TY - JOUR TI - Babacan Liderlik ile Örgütsel Sinizmin İşkolikliğe Etkisi AB - Bu çalışmanın temel amacı, işe yönelik tutumu olumsuz etkileyen işkoliklik ve sinizm kavramlarının, olumlu tutumlara etkisi olduğu saptanmış liderlik tarzıyla etkileşim halinde olduğunda etkisinin saptanmasıdır. Bu araştırma babacan liderliğin evin babası gibidir söyleminden yola çıkılarak tasarlanmıştır. Acaba babacan liderin pozitif tutumları yani; paylaşımcılığı, yüreklendiriciliği, destekleyici yanı işgörenlerde işe yönelik olumsuz tutumları da tetikleyebilir mi ? ya da sinizm gibi olumsuz tutumları barındıran bir etki mi işgörenleri işkolik olmaya itmektedir. Öz olarak olumlu tutumlar mı yoksa işe yönelik olumsuz tutumlar barındırmak mı işgörenleri işkolikliğe iten asıl sebeptir bunun araştırılmasını çalışma amaçlamaktadır. Bunun tespite yönelik babacan liderlik ile örgütsel sinizmin işkolikliğe etkisi araştırılmaktadır. Bu çalışmanın evreni imalat, toptan ve perakende ticaret, inşaat, finans ve sigorta faaliyetleri, konaklama ve yiyecek hizmeti ve bilgi iletişim sektörlerinde faaliyet gösteren işletmelerden oluşmaktadır. Evren ve örneklemin doğru tespitine yönelik TUİK 2019-2021 İstanbul İşgücü Piyasası Analizi Raporu verileri incelenerek karar verilmiştir. 2021 raporuna göre; İstanbul İlinde nüfusun 11.964.000 olduğu sosyal güvenceli (4a) bir işte çalışan nüfusun ise 4.361.756 kişi olduğu tespit edilmiştir. Örneklem büyüklüğünün uygunluğuna karar vermek için örneklem büyüklüğü tablosundan yararlanılır görüşü benimsenerek 10 milyon kişilik evren için 384 örneklem büyüklüğünün yeterli olacağı görüşünden yola çıkılmıştır (Gürbüz ve Şahin, 2016: 132). Genellenebilir veriler elde etmek adına farklı sektörden İstanbul ilinde aktif çalışmakta olan 520 mavi ve beyaz yakalı gönüllü işgörenden veriler toplanmıştır. 53 adedi uç veri içerdiğinden örnekleme dâhil edilmemiştir. Analizler 467 geçerli anket üzerinden gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen analizler sonucu; işkoliklik üzerinde babacan liderliğin ve örgütsel sinizmin etkisi olduğu tespit edilmiştir. Açıklama yüzdeleri alt boyutlar bazında incelendiğinde aşırı çalışmayı % 52.6 ve kompulsif çalışmayı % 80.5 etkilediği saptanmıştır. Babacan liderliğin ve örgütsel sinizmin işkolikliğe etkisinin açıklama yüzdeleri incelendiğinde etkili başka faktörlerin de var olduğu anlaşılmaktadır. Çünkü açıklama yüzdeleri aradaki etkileşimi yüzde yüz açıklamamaktadır. Ancak kompulsif çalışmayı en fazla babacan liderliğin etkilediği yorumu yapılması yanlış olmayacaktır. Korelasyon analizi sonuçları; babacan liderlik ile örgütsel sinizm arasında negatif yönlü ve duyuşsal boyut ile zayıf, bilişsel ve davranışsal boyutun şiddetinin iyi olduğu ve babacan liderlik ile işkoliklik arasında da ilişkinin yönünün negatif, şiddetinin mükemmel olduğu ve anlamlı ilişki sergiledikleri saptanmıştır. Örgütsel sinizm ve işkoliklik arasındaki ilişkinin de pozitif yönlü, şiddeti orta ve anlamlı korelasyon gösterdiği tespit edilmiştir. Her iki değişkenin bütün alt boyutlarında bu ilişkinin varlığı tespit edilmiştir. Gerçekleştirilen fark analizleri sonucu; babacan liderliğin en fazla erkek, bekâr, mavi yakalı ve yüksek lisans mezunu, 18-25 yaş diliminde temsil edilen işgörenler tarafından sergilendiği saptanmıştır. Örgütsel sinizmin; duyuşsal ve davranışsal boyutlarını yani; sinik tutum ve davranışları en fazla kadınların gösterdiği fark testleri sonucu saptanmıştır. Bilişsel ve davranışsal boyutlu sinizmin evli, beyaz yakalı, yüksek lisans mezunu işgörenlerin en fazla yaşadığı ayrıca; davranışsal alt boyutlu sinizmi ise lise mezunlarının yaşadığı saptanmıştır. Örgütsel sinizmin her bir alt boyutunun en fazla 36-45 yaş diliminde temsil edilen işgörenlerin yaşadığı da saptanmıştır. Çalışmanın bağımlı değişkeni olan işkoliklik değişkenine yönelik gerçekleştirilen fark testleri sonuçları; işkolikliğin aşırı ve kompulsif çalışma alt boyutunun; en fazla kadın, beyaz yakalı, lise mezunu ve 55 yaş üstü işgörenler tarafından yaşandığı saptanmıştır. Kompulsif çalışmanın ise en fazla evli işgörenler tarafından sergilendiği saptanmıştır. AU - Turhan, Ozge DO - 10.31679/adamakademi.923859 PY - 2022 JO - ADAM AKADEMİ Sosyal Bilimler Dergisi VL - 12 IS - 2 SN - 2146-4936 SP - 369 EP - 402 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/1146404 ER -