Yıl: 2021 Cilt: 21 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 39 - 53 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31467/uluaricilik.896300 İndeks Tarihi: 20-11-2022

TUNCELİ BALLARININ COĞRAFİ İŞARET ÇALIŞMASI

Öz:
Yapılan çalışmada, Tunceli ilinden toplanan ballarda melissopalinojik ve kimyasal analizler ile Tunceli ballarının karakterizasyonu çıkartılmış olup bölgenin coğrafik işaret çalışmasına katkı sağlanması amaçlanmıştır. Çalışmanın ilk aşaması olan melissopalinolojik analizler kapsamında, yöre ballarının bitkisel kaynağı olabilecek 31 familyaya ait 80 takson tespit edilmiştir. Analiz edilen 32 balın 7 tanesinin monofloral (bir adet; Berberis crataegina- T13, bir adet Hypericum scabrum- T14, beş adet Paracaryum cristatum balı-T18,21,24,27,28), diğerlerinin ise multifloral olduğu tespit edilmiştir. Kimyasal analizin bir aşaması olan, balda früktoz ve glikoz değerlerinin tesbiti analizi, Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (HPLC) cihazı ile gerçekleştirilmiş olup; früktoz değerlerinin 25,97-43,44 g/100g aralığında (ortalama: 32,28±3,32 g/100g), glikoz değerlerinin; 21,84-45,6 g/100g aralığında (ortalama: 33,04±5,22 g/100g) olduğu tespit edilmiştir. Früktoz/Glikoz oranının ise 0,83-1,13 aralığında olup ortalama değerin 0,97±0,07 olduğu tespit edilmiştir. Kimyasal analizler kapsamında UV-Vis Spektometre cihazı ile tespit edilen toplam fenolik madde miktarları 98,96±0,02 mgGAE/kg 330,96±0,02 mgGAE/kg (ortalama 143,46±0,21 mgGAE/kg) değerleri aralığında bulunmuştur. Tunceli ili ballarının, uçucu bileşenlerinin tayini Gaz Kromatografisi-Kütle Spektrometresi (GC-MS) cihazı ile gerçekleştirilmiş olup yapılan analiz sonucunda ballarda; aldehidler, alifatik asit ve esterleri, alkoller, hidrokarbonlar, karboksilik asit ve esterleri, ketonlar, terpenler, yağ asidi ve esterleri bileşik gruplarına ait bileşikler tespit edilmiştir. Bu gruplardan karboksilik asit ve esterleri ile yağ asidi ve esterleri gruplarına ait bileşiklere yüksek oranlarda rastlanılmıştır.
Anahtar Kelime:

Geographical Indication Study of Tunceli Honeys

Öz:
In this study, characterization of Tunceli honeys was made by melissopalynogical and chemical analyzes in honey collected from Tunceli province and contribution was aimed to the geographical indication study of the region. Within the scope of the melissopalynological analysis, which is the first stage of the study, 80 taxa belonging to 31 families that can be the plant source of the local honeys were determined. Seven of the 32 honeys analyzed were monofloral (one; Berberis crataegina-T13, one Hypericum scabrum-T14, five Paracaryum cristatum honey-T18,21,24,27,28), and the others were multifloral. The analysis of determination of fructose and glucose values in honey, which is a step of chemical analysis, was carried out with High Performance Liquid Chromatography (HPLC) device. It was found that fructose values in the range of 25.97-43.44 g / 100g (average: 32.28 ± 3.32 g / 100g) and glucose values in the range of 21.84-45.6 g / 100g (average: 33.04 ± 5.22 g / 100g). Fructose / Glucose ratio was determined between 0.83-1.13 and the average value was found 0.97 ± 0.07. Within the scope of chemical analyzes, the total phenolic substance amounts were detected by the UV-Vis Spectometer. It has been found in the range values were 98.96 ± 0.02 mgGAE / kg - 330.96 ± 0.02 mgGAE / kg (average 143.46 ± 0.21 mgGAE / kg). The determination of the volatile components of Tunceli province honeys was carried out by Gas Chromatography-Mass Spectrometry (GC-MS) device and as a result of the analysis; compounds belonging to the compound groups of aldehydes, aliphatic acid and esters, alcohols, hydrocarbons, carboxylic acids and esters, ketones, terpenes, fatty acids and esters have been identified. Among these groups, compounds belonging to the groups of carboxylic acids and esters, fatty acids and esters have been found in high rates.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Balcı, F. 1978. Ankara’da üretilen ballarla Ankara piyasasında satılan balların fiziki, kimyevi ve biyolojik özellikleri üzerinde araştırmalar, Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı Mesleki Yayınlar Serisi, Ankara.
  • Barcarola, R., Centeleghe, M., Zanatta, P., Cont, LS. 1998. GC-MS coupled with headspace sampling with reverse carrier flow in sampling step applied to honey characterization, In: 5th international symposium of hyphenated technique in chromatography. Bruges, Belgium, 11-21 p.
  • Batu, A., Küçük, E., Çimen, M. 2013. Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Bölgeleri Çiçek Ballarının Fizikokimyasal ve Biyokimyasal Değerlerinin Belirlenmesi, Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi 8(1): 52-62.
  • Bogdanov, S. 1997. Charakterisierung von schweizer sortenhonigen, Agrarforschung 4: 427-430.
  • Bogdanov, S. 2002. Harmonised methods of international honey commusion, international honey commussion, pp. 1-62.
  • Bogdanov, S. 2007. Authenticity of honey and other bee products: state of the art. Bulletin USAMV-CN 63: 64.
  • Bölükbaşı, D. 2007. Ambalajlı Balların Melitopalinolojik, Kimyasal ve Organoleptik Analizleri, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Can, Z., Yıldız, Y., Şahin, H., Turumtay, AE., Silici, S., Kolaylı, S. 2015. An investigation of Turkish honeys: Their physico-chemical properties,antioxidant capacities and phenolic profiles, Food Chemistry 180: 133-141.
  • Codex Alimentarius. 2001. Draft revised for honey at step 6 of the Codex Procedure.CX5/10.2, CL1998/12-S.
  • Cuevas-Glory, LF., Pino, JA., Santiago, LS., Sauri- Duch, E. 2007. A review of volatile analytical methods for determining the botanical origin of honey, Food Chemistry 103: 1032-1043.
  • Davis, PH. 1965. Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press, Vol. 1., Edinburgh.
  • Davis, PH. 1967. Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press, Vol. 2., Edinburgh.
  • Davis, PH. 1970. Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press, Vol. 3., Edinburgh.
  • Davis, PH. 1972. Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press, Vol. 4., Edinburgh.
  • Davis, PH. 1975. Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press, Vol. 5., Edinburgh.
  • Davis, PH. 1978. Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press, Vol. 6., Edinburgh.
  • Davis, PH. 1982. Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press, Vol. 7., Edinburgh.
  • Davis, PH. 1984. Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press, Vol. 8., Edinburgh.
  • Davis, PH. 1985. Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press, Vol. 9., Edinburgh, U.K.
  • Davis, PH., Mill, RR., Tan, K. 1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Edinburgh University Press, Vol. 10, Edinburgh, U.K.
  • Dekebo, A., Kwon, SY., Kim, DH., Jung, C. 2018. Volatiles analysis of honey by gas chromatography-mass spectrometry (GC- MS): Comparison of SPME volatiles extraction methods, Journal of Apiculture 33(2): 117-128.
  • Devillers, J., Morlot, M., Pham-Delégue, MH., Doré, JC. 2004. Classification of monofloral honeys based on their quality control data, Food Chemistry 86: 305-312.
  • Feller-Demalsy, MJ., Parent, J., Strachan, AA. 1989. Microscopic analysis of honeys from Manitoba, Canada. Journal of Apicultural Research 28: 41-49.
  • Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M., Babaç, MT. 2012. Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). İstanbul, Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, Türkiye.
  • Güzel, F. 2014. Ardahan İli Ballarının Melitopalinolojik, Fiziksel Ve Kimyasal Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Hoerudin, D. 2004. Phenolic and Flavanoid Contents of Australian Honeys from Different Floral Sources, Master Thesis, Queensland University, Australia.
  • Işık, Y. 2012. Bir Tutam Tunceli, Tunceli Valiliği. Anıt Matbaa, Ankara, 170s.
  • Kaftanoğlu, O. 2010. Balın kalitesine etki eden faktörler ve kaliteli bal üretme yöntemleri, Ballı Yazılar, metro kültür yayınları gastro dizisi-IV Haziran 2010, pp.75-85.
  • Kaplan, A., İnceoğlu, Ö. 2002. Pollen analysis of Konya region honeys. Sistematik Botanik Dergisi 9: 101-109.
  • Kerkvliet, JD., Shrestha M., Tuladhar, K. Manandhar, H. 1995. Microscopic detection of adulteration of honey with cane sugar and cane sugar products, Apidologie 26, 131-139. Louveaux, J., Maurizio, A., Vorwohl, G. 1978. Methods of Melissopalynology, Bee World 59: 139-157.
  • Moar, NT. 1985. Pollen analysis of New Zealand honey, New Zealand Journal of Agricultural Research 28: 38-70.
  • Özgüven, M., Demircan, E., Özçelik, B. 2020. Çeşitli Yörelerimizde Üretilen Çiçek Ballarının Fizikokimyasal Özelliklerinin Belirlenmesi ve Türk Gıda Kodeksi’ne Uygunluğunun Değerlendirilmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi 20: 321-326.
  • Özkök, A., Sorkun, K., Salih, B. 2016. The Microscopic and GC-MS Analysis of Turkish Honeydew (Pine) Honey, Hacettepe Journal of Biology and Chemistry, 44(4): 375-383.
  • Özkök, A., D’Arcy, B., Sorkun, K. 2010. Total Phenolic Acid and Total Flavonoid Content of Turkish Pine Honeydew Honey, Journal of ApiProduct and ApiMedical Science 2(2): 65- 71.
  • Radovic, BS., Careri, M., Mangia, A., Musci, M., Gerboles, M., Anklam, E. 2001. Contribution of dynamic headspace GC-MS analysis of aroma compounds to authenticity testing of honey, Food Chemistry 72: 511-520.
  • Russmann, H. 1998. Hefen und Glycerin in Blütenhonigen– Nachweis einer Gärung oder einerabgestoppten Gärung, Lebensmittelchemie 52: 116-117.
  • Soria AC., Martinez-Castro, I., Sanz, J. 2003. Analysis of volatile composition of honey by solid phase microextraction and gas chromatography-mass spectrometry, Journal of Separation Science 26: 793-801.
  • Sorkun, K. 2002. Balda Nişasta Analizi, Teknik Arıcılık 78: 6-8.
  • Sorkun, K. 2008. Türkiye’nin Nektarlı Bitkileri, Polenleri ve Balları, Palme yayıncılık, 341s.
  • Sunay, AE. 2010. Balda Orijin tespiti konusunda bir tez çalışması. Ballı Yazılar, metro kültür yayınları gastro dizisi-IV Haziran 2010, 42-62.
  • Syazana Nurul, MS., Gan, SH., Halim, AS., Shah, NSM., Gan, SH., Sukari, HA. 2013. Analysis of volatile compounds of Malaysian Tualang (Koompassia excelsa) honey using gas chromatography mass spectrometry. African Journal of Traditional, Complementary and Alternative Medicines, 10(2): 180-188.
  • Tunceli ili coğrafyası, Türkiye Kültür Portalı. 2016. Son Erişim 11.04.2019.
  • Türk Gıda Kodeksi-Bal Tebliği. 2020. Tebliğ No 2020/7, sayı 31107.
  • Türk Patent ve Marka Kurumu. 2021. https://www.ci.gov.tr/sayfa/co%C4%9Frafi- i%C5%9Faret-nedir.
  • Yıldırımlı, Ş. 1995. Flora of Munzur Dağları (Erzincan-Tunceli). Ot Sistematik Botanik Dergisi, 2(1): 1-78.
  • Yoğunlu, A. 2011. Tunceli ekonomik değeri olan bitkiler raporu. Fırat Kalkınma Ajansı.
  • Yüce Babacan, E., Eker, İ. 2017. Munzur Vadisi (Tunceli) ve yakın çevresinin geofit florası. Bağbahçe Bilim Dergisi 4(1): 31-49.
  • Yüce Babacan, E., Vitek, V., Çakılcıoğlu, U. 2017. Contributions to the Flora of Tunceli (Turkey), International Journal of Nature and Life Sciences (IJNLS) 1(2): 39-66.
  • White, JW., Winters, K. 1989. Honey protein as internal standard for stable carbon isotope ratio detecion of adulteration of honey. Journal-Association of Official Analytical Chemists 72: 907-911.
  • Wodehouse, RP. 1935. Pollen Grains, Mc Graw, Hill N. Y., 106-109 pp.
  • http://www.resimle.net/resim4363.html.
APA ÖZKÖK A, Gençay Çelemli Ö, Zare G, Özenirler Ç, MAYDA N, SORKUN K (2021). TUNCELİ BALLARININ COĞRAFİ İŞARET ÇALIŞMASI. , 39 - 53. 10.31467/uluaricilik.896300
Chicago ÖZKÖK ASLI,Gençay Çelemli Ömür,Zare Golshan,Özenirler Çiğdem,MAYDA NAZLI,SORKUN KADRİYE TUNCELİ BALLARININ COĞRAFİ İŞARET ÇALIŞMASI. (2021): 39 - 53. 10.31467/uluaricilik.896300
MLA ÖZKÖK ASLI,Gençay Çelemli Ömür,Zare Golshan,Özenirler Çiğdem,MAYDA NAZLI,SORKUN KADRİYE TUNCELİ BALLARININ COĞRAFİ İŞARET ÇALIŞMASI. , 2021, ss.39 - 53. 10.31467/uluaricilik.896300
AMA ÖZKÖK A,Gençay Çelemli Ö,Zare G,Özenirler Ç,MAYDA N,SORKUN K TUNCELİ BALLARININ COĞRAFİ İŞARET ÇALIŞMASI. . 2021; 39 - 53. 10.31467/uluaricilik.896300
Vancouver ÖZKÖK A,Gençay Çelemli Ö,Zare G,Özenirler Ç,MAYDA N,SORKUN K TUNCELİ BALLARININ COĞRAFİ İŞARET ÇALIŞMASI. . 2021; 39 - 53. 10.31467/uluaricilik.896300
IEEE ÖZKÖK A,Gençay Çelemli Ö,Zare G,Özenirler Ç,MAYDA N,SORKUN K "TUNCELİ BALLARININ COĞRAFİ İŞARET ÇALIŞMASI." , ss.39 - 53, 2021. 10.31467/uluaricilik.896300
ISNAD ÖZKÖK, ASLI vd. "TUNCELİ BALLARININ COĞRAFİ İŞARET ÇALIŞMASI". (2021), 39-53. https://doi.org/10.31467/uluaricilik.896300
APA ÖZKÖK A, Gençay Çelemli Ö, Zare G, Özenirler Ç, MAYDA N, SORKUN K (2021). TUNCELİ BALLARININ COĞRAFİ İŞARET ÇALIŞMASI. Uludağ Arıcılık Dergisi, 21(1), 39 - 53. 10.31467/uluaricilik.896300
Chicago ÖZKÖK ASLI,Gençay Çelemli Ömür,Zare Golshan,Özenirler Çiğdem,MAYDA NAZLI,SORKUN KADRİYE TUNCELİ BALLARININ COĞRAFİ İŞARET ÇALIŞMASI. Uludağ Arıcılık Dergisi 21, no.1 (2021): 39 - 53. 10.31467/uluaricilik.896300
MLA ÖZKÖK ASLI,Gençay Çelemli Ömür,Zare Golshan,Özenirler Çiğdem,MAYDA NAZLI,SORKUN KADRİYE TUNCELİ BALLARININ COĞRAFİ İŞARET ÇALIŞMASI. Uludağ Arıcılık Dergisi, vol.21, no.1, 2021, ss.39 - 53. 10.31467/uluaricilik.896300
AMA ÖZKÖK A,Gençay Çelemli Ö,Zare G,Özenirler Ç,MAYDA N,SORKUN K TUNCELİ BALLARININ COĞRAFİ İŞARET ÇALIŞMASI. Uludağ Arıcılık Dergisi. 2021; 21(1): 39 - 53. 10.31467/uluaricilik.896300
Vancouver ÖZKÖK A,Gençay Çelemli Ö,Zare G,Özenirler Ç,MAYDA N,SORKUN K TUNCELİ BALLARININ COĞRAFİ İŞARET ÇALIŞMASI. Uludağ Arıcılık Dergisi. 2021; 21(1): 39 - 53. 10.31467/uluaricilik.896300
IEEE ÖZKÖK A,Gençay Çelemli Ö,Zare G,Özenirler Ç,MAYDA N,SORKUN K "TUNCELİ BALLARININ COĞRAFİ İŞARET ÇALIŞMASI." Uludağ Arıcılık Dergisi, 21, ss.39 - 53, 2021. 10.31467/uluaricilik.896300
ISNAD ÖZKÖK, ASLI vd. "TUNCELİ BALLARININ COĞRAFİ İŞARET ÇALIŞMASI". Uludağ Arıcılık Dergisi 21/1 (2021), 39-53. https://doi.org/10.31467/uluaricilik.896300