TMS-2 STOKLAR STANDARDINA GÖRE TAM MALİYET VE NORMAL MALİYET UYGULAMASI
Yıl: 2022 Cilt: 15 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1056 - 1069 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.25287/ohuiibf.1151963 İndeks Tarihi: 29-11-2022
TMS-2 STOKLAR STANDARDINA GÖRE TAM MALİYET VE NORMAL MALİYET UYGULAMASI
Öz: Vergi mevzuatına göre giderlerin kapsamına göre dönüştürme maliyetlerinin hesaplanmasında tam maliyet yöntemi kullanılması gerekirken, TMS 2 stoklar standardı istisnai durumlar dışında normal maliyet yönteminin kullanılması gerektiğini belirtmektedir. Normal ve tam maliyet yöntemleriyle hesaplanan maliyet sonuçları birbirinden farklıdır. Özellikle, tam maliyet yöntemini uygulayan işletmeler tam kapasite çalışmadıkları sürece maliyetleri normal maliyet yöntemini kullanan işletmelere göre yüksek çıkacaktır ve fiyatlama açısından da dezavantaja sebep olacaktır. İşletmelerde, birçok esas üretim gider yeri ve ürün ya da hizmet çeşidi bulunmaktadır. Tam maliyet ve normal maliyet hesaplamalarının tek bir esas üretim gider yerleri üzerinden ya da tek bir mamul varsayımı üzerinden hesaplanması doğru maliyet sonuçlarını vermeyecektir. Bu bağlamda çalışmada, üç ayrı esas üretim gider yeri ve üç farklı ürün ele alınarak normal kapasite, pratik kapasite seviyelerine göre normal maliyet ve tam maliyet karşılaştırmalı olarak hesaplanmıştır. Pratik kapasite olarak normal kapasitenin kabul edilmesi atıl kapasite maliyetinin mamul maliyetine yüklenmesi sonucunu ve yanlış yönetim muhasebesi kararlarının verilmesine neden olacaktır. Ayrıca, VUK ve TMS/TFRS karşılaştırıldığında da farklı ertelenmiş vergi etkisi oluşacaktır. Bu çalışma, uygulamada görülen eksikliklerin giderilebilmesi için öneriler sunarak işletmelerin maliyetlerini gerçeğe uygun bir biçimde hesaplamalarına, muhasebe kayıtlarını ve raporlamalarını doğru oluşturmalarına katkı sağlayacaktır.
Anahtar Kelime: APPLICATION OF FULL COST AND NORMAL COST ACCORDING TO IAS 2 INVENTORIES
Öz: Even though there are numerous approaches to charging general production cost elements to the products, the IAS 2 Inventories standard mandates using the normal cost method in certain circumstances. The cost results calculated using the normal and full cost methods are different from each other. In particular, as long as businesses that use the full cost method are not running at full capacity, their costs will be calculated higher than those that use the normal cost method. This will put them at a disadvantage when it comes to pricing. Full cost and normal cost calculations based on the assumption of a single process or product may not yield accurate cost results. Accepting normal capacity as practical capacity will result in the imposition of idle capacity costs on product costs, as well as incorrect management accounting decisions. In addition, different deferred tax effects will occur when tax procedure law and IAS/IFRS are compared. In this regard, this study compares normal and total costs, which vary according to normal capacity and practical capacity levels, for three distinct primary production cost centers and three distinct products. Furthermore, deficiencies discovered in applications were addressed, and recommendations were provided for proper cost computation, accounting record keeping, and reporting.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akgün, A. İ. (2012). TMS-2 stoklar standardı kapsamında tam maliyet ve normal maliyete göre düzenlenen gelir tabloları karşılaştırması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 229–246.
- Büyükmirza, H. K. (2016). Maliyet ve yönetim muhasebesi. Ankara: Gazi Kitapevi.
- Badem, C., & Özbek, Y. (2013). Tam maliyet ile normal maliyet yöntemlerinin tms 2 stoklar standardı ile vuk açısından karşılaştırması ve muhtemel ertelenmiş vergi etkisi. Journal of Accounting and Taxation Studies, 6(2), 65–92.
- Boşdurmaz, S. (2021). VUK, TMS VE BOBİ FRS'de stokların karşılaştırılması ve hazır giyim sektöründe bir uygulama. Mali Çözum Dergisi, 31(166).
- Demirel, N. (2009). Stoklara İlişkin Türkiye Muhasebe Standartlarının Sermaye Piyasası Kuruluna kayıtlı halka açık anonim şirketlerde uygulama örnekleri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2009(2), 42–68.
- Erkan, Ü. (2021). İmha edilen stokların vergi kanunları ile TMS/TFRS'ler açısından incelenmesi ve sonuçların mali tablolarda raporlanması bakımından örnek uygulama. Mali Çözüm Dergisi, 31, 279–292.
- Gökçen, G., & Öztürk, E. (2017). Tam maliyet ve normal maliyet yöntemlerinin UFRS (TFRS) ve BOBİ FRS’deki düzenlemeler çerçevesinde incelenmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 105–114.
- Güngörmüş, A. H., & Boyar, E. (2009). TMS–2 stoklar standardında öngörülen normal maliyet yönteminin, sipariş maliyetine uygulanması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23, 1–5. Haftacı, V. (2003). Maliyet muhasebesi. Trabzon: Derya Kitapevi.
- Kılıç, Y., & Badem, A. C. (2020). Atıl kapasite, tam kapasite ve kapasite fazlası üretim düzeylerinde TMS-2 stoklar standardına göre maliyetleme: Bir örnek uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (87), 53–64.
- Öztürk, E., & Güleç, Ö. F. (2018). Normal maliyetleme yaklaşımının gelişimi ve uygulanmasına yönelik bir inceleme. Mali Çözüm Dergisi, 28, 11–27.
- Sönmez, F. (2007). TMS 2-Stoklar hüküm ve açıklamaları (Eski Tebliğlerle 25 No’lu SPK ve 13 No’lu TMS ile karşılaştırmalı olarak sunumu). Muhasebe ve Finansman Dergisi, (35), 150–160.
- Taştan, H., Türedi, E., & Bayar, E. (2020). Emtia alımlarında oluşan vade farklarının VUK ve TMS-2 Stoklar Standardı kapsamında karşılaştırmalı incelenmesi ve muhasebeleştirilmesine yönelik bir uygulama. Mali Çözüm Dergisi, 30, 55–67.
- Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK), Türkiye Muhasebe Standartları, TMS 2 Stoklar Standardı http://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS/TMS%202%20Stoklar.pdf (Erişim Tarihi: 20.02.2018).
- Tutkavul, K. (2020). TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS ve VUK perspektifinden dönüştürme maliyetleri: Üretim maliyetlerine ve vergilendirmeye etkisi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (40), 347–365.
- Yalçın, S. (2019). Türkiye Finansal Raporlama Standartları, Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı ve Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerinde stoklar: Muhasebeleştirme, değerleme, sunum ve açıklamalar. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (60), 202–222.
- Yeşilkaya, A. A. (2019). TMS-2 stoklar standardına göre dönüştürme maliyetlerinin mamul maliyetlerine etkisi ve bir uygulama. (Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
- Yükçü, S. (2015). Yönetim açısından maliyet muhasebesi. İzmir: Altın Nokta Yayınevi.
APA | ALTIN M, YILMAZ R (2022). TMS-2 STOKLAR STANDARDINA GÖRE TAM MALİYET VE NORMAL MALİYET UYGULAMASI. , 1056 - 1069. 10.25287/ohuiibf.1151963 |
Chicago | ALTIN MELTEM,YILMAZ RECEP TMS-2 STOKLAR STANDARDINA GÖRE TAM MALİYET VE NORMAL MALİYET UYGULAMASI. (2022): 1056 - 1069. 10.25287/ohuiibf.1151963 |
MLA | ALTIN MELTEM,YILMAZ RECEP TMS-2 STOKLAR STANDARDINA GÖRE TAM MALİYET VE NORMAL MALİYET UYGULAMASI. , 2022, ss.1056 - 1069. 10.25287/ohuiibf.1151963 |
AMA | ALTIN M,YILMAZ R TMS-2 STOKLAR STANDARDINA GÖRE TAM MALİYET VE NORMAL MALİYET UYGULAMASI. . 2022; 1056 - 1069. 10.25287/ohuiibf.1151963 |
Vancouver | ALTIN M,YILMAZ R TMS-2 STOKLAR STANDARDINA GÖRE TAM MALİYET VE NORMAL MALİYET UYGULAMASI. . 2022; 1056 - 1069. 10.25287/ohuiibf.1151963 |
IEEE | ALTIN M,YILMAZ R "TMS-2 STOKLAR STANDARDINA GÖRE TAM MALİYET VE NORMAL MALİYET UYGULAMASI." , ss.1056 - 1069, 2022. 10.25287/ohuiibf.1151963 |
ISNAD | ALTIN, MELTEM - YILMAZ, RECEP. "TMS-2 STOKLAR STANDARDINA GÖRE TAM MALİYET VE NORMAL MALİYET UYGULAMASI". (2022), 1056-1069. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1151963 |
APA | ALTIN M, YILMAZ R (2022). TMS-2 STOKLAR STANDARDINA GÖRE TAM MALİYET VE NORMAL MALİYET UYGULAMASI. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(4), 1056 - 1069. 10.25287/ohuiibf.1151963 |
Chicago | ALTIN MELTEM,YILMAZ RECEP TMS-2 STOKLAR STANDARDINA GÖRE TAM MALİYET VE NORMAL MALİYET UYGULAMASI. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 15, no.4 (2022): 1056 - 1069. 10.25287/ohuiibf.1151963 |
MLA | ALTIN MELTEM,YILMAZ RECEP TMS-2 STOKLAR STANDARDINA GÖRE TAM MALİYET VE NORMAL MALİYET UYGULAMASI. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.15, no.4, 2022, ss.1056 - 1069. 10.25287/ohuiibf.1151963 |
AMA | ALTIN M,YILMAZ R TMS-2 STOKLAR STANDARDINA GÖRE TAM MALİYET VE NORMAL MALİYET UYGULAMASI. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2022; 15(4): 1056 - 1069. 10.25287/ohuiibf.1151963 |
Vancouver | ALTIN M,YILMAZ R TMS-2 STOKLAR STANDARDINA GÖRE TAM MALİYET VE NORMAL MALİYET UYGULAMASI. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2022; 15(4): 1056 - 1069. 10.25287/ohuiibf.1151963 |
IEEE | ALTIN M,YILMAZ R "TMS-2 STOKLAR STANDARDINA GÖRE TAM MALİYET VE NORMAL MALİYET UYGULAMASI." Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15, ss.1056 - 1069, 2022. 10.25287/ohuiibf.1151963 |
ISNAD | ALTIN, MELTEM - YILMAZ, RECEP. "TMS-2 STOKLAR STANDARDINA GÖRE TAM MALİYET VE NORMAL MALİYET UYGULAMASI". Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 15/4 (2022), 1056-1069. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1151963 |