Yeraltı mekanı ve kavramının toplum ve imgelem üzerine etkisi
Yıl: 2010 Cilt: 27 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 125 - 139 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Yeraltı mekanı ve kavramının toplum ve imgelem üzerine etkisi
Öz: Yeraltı, fiziksel özelliklerinden daha çok sembolik değerleri ön planaçıkan göreli bir mekandır (1). Tarih boyunca kendi dışındaki bir gerçekliğitemsil etmek ve yansıtılmak istenen hakikat için toplumsal ve kültürelolarak üretilmiştir. Teknik gelişmelere rağmen bu üretim halen devametmekte, yeraltı günümüz toplumunda giderek artan ve farklılaşanyeni anlamlar kazanmaktadır. Yeraltına dair bu kadar benzer olumsuzgörüngünün kültürlerden bağımsız olarak ortaya çıkmasının nedeni nedir?Bu sorunun yanıtı toplumların bu bilinmez mekana ait ortak bilinçaltındagizlidir. Bu bilinçaltının oluşmasında kuşaklar boyu aktarılan mitlerve mitlerden beslenen dini öğeler önemli olduğu kadar, toplumun vebireylerin varolan düzene dışarıdan bakacakları ve eleştirecekleri, gerekduydukları halde kaçacakları, gizlenecekleri özgür mekan gereksinimindenkaynaklanmaktadır.Bu çalışmada yeraltı kavramının toplumların bilinçaltında göreli bir mekanhaline gelişinin izleri ve onun sembolik dönüşümü, ezoterik ve teolojikkaynaklarla beraber edebiyat ve sinema sanatı açısından irdelenecektir.
Anahtar Kelime: Konular:
The effects of underground as space and concept on society and imagination
Öz: Different from its physical properties, underground can be consideredrather a symbolic and a relative space. Throughout the history, it issocially and culturally produced to represent disparate reality andreflect a desirable truth. Despite the latest advances in technology, oursociety still regenerates new symbols for underground and the conceptof underground takes new growing meanings and acquires differentcharacters. How did so many culture independent negative phenomenabecome so closely identified with the underground? It can all be explainedby collective subliminal perception of societies against this unknown space.This subliminal perception is formed by bygone myths and heirloom ofecclesiastical items as well as the need of societies and individuals for freeand hidden spaces to examine and criticize actual status quo. This study will explicate the transformation of physical underground torelative space and trace its causality on the basis of theology and esoterismas well as with literature and cinema culture.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ABDELKADER, M. (1983) A Geocosmos: Mapping Outer Space into a Hollow Earth, Speculations in Science and Technology (6) 81-9.
- AGULIAR, A., WARD, P. (2002) Globalization, Regional Development and Mega-City Expansion in Latin America: Analyzing Mexico City’s Peri-Urban Hinterland, Cities (20) 3-21.
- BACHELARD, G. (1957) La Poétiqué de L’espace, Uzamın Poetikası, çev. A. Tümertekin (2008) İthaki Yayınları, İstanbul.
- BLAVATSKY, H. P. (1989) The Roots of Ritualism in Church and Masonry, Collected Writings (11) 91.
- BLUMFELD, R.D. (1930) R.D.B’s Diary 1887-1914, William Heinemann, Londra.
- CARMODY, J., STERLING, R. (1993) Underground Space Design, Van Nostrand Reinhold, New York.
- CEVİZCİ, A. (2005) “Kolektif Bilinçaltı”, Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayıncılık, İstanbul.
- DANTE, A. (1360) The Divine Comedy, İlahi Komedya, çev. B. Teksoy (2005) Oğlak Yayıncılık, İstanbul.
- DAVY, T. G. (1983) The Descent to Hades, Sunrise Magazine, Aralık 1983/ Ocak 1984.
- CHERNYSHEVSKY, N. (1989) What Is To Be Done?, Cornell University Press, New York.
- DOSTOYEVSKY, F. (1864) Записки из подполья, Yeraltından Notlar, çev. M.Özgül (2005) İletişim Yayınları, İstanbul.
- DURMISEVIC, S. (1999) The Future of Underground Spaces, Cities, 16 (4).
- FAGLES, R. (1998) The Illiad, Penguin Classics, New York.
- HOLLISTER, F.D. (1968) A Report on the Problem of Windowless Environments, Greater London City Council, Londra.
- HOLLON, S.D., KENDALL, P.C., NORSTED, S., WATSON, D. (1980) Physiological Responses to Earth Sheltered, Multilevel and Aboveground Structures with and without Windows, Underground Spaces (5) 171-8.
- İNCİL. İncil’in Yunanca Aslından Çağdaş Türkçe’ye Çevirisi (1994) Kitabı Mukaddes Şirketi, İstanbul.
- JUNG, C.G. (1973) Four Archetypes, Dört Arketip, çev. Z.Yılmazer (2003) Metis Yayınları, İstanbul.
- JUNG, C.G. (1989) Analytical Psychology, Analitik Psikolojinin Temel İlkeleri, çev. K. Şipal (1996) Cem Yayınevi, İstanbul.
- JUNG, C.G. (1991) The Development of Personality, Princeton University Press, New York.
- KUR’AN. Kur’an-ı Kerim ve Türkçe Meali, çev. Y.N. Öztürk (1998) Yeni Boyut Yayınları, İstanbul.
- LESSER, W. (1987) The Life Below the Ground: A Study of the Subterranean in Literature and History. Faber and Faber, Boston.
- LI, L., SATO, Y., ZHU, H. (2003) Simulating Spatial Urban Expansion Based on a Physical Process, Landscape and Urban Planning (64) 67-76.
- LYTTON, E.B. (2002) Vril, The Power of the Coming Race, Wildsea Press, Maryland.
- MURO, K., SAWADA, H., HANE, T. (1990) Physiological Issues on Utilization of Underground Spaces. Japan Institute of Technology, Tokyo.
- PIKE, D (1997) Passage Through Hell: Modernist Descents, Medieval Undergrounds, Cornell University Press, New York.
- PIKE, D. (2005) Subterranean Cities, The World Beneath Paris and London. 1800-1945, Cornell University Press, New York.
- ROHDE, M. (2007) Metro Arts and Architecture, http://www.mic- ro.com/metro/metroart.html (Erişim: 25.03.2010).
- SATO, N. (1989) Japan’s Underground Frontier, Time Magazine, 06.02.1989.
- SOMMER, R. (1974) Tight Spaces: Hard Architecture and How to Humanize It, Prentice Hall, New Jersey.
- STERLING, R. (1993) Underground Space Design, Van Nostrand Reinhold, New York.
- SU, Y., PENG, F. (1990) Physiological Effect of Underground Space Environment to Human Beings and Design Countermeasures. International Tunneling Association Proc. Int. Congress. Cheng Tu, Çin.
- TEVRAT. Kutsal Kitap Eski Antlaşma, Yeni Yaşam Yayınları, İstanbul.
- VERNE, J. (1864) Voyage Au Centre De La Terre, Dünyanın Merkezine Seyahat, çev. M.Omay (2001) İthaki Yayınları, İstanbul.
- VOGLER, C. (1998) The Writer’s Journey, Michael Wiese Productions, California.
- WELLS, H.G. (1895) Time Machine, Zaman Makinesi, çev. V.Gürses (2000) İthaki Yayınları, İstanbul.
- WILLIAMS, R. (1990) Notes on the Underground: An Essay on Technology, Society and the Imagination. MIT Press, Cambridge.
- YULA, Ö. (1995) Yeraltı Kültürü, Birikim (74) 66-70.
| APA | Güneş S (2010). Yeraltı mekanı ve kavramının toplum ve imgelem üzerine etkisi. , 125 - 139. |
| Chicago | Güneş Serkan Yeraltı mekanı ve kavramının toplum ve imgelem üzerine etkisi. (2010): 125 - 139. |
| MLA | Güneş Serkan Yeraltı mekanı ve kavramının toplum ve imgelem üzerine etkisi. , 2010, ss.125 - 139. |
| AMA | Güneş S Yeraltı mekanı ve kavramının toplum ve imgelem üzerine etkisi. . 2010; 125 - 139. |
| Vancouver | Güneş S Yeraltı mekanı ve kavramının toplum ve imgelem üzerine etkisi. . 2010; 125 - 139. |
| IEEE | Güneş S "Yeraltı mekanı ve kavramının toplum ve imgelem üzerine etkisi." , ss.125 - 139, 2010. |
| ISNAD | Güneş, Serkan. "Yeraltı mekanı ve kavramının toplum ve imgelem üzerine etkisi". (2010), 125-139. |
| APA | Güneş S (2010). Yeraltı mekanı ve kavramının toplum ve imgelem üzerine etkisi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27(2), 125 - 139. |
| Chicago | Güneş Serkan Yeraltı mekanı ve kavramının toplum ve imgelem üzerine etkisi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi 27, no.2 (2010): 125 - 139. |
| MLA | Güneş Serkan Yeraltı mekanı ve kavramının toplum ve imgelem üzerine etkisi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi, vol.27, no.2, 2010, ss.125 - 139. |
| AMA | Güneş S Yeraltı mekanı ve kavramının toplum ve imgelem üzerine etkisi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi. 2010; 27(2): 125 - 139. |
| Vancouver | Güneş S Yeraltı mekanı ve kavramının toplum ve imgelem üzerine etkisi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi. 2010; 27(2): 125 - 139. |
| IEEE | Güneş S "Yeraltı mekanı ve kavramının toplum ve imgelem üzerine etkisi." Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27, ss.125 - 139, 2010. |
| ISNAD | Güneş, Serkan. "Yeraltı mekanı ve kavramının toplum ve imgelem üzerine etkisi". Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi 27/2 (2010), 125-139. |
