekte ve derin öğrenme yöntemlerinin bu problem özelinde başarımlarının klasik makine öğrenmesi ve istatistiksel örüntü tanıma yöntemleri ile karşılaştırılması yapılmaktadır. Markov Dönüşüm Alanı, Gramian Açısal Alanı ve Tekrarlanma Grafiği matematiksel dönüşümleri verinin zaman serisi türünden görüntü formatında ifade edilebilmesi için kullanılmıştır. Elde edilen dönüştürülmüş verilerin kullanılmasıyla, derin öğrenme algoritmalarının eğitilmesi sağlanarak, üretilen modellerin başarımı ve klasik algoritmalar ile elde edilen sonuçlar, metrikler yardımıyla karşılaştırılmıştır. Önerilen zaman serisi verisinin görüntüye dönüştürülmesi yaklaşımlarının, problem çözümünde öznitelik çıkarma gereksinimini ortadan kaldırdığı ve bugüne kadar literatürde tespit edilen en iyi sonuçları verdiği belirlenmiştir. Önerilen yeni yaklaşımın, sadece zaman serisi tabanlı sınıflandırma problemleri için değil, farklı araştırma alanlarında da uygulanabileceği ve verinin temsili amacıyla, önerilen matematiksel dönüşümler ile makine öğrenmesi algoritmalarının başarımının arttırılması için önemli katkılar sağlayacağı değerlendirilmektedir. AU - Yavanoğlu, Uraz AU - CIVRIZOGLU BUZ, Aybüke AU - Demirezen, Ph.D., Mustafa Umut DO - 10.17341/gazimmfd.826453 PY - 2021 JO - Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi VL - 36 IS - 3 SN - 1300-1884 SP - 1399 EP - 1415 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/1138870 ER -