Yıl: 2022 Cilt: 2 Sayı: 76 Sayfa Aralığı: 158 - 187 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 15-12-2022

STOACILIK İLE PRAGMATİZM ARASINDA KÖPRÜLER KURMAK

Öz:
Bu makale, Antik Yunanda kökeni bulunan ve özellikle Stoa felsefesinde pozitif bir değer taşıyan kendilik kaygısının (epimeleia heaoutou) Pragmatizm ile ilgisini kurmayı amaçlamaktadır. Bilindiği gibi Platon’la birlikte sahip olunan site ve daha sonra Batı geleneğinde devletin siyasal amaçları doğrultusunda örgütlenen bu “kendini bil” nosyonu genellikle bir iktidar biçiminde var olmuştur. Hıristiyanlıkla birlikte de tamamen yerinden edilen epimeleia heautou papazın işi olan epimeleia tonallön'a (başkaları adına kaygılanmak) dönüşmüştür. Oysa kökleri Antik Yunan’da bulunan ve bir hakikat pratiği olan askesis (çilecilik) ve Stoa düşüncesinin egemen olduğu Helenistik ve Roma dönemlerinde epimeleia heaoutou siyasal yaşamın bir parçası olmaktan ziyade bütün varoluşu kuşatan en temel hükümlerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Buradan hareketle hem Stoacılığın hem de Pragmatizmin motivasyonları ve yöntemleri çok farklı olsa da nihayetinde kendilik kaygısı ve nasıl iyi yaşanacağına dair kapsamlı görüşleri seslendirdiği ileri sürülebilir. Stoacılar hayatın değiştirilmeyen yönlerine vurgu yaparken Pragmatistlerin durumumuzun değiştirilebilir ve geliştirilebilir unsurlarına vurgu yaptıkları görülür. Bu makale, ahlaki bir kodlanma olarak Stoacılıkta ki benlik kaygısı sorunsalını, kendiyle ilgilenmek bağlamında Pragmatizme doğru ilerletmektedir. Her ne kadar Stoacı teslimiyet ve Pragmatik hırs, ahlaki ve pratik amaçlar için zaaflar oluştursa da dengelenebileceği ölçüde çağdaş durumlara uyarlandığında yaşamın zenginleşmesine katkı sağlayacağını düşünüyoruz.
Anahtar Kelime:

Building Bridges Between Stoicism and Pragmatism

Öz:
This article aims to establish the relationship of self-concern (epimeleia heaoutou), which has its origins in Ancient Greece and has a positive value especially in Stoic philosophy, with Pragmatism. As it is known, this notion of “know thyself”, which was organized in line with the political purposes of the state in the Western tradition and the site owned together with Plato, generally existed in the form of a power. Epimeleia heautou, who was completely displaced by Christianity, became the priest’s job, epimeleia tonallön (concern for others). However, epimeleia heaoutou appears before us as one of the most basic pro- visions that encompasses the whole existence, rather than being a part of political life in the Hellenistic and Roman periods, when askesis (asceticism), a practice of truth, and Stoic thought were dominant. From this point of view, it can be argued that although the moti- vations and methods of both Stoicism and Pragmatism are very different, they ultimately voice comprehensive views on self-concern and how to live well. While the Stoics emp- hasized the unchangeable aspects of life, the Pragmatists emphasized the changeable and improvable aspects of our situation. This article advances the problem of self-concern in Stoicism as a moral coding towards Pragmatism in the context of self-care. Although Stoic submission and pragmatic ambition create weaknesses for moral and practical purposes, we think that it will contribute to the enrichment of life when adapted to contemporary situations to the extent that it can be balanced.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Arslan, A. (2008). İlkçağ Felsefesi Tarihi, C.4, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Ya- yınları.
  • Aurelius, M. (2012). Düşünceler. çev. Şadan Karadeniz. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Bauman, Z., Rein R. (2018). Benliğin Pratikleri, çev. Mehmet Ekinci. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Çağlar, A. F. (2015). “Stoacı Oikeiosis Öğretisi”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Medeniyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Deleuze, G. (2006). Kıvrım: Leibniz ve Barok. çev. Hakan Yücefer. İstanbul: Bağlam Yayınları.
  • Depew, James F. (2016). “Foucault Among the Stoics: Oikeiosis and Counter-Condu- ct” Foucault Studies, No. 21, pp. 22-51, June.
  • Dewey, J. (1984). The Later Works, 1925-1953. 4. Vol. Carbondale: Southern Illinois University Press.
  • Dewey, J. (2004). “İyi’nin İnşası”, Felsefi Metinler: Pragmatizm. ed. İsmail Doğu. çev. Alparslan Doğan, Bilal Genç, Celal Türer, 290-315. İstanbul: Üniversite Kitabevi Ya- yınları.
  • Dewey, J. (1943). “Theory of Valuation”, International Encyclopedia of Unified Scien- ce,( C.2 S.4:1-66. )Chicago: The University of Chicago Press.
  • Dewey, J. (2020). Eğitimde Ahlak İlkeleri, çev. Süleyman Aydın. Ankara: Fol Yayınları.
  • Durant, W. (1939). The Story Of Civilization: The Life Of Greece. New York: Simon and Schuster.
  • Durmaz, N. (2018). F.C.S. Schiller’in Pragmatik Hümanizmi, Ankara: Gece Yayınları.
  • Epiktetos. (2017). Düşünceler ve Sohbetler. çev. Cemal Süer, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
  • Epiktetos. (2013). Söylevler, çev. Birdal Akar, Ankara: Divan Kitap.
  • Foucault, M. (2015). Öznenin Yorumbilgisi, çev. Ferda Keskin. İstanbul: Bilgi Üniver- sitesi Yayınları.
  • Foucault, M. (2016). Doğruyu Söylemek. çev. Kerem Eksen. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Foucault, M. (2021). Kendini Bilmek. çev. James Cem Yapıcıoğlu, İstanbul: Profil Ya- yınları.
  • Foucault, F. (2014). Özne ve İktidar. çev. Işık Ergüden- Osman Akınhay. İstanbul: Ay- rıntı Yayınları.
  • Gözel, Ö. (2020). Öznenin Hakikat Kaygısı. İstanbul: Ketebe Yayınları.
  • Grange, J. (2004). John Dewey, Confucius and Global Philosophy. Albany: State Uni- versity of New York Press.
  • Gündoğdu, H. (2018). John Dewey’de Felsefe, Deneyim ve Yöntem. Ankara: Grafiker Yayınları.
  • Habermas, J. (2020). Söylem Etiği. çev. Seyit Coşkun. Ankara: Fol Yayınları.
  • James, W. (2021). Bilinç Akışı. der. ve çev. Celal Türer. Ankara: Fol Yayınları.
  • Joas, H. (2000). The Genesis of Values. çev. Gregory Moore. Chicago: Polity Press and The University of Chicago.
  • Kenny, A. (2017). Batı Felsefesinin Yeni Tarihi Antik Felsefe. çev. Serdar Uslu. İstan- bul: Küre Yayınları.
  • Kömürcüoğlu, Ş. (2019). Logostaki Mitos. İstanbul: İz Yayınları.
  • Lachs, J. (2012). Stoic Pragmatism. Indiana: Indiana University Press.
  • Laertios, D. (2007). Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri. çev. Candan Şentuna, Kazım Taşkent. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Laertius, D. (1972). Lives Of Eminent Philosophers Vol. II. çev. R. D. Hicks, London: The Loeb Classical Library.
  • Lewıs, C. I. (1946). An Analysis Of Knowledge And Valuation. Illinois: The Open Court Publıshıng Company.
  • MacIntyre, A. (2001). Erdem Peşinde. çev. Muttalip Özcan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Mansfield, N. (2021). Öznellik: Freud’dan Haraway’e Benlik Kuramları. çev. Elif Okan Gezmiş. İstanbul: Babil Kitap.
  • Miller, Steven A. (2015). “Toward a Practice of Stoic Pragmatism”. The Pluralist 10/2, 150-171. https://doi.org/10.5406/pluralist.10.2.0150.
  • Molacı, M. (2020). “Stoa Felsefesinde “Doğaya Uygun Yaşama”nın Anlamı”, FLSF (Fel- sefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), s.29, ss. 201-218.
  • Perry, R. B. (1950). General Theory of Value. Cambridge: Harvard University Press.
  • Perry, R. B. (1954). Realms of Value: A Critique of Human Civilization. Cambridge: Harvard University Press.
  • Perry, R. B. (2007). The Moral Economy. The Project Gutenberg eBook, July 24.
  • Platon. (2010). Alkibidies I-II. çev. Furkan Akderin. İstanbul: Say Yayınları.
  • Platon. (2015). Phaidon. çev. Furkan Akderin. İstanbul: Say Yayınları.
  • Platon. (2014). Theaitetos. çev. Furkan Akderin. İstanbul: Say Yayınları.
  • Seneca. (2018). Ahlaki Mektuplar. çev. Türkan Uzel. İstanbul: Jaguar Kitap.
  • Shook, J. R. (2003). Amerikan Pragmatizminin Öncülleri: William James, John Dewey, Charles S. Peirce, çev. Celal Türer, İstanbul: Üniversite Kitabevi Yayınları.
  • Stephens, D. J. (2009). “Confucianism, Pragmatism, and Socially Beneficial Philosop- hy”, Journal of Chinese Philosophy, 36/1, pp. 53-67.
  • Suckiel, E. K. (2003). William James’in Pragmatik Felsefesi. çev. Celal Türer. İstanbul: Paradigma Yayınları.
  • Tosun Köse, F. (2014). “Hans Joas’ın Ahlak Anlayışı”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, A.Ü.S.B.E. Ankara.
  • Tosun, C. M., Berk, M. (2018). “Foucault’nun Felsefesinde Bir “Sözel İlişki Etiği”: Parr- hesia”, Kaygı, s.30, ss: 145-157.
  • Türer, C. (2009). “Pragmatizm’in Doğruluk Evi,” Bilimname XVII, 2, ss: 165 – 185.
  • Türer, C. (2005). William James’in Ahlak Anlayışı, Ankara: Elis Yayınları.
  • Türer, C. (2016). “(Pragmatist) Ahlak Nedir?” Temâşâ Dergisi, s. 5, ss: 15-32.
APA KILIÇ E (2022). STOACILIK İLE PRAGMATİZM ARASINDA KÖPRÜLER KURMAK. , 158 - 187.
Chicago KILIÇ EMRULLAH STOACILIK İLE PRAGMATİZM ARASINDA KÖPRÜLER KURMAK. (2022): 158 - 187.
MLA KILIÇ EMRULLAH STOACILIK İLE PRAGMATİZM ARASINDA KÖPRÜLER KURMAK. , 2022, ss.158 - 187.
AMA KILIÇ E STOACILIK İLE PRAGMATİZM ARASINDA KÖPRÜLER KURMAK. . 2022; 158 - 187.
Vancouver KILIÇ E STOACILIK İLE PRAGMATİZM ARASINDA KÖPRÜLER KURMAK. . 2022; 158 - 187.
IEEE KILIÇ E "STOACILIK İLE PRAGMATİZM ARASINDA KÖPRÜLER KURMAK." , ss.158 - 187, 2022.
ISNAD KILIÇ, EMRULLAH. "STOACILIK İLE PRAGMATİZM ARASINDA KÖPRÜLER KURMAK". (2022), 158-187.
APA KILIÇ E (2022). STOACILIK İLE PRAGMATİZM ARASINDA KÖPRÜLER KURMAK. Felsefe Dünyası, 2(76), 158 - 187.
Chicago KILIÇ EMRULLAH STOACILIK İLE PRAGMATİZM ARASINDA KÖPRÜLER KURMAK. Felsefe Dünyası 2, no.76 (2022): 158 - 187.
MLA KILIÇ EMRULLAH STOACILIK İLE PRAGMATİZM ARASINDA KÖPRÜLER KURMAK. Felsefe Dünyası, vol.2, no.76, 2022, ss.158 - 187.
AMA KILIÇ E STOACILIK İLE PRAGMATİZM ARASINDA KÖPRÜLER KURMAK. Felsefe Dünyası. 2022; 2(76): 158 - 187.
Vancouver KILIÇ E STOACILIK İLE PRAGMATİZM ARASINDA KÖPRÜLER KURMAK. Felsefe Dünyası. 2022; 2(76): 158 - 187.
IEEE KILIÇ E "STOACILIK İLE PRAGMATİZM ARASINDA KÖPRÜLER KURMAK." Felsefe Dünyası, 2, ss.158 - 187, 2022.
ISNAD KILIÇ, EMRULLAH. "STOACILIK İLE PRAGMATİZM ARASINDA KÖPRÜLER KURMAK". Felsefe Dünyası 2/76 (2022), 158-187.