Hastanelerde Yangınla Mücadelede Acil Durum  Yönetimine İlişkin Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi

undefined, ibrahim; tosun, samet

doi:10.35193/bseufbd.1066547

Hastanelerde Yangınla Mücadelede Acil Durum Yönetimine İlişkin Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi

Samet TOSUN, (Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İş Sağlığı ve Güvenliği Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

İbrahim YILMAZ (Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, Ankara, Türkiye)

Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi

9 1

Yıl: 2022 Cilt: 9 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 761 - 770 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.35193/bseufbd.1066547 İndeks Tarihi: 11-01-2023

Hastanelerde Yangınla Mücadelede Acil Durum Yönetimine İlişkin Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi

Öz:

Günümüzde sağlıkta uygulanan politikalar ve insani gerekler sonucu olarak normal hastanelerin yanı sıra birçok entegre sağlık kampüsleri ve şehir hastaneleri inşa edilmeye başlanmıştır. Gerek nicelik, gerekse nitelik bakımından büyüyüp gelişen bu sağlık kompleksleri beraberinde yangın riskini ve çıkabilecek yangınla mücadelede acil durum yönetimi üzerine mevcut düzenleme ve planlamaların yeterli olup olmadığı sorusunu da gündeme getirmiştir. Sağlık tesisleri ve hastanelerin tasarımları, bünyesinde yer alan hassas ve karışık üniteler ve hareket kabiliyeti kısıtlı olan kullanıcıların profili sebebiyle, mümkün oldukça en güvenli ve en verimli biçimde yapılmalıdır. Yapılan araştırmada hastanelerde yangın özelinde kapsamlı bir acil durum yönetimi çalışmasına rastlanmamıştır. Literatürdeki bu boşluğu doldurmak amacıyla hastanelerin ve sağlık kurumlarının yangınla mücadelede acil durum yönetimine ilişkin kritik başarı faktörlerinin literatür araştırması yapılarak tespit edilmesi ve AHP yöntemiyle ağırlıklandırılması amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda hastaneler için ayrı, özel bir yönetmelik gerektiği farkındalığının sağlanması, hastanelerde yangından korunmak için yapılacak bütçe çalışmalarında kritik başarı faktörlerinin (KBF) ağırlıklarına göre planlama yapılması tavsiye edilmiştir. AHP yöntemi sonucunda elde edilen KBF ağırlıkları incelendiğinde en önemli iki faktörün yönetmeliklerdeki eksiklikler ve mimari tasarım olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelime:

Determination of Critical Success Factors for Emergency Management in Fire Fighting in Hospitals

Öz:

Today, as a result of the policies applied in health and humanitarian needs, many integrated health campuses and city hospitals have started to be built in addition to normal hospitals. These health complexes, which have grown and developed both in terms of quantity and quality, have also brought up the question of whether the current regulations and plans on emergency management in the fight against fire are sufficient. The designs of health facilities and hospitals should be done in the safest and most efficient way possible, due to the sensitive and complex units and the profile of users with limited mobility. In the study, no comprehensive emergency management study was found in hospitals specific to fire. In order to fill this gap in the literature, it is aimed to determine the critical success factors related to emergency management in firefighting of hospitals and health institutions by conducting literature research and to weight them with the AHP method. As a result of the study, it was recommended to raise awareness of the need for a separate and special regulation for hospitals, and to plan according to the weights of critical success factors (CSF) in budget studies to be carried out for fire protection in hospitals. When the CSF weights obtained as a result of the AHP method were examined, it was seen that the two most important factors were the deficiencies in the regulations and the architectural design.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

[1] Çavuş, E. (2019). Hastanelerde yangın güvenliği ve yangından korunma planlaması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Rumeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
[2] Bozkırlı, K. (2004). Afet ve felaketlerde hastane hizmetlerinin yönetimi: bir alan çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
[3] Akdağ, S. E. (2002). Mali yapı ve denetim boyutlarıyla afet yönetimi. Sayıştay Yayın İşleri Müdürlüğü, Ankara, 105.
[4] Kavari, S. H., & Mobaraki, H. (2012). Survey of disaster preparedness of hospitals at Shiraz University of Medical Science, Iran. HealthMed, 6(6), 1987-1993.
[5] Rodoplu, Ü., Ersoy, G. (2001). Hastane Afet Planı. İçinde: 4. Ulusal Sağlık ve Hastane Yönetimi Sempozyumu Bildiri Kitabı, 27-28 Eylül 2001, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, s.167-175.
[6] Mehta, S. (2006). Disaster and Mass Casualty Management in a Hospital: How Well Are We Prepared? J Postgrad Med 2006, 52:89-90.
[7] Jarrell, J. D., Mayfield, M., Rappaport, E. N., & Landsea, C. (2001). The deadliest, costliest, and most intense United States hurricanes from 1900 to 2000: (and other frequently requested hurricane facts.)
[8] Seyedin, H., Ryan, J., & Keshtgar, M. (2011) Disaster management planning for health organizations in a developing country. Journal of Urban Planning and Development, 137(1), 77-81.
[9] Aytekin, T. (2003). İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçinde Yer Alan Hastanelerde Afet Yönetimine İlişkin Mevcut Durum Değerlendirmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
[10] Burstein, J. L. (2006). The myths of disaster education. Annals of emergency medicine, 47(1), 50-52.
[11] Hsu, E. B., Jenckes, M. W., Catlett, C. L., Robinson, K. A., Feuerstein, C., Cosgrove, S. E., ... & Bass, E. B. (2004). Effectiveness of hospital staff mass-casualty incident training methods: a systematic literature review. Prehospital and disaster medicine, 19(3), 191-199
[12] Bistaraki, A., Waddington, K., & Galanis, P. (2011). The effectiveness of a disaster training programme for healthcare workers in Greece. International nursing review, 58(3), 341-346.
[13] Moghaddam J.A., Nazhad S.A. and Naeini S.M. (2005) Study of Hospital Emergency Incident Command System and How Execute. Journal of Military Medicine 7(2):167-175.
[14] Filizözü, B. (2010). Stratejik planlamada kritik başarı faktörleri: THY örneği. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
[15] Çakır, A., (2017). Hastanelerde yangın güvenliği. IV. Yapı Elektronik Sistemleri Sempozyumu Bildirileri, İzmir, 2017.
[16] Şimşek, Z., & Akıncıtürk, N. (2016) Sağlık yapılarının yangından korunma yönetmelik kükümlerinin eksik yönleri ve öneriler. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 21(2), 283-298.
[17] Yeşil, S. T. (2017). Sağlık afet ve acil durum planlarında genel yaklaşımlar ve ülkemizde kullanılan planlar. Turkish Journal of Public Health, 15(3), 233.
[18] Yıldız, Z., & Çelik, G. (2020). Son Yıllarda Meydana Gelen Hastane Yangınları ve Nedenleri Üzerine Bir Araştırma. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 6(1), 1-12.
[19] Şimşek, Z. (2013). Sağlık yapılarında yangın güvenliğinin ve duman kontrolünün sağlanmasına ilişkin modelleme yöntemi. Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
[20] İnce, A. (2016). Hastanelerde yangın güvenliği ve tahliye gerekleri üzerine bir irdeleme. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
[21] Özmen, P., Türk, Y. Z., & Çetin, M., (2013). Afetlerde Güvenli Hastaneler. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(4), 547-561.
[22] Balçık, P. Y., Demir, İ. B., & Duygu, Ü. R. E. K., (2016) Ankara’da Seçilen Bazı Hastanelerde Afet Yönetimine İlişkin Mevcut Durum Değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 17(1): 45-58.
[23] Balık, G. ve Beceren, K., (2016). Hastane Binalarının Tasarımında Yangın Güvenliği, TÜYAK.
[24] Demirel, F., Başdemir, H., & İşeri, İ. (2012). Yangın Güvenlik Önlemleri Bağlamında Bir Hastane Projesi ve Ulusal Yangın Mevzuatına Uygunluk Analizi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27(4).
[25] Badri, M. A. (2001). A combined AHP–GP model for quality control systems. International Journal of Production Economics, 72(1), 27-40.
[26] Saaty, T. L. (2008). Decision making with the analytic hierarchy process. International journal of services sciences, 1(1), 83-98.
[27] Saaty, T. L. (2010). Mathematical principles of decision making (Principia mathematica decernendi). RWS publications.
[28] İytemur, A. & Tekeli, Y.S. (2020). Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Hastane Afet ve Acil Durum Planları ile İlgili Görüşlerinin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 7 (2), 138-148.
[29] Sarık, M. E. & Cengiz, S. (2022). Hastane Afet ve Acil Durum Planı Eğitim, Hazırlık Düzeyi ve Çalışanların Bilgi Seviyelerinin Tespit Edilmesi: Antalya İli Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11 (1), 122-132.
[30] Şahin Durgut, M. & Vapur, H. (2022). Determination of Emergency Self-Efficacy of Employees in a Public University. OHS ACADEMY, 5 (1), 13-22.

APA	tosun s, i (2022). Hastanelerde Yangınla Mücadelede Acil Durum Yönetimine İlişkin Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi. , 761 - 770. 10.35193/bseufbd.1066547
Chicago	tosun samet, ibrahim Hastanelerde Yangınla Mücadelede Acil Durum Yönetimine İlişkin Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi. (2022): 761 - 770. 10.35193/bseufbd.1066547
MLA	tosun samet, ibrahim Hastanelerde Yangınla Mücadelede Acil Durum Yönetimine İlişkin Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi. , 2022, ss.761 - 770. 10.35193/bseufbd.1066547
AMA	tosun s, i Hastanelerde Yangınla Mücadelede Acil Durum Yönetimine İlişkin Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi. . 2022; 761 - 770. 10.35193/bseufbd.1066547
Vancouver	tosun s, i Hastanelerde Yangınla Mücadelede Acil Durum Yönetimine İlişkin Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi. . 2022; 761 - 770. 10.35193/bseufbd.1066547
IEEE	tosun s, i "Hastanelerde Yangınla Mücadelede Acil Durum Yönetimine İlişkin Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi." , ss.761 - 770, 2022. 10.35193/bseufbd.1066547
ISNAD	tosun, samet - , ibrahim. "Hastanelerde Yangınla Mücadelede Acil Durum Yönetimine İlişkin Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi". (2022), 761-770. https://doi.org/10.35193/bseufbd.1066547

APA	tosun s, i (2022). Hastanelerde Yangınla Mücadelede Acil Durum Yönetimine İlişkin Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 9(2), 761 - 770. 10.35193/bseufbd.1066547
Chicago	tosun samet, ibrahim Hastanelerde Yangınla Mücadelede Acil Durum Yönetimine İlişkin Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 9, no.2 (2022): 761 - 770. 10.35193/bseufbd.1066547
MLA	tosun samet, ibrahim Hastanelerde Yangınla Mücadelede Acil Durum Yönetimine İlişkin Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, vol.9, no.2, 2022, ss.761 - 770. 10.35193/bseufbd.1066547
AMA	tosun s, i Hastanelerde Yangınla Mücadelede Acil Durum Yönetimine İlişkin Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 2022; 9(2): 761 - 770. 10.35193/bseufbd.1066547
Vancouver	tosun s, i Hastanelerde Yangınla Mücadelede Acil Durum Yönetimine İlişkin Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 2022; 9(2): 761 - 770. 10.35193/bseufbd.1066547
IEEE	tosun s, i "Hastanelerde Yangınla Mücadelede Acil Durum Yönetimine İlişkin Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi." Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 9, ss.761 - 770, 2022. 10.35193/bseufbd.1066547
ISNAD	tosun, samet - , ibrahim. "Hastanelerde Yangınla Mücadelede Acil Durum Yönetimine İlişkin Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi". Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 9/2 (2022), 761-770. https://doi.org/10.35193/bseufbd.1066547