Okuma-yazma kurslarında okuma-yazma öğreniliyor mu?

Ahmet YILDIZ (Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Yaşam Boyu Öğrenme ve Yetişkin Eğitimi Bölümü, Ankara, Türkiye)
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri
2 0
Yıl: 2011 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 403 - 421 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Okuma-yazma kurslarında okuma-yazma öğreniliyor mu?

Öz:
Bu araştırmada birinci kademe okuma-yazma programlarına katılan yetişkinlerin kurs sonunda okuma-yazma beceri düzeyinin belirlenmesi ve belirlenen beceri düzeyinin yetişkinlerin sosyo-demografik özellikleriyle ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırma, karma araştırma desenlerini kullanan betimsel bir tarama araştırmasıdır. Araştırma dört kentte (Şanlıurfa, Ankara, İstanbul, Diyarbakır) gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulgularına göre, kurslara katılanların yaklaşık % 85'i istenen okuma düzeyine ulaşamamıştır. Ayrıca ortalama olarak yetişkin kursiyerlerin iki dakikada 90-100 sözcük okuması gerekirken, kursiyerlerin yalnızca % 13.4'ünün bu hedefe ulaştığı görülmüştür. Yeterli düzeyde yazabilenlerin oranı ise yalnızca % 26.4'dür. Genel olarak daha genç olan yetişkinlerin okuma-yazma beceri düzeyleri daha yüksektir. Gelir getirici bir işte çalışanların okuma-yazma becerisi konusunda başarıları daha yüksektir. İlköğretime devam etmiş olan yetişkinler, diğerlerine göre daha başarılıdır. Başarılı olan yetişkinlerin bir diğer ayırt edici özelliği kentsel yaşamla daha fazla bağ kurmuş olmalarıdır. Bu yetişkinlerin çevrelerinde daha fazla sayıda okuryazar yetişkinlerin olması ve yazılı iletişimin daha fazla kullanılması onların okuryazarlık düzeylerinin gelişmesinde etkili olabilmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Could one become literate in literacy courses?

Öz:
The purpose of this study is to determine the literacy skill level of the adults who participated in the basic level literacy programs when they complete the program and to investigate the relation of the determined level of literacy skill with socio-economic features of adults. Research is a descriptive study using mixed-method design. Study is conducted in four different cities (i.e., Þanlýurfa, Ankara, Istanbul, Diyarbakýr). As a result of the study, 85% of course participants cannot reach desired reading level. Moreover, while it is expected that course participants read 90-100 words in two minutes, it is seen that only 13.4% of them reached this level. The rate of writing sufficiency is only 26.4%. As a whole, the literacy skill level of younger adults is higher. The achievement of participants who are working in an income generating job about reading and writing skills is higher than the ot- hers. Adults who have attended primary education were also more successful than the others. Another differential feature of successful adults is that they are more linked with the urban life. Having more literate adult around them and the usage of written communication could be effective for the development of their literacy levels.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Auerbach, E. R. (1989). Towards a social-contextual approach to family literacy. Harward Educational Review, 59 (2), 165- 181.
  • Barton, D. (1994). Literacy. London: Blackwell.
  • Baynham, M. (1995). Literacy practices. London: Longman.
  • Bülbül, S., Kavak, Y. ve Gülbay, Ö. (1999). Yetişkinlere yöne- lik okuma-yazma kurslarının değerlendirilmesi araştırması. Ankara: MEB/UNİCEF Türkiye Temsilciliği.
  • Chan, L. D. (1988). Sex and grade differences and learnin- grate in an intensive summer reading clinic. Psychology in the Scholls, 25, 84-91.
  • Dökmen, Ü. (1994). Okuma becerisi, ilgisi ve alışkanlığı üzerine psiko-sosyal bir araştırma. İstanbul: MEB Yayınları.
  • Freire, P. (1995). Ezilenlerin pedagojisi (çev. D. Hattatoğlu ve E. Özbek). İstanbul: Ayrıntı.
  • Freire, P. ve Macedo, D. (1998). Okuryazarlık: Sözcükleri ve dünyayı okuma (çev. S. Ayhan). Ankara: İmge.
  • Giroux, H. A., & McLaren, P. (1992). Writing from margins: Geographies of identity, pedagogy, and power. Journal of Education, 174 (1), 7-30.
  • Güneş, F. (1990). Okumaz-yazmaz yetişkinler araştırması. Yayımlanmamış araştırma raporu. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi.
  • Güneş, F. (1997). Okuma-yazma öğretimi ve beyin teknolojisi. Ankara: Ocak Yayınları.
  • Günlü, S. (2004). Dönemsel değişimler ışığında Türkiye’de oku- ma yazma kampanyalarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Heath, S. B. (1983). Ways with words. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
  • Kandiyoti, D. (1997). Cariyeler, bacılar, yurttaşlar: Kimlikler ve toplumsal dönüşümler (çev. A. Bora, F. Sayılan, Ş. Tekeli, H. Tapınç ve F. Özbay) İstanbul: Metis.
  • Lind, A., & Johnston, A. (1996). Adult literacy in the third world. In A. C. Tuijnman (Ed.), International encyclopedia of adult education and training (pp. 221-228). Oxford: Pergamon.
  • Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2006). Sayısal veriler. Ankara: Yazar.
  • Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2010). Halk Eğitim Merkezleri istatistikleri tablosu. http://cygm.meb.gov.tr/birimler/istatistik/ hem/HalkegitimMerkezleriGenelToplamTablosu.pdf adresin- den 10 Şubat 2010 tarihinde edinilmiştir.
  • Milli Eğitim Bakanlığı Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü. (2007). Yetişkinler okuma yazma öğretimi ve temel eğitim programı. Ankara: MEB.
  • Nell, V. (1988). The psychology of reading for pleasure: Needs and gratifications. Reading Research Quarterly, 23 (1), 6-50.
  • Nohl, A. M. ve Sayılan, F. (2004). Türkiye’de yetişkinler için okuma yazma eğitimi. Temel eğitime destek projesi teknik rap- oru (Milli Eğitim Bakanlığı/Avrupa Komisyonu). http://www. meb.gov.tr/duyurular/duyurular/proj/tedpbilgilendirme.pdf adresinden 10 Ocak 2010 tarihinde edinilmiştir.
  • Papen, U. (2005). Adult literacy as a social practice. London: Routludge.
  • Sanders, B. (1999). Öküzün A’sı. İstanbul: Ayrıntı.
  • Sayılan, F., & Yıldız, A. (2009). Historical and political context of adult literacy in Turkey. The International Journal of Lifelong Education, 28 (6), 735-749.
  • Sayılan, F., Balta, E. ve Şahin Ö. (2002). Ankara’nın gecekondu mahallelerinde yaşayan okumaz yazmaz ve işsiz kadınların tes- piti araştırması. Ankara: UNDP-KSSGM-KASAUM.
  • Scribner, S., & Cole, M. (1988). Unpackaging literacy. In E. R Kintgen, B. M. Kroll & M. Rose (Eds.), Perspectives on literacy (pp. 57-70). Carbondale and Edwardsville: Southern Illinois University Press.
  • Shore, S. (2003). ‘What’s whiteness got todo with it? Literacies, 2, 19-25.
  • Street, B. V. (1984). Literacy in theory and practice. New York, Port Chester, Melbourne, Sydney: Cambridge University Press.
  • Street, B. V. (1995). Social literacies: Critical approaches to literacy in development, etnograph, and education. New York: Longman.
  • Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK]. (2006). Nüfus ve kalkınma göstergeleri. http://nkg.tuik.gov.tr/goster.asp?aile=1adresinden 10 Şubat 2010 tarihinde edinilmiştir.
  • Yıldız, A. (2006). Türkiye’de yetişkin okuryazarlığı: Yetişkin okuma-yazma eğitimine eleştirel bir yaklaşım. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
APA YILDIZ A (2011). Okuma-yazma kurslarında okuma-yazma öğreniliyor mu?. , 403 - 421.
Chicago YILDIZ Ahmet Okuma-yazma kurslarında okuma-yazma öğreniliyor mu?. (2011): 403 - 421.
MLA YILDIZ Ahmet Okuma-yazma kurslarında okuma-yazma öğreniliyor mu?. , 2011, ss.403 - 421.
AMA YILDIZ A Okuma-yazma kurslarında okuma-yazma öğreniliyor mu?. . 2011; 403 - 421.
Vancouver YILDIZ A Okuma-yazma kurslarında okuma-yazma öğreniliyor mu?. . 2011; 403 - 421.
IEEE YILDIZ A "Okuma-yazma kurslarında okuma-yazma öğreniliyor mu?." , ss.403 - 421, 2011.
ISNAD YILDIZ, Ahmet. "Okuma-yazma kurslarında okuma-yazma öğreniliyor mu?". (2011), 403-421.
APA YILDIZ A (2011). Okuma-yazma kurslarında okuma-yazma öğreniliyor mu?. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 403 - 421.
Chicago YILDIZ Ahmet Okuma-yazma kurslarında okuma-yazma öğreniliyor mu?. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 11, no.1 (2011): 403 - 421.
MLA YILDIZ Ahmet Okuma-yazma kurslarında okuma-yazma öğreniliyor mu?. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.11, no.1, 2011, ss.403 - 421.
AMA YILDIZ A Okuma-yazma kurslarında okuma-yazma öğreniliyor mu?. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2011; 11(1): 403 - 421.
Vancouver YILDIZ A Okuma-yazma kurslarında okuma-yazma öğreniliyor mu?. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2011; 11(1): 403 - 421.
IEEE YILDIZ A "Okuma-yazma kurslarında okuma-yazma öğreniliyor mu?." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11, ss.403 - 421, 2011.
ISNAD YILDIZ, Ahmet. "Okuma-yazma kurslarında okuma-yazma öğreniliyor mu?". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 11/1 (2011), 403-421.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 16:22

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları