Rusya Federasyonu’nun Kafkasya Politikası: Bütüncül Bakış

Yıl: 2022 Cilt: 16 Sayı: 31 Sayfa Aralığı: 257 - 278 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 20-12-2022

Rusya Federasyonu’nun Kafkasya Politikası: Bütüncül Bakış

Öz:
Bu çalışmanın amacı Rusya Federasyonu’nun (RF) Kafkasya politikasını ortaya koymaktır. Genel olarak literatürde RF’nin Güney Kafkasya politikası ve Kuzey Kafkasya politikası ayrı ayrı ele alınmaktadır. Ancak RF’nin özellikle güvenlik politikaları göz önüne alındığında aslında bölgenin bütüncül olarak ele alındığını görmek mümkündür. Soğuk Savaş sonrası dönemde Kafkasya, RF’nin iç, dış ve güvenlik politikasının en dinamik alanlarından birini oluşturmuş ve adeta Moskova’nın gelişmelere karşı tepkisini analiz etmek için bir test alanı vazifesi görmüştür. RF, Kuzey Kafkasya’yı Çeçenistan odaklı olarak kendi sınırları içinde tutmaya çalışırken, Güney Kafkasya devletlerini “yakın çevre” doktrini çerçevesinde kontrolü altında bulundurmak ve bu bölgedeki tek etkili güç olmak istemektedir. Çalışmanın temel varsayımı, RF’nin Kafkasya politikasının bütüncül bir yaklaşım içerdiği yani Güney Kafkasya ve Kuzey Kafkasya politikalarının birbirini tamamlar nitelik gösterdiğidir. Son dönemde meydana gelen gelişmeler çerçevesinde RF’nin Kafkasya üzerinde etki ve kontrolü daha da artmıştır.
Anahtar Kelime: Rusya Federasyonu Kafkasya Kuzey Kafkasya Güney Kafkasya.

Russian Federation’s Caucasus Policy: A Holistic View

Öz:
The aim of this study is to reveal the Caucasus policy of the Russian Federation (RF). In ge- neral, RF’s South Caucasus policy and North Caucasus policy are discussed separately in the literature. However, considering especially security policies of the RF, it is possible to see that the region is actually handled holistically. In the post-Cold War period, the Caucasus formed one of the most dynamic areas of RF’s domestic, foreign and security policy and almost ser- ved as a testing ground for analyzing Moscow’s reaction to the developments. While the RF is trying to keep the North Caucasus within its borders with a focus on Chechnya, it wants to keep the South Caucasus states under its control within the framework of the “near abroad” policy and to be the only effective power in this region. The basic assumption of the study is that the Caucasus policy of the RF includes a holistic approach, that is, the policies of the South Caucasus and the North Caucasus complement each other. Within the framework of the recent developments, the influence and control of the RF on the Caucasus has increased even more.
Anahtar Kelime: Russian Federation Caucasus North Caucasus South Caucasus.

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ABUSHOV, Kavus, “Policing the Near Abroad: Russian Foreign Policy in the South Caucasus”, Australian Journal of International Affairs, LXIII/2, 2009, s. 187-212.
  • ASKER, Ali, “Rusya’nın Yakın Çevre Siyaseti:Karadeniz-Hazar (Güney Kafkasya) Bölgesi”, 100. Yılında Türkiye ve Rusya İlişkileri ve Karadeniz: Moskova Antlaşması’ndan Günümüze, Meh- met Okur vd., ed., Akçağ, Ankara 2021, s.97-142.
  • ASLANLI, Araz, “Azerbaijan-Russia Relations: Is Foreign Policy Strategy of Azerbaijan Chan- ging?”, Turkish Policy Quarterly, IX/3, 2009, s. 137-145.
  • Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Resmi İnternet Sitesi, “Joint Statement of the Russian Federation and Georgia”, 17 Kasım 1999, https://www.osce.org/files/f/documents/6/5/39569. pdf.
  • Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı Resmi İnternet Sitesi, “Declaration on allied interaction between the Republic of Azerbaijan and the Russian Federation”, 22 Şubat 2022, https://president.az/ en/articles/view/55498.
  • BAŞARAN, Ali, “Türkiye-Rusya Federasyonu İlişkilerinde Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşki- latı, Karadeniz ve Karadeniz Ülkeleri”, 100. Yılında Türkiye ve Rusya İlişkileri ve Karadeniz: Moskova Antlaşması’ndan Günümüze, Mehmet Okur vd., ed., Akçağ, Ankara 2021, s. 197-236.
  • BRZEZINSKI, Zbigniew, Büyük Satranç Tahtası: Amerika’nın Önceliği ve Bunun Jeostratejik Gerekleri (çev. Ertuğrul Dikbaş-Ergun Kocabıyık), Sabah Kitapları, İstanbul 1998.
  • ÇELİKPALA, Mitat, “Dünden Bugüne Kuzey Kafkasya: Sosyal, Siyasal Yapı ve Etnik Çatışmalar”, Kafkasya Dosyası, Ali Ahmetbeyoğlu vd. , der., Tarih ve Tabiat Vakfı, İstanbul 2006, s. 81-134.
  • DUGİN, Aleksandr, Rus Jeopolitiği: Avrasyacı Yaklaşım, Küre Yayınları, 8.Baskı, İstanbul 2015.
  • FOXALL, Andrew, Sovyet Sonrası Rusya’da Etnik İlişkiler: Kuzey Kafkasya’da Ruslar ve Rus Olmayanlar (çev. Serkan Özdemir), Koyu Siyah, Ankara 2018.
  • GERMAN, Tracey, “Securing the South Caucasus: Military Aspects of Russian Policy towards the Region since 2008”, Europe-Asia Studies, LXIV/9, Kasım 2012, s. 1650-1666.
  • GORDADZE, Thornike, “Georgian-Russian Relations in the 1990s”, The Guns of August 2008: Russia’s War in Georgia, Svante E. Cornell - S. Frederick Starr, ed., M.E. Sharpe, New York 2009, s. 28-48.
  • HEDENSKOG, Jakob vd., “Security in the Caucasus: Russian Policy and Military Posture”, Swe- dish Defence Research Agency, Şubat 2018, https://www.foi.se/en/pressroom/news/news-ar- chive/2018-04-10-russia-sees-caucasus-as-its-sphere-of-interest.html.
  • ISMAYİLOV, Murad, “Azerbaijan and Russia: Towards a Renewed Alliance for a New Era”, Russian Analytical Digest, Sayı:232, 22 Şubat 2019, https://css.ethz.ch/content/dam/ethz/ special-interest/gess/cis/center-for-securities-studies/pdfs/RAD232.pdf, s. 5-10.
  • JAFAROV, Nazim-Araz Aslanlı, “Russia’s Policy During the 44-Day Karabakh War”, Insight Turkey, XIII/4, 2021, s. 213-229.
  • KAKACHİA, Kornely K, “Challenges to the South Caucasus Regional Security Aftermath of Rus- sian-Georgian Conflict: Hegemonic stability or new partnership?”, Journal of Eurasian Stu- dies, Sayı:2, 2011, s. 15-20.
  • KAKACHİA, Kornely-Shota Kakabadze, “Creeping Finlandization or Prudent Foreign Policy? Georgia’s Strategic Challenges amid the Ukrainian Crisis”, Georgian Institute of Politics , 29 Mart 2022, https://gip.ge/creeping-finlandization-or-prudent-foreign-policy-georgias-strate- gic-challenges-amid-the-ukrainian-crisis/.
  • KASAPOĞLU, Can, “Russian Forward Military Basing in Armenia and Moscow’s Influence in the South Caucasus”, NATO Defence College Research Division, Sayı:143, Kasım 2017, https:// www.ndc.nato.int/news/news.php?icode=1122.
  • KESER, Ahmet-Bilal Ulusoy, “Bırakınız Gitsinler, Bırakınız Savaşsınlar (Laissez Jihad): Kafkas- ya’dan DAEŞ’e Katılım Nedenleri”, Güvenlik Stratejileri, XVI/34, 2020, s. 203-243.
  • KURAT, Akdes Nimet, Rusya Tarihi: Başlangıçtan 1917’ye Kadar, Türk Tarih Kurumu Yayın- ları, 6. Baskı, Ankara 2014.
  • LO, Bobo, Vladimir Putin and The Evolution of Russian Foreign Policy, Blackwell Publishing, Oxford 2003.
  • MANKOFF, Jeffrey, “The Big Caucasus: Between Fragmentation and Integration”, Center for Strategic&International Studies, Mart 2012, https://csis-website-prod.s3.amazonaws.com/ s3fs-public/legacy_files/files/publication/120326_Mankoff _BigCaucasus_Web.pdf.
  • MARKEDONOV, Sergey, “Russia’s Evolving South Caucasus Policy: Security Concerns amid Ethno-Political Conflicts”, German Council on Foreign Relations, Sayı:1, Ocak 2017, https:// dgap.org/en/article/getFullPDF/28989, s. 1-11.
  • MARKEDONOV, Sergey, “Why Tensions in the South Caucasus Remain Unresolved”, PONARS Eurasia, Sayı:465, Mart 2017, http://www.ponarseurasia.org/sites/default/files/policy-me- mos-pdf/Pepm465_ Markedonov_March2017_0.pdf, s. 1-5.
  • MİNASSİAN, Gaïdz,“The Russian Military Presence in the South Caucasus”, Russian Military Presence in the Eastern Partnership Countries, European Parliament Directorate, 2016, http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/ IDAN/2016/578021/EXPO_IDAN(2016)578021_ EN.pdf, s. 24-31.
  • MİNASYAN, Sergey, “Russian-Armenian Relations: Affection or Pragmatism?”, PONARS Eu- rasia Policy, Sayı:269, Temmuz 2013, http://www.ponarseurasia.org/sites/default/files/poli- cy-memos-pdf/Pepm_269_ Minasyan_July2013.pdf.
  • NATO Resmi İnternet Sitesi, “NATO Bucharest Summit Declaration”, 3 Nisan 2008, https:// www.nato.int/cps/en/natolive/official_texts_8443.htm.
  • ÖZDAŞLI, Esma, “İkinci Karabağ Savaşı’nda Ermenilerin Sivillere Yönelik Saldırılarının Uluslararası İnsancıl Hukuk Açısından Değerlendirilmesi”, Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, VII/1, 2021, s. 51-83.
  • ÖZTÜRK, Senem, “Jeopolitiğin Rusya Federasyonu’na Etkilerinin Kuzey Kafkasya-Gürcistan- Güney Osetya Çerçevesinde İncelenmesi”, Güvenlik Stratejileri, Yıl:9, Sayı:17, 2013, s. 201-242.
  • “Russia’s Security Guarantees for Armenia Don’t Extend to Karabakh, Putin Says”, The Moscow Times, 7 Ekim 2020, https://www.themoscowtimes.com/2020/10/07/russias-security-gua- rantees-for-armenia-dont-extend-to-karabakh-putin-says-a71687.
  • “Russia Terrorism Index”, Trading Economics, https://tradingeconomics.com/russia/terro - rism-index.
  • SADIKOV, İsa, “Rusya’nın Kafkasya Politikası ve Rus Askerî Üsleri”, Kafkasya’nın Jeopolitik Sorunları Konferansı, 27-28 Eylül 2001, Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi Yayınları, An- kara 2003, s. 63-64.
  • SAPMAZ, Ahmet, Rusya’nın Transkafkasya Politikası ve Türkiye’ye Etkileri, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2008.
  • SAPMAZ, Ahmet “Rusya Federasyonu’nun Terörle Mücadele Stratejisinin Kuzey Kafkasya’nın İstikrarı Üzerine Etkileri”, Savunma Bilimleri Dergisi, XII/2, 2013, s. 1-35.
  • SHAFFER, Brenda, “The Gopolitics of the Caucasus”, The Brown Journal of World Affairs, XV/2, Bahar 2009, s. 131-142.
  • SHAFFER, Brenda, “Foreign Policy of the States of the Caucasus: Evolution in the Post-Soviet Period”, Uluslararası İlişkiler, VII/26, Yaz 2010, s. 51-65.
  • SOKIRIANSKAIA, Ekaterina, “Countering Violent Extremism among North Caucasus Youth”, Russian Analytical Digest, Sayı: 255, 14 Temmuz 2020, https://css.ethz.ch/content/dam/ethz/ special-interest/gess/cis/center-for-securities-studies/pdfs/RAD255.pdf, s. 2-5.
  • SONNLEİTTNER, Dominik, “Russia’s backyard-Unresolved Conflicts in the Caucasus”, Politics in Central Europe, XII/1, 2016, s. 83-94.
  • RF Devlet Başkanlığı Resmi İnternet Sitesi, “Statements by President of Russia Dmitry Medve- dev”, 26 Ağustos 2008, http://en.kremlin.ru/events/president/transcripts/1222.
  • SUSHENTSOV, Andrey-Nikita Neklyudov, “The Caucasus in Russian Foreign Policy Strategy”, Caucasus Survey, VIII/2, 2020, s. 127-141.
  • TANRISEVER, Oktay F. “Rusya’nın Kafkasya Politikası: Sovyet Sonrası Geri Çekilme Söylemin- den Emperyal Müdahaleciliğe”, Kafkaslarda Değişim Dönüşüm, Mustafa Aydın, der., Nobel Yayınları, Ankara 2012, s. 173-202.
  • TELLAL, Erel, “Zümrüdüanka: Rusya Federasyonu’nun Dış Politikası”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, LXV/3, 2010, s.189-236.
  • TOAL, Gerard, Near Abroad: Putin, the West, and the Contest Over Ukraine and the Caucasus, Oxford University Press, New York 2017.
  • VALİYEV (a.), Anar, “Azerbaijan-Russia Relations After the Five-Day War: Friendship, Enmity, or Pragmatism”, Turkish Policy Quarterly, X/3, 2011, s. 133-143.
  • VALİYEV (b.), Anar, “Azerbaijan and North Caucasus: A Pragmatic Relationship”, Caucasus Analytical Digest, Sayı:27, 27 Mayıs 2011, s. 5-8.
  • VELİYEV, Cavid, “Jeleznovodsk Bildirisi’nden Moskova Bildirisi’ne Rusya’nın Dağlık Karabağ Politikası”, Çıkmazdan Çözüme Karabağ Sorunu, Muhittin Ataman, Ferhat Pirinççi, ed., SETA Kitapları, İstanbul 2021, s. 301-324.
  • WAKIZAKA, Keisuke, “Rusya ve Kafkas Emirliği Arasında Çeçen Milliyetçiliği”, Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi, III/2, 2020, s. 165-182.
  • WEZEMAN, Pieter vd., “Arms transfers to conflict zones: The case of Nagorno-Karabakh”, Sipri, 30 Nisan 2021, https://www.sipri.org/commentary/topical-backgrounder/2021/arms-trans- fers-conflict-zones-case-nagorno-karabakh.
APA Sapmaz A (2022). Rusya Federasyonu’nun Kafkasya Politikası: Bütüncül Bakış. , 257 - 278.
Chicago Sapmaz Ahmet Rusya Federasyonu’nun Kafkasya Politikası: Bütüncül Bakış. (2022): 257 - 278.
MLA Sapmaz Ahmet Rusya Federasyonu’nun Kafkasya Politikası: Bütüncül Bakış. , 2022, ss.257 - 278.
AMA Sapmaz A Rusya Federasyonu’nun Kafkasya Politikası: Bütüncül Bakış. . 2022; 257 - 278.
Vancouver Sapmaz A Rusya Federasyonu’nun Kafkasya Politikası: Bütüncül Bakış. . 2022; 257 - 278.
IEEE Sapmaz A "Rusya Federasyonu’nun Kafkasya Politikası: Bütüncül Bakış." , ss.257 - 278, 2022.
ISNAD Sapmaz, Ahmet. "Rusya Federasyonu’nun Kafkasya Politikası: Bütüncül Bakış". (2022), 257-278.
APA Sapmaz A (2022). Rusya Federasyonu’nun Kafkasya Politikası: Bütüncül Bakış. Gazi Akademik Bakış, 16(31), 257 - 278.
Chicago Sapmaz Ahmet Rusya Federasyonu’nun Kafkasya Politikası: Bütüncül Bakış. Gazi Akademik Bakış 16, no.31 (2022): 257 - 278.
MLA Sapmaz Ahmet Rusya Federasyonu’nun Kafkasya Politikası: Bütüncül Bakış. Gazi Akademik Bakış, vol.16, no.31, 2022, ss.257 - 278.
AMA Sapmaz A Rusya Federasyonu’nun Kafkasya Politikası: Bütüncül Bakış. Gazi Akademik Bakış. 2022; 16(31): 257 - 278.
Vancouver Sapmaz A Rusya Federasyonu’nun Kafkasya Politikası: Bütüncül Bakış. Gazi Akademik Bakış. 2022; 16(31): 257 - 278.
IEEE Sapmaz A "Rusya Federasyonu’nun Kafkasya Politikası: Bütüncül Bakış." Gazi Akademik Bakış, 16, ss.257 - 278, 2022.
ISNAD Sapmaz, Ahmet. "Rusya Federasyonu’nun Kafkasya Politikası: Bütüncül Bakış". Gazi Akademik Bakış 16/31 (2022), 257-278.