KÜLTÜREL DEĞERLERİN VE ULUSAL KİMLİĞİN OLİMPİYAT OYUNLARI LOGO TASARIMLARINA YANSIMALARININ İNCELENMESİ
Yıl: 2021 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 23 - 42 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.20488/sanattasarim.970744 İndeks Tarihi: 23-12-2022
KÜLTÜREL DEĞERLERİN VE ULUSAL KİMLİĞİN OLİMPİYAT OYUNLARI LOGO TASARIMLARINA YANSIMALARININ İNCELENMESİ
Öz: Bütün ülkeleri bir araya getiren büyük bir spor organizasyonu olan olimpiyat oyunları; dünya barışının devamlılığını sağlamak amacıyla modernize edilerek gerçekleştirilmekte ve olimpizm ruhunun canlı tutulabilmesi için, bu etkinliğin liderliğini 1894 yılında kurulan Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) yürütmektedir. Olimpiyat oyunları ilk yıllarda ayrıntılı poster ve tabela resimleri gibi cesur görsel deneyimlerle karakterize edilmiş, ilerleyen yıllarda grafik sunuma verilen önemle birlikte bu ayrıntılı sanat eserlerinin yerini basit sembol ve logo grafikleri almıştır. Tarihte ilk kapsamlı görsel kimlik çalışmasının 1964 Tokyo Yaz Olimpiyatları için yapılmış olması ve bu görsel kimlik çalışmasının daha sonraki olimpiyat oyunlarına örnek olmasından dolayı “Kültürel Değerlerin ve Ulusal Kimliğin Olimpiyat Oyunları Logo Tasarımlarına Yansımalarının İncelenmesi” adlı bu çalışmada 1964-2020 yılları arasındaki Yaz Olimpiyat Oyunları logo tasarımları incelenmiştir. 2012 Londra Olimpiyat Oyunları logo tasarımında ev sahibi ülkeye ait ulusal kimlik ve kültürel değerlerle ilgili herhangi bir gösterge bulunmadığı için çalışmada yer verilmemiştir. Literatür tarama tekniklerinden de yararlanılarak Olimpiyat Oyunları’nın logoları görsel göstergebilimsel kuramlar ışığında incelenmiş, kültürel değerlerin ve ulusal kimliğin olimpiyat oyunları logo tasarımlarına grafik öğelerle nasıl yansıtıldığı açıklanmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelime: INVESTIGATION OF CULTURAL VALUES AND THE REFLECTION OF NATIONAL IDENTITY ON LOGO DESIGN OF OLYMPIC GAMES
Öz: The Olympic Games, a major sports organization that brings all countries together; The International Olympic Committee (IOC), founded in 1894, is the leader of this event in order to keep the Olympic spirit alive. In the early years the Olympic games were characterized by bold visual experiences such as detailed posters and signage paintings, with the emphasis on graphic presentation in the following years, these elaborate works of art were replaced by simple symbol and logo graphics. Since the first comprehensive visual identity study in history was made for the 1964 Tokyo Summer Olympics and this visual identity study was an example for the later Olympic Games, this study titled “Examining the Reflections of Cultural Values and National Identity on the Olympic Games Logo Designs” designs have been examined. Since the 2012 London Olympic Games logo design did not contain any indication of national identity and cultural values of the host country, it was not included in the study. Using the literature scanning techniques, the logos of the Olympic Games were examined in the light of visual semiotic theories, and it was tried to explain how cultural values and national identity were reflected in the logo designs of the Olympic Games with graphic elements.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- • Aslan Odabaşı, H. (2006). Grafikte Temel Tasarım. İstanbul: Yorum Sanat Yayınları.
- • Çeken, B. ve Ersan, M. (2017). Ülke Markaları: Turizm Logolarının Tipografik Açıdan İncelenmesi. idil, 6 (37), 2505-2520.
- • Elal, B. (2018). 1945-1961 Dönemi Posta Pullarında Propaganda ve Ulusal Kimlik: Değişimler, Süreklilikler. Yayımlanmış Doktora Tezi. İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- • Osterwalder, M. (2020). Olympic Games: The Design 1 (Cilt 1). Niggli.
- • Osterwalder, M. (2020). Olympic Games: The Design 2 (Cilt 2). Niggli.
- • Özdilek, Ç., Entürk, A., ve Döşyılmaz, E. (2003). Modern Olimpiyat Oyunları’nın Tarihsel Gelişimi ve Olimpiyatların Gezici Olma İlkesinin Günümüze Kadar Düzenlenen Oyunlar Açısından Değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (9).
- • Piercy, J. (2014). Semboller. İstanbul: Aykırı Yayıncılık.
- • Sayın, Z. (2004). Göstergelerin Göstergebilimsel (Semiotik) açıdan değerlendirilmesi: Ankara Büyükşehir Belediye’sinin “Ankara” Amblemine Bir Yaklaşım. “Sanat Yazıları” dergisi, Ankara: HÜGSF Yayınları, (8), 83-94.
- • Teker, U. (2002). Grafik Tasarım ve Reklam. İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.
- • Tepecik, A. (2002). Grafik Sanatlar. Ankara: Detay Yayınları.
- • Wei Yew. (1996). The Olympic Image: The First 100 Years. Quon Editions.
- • Wyman, L. (2009). Yönlendirme Sistemleri. Grafik Tasarım Dergisi , (28), 68-77.
- • Yılmazkol, Ö. (2001). Kitle İletişim Araçlarının Ulusal Kimlik Üzerindeki Etkisi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- • Balcazar, M. (2012). Olimpiyatların Grafik Evrimi ve Dünya Şampiyonaları. Kasım 2019 tarihinde Foroalfa Web Sitesi: https://foroalfa.org/articulos/la-evolucion-grafica-de-las-olimpiadas-y-mundiales adresinden alındı
- • Brillon, J. (2016, Ağustos 8). The best and worst Olympic logo designs since 1924. dezeen Web Sitesi: https://www.dezeen. com/2016/08/08/olympics-logo-designs/ adresinden alındı
- • Ergüven, A. (2013). Olimpiyat Logolarının Görevi. Yazılar(128). Kasım 2019 tarihinde gmk.org: http://gmk.org.tr/uploads/ news/file-1458589172832304461.pdf adresinden alındı
- • Findthatlogo. (2019). Summer Olympic Logo Collection. Aralık 2019 tarihinde findthatlogo Web Sitesi: https://www. findthatlogo.com/summer-olympic-logo-collection/ adresinden alındı
- • Fourie, J. (2014, Eylül). 2016 Yaz Olimpiyatları: Rio’nun marka heykeli övgüleri topladı. Yazılar(144). Kasım 2019 tarihinde gmk.org: http://gmk.org.tr/uploads/news/file-1458763539726812721.pdf adresinden alındı
- • Howarth, D. (2016, Ağustos 11). Rio 2016 motif is “first 3D logo in the history of the Olympics” says designer. Aralık 8, 2019 tarihinde Dezeen Web Sitesi: https://www.dezeen.com/2016/08/11/rio-2016-motif-first-3d-logo-history-olympics-fred-gelli- designer/ adresinden alındı
- • (IOC), Uluslararası Olimpiyat Komitesi. (2011, Ocak 1). Rio 2016 Unveils New Emblem. Kasım 2019 tarihinde olympic.org Web Sitesi: https://www.olympic.org/news/rio-2016-unveils-new-emblem adresinden alındı
- • (IOC), Uluslararası Olimpiyat Komitesi. (2019a). Mexico 1968: The First Global Look. Kasım 20, 2019 tarihinde olympic- language.blog-tom.com Web Sitesi: https://olympic-language.blog-tom.com/#/7/2 adresinden alındı
- • (IOC), Uluslararası Olimpiyat Komitesi. (2019b). Munich 1972. Kasım 2019 tarihinde olympic.org Web Sitesi: https://www. olympic.org/munich-1972 adresinden alındı
- • (IOC), Uluslararası Olimpiyat Komitesi. (2019c). Atlanta 1996. Kasım 2019 tarihinde olympic.org Web Sitesi: https://www. olympic.org/atlanta-1996 adresinden alındı
- • (IOC), Uluslararası Olimpiyat Komitesi. (2019d). Sydney 2000. Kasım 2019 tarihinde olympic.org Web Sitesi: https://www. olympic.org/sydney-2000 adresinden alındı
- • (IOC), Uluslararası Olimpiyat Komitesi. (2019e). Athens 2004: A Patrımonial Look. Kasım 2019 tarihinde olympic-language. blog-tom.com Web Sitesi: https://olympic-language.blog-tom.com/#/11/5 adresinden alındı
- • (IOC), Uluslararası Olimpiyat Komitesi. (2019f). Beijing 2008. Kasım 2019 tarihinde olympic.org Web Sitesi: https://www. olympic.org/beijing-2008 adresinden alındı
- • JOSÉREISNUNES, P. (2005, Ağustos 28). a-new-order.blogspot.com. a-new-order.blogspot.com Web Sitesi: http://a-new-order. blogspot.com/2005/08/ursinho-misha-o-cavalo-de-tria-do.html adresinden alındı
- • Khan Academy. (2019). Edo Dönemi Japonya’sının Zevk Mahallesinden Sokak Manzarası. Kasım 2019 tarihinde khanacademy Web Sitesi: https://www.khanacademy.org.tr/9063?player= adresinden alındı
- • Şimşek, U., & Ilgaz, S. (2010). Küreselleşme ve Ulusal Kimlik. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 189-199. Dergipark: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/2819/37992 adresinden alındı
- • The Olympicdesign Dot Com. (2020). Olympic Emblems. Eylül 2020 tarihinde The Olympicdesign Dot Com Web Sitesi: https://www.theolympicdesign.com/olympic-design/emblems/ adresinden alındı
- • Türk Dil Kurumu. (2019, Kasım). sözlük. Kasım 2019 tarihinde sözlük.gov: https://sozluk.gov.tr/?kelime adresinden alındı
- • Wikipedia. (2019, Şubat). Kremlin Stars. Kasım 2019 tarihinde Wikipedia Web Sitesi: https://en.wikipedia.org/wiki/Kremlin_ stars adresinden alındı
- • Wikipedia. (2019). Olimpiyat Oyunları. Kasım 2019 tarihinde Wikipedia.org Web Sitesi: https://tr.m.wikipedia.org/wiki/ Olimpiyat_Oyunlar%C4%B1 adresinden alındı
- • Wikipedia. (2019). Taegeuk. Kasım 2019 tarihinde Wikipedia Web Sitesi: https://en.wikipedia.org/wiki/Taegeuk adresinden alındı
- • Görsel 1: Meksika kültürüne ait formlar ve Meksika Olimpiyatları kurumsal kimlik uygulamaları
- • Görsel 2: Olimpiyat Oyunları’nın resmi sembolü. Halkalar beş kıtayı, renkler ise tüm ülkeleri temsil etmektedir. İlk kez 1920 Olimpiyatlarında kullanılmıştır
- • Görsel 3: Tokyo 1964 Olimpiyat Oyunları tasarım klavuzu kapak ve sayfalarından görüntüler
- • Görsel 4: Tokyo 1964 (Japonya) Olimpiyat Oyunları logosu
- • Görsel 5: Mexico City 1968 (Meksika) Olimpiyat Oyunları Logosu
- • Görsel 6: Ahşap plaka üzerinde yün eşmerkezli çemberlere yapıştırılarak yapılan “Huichol İplik Boyama ve Huichol Yerli Halkı”
- • Görsel 7: Münih 1972 (Almanya) Olimpiyat Oyunları Logosu
- • Görsel 8: Montreal 1976 (Kanada) Olimpiyat Oyunları Logosu
- • Görsel 9: Logoya dikkatli bir şekilde bakıldığında görülen; Montreal’in“M” harfi, atletik pist ve Olimpiyat halkaları ile logonun genel görüntüsünü oluşturan Kanada’nın ulusal bayrağındaki akçaağaç yaprağı
- • Görsel 10: Moskova 1980 (SSCB) Olimpiyat Oyunları Logosu
- • Görsel 11: Moskova Kızıl Meydan Kremlin Sarayı ve Kızıl Yıldız Sembolü
- • Görsel 12: Los Angeles 1984 (Amerika) Olimpiyat Oyunları Logosu
- • Görsel 13: Seul 1988 (Güney Kore) Olimpiyat Oyunları Logosu
- • Görsel 14: Naju’da Samtaegeuk deseni boyanmış bir evin kapısı ve üç renkli Samtaegeuk tasarım ile el fanı
- • Görsel 15: Barcalona 1992 (İspanya) Olimpiyat Oyunları Logosu
- • Görsel 16: Atlanta 1996 (Amerika) Olimpiyat Oyunları Logosu
- • Görsel 17: Sydney 2000 (Avusturalya) Olimpiyat Oyunları Logosu
- • Görsel 18: Logodaki Sidney Opera Binası’nın siluetini duman izine dönüştüren flaş simgesi ve insan figürünün kol ve bacaklarını oluşturan bumerang simgesi
- • Görsel 19: Atina 2004 (Yunanistan) Olimpiyat Oyunları Logosu
- • Görsel 20: Olimpiyat Antik Oyunları’nda kazananlara ödül olan zeytin çelenk tacı ya da “Kotinos”
- • Görsel 21: Pekin 2008 (Çin) Olimpiyat Oyunları Logosu
- • Görsel 22: Pekin anlamına gelen “jing karakteri” ve jing karakterinin dönüştürüldüğü insan figürü ve ejderha simgesi
- • Görsel 23: Rio 2016 (Brezilya) Olimpiyat Oyunları Logosu
- • Görsel 24: Brezilya’nın Rio de Janeiro şehrinin Guanabara Körfezi’nin Atlantik Okyanusu’na açılan noktasında yer alan Sugarloaf Dağı
- • Görsel 25: Tokyo 2020 (Japonya) Olimpiyat Oyunları Logosu
- • Görsel 26: Japonya’da Edo döneminde (1603-1867 ) “ichimatsu moyo” olarak bilinen damalı desen
| APA | ÇEKEN B, AYBAY C (2021). KÜLTÜREL DEĞERLERİN VE ULUSAL KİMLİĞİN OLİMPİYAT OYUNLARI LOGO TASARIMLARINA YANSIMALARININ İNCELENMESİ. , 23 - 42. 10.20488/sanattasarim.970744 |
| Chicago | ÇEKEN BIRSEN,AYBAY Cihan KÜLTÜREL DEĞERLERİN VE ULUSAL KİMLİĞİN OLİMPİYAT OYUNLARI LOGO TASARIMLARINA YANSIMALARININ İNCELENMESİ. (2021): 23 - 42. 10.20488/sanattasarim.970744 |
| MLA | ÇEKEN BIRSEN,AYBAY Cihan KÜLTÜREL DEĞERLERİN VE ULUSAL KİMLİĞİN OLİMPİYAT OYUNLARI LOGO TASARIMLARINA YANSIMALARININ İNCELENMESİ. , 2021, ss.23 - 42. 10.20488/sanattasarim.970744 |
| AMA | ÇEKEN B,AYBAY C KÜLTÜREL DEĞERLERİN VE ULUSAL KİMLİĞİN OLİMPİYAT OYUNLARI LOGO TASARIMLARINA YANSIMALARININ İNCELENMESİ. . 2021; 23 - 42. 10.20488/sanattasarim.970744 |
| Vancouver | ÇEKEN B,AYBAY C KÜLTÜREL DEĞERLERİN VE ULUSAL KİMLİĞİN OLİMPİYAT OYUNLARI LOGO TASARIMLARINA YANSIMALARININ İNCELENMESİ. . 2021; 23 - 42. 10.20488/sanattasarim.970744 |
| IEEE | ÇEKEN B,AYBAY C "KÜLTÜREL DEĞERLERİN VE ULUSAL KİMLİĞİN OLİMPİYAT OYUNLARI LOGO TASARIMLARINA YANSIMALARININ İNCELENMESİ." , ss.23 - 42, 2021. 10.20488/sanattasarim.970744 |
| ISNAD | ÇEKEN, BIRSEN - AYBAY, Cihan. "KÜLTÜREL DEĞERLERİN VE ULUSAL KİMLİĞİN OLİMPİYAT OYUNLARI LOGO TASARIMLARINA YANSIMALARININ İNCELENMESİ". (2021), 23-42. https://doi.org/10.20488/sanattasarim.970744 |
| APA | ÇEKEN B, AYBAY C (2021). KÜLTÜREL DEĞERLERİN VE ULUSAL KİMLİĞİN OLİMPİYAT OYUNLARI LOGO TASARIMLARINA YANSIMALARININ İNCELENMESİ. Sanat & Tasarım Dergisi, 11(1), 23 - 42. 10.20488/sanattasarim.970744 |
| Chicago | ÇEKEN BIRSEN,AYBAY Cihan KÜLTÜREL DEĞERLERİN VE ULUSAL KİMLİĞİN OLİMPİYAT OYUNLARI LOGO TASARIMLARINA YANSIMALARININ İNCELENMESİ. Sanat & Tasarım Dergisi 11, no.1 (2021): 23 - 42. 10.20488/sanattasarim.970744 |
| MLA | ÇEKEN BIRSEN,AYBAY Cihan KÜLTÜREL DEĞERLERİN VE ULUSAL KİMLİĞİN OLİMPİYAT OYUNLARI LOGO TASARIMLARINA YANSIMALARININ İNCELENMESİ. Sanat & Tasarım Dergisi, vol.11, no.1, 2021, ss.23 - 42. 10.20488/sanattasarim.970744 |
| AMA | ÇEKEN B,AYBAY C KÜLTÜREL DEĞERLERİN VE ULUSAL KİMLİĞİN OLİMPİYAT OYUNLARI LOGO TASARIMLARINA YANSIMALARININ İNCELENMESİ. Sanat & Tasarım Dergisi. 2021; 11(1): 23 - 42. 10.20488/sanattasarim.970744 |
| Vancouver | ÇEKEN B,AYBAY C KÜLTÜREL DEĞERLERİN VE ULUSAL KİMLİĞİN OLİMPİYAT OYUNLARI LOGO TASARIMLARINA YANSIMALARININ İNCELENMESİ. Sanat & Tasarım Dergisi. 2021; 11(1): 23 - 42. 10.20488/sanattasarim.970744 |
| IEEE | ÇEKEN B,AYBAY C "KÜLTÜREL DEĞERLERİN VE ULUSAL KİMLİĞİN OLİMPİYAT OYUNLARI LOGO TASARIMLARINA YANSIMALARININ İNCELENMESİ." Sanat & Tasarım Dergisi, 11, ss.23 - 42, 2021. 10.20488/sanattasarim.970744 |
| ISNAD | ÇEKEN, BIRSEN - AYBAY, Cihan. "KÜLTÜREL DEĞERLERİN VE ULUSAL KİMLİĞİN OLİMPİYAT OYUNLARI LOGO TASARIMLARINA YANSIMALARININ İNCELENMESİ". Sanat & Tasarım Dergisi 11/1 (2021), 23-42. https://doi.org/10.20488/sanattasarim.970744 |
