Göç ve yoksulluk: Hakkari örneği

YILDIZ, MEHMET ZEYDİN; ALAEDDINOĞLU, FARUK

Göç ve yoksulluk: Hakkari örneği

Mehmet Zeydin YILDIZ, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü, Van, Türkiye)

Faruk ALAEDDİNOĞLU (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü, Van, Türkiye)

Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

17 7

Yıl: 2011 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 437 - 462 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Göç ve yoksulluk: Hakkari örneği

Öz:

Türkiye‟nin güneydoğu ucunda yer alan ve ismi güvenlik ya da çöpten besleneninsanlar haber konusu olduğunda hatırlanabilen Hakkâri kenti, çeşitli sosyo- ekonomik göstergeler açısından diplerde yer alan ve “öteki” olarakvasıflandırılmaya uygun bir kenttir. Gerek erişim-ulaşım olanaklarınınyetersizliğinden kaynaklanan mekânsal sorunlar; gerekse tarihsel-siyasalnedenlerden kaynaklanan sosyo-ekonomik yapı, kenti ülkenin diğer alanlarındansoyutlamıştır. Kent, 1990‟larda güvenlik sorunlarının etkisiyle boşalan köylerdengelen insanlarla dolmuş ve bu durum zaten yoksul olan kentin sorunlarını daha daarttırmıştır. Ülkenin güneydoğusunda yaşanan toplumsal sorunların, zorunlu yerdeğiştirmelerin önemli alanlarından biri olması nedeniyle Hakkâri kenti, göç veyoksulluk konusunda araştırılması gereken en tipik yerleşmelerden biridir. Bubağlamda kentin 1990 sonrasında en fazla göç alan mahallelerinde çeşitlizamanlarda gerçekleştirilen kapsamlı gözlem ve mülakatların dışında, 160 haneyeyönelik detaylı bir anket çalışması yapılmış ve anket sorularına ilişkin frekans veçapraz analizleri gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen analizler sonucunda, göçlerinbüyük bir kısmının 1990 sonrası ve zorunlu bir şekilde meydana geldiği ve dahaönemlisi önceleri kırsal alanda sınırlı bir tarımsal tabana sahip olarak göreli biryoksulluk içerisinde yaşayan ailelerin, kente göç sonrasında mutlak bir yoksullukiçerisine girmiş oldukları tespit edilmiştir. Kısaca ifade etmek gerekirse, bu çalışmaile Hakkâri kentinde göç olgusu ile yoksulluk arasındaki ilişki tespit edilmeye vekent yoksulluğunun sosyal, ekonomik, mekânsal boyutları ortaya konmayaçalışılmıştır.

Anahtar Kelime:

Migration and poverty: Hakkari sample

Öz:

Located in Turkey's southeastern tip, her name being remembered when the subjectof news is on security or garbage-fed people, Hakkâri, being at the bottom in terms of socio-economic indicators, can be appropriately qualified as other. The city hasbeen abstracted from the country‟s other areas because of spatial problems causedby lack of transportation facilities as well as of historical political reasons arisingfrom socio-economic structure. Being already poor in 1990s, the city‟s problemsincreased since people have been forced to migrate to city. With social problemsexperienced in the southeast of the country and in the key areas where forcedmigration and poverty issues are important, the city of Hakkâri is one of the mosttypical settlements that should be investigated on migration and poverty issues. Inthis context, we have conducted extensive observations and interviews inneighborhoods that have got the most migration, added to these were that detailedsurvey for 160 households was made and frequencies and cross-analysis for surveyquestions were conducted. Conducted analysis shows that migration after 1990s isthe result of obligatory reasons. It is also identified that already poor in the ruralareas with limited agricultural base, people moving to city has entered into absolutepoverty. Briefly stated, the aim of this study is to determine whether there exist therelationship between the fact of migration and poverty and to put urban poverty‟ssocial, economic and spatial dimensions in place.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Açıkalın, Neriman (2003), “Çalışan Kent Yoksulları”, Yoksulluk, Cilt I, İstanbul: Deniz Feneri Yayınları, ss. 368-385.
Aker, A. Tamer (2006), “Hakkâri İli Alan Araştırması Değerlendirmesi: Yerinden Edilmenin Nedenleri, Ruhsal ve Toplumsal Sonuçları ve Geri Dönüş Süreci”, “Zorunlu Göç” İle Yüzleşmek: Türkiye’de Yerinden Edilme Sonrası Vatandaşlığın İnşası, İstanbul: TESEV Yayınları, ss. 234-244.
Al, Yonca (2003), “Van‟da „Diğerleri‟nin Mekânları”, Birikim, Sayı: 86-87, ss. 154-161.
Bauman, Zygmunt (1999), Çalışma, Tüketicilik ve Yeni Yoksullar (Çev. Ü. Öktem), İstanbul: Sarmal Yayınları.
Bilsel, S. Güven ve diğ., (2002), “Kentsel Yoksulluk / Yoksunluğun Değişik Tanımları ve Boyutları Üzerine”, Yoksulluk, Kent Yoksulluğu ve Planlama, Ankara: TMMOB Şehir Plancıları Odası, ss. 193-197.
Buğra, Ayşe ve Keyder, Çağlar (2003), Yeni Yoksulluk ve Türkiye’nin Değişen Refah Rejimi, Ankara: Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP).
Çolakoğlu, Elif (2003), “Kentsel Yoksulluk”, Yerel ve Kentsel Politikalar, Konya: Çizgi Kitabevi, ss. 463-490.
DİE, (2002), 2000 GNS Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri: Hakkâri, Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü.
DİE, (2003), İl Göstergeleri (1980-2003), Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü.
DPT, (2003), İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2003), Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı.
DPT, (2004), İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2004), Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı.
Ersoy, Melih ve H. Şengül, Tarık (2002), Kente Göç ve Yoksulluk: Diyarbakır Örneği, Ankara: Ortadoğu Teknik Üniversitesi.
Gül, Hüseyin Gül ve Gül, Songül Sallan (2008), “Yoksulluk ve Yoksulluk Kültürü Çalışmaları”, Türkiye’de Yoksulluk Çalışmaları, İzmir: Yakın Kitabevi, ss. 57-96.
Işık, Oğuz ve Pınarcıoğlu, M. Melih (2003), Nöbetleşe Yoksulluk, İstanbul: İletişim Yayınları.
İnsel, Ahmet (2001), “İki Yoksulluk Tanımı ve Bir öneri”, Toplum ve Bilim, Sayı: 89 (Yaz 2001), ss. 62-72.
Kalaycıoğlu, Sibel (2002), “Türkiye‟de Kentsel Yoksulluğun Tanımlanmasında Geçinme ve Aile Stratejilerinin Etkileri”, Yoksulluk, Kent Yoksulluğu ve Planlama, Ankara: TMMOB Şehir Plancıları Odası, ss. 65- 72.
Komisyon, (1998), Bölge İçi Zorunlu Göçten Kaynaklanan Toplumsal Sorunların Diyarbakır Kenti Ölçeğinde Araştırılması, Ankara: Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği.
Koray, Meryem (2001), “Gerçekliklerin „Stilize‟ Edildiği Bir Dünyada „Ötekileşen‟ Yoksulluk, Toplum ve Bilim, sayı:89 (Yaz 2001), ss. 218-241.
Kurban, Dilek (2006), “Hakkâri İli Alan Araştırması Değerlendirmesi: Tazminat Yasası‟nın Uygulamasının Sonuçları”, “Zorunlu Göç” ile Yüzleşmek: Türkiye’de Yerinden Edilme Sonrası Vatandaşlığın İnşası, İstanbul: TESEV Yayınları, ss. 245-262.
Laçiner, Ömer (2007), “Bir Süreç ve Durum Olarak Yoksullaşmayı Sorgulamak”, Yoksulluk Halleri, İstanbul: İletişim Yayınları, ss. 313-324.
Oruç, Yeşim M. (2001), “Küresel Yoksulluk ve Birleşmiş Milletler”, Toplum ve Bilim, Sayı: 89 (Yaz 2001), ss. 73-87.
Seyyar, Ali (2003), “Sosyal Siyaset Açısından Yoksulluğa Karşı Mücadele”, Yoksulluk, Cilt I, İstanbul: Deniz Feneri Yayınları, ss. 38-69.
Şengül, Tarık (2002), “Kentsel Yoksulluk ve Mekânsal Ölçek Sorunu”, Yoksulluk, Kent Yoksulluğu ve Planlama, Ankara: TMMOB Şehir Plancıları Odası, ss. 45-52.
UNDP, (2004), Türkiye 2004 İnsani Gelişme Raporu, Ankara: Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP).
UNDP, (2006), Zorunlu Göç ve Etkileri: Diyarbakır, Ankara: UNDP Kalkınma Merkezi.

APA	YILDIZ M, ALAEDDINOĞLU F (2011). Göç ve yoksulluk: Hakkari örneği. , 437 - 462.
Chicago	YILDIZ MEHMET ZEYDİN,ALAEDDINOĞLU FARUK Göç ve yoksulluk: Hakkari örneği. (2011): 437 - 462.
MLA	YILDIZ MEHMET ZEYDİN,ALAEDDINOĞLU FARUK Göç ve yoksulluk: Hakkari örneği. , 2011, ss.437 - 462.
AMA	YILDIZ M,ALAEDDINOĞLU F Göç ve yoksulluk: Hakkari örneği. . 2011; 437 - 462.
Vancouver	YILDIZ M,ALAEDDINOĞLU F Göç ve yoksulluk: Hakkari örneği. . 2011; 437 - 462.
IEEE	YILDIZ M,ALAEDDINOĞLU F "Göç ve yoksulluk: Hakkari örneği." , ss.437 - 462, 2011.
ISNAD	YILDIZ, MEHMET ZEYDİN - ALAEDDINOĞLU, FARUK. "Göç ve yoksulluk: Hakkari örneği". (2011), 437-462.

APA	YILDIZ M, ALAEDDINOĞLU F (2011). Göç ve yoksulluk: Hakkari örneği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 437 - 462.
Chicago	YILDIZ MEHMET ZEYDİN,ALAEDDINOĞLU FARUK Göç ve yoksulluk: Hakkari örneği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10, no.1 (2011): 437 - 462.
MLA	YILDIZ MEHMET ZEYDİN,ALAEDDINOĞLU FARUK Göç ve yoksulluk: Hakkari örneği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.10, no.1, 2011, ss.437 - 462.
AMA	YILDIZ M,ALAEDDINOĞLU F Göç ve yoksulluk: Hakkari örneği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2011; 10(1): 437 - 462.
Vancouver	YILDIZ M,ALAEDDINOĞLU F Göç ve yoksulluk: Hakkari örneği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2011; 10(1): 437 - 462.
IEEE	YILDIZ M,ALAEDDINOĞLU F "Göç ve yoksulluk: Hakkari örneği." Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, ss.437 - 462, 2011.
ISNAD	YILDIZ, MEHMET ZEYDİN - ALAEDDINOĞLU, FARUK. "Göç ve yoksulluk: Hakkari örneği". Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10/1 (2011), 437-462.