Satir Modelini Temel Alan “Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği” Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

VURAL BATIK, MERYEM; Kalkan, Melek; Peker, Tuğçe

doi:10.53444/deubefd.1116787

Satir Modelini Temel Alan “Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği” Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Tuğçe Peker, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Psikolojik Danışmanık ve Rehberlik Bölümü, Samsun, Türkiye)

Melek KALKAN, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Psikolojik Danışmanık ve Rehberlik Bölümü, Samsun, Türkiye)

Meryem VURAL BATIK (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Türkiye)

Buca Eğitim Fakültesi Dergisi

10 1

Yıl: 2022 Cilt: Sayı: 54 Sayfa Aralığı: 1081 - 1094 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.53444/deubefd.1116787 İndeks Tarihi: 09-01-2023

Satir Modelini Temel Alan “Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği” Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz:

Bu çalışmanın amacı Leung, Lau ve Chung (2019) tarafından geliştirilen Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği (AÖDÖ)’nin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesidir. Orijinal formunda 17 maddeden oluşan ölçeğin faktör yapısını belirlemek amacıyla AFA yapılmıştır. Ölçekteki her bir maddenin sadece tek faktörde yüksek değer verip vermediği incelenmiş, alt boyutlardaki faktör yük değerleri farkı .10’dan az faktör yük değerlerinin yüksek olduğu ve tek faktörde yüksek değerlere sahip olduğu görülmüştür. Buna göre AÖDÖ’nün orijinal formuna benzer olarak dört faktörlü bir yapıya sahip olduğu ve bu dört faktörün toplam varyansın %56.83’ünü açıkladığı belirlenmiştir. Maddelerin faktör yükleri .35 ile .89 arasındadır. DFA sonucunda ise uyum iyiliği değerlerinin kabul edilebilir düzeyde olduğu görülmüştür. Ölçeğin tamamından elde edilen toplam puanın kullanılabilmesi için ikinci düzey DFA yapılmıştır. İkinci düzey DFA sonuçlarına göre ise modelin uyum iyiliği sonuçları ölçekten toplam puan hesaplanabileceğini doğrulamıştır. Madde-toplam test korelasyonları -.306 ile .481 arasındadır. Ölçeğin Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı .76’dır. Sonuçlara göre Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği'nin güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı olduğu söylenebilir. Ölçekten alınan en düşük puan 15, en yüksek puan 90'dır. Ölçekten alınan toplam puanın yüksek olması, algılanan öz dönüşümün yüksek olduğuna işaret etmektedir.

Anahtar Kelime: Öz dönüşüm Satir model danışmanlık aile terapisi

The Validity and Reliability Study of the Turkish Form of the "Perceived Self-Transformation Scale" Based on the Satir Model

Öz:

The aim of this study is to examine the validity and reliability of the Turkish version of the Perceived Self-Transformation Scale developed by Leung, Lau ve Chung (2019). EFA was conducted to determine the factor structure of the scale, which consists of 17 items in the original form. Two items whose factor loading values differed less than .10 in sub-dimensions were excluded. EFA was repeated with the remaining 15 items; it was seen that factor loading values of all items in the scale were high, and they had high values in a single factor. According to this, it was determined that WTSMQ has a four-factor structure similar to its original form and these four factors explain 56.83% of the total variance. The factor loads of the items are between .35 and .89. CFA was used to test the model created. As a result of CFA, it was revealed that the fit index values of this four-factor model were within acceptable fit limits. In order to use the total score obtained from the whole scale, second level CFA was performed. Item-total test correlations are between -.306 and .481, and the Cronbach Alpha internal consistency coefficient of the scale is .76. According to these results, it can be said that the reliability of the Perceived Self- Transformation Scale is at a sufficient level. The lowest score obtained from the full scale is 15, and the highest is 90. A high total score from the scale indicates a high perceived self-transformation.

Anahtar Kelime: Self-transformation Satir model counselling family therapy.

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Banmen, J. (2002). Introduction: Virginia Satir Today. Contemporary Family Therapy, 24(1), 3–5.
Banmen, J. (2009). Satir Model Deveopmental Phases. The Satir Journal, 3(1), 13-25.
Breen, G. V. (1996). The Family System Grief Process as a Communicated Process: Understanding Grief Through Virginia Satir's Growth Model. Theses and Dissertations (Comprehensive). 814. https://scholars.wlu.ca/etd/814.
Brubacher, L. (2006). Integrating emotion-focused therapy with the Satir model. Journal of Marital and Family Therapy, 32(2), 141– 153.
Bryman, A., & Cramer, D. (2011). Quantitative data analysis with IBM SPSS 17, 18 and 19. Hove: Routledge.
Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (27. baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (13. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LİSREL uygulamaları (5. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Der Pan, P. J. (2000). The effectiveness of structured and semistructured Satir model groups on family relationships with college students in Taiwan. Journal for specialists in group work, 25(3), 305-318.
Gladding, S. T. (2011). Aile terapisi (5. baskı). (Çev. Ed. Keklik, İ. ve Yıldırım, İ.). Ankara: Türk Psikolokik Danışma ve Rehberlik Derneği Yayınları.
Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. R. (2008). Structural equation modeling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6 (1), 53-60.
Kılınçer, H. (2021). Maneviyat Yönelimli Aile Danışmanlığı: Yaşantısal Aile Danışmanlığı Çerçevesinde Bir Model Önerisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling (2nd Ed.). New York: Guilford.
Lau, W. K. W., Leung, P. P. Y., & Chung, C. L. P. (2019). Effects of the Satir model on mental health: a randomized controlled trial. Research on Social Work Practice, 29(7), 775-785.
Lee, B. K. (2001). The Religious Significance of the Satir Model: Philosophical, Ritual and Empirical Perspectives. (Doctoral Thesis). Canada: University of Ottowa.
Lee, B. K. (2002). Development of a Congruence Scale based on the Satir Model. Contemporary Family Therapy, 24(1), 217-239.
Leung, P. P. Y., Lau, W. K. W., & Chung, C. L. P. (2019). Development and validation of perceived self-transformation scale for the Satir model. Contemporary Family Therapy, 41(1), 56-67.
Lum, W. (2000). The lived experience of the personal iceberg metaphor of therapists in Satir’s systemic brief therapy training. (Unpublished master’s thesis). University of British Columbia, Vancouver, British Columbia, Canada.
Nichols, M. P., & Schwartz, R. C. (1998). Family therapy: Concepts and methods (4th edn.). Boston: Allyn and Bacon.
Satir, V. (2018). İnsan yaratmak. Çev. Selim Yeniçeri (3. baskı). İstanbul: Beyaz Yayınları
Satir, V., & Baldwin, M. (1983). Satir step by step: A guide to creating change in families. Palo Alto: Science and Behavior Books.
Satir, V., & Banmen, J. (1982). Avanta’s process community II, Virginia Satir’s summer institute. North Delta, British Columbia, Canada: Delta Psychological Associates, Inc.
Satir, V., Banmen, J. Gerber, J., & Gamori, M (1991). The Satir model: Family therapy and beyond. Palo Alto, CA: Science and Behavior Books.
Sayles, C. (2002). Transformational change—based on the model of Virginia Satir. Contemporary Family Therapy, 24(1), 93–109.
Şenol-Durak, E., & Fışıloğlu, H. (2007). Film analizi yöntemi ile Virginia Satir aile terapisi yaklaşımına bir bakış. Türk Psikoloji Yazıları, 10(20), 43-62.
Smith, S. (2002). Transformations in therapeutic practice. Contemporary Family Therapy, 24(1), 111-128.
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2020). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı (6. baskı). (Çev. Ed. Baloğlu, M.) Ankara: Nobel Yayıncılık.
Tam, E. P. (2006). Satir model of family therapy and spiritual direction. Pastoral Psychology, 54(3), 275-287.
Wretman, C. J. (2016). Saving Satir: Contemporary perspectives on the Change Process Model. Social Work, 61(1), 61–68.

APA	Peker T, Kalkan M, VURAL BATIK M (2022). Satir Modelini Temel Alan “Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği” Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 1081 - 1094. 10.53444/deubefd.1116787
Chicago	Peker Tuğçe,Kalkan Melek,VURAL BATIK MERYEM Satir Modelini Temel Alan “Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği” Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. (2022): 1081 - 1094. 10.53444/deubefd.1116787
MLA	Peker Tuğçe,Kalkan Melek,VURAL BATIK MERYEM Satir Modelini Temel Alan “Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği” Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 2022, ss.1081 - 1094. 10.53444/deubefd.1116787
AMA	Peker T,Kalkan M,VURAL BATIK M Satir Modelini Temel Alan “Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği” Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2022; 1081 - 1094. 10.53444/deubefd.1116787
Vancouver	Peker T,Kalkan M,VURAL BATIK M Satir Modelini Temel Alan “Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği” Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2022; 1081 - 1094. 10.53444/deubefd.1116787
IEEE	Peker T,Kalkan M,VURAL BATIK M "Satir Modelini Temel Alan “Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği” Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." , ss.1081 - 1094, 2022. 10.53444/deubefd.1116787
ISNAD	Peker, Tuğçe vd. "Satir Modelini Temel Alan “Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği” Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". (2022), 1081-1094. https://doi.org/10.53444/deubefd.1116787

APA	Peker T, Kalkan M, VURAL BATIK M (2022). Satir Modelini Temel Alan “Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği” Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (54), 1081 - 1094. 10.53444/deubefd.1116787
Chicago	Peker Tuğçe,Kalkan Melek,VURAL BATIK MERYEM Satir Modelini Temel Alan “Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği” Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi , no.54 (2022): 1081 - 1094. 10.53444/deubefd.1116787
MLA	Peker Tuğçe,Kalkan Melek,VURAL BATIK MERYEM Satir Modelini Temel Alan “Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği” Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, vol., no.54, 2022, ss.1081 - 1094. 10.53444/deubefd.1116787
AMA	Peker T,Kalkan M,VURAL BATIK M Satir Modelini Temel Alan “Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği” Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 2022; (54): 1081 - 1094. 10.53444/deubefd.1116787
Vancouver	Peker T,Kalkan M,VURAL BATIK M Satir Modelini Temel Alan “Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği” Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 2022; (54): 1081 - 1094. 10.53444/deubefd.1116787
IEEE	Peker T,Kalkan M,VURAL BATIK M "Satir Modelini Temel Alan “Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği” Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, , ss.1081 - 1094, 2022. 10.53444/deubefd.1116787
ISNAD	Peker, Tuğçe vd. "Satir Modelini Temel Alan “Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği” Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". Buca Eğitim Fakültesi Dergisi 54 (2022), 1081-1094. https://doi.org/10.53444/deubefd.1116787