href="https://fonts.googleapis.com/css2?family=Work+Sans:ital,wght@0,200;0,300;0,400;0,500;0,600;0,700;1,200;1,300;1,400;1,500;1,600;1,700&display=swap" rel="stylesheet">
Yıl: 2021 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 109 - 124 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.20488/sanattasarim.970992 İndeks Tarihi: 23-12-2022

''SOYLULAŞTIRMA'' KAVRAMI ÜZERİNDEN ÜRETİM YAPAN SANATÇILARA YÖNELİK BİR İNCELEME

Öz:
Soylulaştırma, kapitalizmin belli bir evresinde ortaya çıkan bir dinamiğin parçası-o dinamiğin kentsel mekân düzeyinde yansımasıdır. Soylulaştırma eylemi ilk olarak 1950’li ve 60’lı yıllarda New York ve Londra gibi şehirlerinde ortaya çıkmış, içerdiği yerinden edilme boyutu nedeniyle 80’li ve 90’lı yıllar boyunca uzun tartışmalara neden olmuştur. Soylulaştırma, çok fazla dönüşüm sürecini tek bir çatıda topladığı için her bileşeninin kendi içerisinde değerlendirilmesi gerekir. Soylulaştırma kavramı çoğu zaman sosyal politikalar ile desteklenmiş ve kentsel politika aracı olarak kullanılmıştır. Kimi düşünürlere göre de; belli bir tarihsel ve kültürel bilince ulaşmadan sadece ‘fiziksel kılıflar’ d iyebileceğimiz ş ekilde y üzeysel o larak ü retilmiştir. Toplumsal g erçeklik o larak y aşadığımız mekânlardaki bu fiziksel k ılıflar, de ğişim ile değişmezlik ar asındaki ge lgitleri bi r ar ada ba rındırır. Soylulaştırma bağlamdan bağlama değişiklik yaşayan iktisadi içeriğinin yanı sıra kültürel yan anlamlarla da yüklü olduğu için oldukça karmaşık bir yapıya sahiptir. Bu çalışmada soylulaştırmayı, insanların çevreye bilinçli olarak verdiği zararla silinmeye yüz tutan geçmişin izlerini taşıyan sanatsal üretimler açısından ‘yerinden edilen’ ve ‘yerine gelen’ bağlamında ele alacağız.
Anahtar Kelime: Soylulaştırma Sanat Gordon Matta-Clark

A STUDY OF ARTISTS WHO PRODUCE THROUGH THE CONCEPT OF ''GENTRIFICATION''

Öz:
Gentrification is part of a dynamic that emerges at a certain stage of capitalism - it is the reflection of that dynamic at the urban space level. The act of gentrification first emerged in the 1950s and 60s in cities such as New York and London, and caused long discussions throughout the 80s and 90s due to the dimension of displacement. Since gentrification gathers so many transformation processes under one roof, each component must be evaluated within itself. The concept of gentrification has often been supported by social policies and used as an urban policy tool. According to some thinkers; it has been produced superficially in a way that we can only call “physical sheaths” without reaching a certain historical and cultural consciousness. These physical sheaths in the spaces we live in as social reality contain the tides between change and stability together. Gentrification has a very complex structure as it is loaded with cultural connotations as well as its economic content, which changes from context to context. In this study, we will consider gentrification in the context of ‘displaced’ and ‘substituted’ in terms of artistic productions bearing the traces of the past, which are about to be erased by the conscious damage of people to the environment.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • • Alpman, S.P. (2019). Mekân, Kimlik, Sınıf: Farklar Neden Bir Arada Barınamazlar? İdealkent, 10 (26), 373-401. DOI: 10.31198/idealkent.519245
  • • Bay, E. (2013). Kentleşme Sürecinde Mekânsal Ayrışmanın Konut Üzerinden Değerlendirilmesi: İstanbul Şişli / Bomonti Örneği. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • • Ek Bektaş, E. (2018). Alışveriş Merkezleri İç Mekân Rekreasyon Alanlarının Algısal Konfor Açısından Değerlendirilmesi. Beykent Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. 11 (1), 91-110. DOI: 10.20854/bujse.338712
  • • Berger, J. (2009). Kıymetini Bil Herşeyin (Çev: B. Eyüboğlu). İstanbul: Metis Yayıncılık.
  • • Clark-Gordon Matta, (2012). Gordon Matta-Clark. İstanbul: Lemis Yayın.
  • • Davis, M. (2006). Gecekondu Gezegeni (Çev: G. Koca). İstanbul: Metis Yayınları.
  • • Dökmen, Ü. ve Dökmen, S. (2011). İnsanın Korunakları – 2: Mimari. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • • Gümüşoğlu, F. (2001). 21.Yüzyıl Karşısında Kent ve İnsan. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • • Harvey, D. (2014). Postmodernliğin Durumu (Çev: S. Savran). İstanbul: Metis Yayınları.
  • • Hubbard, P. and Kitchin, R. (2018). Mekân ve Yer Üzerine Büyük Düşünürler (Çev: Ş. E. Ataman). İstanbul: Litera Yayıncılık.
  • • İşeri, G. (2014). Ateşin ve Sürgünün Gölgesinde. İstanbul: NotaBene Yayınları.
  • • Kayasü, S. ve Yetişkul, E. (2013). Bir Araştırma Çerçevesi: Soylulaştırma 2.0. TMMOB Şehir Plancıları Odası. 23 (3), 147- 152.
  • • Kuban, D. ve Germen M. (2000). Doğan Kuban’la kentler, yapılar, sokaklar üstüne... Sanat Dünyamız, 78, 59 – 72.
  • • Kütükçüoğlu, B. ve Bugatti, E. (2019). Kente Bir Açılım. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
  • • Lynch, K. (2018). Kent İmgesi (Çev: İ. Başaran). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • • Özden, P. P. (2016). Kentsel Yenileme, Yasal Yönetsel Boyut Planlama ve Uygulama. Ankara, İmge Kitabevi.
  • • Smith, N. and Williams, P. (2015). Kentin Mutenalaştırılması (Çev: M. Uzun). İstanbul: Yordam Kitap.
  • • Şentürk, L. (2013). Kent Üzerine Özgür Yazılar (Kent nedir?). İstanbul: Bağlam Yayıncılık
  • • Tan, P. (2006). Soylulaştırma Sürecinde Sanat ve Sanatçı Kent, Sanat, Aktivizm. Mimar.ist, 21, 69 – 72.
  • • Taşçıoğlu, M. (2013). Bir Görsel İletişim Platformu Olarak Mekân. İstanbul: Yem Yayın.
  • • Ünsal, B. ve Türkün, A. (2014). Neoliberal Kentsel Dönüşüm. Türkün, A. (Ed.), Mülk, Mahal, İnsan.İstanbul’da Kentsel Dönüşüm. (s.17-37) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • • Lewis-Williams, D. (2019). Mağaradaki Zihin (Çev: T. Esmer). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • • http-1: https://www.borusancontemporary.com/tr/gorunenin-ardindaki_524 (Erişim Tarihi: 19.11.2019).
  • • http-2: https://www.nytimes.com/2014/04/06/nyregion/clayton-patterson-rebel-and-photographer -plans-to-leave-the-lower- east-side-for-europe.html (Erişim Tarihi: 19.11.2019).
  • • http-3: https://medium.com/@yigiterbas/sanatta-fark-yaratanlar-do-ho-suh-d847c7f97994 (Erişim Tarihi: 05.01.2020).
  • • http-4: https://www.azuremagazine.com/article/bridging-home-london-do-ho-suh/ (Erişim Tarihi: 05.02.2020).
  • • http-5: https://en.wikipedia.org/wiki/Fallen_Star (Erişim Tarihi: 05.01.2020).
  • • http-6: https://www.e-skop.com/skopbulten/yaratici-baskici-sehir/3023 (Erişim Tarihi: 05.01.2020)
  • • http-7: https://www.unlimitedrag.com/post/gecici-mekanlar-perde-arkasindaki-sesler (Erişim Tarihi: 08.01.2021).
  • • http-8:http://www.sanatatak.com/view/saltta-bahar-vadedilmis-bir-sergiyle-devam-ediyor (Erişim Tarihi: 08.01.2021).
  • • http-9: http://www.sanatatak.com/view/saltta-bahar-vadedilmis-bir-sergiyle-devam-ediyor (Erişim Tarihi: 08.01.2021).
  • • http-10: https://saltonline.org/tr/835/vadedilmis-bir-sergi (Erişim Tarihi: 08.01.2021).
  • • Görsel 1. http://www.e-skop.com/skopbulten/bir-guzel-sanat-olarak-gerilla-savasi-krzysztof-wodiczkonun- projeksiyonlari/3097 (Erişim: 01.02.2019).
  • • Görsel 2. http://www.e-skop.com/skopbulten/bir-guzel-sanat-olarak-gerilla-savasi-krzysztof-wodiczkonun- projeksiyonlari/3097 (Erişim: 01.02.2019).
  • • Görsel 3. https://macm.org/en/exhibitions/krzysztof-wodiczko-homeless-projection-place-des-arts-2014 (Erişim: 19.11.2019).
  • • Görsel 4. https://biennial.com/blog/07/06/2017/speaking-without-fear-krzysztof-wodiczko-at-brierfield-mill (Erişim: 19.11.2019).
  • • Görsel 5. https://tr.pinterest.com/pin/399131585722926165/?lp=true (Erişim: 19.11.2019).
  • • Görsel 6. http://www.e-skop.com/skopbulten/kentsel-donusum-ve-sanat/2546 (Erişim: 01.02.2019).
  • • Görsel 7. https://www.artsy.net/artwork/clayton-patterson-untitled-homeless-man-in-box (Erişim: 19.11.2019).
  • • Görsel 8. https://www.artsy.net/artwork/clayton-patterson-untitled-homeless-with-newspaper (Erişim: 19.11.2019).
  • • Görsel 9. https://www.nytimes.com/2014/04/06/nyregion/clayton-patterson-rebel-and-photographer-plans-to-leave-the-lower- east-side-for-europe.html (Erişim: 19.11.2019).
  • • Görsel 10. http://www.eskop.com/skopbulten/mutenalasma-karsiti-grup-sergi-acilisina-saldiri-duzenledi/3776 (Erişim: 01.02.2019).
  • • Görsel 11. https://www.azuremagazine.com/article/bridging-home-london-do-ho-suh/ (Erişim: 05.02.2020).
  • • Görsel 12. https://www.itsnicethat.com/news/do-ho-suh-bridging-homes-art-260918. (Erişim: 19.11.2019).
  • • Görsel 13. https://www.spurlock-land.com/projects/ucsd-stuart-collection-do-ho-suh-falling-star (Erişim: 19.11.2019).
  • • Görsel 14. https://www.muhka.be/programme/detail/14-gordon-matta-clark/item/3375-garbage-wall (Erişim: 24.02.2020).
  • • Görsel 15. https://manifold.press/gordon-matta-clark (Erişim: 24.02.2020).
  • • Görsel 16. https://manifold.press/gordon-matta-clark (Erişim: 24.02.2020).
  • • Görsel 17. https://manifold.press/gordon-matta-clark (Erişim: 24.02.2020).
  • • Görsel 18. https://manifold.press/ayse-erkmen-in-hayaletleri (Erişim: 10.01.2021).
  • • Görsel 19. http://artasiapacific.com/Magazine/WebExclusives/KiprazimRipple (Erişim: 10.01/2021).
  • • Görsel 20. http://www.sanatatak.com/view/saltta-bahar-vadedilmis-bir-sergiyle-devam-ediyor (Erişim: 08/01/2021).
  • • Görsel 21. https://blog.saltonline.org/post/101409726454/gulsun-karamustafa-a-vagabond-from-personal-to (Erişim: 08/01/2021).
  • • Görsel 22. https://vamtra.tumblr.com/post/96648778214/muhacir-the-settler-2003-g%C3%BCls%C3%BCn-karamustafa (Erişim: 08.01.2021).
APA DÜZCE G, KURT S (2021). ''SOYLULAŞTIRMA'' KAVRAMI ÜZERİNDEN ÜRETİM YAPAN SANATÇILARA YÖNELİK BİR İNCELEME. , 109 - 124. 10.20488/sanattasarim.970992
Chicago DÜZCE Gülru,KURT Seher ''SOYLULAŞTIRMA'' KAVRAMI ÜZERİNDEN ÜRETİM YAPAN SANATÇILARA YÖNELİK BİR İNCELEME. (2021): 109 - 124. 10.20488/sanattasarim.970992
MLA DÜZCE Gülru,KURT Seher ''SOYLULAŞTIRMA'' KAVRAMI ÜZERİNDEN ÜRETİM YAPAN SANATÇILARA YÖNELİK BİR İNCELEME. , 2021, ss.109 - 124. 10.20488/sanattasarim.970992
AMA DÜZCE G,KURT S ''SOYLULAŞTIRMA'' KAVRAMI ÜZERİNDEN ÜRETİM YAPAN SANATÇILARA YÖNELİK BİR İNCELEME. . 2021; 109 - 124. 10.20488/sanattasarim.970992
Vancouver DÜZCE G,KURT S ''SOYLULAŞTIRMA'' KAVRAMI ÜZERİNDEN ÜRETİM YAPAN SANATÇILARA YÖNELİK BİR İNCELEME. . 2021; 109 - 124. 10.20488/sanattasarim.970992
IEEE DÜZCE G,KURT S "''SOYLULAŞTIRMA'' KAVRAMI ÜZERİNDEN ÜRETİM YAPAN SANATÇILARA YÖNELİK BİR İNCELEME." , ss.109 - 124, 2021. 10.20488/sanattasarim.970992
ISNAD DÜZCE, Gülru - KURT, Seher. "''SOYLULAŞTIRMA'' KAVRAMI ÜZERİNDEN ÜRETİM YAPAN SANATÇILARA YÖNELİK BİR İNCELEME". (2021), 109-124. https://doi.org/10.20488/sanattasarim.970992
APA DÜZCE G, KURT S (2021). ''SOYLULAŞTIRMA'' KAVRAMI ÜZERİNDEN ÜRETİM YAPAN SANATÇILARA YÖNELİK BİR İNCELEME. Sanat & Tasarım Dergisi, 11(1), 109 - 124. 10.20488/sanattasarim.970992
Chicago DÜZCE Gülru,KURT Seher ''SOYLULAŞTIRMA'' KAVRAMI ÜZERİNDEN ÜRETİM YAPAN SANATÇILARA YÖNELİK BİR İNCELEME. Sanat & Tasarım Dergisi 11, no.1 (2021): 109 - 124. 10.20488/sanattasarim.970992
MLA DÜZCE Gülru,KURT Seher ''SOYLULAŞTIRMA'' KAVRAMI ÜZERİNDEN ÜRETİM YAPAN SANATÇILARA YÖNELİK BİR İNCELEME. Sanat & Tasarım Dergisi, vol.11, no.1, 2021, ss.109 - 124. 10.20488/sanattasarim.970992
AMA DÜZCE G,KURT S ''SOYLULAŞTIRMA'' KAVRAMI ÜZERİNDEN ÜRETİM YAPAN SANATÇILARA YÖNELİK BİR İNCELEME. Sanat & Tasarım Dergisi. 2021; 11(1): 109 - 124. 10.20488/sanattasarim.970992
Vancouver DÜZCE G,KURT S ''SOYLULAŞTIRMA'' KAVRAMI ÜZERİNDEN ÜRETİM YAPAN SANATÇILARA YÖNELİK BİR İNCELEME. Sanat & Tasarım Dergisi. 2021; 11(1): 109 - 124. 10.20488/sanattasarim.970992
IEEE DÜZCE G,KURT S "''SOYLULAŞTIRMA'' KAVRAMI ÜZERİNDEN ÜRETİM YAPAN SANATÇILARA YÖNELİK BİR İNCELEME." Sanat & Tasarım Dergisi, 11, ss.109 - 124, 2021. 10.20488/sanattasarim.970992
ISNAD DÜZCE, Gülru - KURT, Seher. "''SOYLULAŞTIRMA'' KAVRAMI ÜZERİNDEN ÜRETİM YAPAN SANATÇILARA YÖNELİK BİR İNCELEME". Sanat & Tasarım Dergisi 11/1 (2021), 109-124. https://doi.org/10.20488/sanattasarim.970992