Mustafa Kemal'in Mondros Mütarekesi'ne tepkisi
Yıl: 2010 Cilt: 12 Sayı: 46 Sayfa Aralığı: 367 - 400 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Mustafa Kemal'in Mondros Mütarekesi'ne tepkisi
Öz: 7.Ordu Komutanı Mustafa Kemal Paşa, 26 Ekim 1918’de Halep kuzeyinde İngiliz ve Arap Ordularının taarruzunu durdurmayı başarmıştır. Ancak, İttifak Devletleri (Bulgaristan, Avusturya-Macaristan-Almanya)’nin mağlup olmalarına paralel olarak, İtilaf Devletleri adına İngiltere tarafından Suriye ve Irak Cepheleri’nden Anadolu’nun yumuşak karnı tehdit altında kalınca, Osmanlı Devleti 30 Ekim 1918’de Mondros Mütarekesi’ni imzalamak zorunda kalmıştır Mustafa Kemal Paşa, Mondros Mütarekesi’ nin sorumluluk bölgesindeki şartlarına şiddetle tepki göstermiş, ancak, Sadrazam Ahmet İzzet Paşa, Filistin Cephesi’nde komuta ettiği 7.Ordu ile Alman Mareşali Liman Von Sanders’ten teslim aldığı Yıldırım Ordular Grubunu lağvetmiş, kendisini de İstanbul’a çağırmıştır. Mustafa Kemal Paşa, Milli Mücadele’yi başlatmak üzere Samsun’a çıkışından itibaren, takip ettiği güzergâhını, kadrosunu, ordusunu ve askeri stratejisini büyük ölçüde Çanakkale, Kafkasya ve Filistin Cepheleri’nde kazanmış olduğu bilgi, beceri ve tecrübeye dayandırarak hedefine ulaştırmayı başarmıştır.
Anahtar Kelime: Konular:
Mustafa Kemal's reaction to the Treaty of Mondros
Öz: Under the command of Mustafa Kemal Paşa, the Seventh Army went into history by stopping the assault of the combined British and Arab armies at Katma north of Damascus on 26 October 1918 and which also marked the last battle fought on the Palestinian Front. However, the defeat of the Axis Powers (Bulgaria, Austria- Hungary and Germany) by the Allied Forces on the European Front and, in particular, parallel to the surrender of Bulgaria on 29 September 1918, the beginnings of the British threat to the soft belly of Anatolia after the Syria and Iraq Fronts, left no choice to the Ottoman State but to surrender by signing the Treaty of Mondros on 30 October 1918. Mustafa Kemal Paşa displayed a harsh reaction to the area of his responsibility under the Mondros Treaty but the Grand Vizier Ahmet İzzet Paşa arriving from northern Aleppo to Adana on 31 October 1918 disbanded the ‘Lightening Armies Group’ that included the Seventh Army led by Mustafa Kemal Paşa in Palestine as well as from the German Marshal Liman Von Sanders and brought Mustafa Kemal to Istanbul. From his departure to Samsun for the start of the War of Independence, the route, cadre, army and military strategy of Mustafa Kemal Pasha rests in large part on the knowledge, skills and experience gained at Çanakkale, the Caucasus and, in particular, the Palestinian Front, in achieving his objective.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Arşiv Belgeleri
- Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Arşivi.
- Genelkurmay ATASE Başkanlığı Arşivi.
- Kitaplar ve Makaleler
- Afetinan, Medeni Bilgiler ve Mustafa Kemal Atatürk’ün El Yazıları, Ankara, Türk Tarih Kurumu (TTK )Yayınları, 1998.
- Akşin Sina, İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele, c.I, Mutlakiyete Dönüş, 1918- 1919, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1998.
- Altuğ Yılmaz, Türk İnkılap Tarihi, 1919-1938, 8.b., İstanbul,Çağlayan Basımevi, 1997.
- Armaoğlu Fahir, 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi,2 cilt , 1914-1995, 12.b., İstanbul, Ankara, Alkım Yayınevi,2000.
- Armstrong, H.C., Bozkurt, Kemal Atatürk’ün Yaşamı, 5.b., Çev. Gül Çağalı Güven, İstanbul, Arba Yayınları, 1997.
- Atatürk, Atatürk’ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri (ATTB),c.IV, Ankara, Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yayınları, TTK Basımevi, 1991.
- Atatürk, Atatürk, Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, c.III, 5.B., Ankara, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayınları, Türk Tarih Kurumu (TTK) Basımevi, 1997.
- Atatürk, Nutuk, Ankara, Türk Dil Kurumu (TDK) Yayınları, Gnkur. Basımevi, 1981.
- Atay Falih Rıfkı, Çankaya –Atatürk’ün Doğumundan Ölümüne Kadar-, İstanbul, Pozitif Yayınları, 2004.
- Atay Falih Rıfkı ve Mahmut Soydan, Atatürk’ün Anıları, 1917-1919, Ankara, Olgaç Matbaası, 1982.
- Ateş Toktamış, Türk Devrim Tarihi, İstanbul, Der Yayınları, 1984.
- Aydemir Şevket Süreyya, Tek Adam, c.I, İstanbul, Remzi Kitabevi, 1963.
- Atatürk, Makedonya’dan Ortaasya’ya Enver Paşa, c.III, 1914-1922, İstanbul, Remzi Kitabevi, 1993.
- Belen Fahri, Birinci Cihan Harbi’nde Türk Harbi, c.V,1918 Yılı Hareketleri, Ankara, Gnkur. Basımevi, 1967.
- Brock Ray, Mustafa Kemal Atatürk, Hayalet Süvari, Çev. Haluk Gurulkan, 2.b., İstanbul, Birharf Yayınları, 2006.
- Cebecioğlu Güngör, “Atatürk ve Güney Cephelerimiz,” Basılmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü,1991.
- Çankaya Necati, Atatürk’ün Hayatı, Konuşmaları ve Yurt Gezileri, Ankara, Tifduruk Matbaası, 1995.
- Çetiner Yılmaz, Son Padişah Vahdettin, 2.b., İstanbul, Milliyet Yayınları, 1993.
- Doğruer Sedat, Yıldırımın Akıbeti, İstanbul, Askeri Basımevi, 1927.
- Eroğlu Hamza, Türk İnkılap Tarihi, 5.b., İstanbul, Milli Eğitim Basımevi, 1982.
- Eroğlu Hamza, Türk İnkılâp Tarihi, Yeniden Düzenlenmiş, Genişletilmiş Yeni Baskı, Ankara, Savaş Yayınları, 1990.
- Fromkin David, Barışa Son Veren Barış( A Peace To End All Peace), Modern Orta Doğu Nasıl Yaratıldı? 1914-1922, Çev. Mehmet Harmancı, İstanbul, Sabah Yayınları, 1994.
- Gnkur. Harp Tarihi Bşk.lığı, Birinci Dünya Harbi’nde Türk Harbi, c.I, Osmanlı İmparatorluğu’nun Siyasi ve Askeri Hazırlıkları ve Harbe Girişi, Ankara, Gnkur. Basımevi,1970.
- Gnkur. Harp Tarihi Bşk.lığı, Birinci Dünya Harbi’nde Türk Harbi, c.IV, Ks.2, Sina-Filistin Cephesi, Ankara, Gnkur. Basımevi, 1986.
- Gnkur. Harp Tarihi Bşk.lığı, Türk İstiklal Harbi, c.I, Mondros Mütarekesi ve Tatbikatı, 3.b., Ankara, Gnkur.Basımevi, 1999.
- Gnkur. Harp Tarihi Bşk.lığı, Türk İstiklal Harbi, c.II, Ks.1, Batı Cephesi, Ankara, Gnkur. Basımevi, 1963.
- Gnkur. Harp Tarihi Bşk.lığı, Türk İstiklal Harbi, c.III, Doğu Cephesi, Ankara, Gnkur. Basımevi,1965.
- Gökbilgin Tayyip, Milli Mücadele Başlarken, c.I, Ankara, TTK Basımevi, 1959, c.II, 1965.
- Gülmez Nurettin, Kurtuluş Savaşı’nda Anadolu’da Yeni Gün, Ankara, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, 1999.
- Gürer Cevat Abbas, Ebedi Şef, Kurtarıcı Atatürk’ün Zengin Tarihinden Birkaç Yaprak, İstanbul, 1939.
- Hacettepe Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Öğretim Üyeleri, Atatürk ve Türk İnkılap Tarihi, Editör Fatma Acun, 10.b., Ankara, Siyasal Kitabevi, 2009.
- Jaeschke Gotthard, Kurtuluş Savaşı İle İlgili İngiliz Belgeleri, 2.b., Çev. Cemal Köprülü, Ankara, TTK Yayını, 1991.
- Karal Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, c.IX, İkinci Meşrutiyet ve Birinci Dünya Savaşı, 1908-1918, Ankara, TTK Yayınları, 1996.
- Kılıç Ali, Hatıralarını Anlatıyor, İstanul, Sel Yayını, 1955.
- Kinross Lord, Atatürk, Bir Milletin Yeniden Doğuşu, Çev. Necdet Sander, 14.b., İstanbul, Altın Kitaplar Yayınları, 2003.
- Kongar Emre, İmparatorluktan Günümüze Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, c.I, 5.b., İstanbul, Remzi Kitabevi Yayınları, 1985.
- Kressenstein Baron Kress Von, Türklerle Beraber Süveyş Kanalı’na, Çev. Mazhar Besim Özalpsan, İstanbul, Askeri Matbaa, 1943.
- Kurtuluş Baki, Gençlik Ansiklopedisi, 4 cilt, Ankara, Kurtuluş Yayınları, 1964.
- Kutay Cemal, Ardında Kalanlar, İstanbul, Cem Ofset Matbaacılık Sanayi Basımevi, 1988.
- Lewis Bernard, Palestine on The History and Ceophy of a Name, Printed in Canada, 1980.
- Lewis Bernard, Modern Türkiye’nin Doğuşu, Çev. Metin Kıratlı, 9.b., Ankara, TTK Yayınları, 2004.
- Meydan Sinan, Atatürk ile Allah Arasında, 2.b., İstanbul, İnkılap Kitabevi Yayınları, 2009.
- Nedim Şükrü Mahmut, Filistin Savaşı, 1914-1918, Çev. Abdullah Es, Ankara, Gnkur. Basımevi, 1995.
- Sanders Liman Von, Türkiye’de Beş Yıl, Çev. M. Şevki Yazman, Burçak Yayınevi, 1968.
- Selek Sabahattin, Anadolu İhtilali, 2 cilt, 4.b., İstanbul, Burçak Yayınevi, 1968.
- Selek Sabahattin, İsmet İnönü, Hatıralar, c.I, Ankara, Bilgi Yayınevi, 1985.
- Sertoğlu Midhat, Mufassal Osmanlı Tarihi, c.VI, İstanbul, Güven Yayınevi, 1972.
- Shaw J.Stanford, Ezel Kural Shaw, Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, c.II, Çev. Mehmet Harmancı, İstanbul, E Yayınları, 1983.
- Şimşir Bilal N., Atatürk ve Cumhuriyet, İstanbul, İleri Yayınları, 2006.
- Tansel Selahattin, Modros’tan Mudanya’ya Kadar, 4 cilt, İstanbul, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1991.
- Tezer Şükrü, Atatürk’ün Hatıra Defteri, 3.b.,Ankara, TTK Yayınları,1995.
- Tuncoku A. Mete, ve diğerleri, Türk Tarihi İçinde Atatürk ve Cumhuriyet, Ankara, Gnkur. ATASE Bşk.lığı Yayınları,2001.
- Turan Refik, ve diğerleri, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Ankara, Siyasal Kitabevi, 1999.
- Tüfekçi Gürbüz D., Atatürk’ün Okuduğu Kitaplar, “Özel İşaretleri, Uyarıları ve Düştüğü Notlar ile,“Ankara,Türkiye İş Bankası Yayınları, 1983.
- Ünal Tahsin,Türk Siyasi Tarihi,1700-1958,4.b.,İstanbul,Kutluğ Yayınları, 1977.
- Volkan Vamık D. ve Norman Itzkowitz, Ölümsüz Atatürk, Ankara, Bağlam Yayınları, 1998.
- Winstone H.V.F., Orta Doğu Serüveni, 1898-1926 Yılları Arasında Orta Doğu’daki Siyasi ve Askeri İstihbaratın Öyküsü, çev. Fuad Davudoğlu, İstanbul, Risale Yayınevi, 1999.
- Yalçın Durmuş ve diğerleri, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, c.I, Ankara, Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, 2000.
- Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK), Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Türk İnkılabı’nın Hazırlık Dönemi ve Türk İstikal Savaşı, c.I/I, Ankara, Ayraç Yayınları, 2008.
| APA | KEMAL C (2010). Mustafa Kemal'in Mondros Mütarekesi'ne tepkisi. , 367 - 400. |
| Chicago | KEMAL Cemal Mustafa Kemal'in Mondros Mütarekesi'ne tepkisi. (2010): 367 - 400. |
| MLA | KEMAL Cemal Mustafa Kemal'in Mondros Mütarekesi'ne tepkisi. , 2010, ss.367 - 400. |
| AMA | KEMAL C Mustafa Kemal'in Mondros Mütarekesi'ne tepkisi. . 2010; 367 - 400. |
| Vancouver | KEMAL C Mustafa Kemal'in Mondros Mütarekesi'ne tepkisi. . 2010; 367 - 400. |
| IEEE | KEMAL C "Mustafa Kemal'in Mondros Mütarekesi'ne tepkisi." , ss.367 - 400, 2010. |
| ISNAD | KEMAL, Cemal. "Mustafa Kemal'in Mondros Mütarekesi'ne tepkisi". (2010), 367-400. |
| APA | KEMAL C (2010). Mustafa Kemal'in Mondros Mütarekesi'ne tepkisi. ATATÜRK YOLU DERGİSİ, 12(46), 367 - 400. |
| Chicago | KEMAL Cemal Mustafa Kemal'in Mondros Mütarekesi'ne tepkisi. ATATÜRK YOLU DERGİSİ 12, no.46 (2010): 367 - 400. |
| MLA | KEMAL Cemal Mustafa Kemal'in Mondros Mütarekesi'ne tepkisi. ATATÜRK YOLU DERGİSİ, vol.12, no.46, 2010, ss.367 - 400. |
| AMA | KEMAL C Mustafa Kemal'in Mondros Mütarekesi'ne tepkisi. ATATÜRK YOLU DERGİSİ. 2010; 12(46): 367 - 400. |
| Vancouver | KEMAL C Mustafa Kemal'in Mondros Mütarekesi'ne tepkisi. ATATÜRK YOLU DERGİSİ. 2010; 12(46): 367 - 400. |
| IEEE | KEMAL C "Mustafa Kemal'in Mondros Mütarekesi'ne tepkisi." ATATÜRK YOLU DERGİSİ, 12, ss.367 - 400, 2010. |
| ISNAD | KEMAL, Cemal. "Mustafa Kemal'in Mondros Mütarekesi'ne tepkisi". ATATÜRK YOLU DERGİSİ 12/46 (2010), 367-400. |
