SPORDA PSİKOLOJİK GEREKSİNİMLERİN ENGELLENMESİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI

Sinan YILDIRIM, (Pamukkale Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Deniz, Türkiye)
Hande TURKERI BOZKURT, (Hacettepe Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Ankara, Türkiye)
Emre BİLGİN, (Hacettepe Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Ankara, Türkiye)
Yılmaz YÜKSEL, (Karabük Üniversitesi, Hasan Doğan Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Karabük, Türkiye)
Özgür Yaşar AKYAR (Hacettepe Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Ankara, Türkiye)
SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ
2 2
Yıl: 2022 Cilt: 20 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 78 - 90 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33689/spormetre.1070416 İndeks Tarihi: 04-01-2023

SPORDA PSİKOLOJİK GEREKSİNİMLERİN ENGELLENMESİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI

Öz:
Öz: Bu araştırmanın amacı, Bartholomew ve arkadaşları (2011) tarafından geliştirilen “Sporda Psikolojik Gereksinimlerin Engellenmesi Ölçeğinin” (SPGE) Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik değerlerinin incelenmesidir. Araştırma grubu 13 – 19 yaş aralığında, 55 kadın 184 erkek, toplam 239 aktif sporcudan (ort.yaş=15.74±1.87yıl) oluşmaktadır. Orijinal ölçek yedili Likert tipinde 12 madde ve 3 alt boyuta (özerklik, yeterlik, ilişkili olma) sahiptir. Verilerin analizinde betimleyici istatistikler, pearson korelasyon analizi ve doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Test tekrar test korelasyon katsayıları özerklik boyutu 0.85, yeterlik boyutu 0.76, ilişkili olma boyutu 0.93 ve tüm ölçek puanı 0.90 bulunmuştur. Cronbach alfa güvenirlik katsayıları özerklik boyutunda 0.70, yeterlik boyutunda 0.82, ilişkili olma boyutunda 0.81 ve tüm ölçek puanında 0.91 bulunmuştur. Ölçeğin ölçüt bağıntılı geçerlik çalışması sonuçları Sporda Psikolojik Gereksinimlerin Engellenmesi Ölçeği ile Sporda Temel İhtiyaçlar Doyum Ölçeği arasında -0.32 ile -0.37 aralığında ve tüm ölçek puanında -.43 anlamlı negatif korelasyon göstermiştir. Sporda Psikolojik Gereksinimlerin Engellenmesi Ölçeğiyle Temel Psikolojik İhtiyaçların Doyumu Ölçeği arasında ise -0.37 ile -0.43 aralığında ve tüm ölçek puanında -.46 anlamlı negatif korelasyonlar bulunmuştur. Faktör analizi yük değerlerinin 0.54 ve 0.85 aralığında olduğu bulunmuştur. 12 maddelik SPGE’de ki kare değerinin serbestlik derecesine bölünmesi değerinin (χ2/sd (127.88/48)=2.66, p<.01) ve RMSEA=0.084 değerinin kabul edilebilir sınırlarda model veri uyumunu sağladığı bulunmuştur. “CFI=0.98, NFI=0.96, NNFI=0.97, GFI=0.92” değerleri de model veri uyumunu göstermektedir. Sonuçta 12 madde ve 3 alt boyutlu yapının model veri uyumunu gösterdiği ve ölçeğin yapısal geçerliğe sahip olduğu bulunmuştur. “Sporda Psikolojik Gereksinimlerin Engellenmesi Ölçeğinin” Türkçesi geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracıdır.
Anahtar Kelime: ilişkili olma sporda temel psikolojik gereksinimler psikolojik ihtiyaçlar özerklik yeterlik

ADAPTATION OF PSYCHOLOGICAL NEED THWARTING SCALE INTO TURKISH

Öz:
The aim of this study is to examine the validity and reliability of the Turkish version of the “Psychological Need Thwarting Scale” developed by Bartholomew et al. (2011). The research group consists of 239 athletes (mean age=15.74±1.87 years), 55 women and 184 men, between the ages of 13 and 19. The original scale is seven-point Likert type. It consists of 12 items and 3 sub-dimensions: autonomy, competence, and relatedness. Descriptive statistics, pearson correlation analysis and confirmatory factor analysis were used for data analysis. Test-retest correlation coefficients were 0.85 for the autonomy, 0.76 for the competence, 0.93 for the relatedness and 0.90 for the whole scale. The Cronbach's alpha reliability coefficients of the scale were 0.70 for the autonomy, 0.82 for the competence, 0.81 for the relatedness, and 0.91 for the whole scale. According to the criterion-related validity study results, a significant negative correlation was obtained between -0.32 / - 0.37 and -0.43 in the whole scale score with the Basic Needs Satisfaction in Sports Scale. There were significant negative correlations between -0.37 and -0.43 and -0.46 in the whole scale score with the Satisfaction of Basic Psychological Needs Scale. Factor analysis load values were found to be between 0.54 and 0.85. It was found that the chi-square value divided by the degrees of freedom in the 12-item SPGE (χ2/sd (127.88/48)=2.66, p<.01) and RMSEA=0.084 provided the model-data fit within acceptable limits. “CFI=0.98, NFI=0.96, NNFI=0.97, GFI=0.92” values also show the model data fit. As a result, it was found that 12 items and 3 sub- dimensions showed model-data fit and the scale had structural validity. The Turkish version of the “Psychological Need Thwarting Scale” is a valid and reliable measurement tool.
Anahtar Kelime: Basic psychological needs in sport psychological needs autonomy competence relatedness

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alpar, R. (2006). Spor bilimlerinde uygulamalı istatistik. (3. Baskı), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Balaguer, I., González, L., Fabra, P., Castillo, I., Mercé, J., Duda, J.L. (2012). Coaches' interpersonal style, basic psychological needs and the well-and ill-being of young soccer players: A longitudinal analysis. Journal of sports sciences, 30(15), 1619-1629.
  • Bartholomew, K.J., Ntoumanis, N., Ryan, R.M., Bosch, J.A., Thøgersen- Ntoumani, C. (2011). Self-determination theory and diminished functioning: the role of interpersonal control and psychological need thwarting. Personality and Social Psychology Bulletin, 37, 1459-1473.
  • Beaton, D., Abdi, H., Filbey, F.M. (2014). Unique aspects of impulsive traits in substance use and overeating: specific contributions of common assessments of impulsivity. The American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 40(6), 463–475.
  • Brislin, R.W. (1986). The wording and translation of research instruments. In J. W. B. Walter J. Lonner (Ed.). Sage Publications, Inc.
  • Browne, M.W., Cudeck, R. (1992). Alternative ways of assessing model fit. Sociological Methods & Research, 21(2), 230–258.
  • Bhavsar, N., Bartholomew, K.J., Quested, E., Gucciardi, D.F., Thøgersen-Ntoumani, C., Reeve, J., ... Ntoumanis, N. (2020). Measuring psychological need states in sport: theoretical considerations and a new measure. Psychology of Sport and Exercise, 47,1-14.
  • Burgueño, R., Sánchez-Gallardo, I., Macarro-Moreno, J., Lirola, M.J., Medina-Casaubón, J. (2019). Examining maladaptive functioning in physical education: A psychometric analysis of the psychological need thwarting scale among Spanish secondary students. Perceptual and motor skills, 126(6), 1158-1177.
  • Bülbül, A., Akyol, G. (2021). Sporda psikolojik ihtiyaçlar durum ölçeği (SPİDÖ): Türkçe uyarlaması, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Spor Bilimleri Dergisi, 31(4), 163-173.
  • Cece, V., Lienhart, N., Nicaise, V., Guillet-Descas, E., Martinent, G. (2018). Longitudinal sport motivation among young athletes in intensive training settings: The role of basic psychological needs satisfaction and thwarting in the profiles of motivation. Journal of sport and exercise psychology, 40(4), 186-195.
  • Chen, B., Vansteenkiste, M., Beyers, W., Boone, L., Deci, E.L., KaapDeeder, J.V., et al. (2015). Basic psychological need satisfaction, need frustration, and need strength across four cultures. Motivation and Emotion, 39, 216–236.
  • Chen, L., Gamble, J. H., Chen, I.H., Lee, Z.H., Fu, Q.L. (2020). Psychometric properties and measurement invariance for a Chinese version of a psychological need thwarting scale for teachers. International journal of environmental research and public health, 17(9), 3247.
  • Cihangir-Çankaya, Z., Bacanlı, H. (2003). İhtiyaç doyum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. In VII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi (pp. 9–11).
  • Costa, S., Ntoumanis, N., Bartholomew, K.J. (2015). Predicting the brighter and darker sides of interpersonal relationships: Does psychological need thwarting matter?. Motivation and Emotion, 39(1), 11-24.
  • Cuevas, R., Garcı ́a-Calvo, T., Gonza ́lez, J., Ferna ́ndez-Bustos, J.G. (2018). Basic psychological needs, motivation and engagement in adolescent students. Revista de Psicologı ́a Del Deporte, 27(1), 97–104.
  • Cuevas, R., Sánchez-Oliva, D., Bartholomew, K.J., Ntoumanis, N., García-Calvo, T. (2015). Adaptation and validation of the psychological need thwarting scale in Spanish physical education teachers. The Spanish Journal of Psychology, 18, 1-9.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. (3. Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
  • Deci, E., Ryan, R. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. Springer Science & Business Media.
  • Deci, E., Ryan, R. (2000). The" what" and" why" of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227–268.
  • Deci, E.L., Ryan, R.M. (2008). Self-determination theory: A macrotheory of human motivation, development, and health. Canadian Psychology/Psychologie Canadienne, 49(3), 182.
  • Fornell, C. Larcker, D.F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics. Journal of Marketing Research, 18(3), 382-388.
  • Gagné, M. (2003). The role of autonomy support and autonomy orientation in prosocial behavior engagement. Motivation and Emotion, 27(3), 199–223.
  • George, D., Mallery, P. (2016). IBM SPSS statistics 23 step by step: A simple guide and reference. Routledge.
  • Gillet, N., Fouquereau, E., Lequeurre, J., Bigot, L., Mokounkolo, R. (2012). Validation of a scale for measuring psychological need thwarting at work (EFBPT). Psychologie du Travail et des Organisations, 18(4), 328-344.
  • Gunnell, K.E., Crocker, P.R., Wilson, P.M., Mack, D.E., Zumbo, B.D. (2013). Psychological need satisfaction and thwarting: A test of basic psychological needs theory in physical activity contexts. Psychology of sport and exercise, 14(5), 599-607.
  • Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J., Anderson. R.E. (2010). Multivariate data analysis. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
  • Hein, V., Koka, A., Hagger, M.S. (2015). Relationships between perceived teachers' controlling behaviour, psychological need thwarting, anger and bullying behaviour in high-school students. Journal of Adolescence, 42, 103-114.
  • Hu, L., Bentler, P.M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1–55.
  • Jowett, G.E., Hill, A.P., Hall, H.K., Curran, T. (2016). Perfectionism, burnout and engagement in youth sport: The mediating role of basic psychological needs. Psychology of Sport and Exercise, 24, 18-26.
  • Jöreskog, K.G., Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. Scientific Software International.
  • Kesici, Ş., Ö. Üre, Bozgeyikli, H., Sünbül, A.M. (2003). Temel psikolojik ihtiyaçlar ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği, VII. Ulusal PDR Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı, Malatya.
  • Kinoshita, K., MacIntosh, E., Sato, S. (2021). A Buffering Effect of Mental Toughness on the Negative Impact of Basic Psychological Need Thwarting on Positive Youth Athlete Functioning. The Sport Psychologist, 35(3), 190- 199.
  • Mallison, S.H., Hill, A.P. (2011). The relationship between multidimensional perfectionism and psychological need thwarting in junior sports participants. Psychology of Sport and Exercise, 12, 676-684.
  • Martinent, G., Guillet-Descas, E., Moiret, S. (2015). Reliability and validity evidence for the French Psychological Need Thwarting Scale (PNTS) scores: Significance of a distinction between thwarting and satisfaction of basic psychological needs. Psychology of Sport and Exercise, 20, 29-39.
  • Ng, J.Y.Y., Lonsdale, C., Hodge, K. (2011). The Basic Needs Satisfaction in Sport Scale (BNSSS): Instrument development and initial validity evidence. Psychology of Sport and Exercise, 12(3), 257–264.
  • Nunnally, J.C., Bernstein, I.H. (1978). Psychometric theory. McGraw-Hill New York.
  • Öztürk, P., Koca, C. (Mayıs, 2012). Sporda Temel İhtiyaçlar Ölçeğinin Türkçe Formunun Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi, II. Uluslararası Beden Eğitimi ve Sporda Sosyal Alanlar Kongresi, Poster Sunumu, Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
  • Quested, E., Duda, J.L. (2011). Antecedents of burnout among elite dancers: A longitudinal test of basic needs theory. Psychology of sport and exercise, 12(2), 159-167.
APA YILDIRIM S, Turkeri-Bozkurt H, bilgin e, YÜKSEL Y, Akyar Ö (2022). SPORDA PSİKOLOJİK GEREKSİNİMLERİN ENGELLENMESİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI. , 78 - 90. 10.33689/spormetre.1070416
Chicago YILDIRIM SİNAN,Turkeri-Bozkurt Hande,bilgin emre,YÜKSEL YILMAZ,Akyar Özgür Yaşar SPORDA PSİKOLOJİK GEREKSİNİMLERİN ENGELLENMESİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI. (2022): 78 - 90. 10.33689/spormetre.1070416
MLA YILDIRIM SİNAN,Turkeri-Bozkurt Hande,bilgin emre,YÜKSEL YILMAZ,Akyar Özgür Yaşar SPORDA PSİKOLOJİK GEREKSİNİMLERİN ENGELLENMESİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI. , 2022, ss.78 - 90. 10.33689/spormetre.1070416
AMA YILDIRIM S,Turkeri-Bozkurt H,bilgin e,YÜKSEL Y,Akyar Ö SPORDA PSİKOLOJİK GEREKSİNİMLERİN ENGELLENMESİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI. . 2022; 78 - 90. 10.33689/spormetre.1070416
Vancouver YILDIRIM S,Turkeri-Bozkurt H,bilgin e,YÜKSEL Y,Akyar Ö SPORDA PSİKOLOJİK GEREKSİNİMLERİN ENGELLENMESİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI. . 2022; 78 - 90. 10.33689/spormetre.1070416
IEEE YILDIRIM S,Turkeri-Bozkurt H,bilgin e,YÜKSEL Y,Akyar Ö "SPORDA PSİKOLOJİK GEREKSİNİMLERİN ENGELLENMESİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI." , ss.78 - 90, 2022. 10.33689/spormetre.1070416
ISNAD YILDIRIM, SİNAN vd. "SPORDA PSİKOLOJİK GEREKSİNİMLERİN ENGELLENMESİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI". (2022), 78-90. https://doi.org/10.33689/spormetre.1070416
APA YILDIRIM S, Turkeri-Bozkurt H, bilgin e, YÜKSEL Y, Akyar Ö (2022). SPORDA PSİKOLOJİK GEREKSİNİMLERİN ENGELLENMESİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI. SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ, 20(2), 78 - 90. 10.33689/spormetre.1070416
Chicago YILDIRIM SİNAN,Turkeri-Bozkurt Hande,bilgin emre,YÜKSEL YILMAZ,Akyar Özgür Yaşar SPORDA PSİKOLOJİK GEREKSİNİMLERİN ENGELLENMESİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI. SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ 20, no.2 (2022): 78 - 90. 10.33689/spormetre.1070416
MLA YILDIRIM SİNAN,Turkeri-Bozkurt Hande,bilgin emre,YÜKSEL YILMAZ,Akyar Özgür Yaşar SPORDA PSİKOLOJİK GEREKSİNİMLERİN ENGELLENMESİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI. SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ, vol.20, no.2, 2022, ss.78 - 90. 10.33689/spormetre.1070416
AMA YILDIRIM S,Turkeri-Bozkurt H,bilgin e,YÜKSEL Y,Akyar Ö SPORDA PSİKOLOJİK GEREKSİNİMLERİN ENGELLENMESİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI. SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ. 2022; 20(2): 78 - 90. 10.33689/spormetre.1070416
Vancouver YILDIRIM S,Turkeri-Bozkurt H,bilgin e,YÜKSEL Y,Akyar Ö SPORDA PSİKOLOJİK GEREKSİNİMLERİN ENGELLENMESİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI. SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ. 2022; 20(2): 78 - 90. 10.33689/spormetre.1070416
IEEE YILDIRIM S,Turkeri-Bozkurt H,bilgin e,YÜKSEL Y,Akyar Ö "SPORDA PSİKOLOJİK GEREKSİNİMLERİN ENGELLENMESİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI." SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ, 20, ss.78 - 90, 2022. 10.33689/spormetre.1070416
ISNAD YILDIRIM, SİNAN vd. "SPORDA PSİKOLOJİK GEREKSİNİMLERİN ENGELLENMESİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI". SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ 20/2 (2022), 78-90. https://doi.org/10.33689/spormetre.1070416
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 5:18

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları