TY  - JOUR
TI  - Giresun ve Tokat Müzelerinden İki Bizans Kurşun Mührü
AB  - Bu çalışmada Giresun ile Tokat Müzeleri envanterinde yer alan yayınlanmamış iki adet kurşun mühür tanıtılmaktadır. 11. yüzyıla ait bu mühürler, Vaspourakan Ermeni Krallığı’nın son hükümdarı Senachereim Artzrouni/Arkrouni’nin oğullarından ve Sebasteia Theması’nın idarecilerinden Aposahles Senachereim’e (Ermenice Սենեքերիմ, Σεναχηρείμ) aittir. Aposachles, Giresun mühründe kouropalates onursal unvanıyla, Tokat mühründe ise daha yüksek nobelissimos unvanıyla karşımıza çıkmaktadır. İoannes Skylitzes ve Urfalı Mateos gibi Ortaçağ tarihçilerinin kayıtları, Aposachles gibi Ermeni prenslerinin Bizans idaresiyle inişli çıkışlı bir seyir izleyen ilişkilerinin İmparator X. Konstantinos Doukas ve IV. Romanos Diogenes dönemlerinde yaşanan gerilimli olaylar yüzünden kopma noktasına geldiğini düşündürmektedir. Oysaki X. Konstantinos Doukas ya da VII. Michael Doukas dönemine tarihlenen kouropalates mührü ile III. Nikephoros Botaneiates ya da I. Aleksios Komnenos dönemine tarihlenen nobelissimos mührü, yazılı kaynakların iddia ettiklerinin tersine Bizans imparatorlarının Aposahles’i saf dışı bırakmayıp aksine onu daha yüksek unvanlarla onurlandırarak terfi ettirdiklerini kanıtlamaktadır. Bunun yanı sıra, Bizans idaresinin Sebasteia’nın idarecileri Ermeni prenslerine disiplinsizliğiyle ünlü Ermeni ahaliyi zapt u rapt altına alma ve önlenemeyen Türk ilerleyişi karşısında bölge üzerindeki egemenliğini sağlamlaştırma konusunda ne kadar büyük bir önem atfettiğini gösteren sağlam tanıklardır.
AU  - ELAM, NILGUN
DO  - 10.48120/oad.830147
PY  - 2021
JO  - Ortaçağ Araştırmaları Dergisi
VL  - 4
IS  - 1
SN  - 2667-4882
SP  - 14
EP  - 38
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1140641
ER  -