İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki düzeyi

YALÇIN, Tuğba; TASDAN, MURAT

İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki düzeyi

Murat TAŞDAN, (Kafkas Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bölümü, Kars, Türkiye)

Tuğba YALÇIN (Kafkas Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Matematik Öğretmenliği Bölümü, Kars, Türkiye)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri

8 0

Yıl: 2010 Cilt: 10 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 2519 - 2570 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki düzeyi

Öz:

Örgütlerde insan ilişkilerinin önem kazanması ile birlikte örgütsel yaşamda algılanan sosyal destek ve örgütsel güven gibi kavramlar daha çok önem kazanmaya başlamıştır. Sosyal destek bireyin çevresinden elde ettiği destek olarak kabul edilirken, örgütsel güven örgüt üyelerinin iyiliği için karşılıklı saygıya ve nezakete dayalı uyumlu davranışların bir sonucu olarak genellikle yavaş kazanılan bir olgu olarak tanımlanmaktadır. Bu araştırmanın birinci temel amacı, ilköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek düzeyi ve örgütsel güven düzeyini belirlemek, ikinci temel amacı ise öğretmenlerin algıladıkları destek düzeyi ile güven düzeyi arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. İlişkisel tarama modelinde yapılan bu araştırmada nicel yöntem kullanılarak yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Kars il merkezinde yer alan 10 ilköğretim okulundan çalışmaya katılmaya gönüllü 151 ilköğretim okulu öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Örgütsel Güven” ve “Öğretmen Mesleki Sosyal Destek” ölçekleri kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, ilköğretim okullarında öğretmenlerin, algıladıkları sosyal destek düzeyi ile güven düzeyi arasında orta düzeyde ve pozitif yönde bir ilişkinin var olduğu saptanmıştır. Yine öğretmenlerin algıladıkları yönetsel destek düzeyi ile okul müdürüne duydukları güven düzeyi ve algıladıkları meslektaş desteği düzeyi ile meslektaşlarına güven düzeyi arasında da orta düzeyde ve pozitif yönde bir ilişki olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Relationship between primary school teachers' perceived social support and organizational trust level

Öz:

Perceived social support and organizational trust have gained importance in organizational life along with the human relationship among organizations. While social support concept has been accepted as the support obtained from individual’s surroundings, organizational trust is defined as the result of consistent behaviors based on mutual respect and courtesy, and it considers members’ benefit and is usually gained gradually. First aim of this study was to define the level of primary school teachers’ perceived social support and organizational trust, and the second aim was to exhibit the relationship between perceived social support and organizational trust. This study was designed with correlational survey method and quantitative data collection methods were used. The sample of the study was consisted of 151 volunteer primary school teachers in 10 diff erent primary schools in Kars city center. Data were gathered through the Organizational Trust and Teacher Professional Social Support scales. Results of the study indicated that there exists a medium level positive correlation between primary school teachers’ perceived social support and organizational trust. There is also a medium level positive correlation between administrative support and trust towards school principal, and between the level of colleague support and trust towards colleagues.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Aksu, M. B. (2004). İlköğretim okulu öğretmenlerinin yöneticilik eğilimleri; Malatya ili örneği. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (8). Retrieved September 2, 2009, from http://web.inonu.edu.tr/~efdergi/arsiv/MAksu.htm
Altay, M. (2007). Okul yöneticilerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile çok boyutlu algılanan sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
Arı, G. S. (2003). İşletmelerde güven ve personel güçlendirme ilişkisi, bankacılık sektöründe bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Aykan, E. (2007, Mayıs). Algılanan örgütsel destek ile örgütsel güven ve tükenme davranışı arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi’nde sunulan bildiri. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Balcı, A. (1993). Etkili okul. Ankara: Erek Ofset Matbaası.
Bryk A. S., & Schneider, B. (2003). Trust in schools: A core resource for school reform. Educational Leadership, 60 (6), 40-44.
Cohen, S., & Syme, S. L. (1985). Issues in the study and application of social support. In S. Cohen & S. L. Syme (Eds.), Social support and health (pp. 3-22). New York: Academic Press.
Cosner, S. (2009). Building organizational capacity through trust. Educational Administration Quarterly, 45 (2), 248-291.
Çokluk-Bökeoğlu, Ö. ve Yılmaz, K. (2008). İlköğretim okullarında örgütsel güven hakkında öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54, 211-233.
Doney, P. M., & Cannon, J. P., (1997). An examination of the nature of trust in buyer-seller relationships. The Journal of Marketing, 61, 35-51.
Eisenberger, R. (2002). Perceived supervisor support: Contributions to perceived organizational support and employee retention. Journal of Applied Psychology, 87 (3), 565-573.
Eisenberger, R., Fasolo, P., & Davis-LaMastro,V. (1990). Perceived organizational support and employee diligence, commitment, and innovation. Journal of Applied Psychology, 75, 51-59.
Farmer, T. W., & Farmer, E. M. Z. (1996). Social relationships of students with exceptionalities in mainstream classrooms: Social networks and homophily. Exceptional Children, 62, 431-450.
Fukuyama, F. (1998). Güven (çev. A. Buğdaycı) (1. bs.). Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Greenglass, E., Fiksenbaum, L., & Burke, R. J. (1996). Components of social support, buff ering effects and burnout: Implications for psychological functioning. Anxiety, Stress, and Coping, 9, 185-197.
Güneser, A.B. (2002). Örgütlerde güvenin çalışanların iş tatminlerindeki rolü ve önemi. Bankacılık sektöründe bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
House, J. W. (1981). Work stress and social support. Reading, MA: Addison-Wesley.
Johnson, D. W., & Johnson, R. T (2005). New developments in social interdepence theory. Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 131 (4), 285-358.
Karakütük, K. ve Tunç, B. (2004). Okul büyüklüğü-sınıf büyüklüğü. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 9-22.
Karakütük, K., Tunç, B., Güngör, S., Bülbül, T., & Özdem, G. (2006). The effect of school size on the sense of belonging, attendance, discipline and communication in school. In J. K. Richards (Ed), International Perspectives on Education and Training (p. 457-472). Athens Institute for Education and Research: Athens, Greece.
Kaner, S. (2006). Öğretmen mesleki sosyal destek ölçeğinin psikometrik özellikleri. Yayımlanmamış Araştırma Raporu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi.
Koffka, K. (1935). Principles of gestalt psychology. New York: Harcort, Brace.
Lewicki, R. J., & Bunker, B. B. (1995). Trust in relationships: A model of development and decline. In B. B. Bunker & J. Z. Rubin (Eds.), Confl ict, cooperation, and justice: Essays inspired by the work of Morton Deutsch (pp. 133-173). San Francisco: Jossey- Bass.
Lewin, K. (1948) Resolving social confl icts; selected papers on group dynamics. Gertrude W. Lewin (Ed.). New York: Harper and Row.
Lewin, K. (1935) A dynamic theory of personality. New York: McGraw-Hill.
Littrell, P. C., Billingsley, B. C., & Cross, L. H. (1994). The effects of principal support on special and general educators’ stress, job satisfaction, school commitment, health, and intent to stay in teaching. Remedial and Special Education. 15, 297-310.
Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1987). A longitudinal analysis of the early development and consequences of organizational commitment. Canadian Journal of Behavioural Science, 19, 199-215.
Mishra, A. K. (1996). Organizational responses to crisis: The role of trust. In R. M. Kramer & R. T. Tyler (Eds.), Trust in organizations: Frontiers of theory and research (p. 114-139). London: Sage.
Nyhan, R. C., & Marlowe, H. A. (1997). Development and psychometric properties of the organizational trust inventory, Evaluation Review, 21 (5), 614-635.
Organ, D. W., & Konovsky, M. (1989). Cognitive versus aff ective determinants of organizational citizenship behavior. Journal of Applied Psychology, 74, 3-10.
Özdil, K. (2004). İlköğretim okullarında öğretmenlerin yöneticilerine ve birbirlerine duydukları güven düzeyi ile okullarının örgütsel iklimi arasındaki ilişki -Yeni mahalle örneği. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Özen İşbaşı, J. (2001). Çalışanların yöneticilere duydukları güvenin ve örgütsel adalete ilişkin algılarının vatandaşlık davranışının oluşumuna etkisi. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1, 51-73.
Polat, S. ve Doyuran, Ş. (2005, Eylül). Okul müdürlerinin güç mesafesi ve belirsizlikten kaçınma eğilimleri ile üstlerine, okullardaki müdür yardımcılarına, öğretmenlerine, öğrencilerine ve güven düzeyleri arasındaki ilişki. 14. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresinde sunulan bildiri, Pamukkale Üniversitesi Denizli.
Rousseau, D. M., Sitkin, S. B., Burt, R. S., & Camerer, C. (1998). Not so diff erent after all: A cross discipline view of trust. Academy of Management Review, 23 (3), 393-404.
Shore, L. H., & Wayne, S. J. (1993). Commitment and employee behavior: Comparison of aff ective commitment and continuance commtiment with perceived organizational support. Journal of Applied Psychology, 78, 774-780.
Somech, A., & Ron, I. (2007). Promoting organizational citizenship behavior in schools: The impact of individual and organizational characteristics. Educational Administrative Quarterly, 43, 38-66.
Stinglhamber, F., De Cremer, D., & Mercken, L. (2006). Perceived support as a mediator of the relationship between justice and trust: A multiple foci approach. Group Organization Management, 31 (4), 442-468.
Tan, H. H., & Tan, C. S. (2000). Toward the diff erentiation of trust in supervisor and trust in organization. Genetic, Social, and Psychology Monographs, 126, 241-260.
Taşdan, M. (2008). Türkiye’deki kamu ve özel ilköğretim okullarındaki öğretmenlerin bireysel değerleri ile okulun örgütsel değerleri arasındaki uyum düzeyi, iş doyumu ve algılanan sosyal destek ile ilişkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Taylor, R. G. (1989). The role of trust in labor-management relations. Organization Development Journal, 7, 85-89.
Thoits, P. A. (1986). Social support as coping assistance. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 54, 416-423.
Turan, S. (2001, April). School climate, supportive leadership behavior and faculty trust in Turkey. Paper presented at the meeting of the American Educational Research Association. Seattle Washington, USA.
Tüzün Kalemci, İ. (2007). Güven, örgütsel güven ve örgütsel güven modelleri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13, Aralık, 93-118.
Wahlstrom, K. L., & Louis, K. S. (2008). How teachers experience principal leadership: The roles of professional community, trust, efficacy, and shared responsibility. Educational Administration Quarterly 44 (4), 458-495.
Venkatachalam, M. ( 1995). Personal hardiness and perceived organizational support as links in the role stress-outcome relationship: A person-environment fit model. Unpublished doctoral dissertation, University of Alabama, Tuscaloosa.
Yaşar, Ö. (2005). Örgütsel iklimin örgütsel güven üzerindeki etkisi ve bir uygulama. Yayınlanmamış doktora tezi, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
Yıldırım, İ. (1997). Algılanan sosyal destek ölçeğinin geliştirilmesi, güvenirliği ve geçerliliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 81–87.
Yılmaz, K. (2006). Güven ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 69–80.
Yoon, J., & Lim, J. C. (1999). Organizational support in the workplace: The case of Korean hospital employees, Human Relations, 52, 923-945.
Zagenczyk, T. J. (2006). A Social Infl uence Analysis of Perceived Organizational Support. Unpublished doctoral dissertation, University of Pittsburg, Pittsburgh.

APA	TASDAN M, YALÇIN T (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki düzeyi. , 2519 - 2570.
Chicago	TASDAN MURAT,YALÇIN Tuğba İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki düzeyi. (2010): 2519 - 2570.
MLA	TASDAN MURAT,YALÇIN Tuğba İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki düzeyi. , 2010, ss.2519 - 2570.
AMA	TASDAN M,YALÇIN T İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki düzeyi. . 2010; 2519 - 2570.
Vancouver	TASDAN M,YALÇIN T İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki düzeyi. . 2010; 2519 - 2570.
IEEE	TASDAN M,YALÇIN T "İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki düzeyi." , ss.2519 - 2570, 2010.
ISNAD	TASDAN, MURAT - YALÇIN, Tuğba. "İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki düzeyi". (2010), 2519-2570.

APA	TASDAN M, YALÇIN T (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki düzeyi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(4), 2519 - 2570.
Chicago	TASDAN MURAT,YALÇIN Tuğba İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki düzeyi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 10, no.4 (2010): 2519 - 2570.
MLA	TASDAN MURAT,YALÇIN Tuğba İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki düzeyi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.10, no.4, 2010, ss.2519 - 2570.
AMA	TASDAN M,YALÇIN T İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki düzeyi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2010; 10(4): 2519 - 2570.
Vancouver	TASDAN M,YALÇIN T İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki düzeyi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2010; 10(4): 2519 - 2570.
IEEE	TASDAN M,YALÇIN T "İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki düzeyi." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10, ss.2519 - 2570, 2010.
ISNAD	TASDAN, MURAT - YALÇIN, Tuğba. "İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki düzeyi". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 10/4 (2010), 2519-2570.