Tip 2 Diabetes Mellituslu Geriatrik Bireylerin Hastalık Algısı ve Sosyal İlişkilerinin Belirlenmesi
Yıl: 2022 Cilt: 7 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 574 - 585 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.26453/otjhs.1087547 İndeks Tarihi: 05-01-2023
Tip 2 Diabetes Mellituslu Geriatrik Bireylerin Hastalık Algısı ve Sosyal İlişkilerinin Belirlenmesi
Öz: Amaç: Araştırma, Tip 2 Diabetes Mellituslu (DM) geriatrik bireylerin hastalık algısı ve sosyal ağ ilişkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır.Materyal ve Metot: Tanımlayıcı türdeki bu araştırma, dahil edilme kriterlerine uyan, 107 Tip 2 DM’li geriatrik bireyle, Mart-Aralık 2021 tarihlerinde yürütülmüştür. Araştırmada veriler, Suluova Devlet Hastanesi’nde Hasta Tanıtım Formu, Hastalık Algısı Ölçeği ve Lubben Sosyal Ağ Ölçeği-6 kullanılarak toplanmıştır. Veriler, IBM SPSS 25,0 programında tanımlayıcı istatistiksel metotlar kullanılarak analiz edilmiştir.Bulgular: Tip 2 DM’li geriatrik bireylerin yaş ortalamalarının 73,09±6,89, hastalık süre ortalamalarının 15,07±8,56 yıl olduğu, %62,6’sında diyabet komplikasyonu geliştiği belirlenmiştir. Tip 2 DM’li bireylerin cinsiyet, medeni durum, yaş, öğrenim durumu, ailede diyabet öyküsü varlığı, komplikasyon gelişme durumu, kullanılan tedavi ve ilaçların düzenli kullanımı gibi faktörleri hastalık algısında anlamlı fark oluşturmuştur (P<0,05). Sosyal ağ ilişkilerinde ise, anlamlı farklılık medeni durum, yaş ve öğrenim durumundadır (P<0,05).Sonuç: Çalışma sonucunda Tip 2 DM’li geriatrik bireylerin demografik özelliklerinin sosyal ağ ilişkilerini, demografik ve hastalıkla ilgili özelliklerininse hastalık algısını etkilediği belirlenmiştir.
Anahtar Kelime: Determination of Illness Perception and Social Relationships of Geriatric Individuals with Type 2 Diabetes Mellitus
Öz: Objective: This study was conducted to determine perception of illness and social network relationships of geriatric individuals with type-2 Diabetes Mellitus (DM).Materials and Methods: This descriptive study was conducted in March-December 2021 with 107 geriatric individuals with Type-2 DM who met the inclusion criteria. In the study, data were collected at Suluova State Hospital/A district state hospital in Amasya province using the Patient Identification Form, Illness Perception Scale and Lubben Social Network Scale-6. The data were analyzed using descriptive statistical methods in IBM SPSS 25.0 program.Results: The mean age of geriatric individuals with Type-2 DM was 73.09±6.89 years, the mean disease duration was 15.07±8.56 years, 62.6% had diabetes complications. Factors such as gender, marital status, age, education status, family history of diabetes, complication development status, the treatment used and regular use of drugs created a significant difference in the perception of the disease (P<0.05). In social network relations, the significant difference is in marital status, age and education status (P<0.05).Conclusion: As a result of the study, it was determined that the demographic characteristics of geriatric individuals with Type-2 DM affect their social network relations, and their demographic and disease-related characteristics affect the perception of the disease.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. International Diabetes Federation. IDF Diabetes Atlas, 10th Edition2021.https://diabetesatlas.org/. Erişim tarihi 31 Aralık 2021.
- 2. Sinclair A, Saeedi P, Kaundal A, Karuranga S, Malanda B, Williams R. Diabetes and global age- ing among 65-99-year-old adults: Findings from the international diabetes federation diabetes at- las, 9th edition. Diabetes Research Clinical Prac- tice. 2020;162:108078. doi:10.1016/2020/108078
- 3. Sinclair A, Dunning T, Rodriguez-Mañas L. Dia- betes in older people: New insights andremaining challenges. The Lancet Diabetes & Endocrino- logy. 2015;3(4):275-85. doi:10.1016/S2213-8587 (14)70176-7
- 4. Biçer S. Yaşlı bireylerde görülen sağlık sorunları ve hemşirelik yaklaşımları. Ovayolu, N. Ovayolu, Ö. Ed. Temel İç Hastalıkları Hemşireliği ve Fark- lı Boyutlarıyla Kronik Hastalıklar. Genişletilmiş 2. Baskı. Çukurova Nobel Tıp Kitabevi, Adana; 2017:357-358,424.
- 5. Özkan Y, Çolak R, Koca SS, Dağ S, Kan EK, Sırma N. Diyabet ve hiperlipidemi: Tedavide ne kadar başarılıyız. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilim- leri Dergisi. 2008;22:97-99.
- 6. Boyacı E. Diyabet hastalarında hastalık algısı ve sosyodemografik faktörlerin tedaviye uyum üzeri- ne etkisi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Tıpta Uzmanlık Tezi. Ankara, Türkiye. 2021.
- 7. Weinman J, Petrie KJ, Moss-Morris R, Horne R. The illness perception questionnaire: A new met- hod for assessing the cognitive representtation of illness. Psychology & Health, 1996;11:431-445. doi:10.1080/08870449608400270
- 8. Schram MT, Assendelft WJ, Van Tilburg TG, Dukers-Muijrers NH. Social networks and type 2 diabetes: A narrative review. Diabetologia. 2021;64(9):1905-1916. doi:10.1007/s00125-021- 05496-2
- 9. Ramkisson S, Pillay B J, Sibanda W. Social sup- port and coping in adults with type 2 diabetes. African Journal of Primary Health Care and Fa- mily Medicine. 2017;9(1):1-8. doi:10.4102/ phcfm.v9i1.1405
- 10. Lukaschek K, Baumert J, Kruse J, Meisinger C, Ladwig KH. Sex differences in the association of social network satisfaction and the risk for type 2 diabetes. BMC Public Health. 2017;17(1):1-8. doi:10.1186/s12889-017-4323-7
- 11. Lubben JE. Assessing social networks among elderly populations. Family & Community He- alth. 1988;11(3):42-52. doi:10.1097/00003727- 198811000-00008
- 12. Daştan B. Yaşlı diyabet hastalarının sorunlu alan- ları ve aile destek düzeyleri. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İç Hasta- lıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Trabzon, Türkiye. 2017.
- 13. Yuvakgil Z. Yaşlılarda algılanan sosyal destek düzeyleri, sosyal ağ büyüklükleri ile sağlıklı ya- şam biçimi davranışları arasındaki ilişki ve etkile- yen faktörlerin belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yaşlı Sağ- lığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Aydın, Türkiye. 2017.
- 14. Kocaman N, Özkan M, Armay Z, Özkan S. Has- talık algısı ölçeğinin Türkçe uyarlamasının geçer- lilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2007;8:271-280.
- 15. Demir ED, Hazer O. Lubben Sosyal Ağ Ölçeği-6 (Lsaö-6)’nin Türk kültürüne uyarlanması: Geçer- lilik ve güvenilirlik çalışması. Social Mentality and Researcher Thinkers Journal. 2020;6(30):399 -410. doi:10.31576/smryj.453
- 16. Hayran M, Hayran M. Sağlık Araştırmaları İçin Temel İstatistik. Birinci Basım. Ankara, Omega Araştırma; 2011.
- 17. Yıldız KE. Tip II diyabetes mellitusu olan birey- lerin hastalık algıları ile öğrenilmiş güçlülükleri arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Sağlık Bi- limleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Yük- sek Lisans Tezi. Mersin, Türkiye. 2018.
- 18. Gündüz F, Yılmaz Karabulutlu E. Tip II diyabe- tes mellituslu hastalarda hastalık algısı, psikosos- yal uyum ve glisemik kontrolün değerlendirilme- si. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergi- si. 2016;19(2):106-115. doi:10.17049/ ahsbd.51708
- 19. Günler Eryiğit O. Kronik hastalıkların yol açtığı bazı toplumsal problemler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2019; 42: 392- 400.
- 20. Ekenler Ş, Arslan S. Kronik obstrüktif akciğer hastalarında hastalık algısı ve ilişkili faktörler.Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;22(3):151-160.
- 21.Tang J, Gao L. Illness perceptions among patients with type 2 diabetes mellitus: A cross-sectional study. Int J Nurs Pract. 2020;26(5): e12801. doi:10.1111/ijn.12801
- 22.Asante S, Karikari G. Social relationships and the health of older adults: an examination of social connectedness and perceived social support. Jour- nal of Ageing and Longevity. 2022;2(1):49-62. doi:10.3390/jal2010005
| APA | ÖZGÜR H, DOĞAN N (2022). Tip 2 Diabetes Mellituslu Geriatrik Bireylerin Hastalık Algısı ve Sosyal İlişkilerinin Belirlenmesi. , 574 - 585. 10.26453/otjhs.1087547 |
| Chicago | ÖZGÜR HATİCE,DOĞAN NURHAN Tip 2 Diabetes Mellituslu Geriatrik Bireylerin Hastalık Algısı ve Sosyal İlişkilerinin Belirlenmesi. (2022): 574 - 585. 10.26453/otjhs.1087547 |
| MLA | ÖZGÜR HATİCE,DOĞAN NURHAN Tip 2 Diabetes Mellituslu Geriatrik Bireylerin Hastalık Algısı ve Sosyal İlişkilerinin Belirlenmesi. , 2022, ss.574 - 585. 10.26453/otjhs.1087547 |
| AMA | ÖZGÜR H,DOĞAN N Tip 2 Diabetes Mellituslu Geriatrik Bireylerin Hastalık Algısı ve Sosyal İlişkilerinin Belirlenmesi. . 2022; 574 - 585. 10.26453/otjhs.1087547 |
| Vancouver | ÖZGÜR H,DOĞAN N Tip 2 Diabetes Mellituslu Geriatrik Bireylerin Hastalık Algısı ve Sosyal İlişkilerinin Belirlenmesi. . 2022; 574 - 585. 10.26453/otjhs.1087547 |
| IEEE | ÖZGÜR H,DOĞAN N "Tip 2 Diabetes Mellituslu Geriatrik Bireylerin Hastalık Algısı ve Sosyal İlişkilerinin Belirlenmesi." , ss.574 - 585, 2022. 10.26453/otjhs.1087547 |
| ISNAD | ÖZGÜR, HATİCE - DOĞAN, NURHAN. "Tip 2 Diabetes Mellituslu Geriatrik Bireylerin Hastalık Algısı ve Sosyal İlişkilerinin Belirlenmesi". (2022), 574-585. https://doi.org/10.26453/otjhs.1087547 |
| APA | ÖZGÜR H, DOĞAN N (2022). Tip 2 Diabetes Mellituslu Geriatrik Bireylerin Hastalık Algısı ve Sosyal İlişkilerinin Belirlenmesi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(4), 574 - 585. 10.26453/otjhs.1087547 |
| Chicago | ÖZGÜR HATİCE,DOĞAN NURHAN Tip 2 Diabetes Mellituslu Geriatrik Bireylerin Hastalık Algısı ve Sosyal İlişkilerinin Belirlenmesi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi 7, no.4 (2022): 574 - 585. 10.26453/otjhs.1087547 |
| MLA | ÖZGÜR HATİCE,DOĞAN NURHAN Tip 2 Diabetes Mellituslu Geriatrik Bireylerin Hastalık Algısı ve Sosyal İlişkilerinin Belirlenmesi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.7, no.4, 2022, ss.574 - 585. 10.26453/otjhs.1087547 |
| AMA | ÖZGÜR H,DOĞAN N Tip 2 Diabetes Mellituslu Geriatrik Bireylerin Hastalık Algısı ve Sosyal İlişkilerinin Belirlenmesi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022; 7(4): 574 - 585. 10.26453/otjhs.1087547 |
| Vancouver | ÖZGÜR H,DOĞAN N Tip 2 Diabetes Mellituslu Geriatrik Bireylerin Hastalık Algısı ve Sosyal İlişkilerinin Belirlenmesi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022; 7(4): 574 - 585. 10.26453/otjhs.1087547 |
| IEEE | ÖZGÜR H,DOĞAN N "Tip 2 Diabetes Mellituslu Geriatrik Bireylerin Hastalık Algısı ve Sosyal İlişkilerinin Belirlenmesi." Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 7, ss.574 - 585, 2022. 10.26453/otjhs.1087547 |
| ISNAD | ÖZGÜR, HATİCE - DOĞAN, NURHAN. "Tip 2 Diabetes Mellituslu Geriatrik Bireylerin Hastalık Algısı ve Sosyal İlişkilerinin Belirlenmesi". Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi 7/4 (2022), 574-585. https://doi.org/10.26453/otjhs.1087547 |
