Karadeniz ekonomik işbirliği bölgesinde ticaret akımlarının belirleyicileri: Çekim modeli yaklaşımı

GENÇ, MURAT CAN; Berber, Metin; Artan, Seyfettin

Karadeniz ekonomik işbirliği bölgesinde ticaret akımlarının belirleyicileri: Çekim modeli yaklaşımı

Murat Can GENÇ, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Bölümü, Trabzon, Türkiye)

Seyfettin ARTAN, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Trabzon, Türkiye)

Metin BERBER (Karadeniz Teknik Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Trabzon, Türkiye)

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi

2 0

Yıl: 2011 Cilt: 25 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 207 - 224 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Karadeniz ekonomik işbirliği bölgesinde ticaret akımlarının belirleyicileri: Çekim modeli yaklaşımı

Öz:

Bu çalışma, Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) bölgesindeki ticaret akımlarının belirleyicilerini çekim modelini kullanarak analiz etmektedir. Bu amaçla, 1997-2007 dönemi için panel veri yöntemi uygulanmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, ihracatçı ve ithalatçı ülkelerin gayri safi yurt içi hasılaları (GSYH) ve nüfusları bölgedeki ticaret akımlarını pozitif olarak etkilemektedir. Ancak, ihracatçı ülkelerin GSYH’ları ve nüfuslarının ticaret akımları üzerindeki etkisi daha fazladır. Diğer taraftan, üye ülkelerin başkentlerinin birbirine olan uzaklığı ticaret akımlarını negatif olarak etkilerken, ülkelerin ortak sınıra sahip olmaları ve aynı dili konuşmaları ticaret akımlarını pozitif olarak etkilemektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

Öz:

This paper applies gravity model to explain determinants of trade flows in Black Sea Economic Cooperation (BSEC) region. For this purpose, panel data analysis is used for the 1997-2007 period. The empirical results indicate that, gross domestic product (GDP) and population of exporter and importer countries affect trade flows positively, but GDP and population of exporter countries have more effect on trade flows. On the other hand, while distance between capital cities of member states affects trade flows negatively, having common border and using same language of countries affects trade flows positively.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aitken, N. D. (1973) “The Effect of the EEC and EFTA on European Trade: A Temporal Cross-section Analysis”, American Economic Review, 63(5), ss. 881-892.
Anderson, E. J. (1979) “A Theoretical Foundation for the Gravity Equation”, American Economic Review, 69(1), ss. 106-116.
Anderson, J. E. ve van Wincoop, E. (2001) "Gravity with Gravitas: A Solution to the Border Puzzle", NBER Working Paper No. 8079.
Bergstrand, J. (1985) “The Gravity Equation in International Trade: Some Microeconomic Foundations and Empirical Evidence”, The Review of Economics and Statistics, 67(3), ss. 474-481.
Bergstrand, J. (1989) “The Generalized Gravity Equation, Monopolistic Competition, and the Factor-Proportions Theory in International Trade”, The Review of Economics and Statistics, 71(1), ss. 143-153.
Bhagwati, J. (1993) “Regionalism and Multilateralism: an Overview”, J. De Melo ve A. Panagariya (Der.), New Dimensions in Regional Integration, Cambridge University Press, Cambridge, ss. 22–51.
Bhagwati, J. ve Panagariya, A. (1996) “The Theory of Preferential Trade Agreements: Historical Evolution and Current Trends”, American Economic Review, 86(2), ss. 82-88.
Burfisher, E. M., Robinson, S. ve Thierfelder, K. (2003) “Regionalism: Old and New, Theory and Practice”, The International Agricultural Trade Research Consortium (IATRC) Conference, Capri Italy.
De Melo, J., Panagariya, A. ve Rodrik, D. (1993) “The New Regionalism: a Country Perspective”, J. De Melo ve A. Panagariya (Der.), New Dimensions in Regional Integration, Cambridge University Press, Cambridge, ss. 159–193.
Deardorff, A. V. (1995) "Determinants of Bilateral Trade: Does Gravity Work in a Neoclassical World?", NBER Working Paper No. 5377.
Endoh, M. (1999) “Trade Creation and Trade Diversion in the EEC, the LAFTA and the CMEA: 1960–1994”, Applied Economics, 31, ss. 207–216.
Ethier, J. W. (1998) “The New Regionalism”, The Economic Journal, 108, ss. 1149–1161.
Ethier, J. W. (2001) “The New Regionalism in Americas: A Theoretical Framework”, The North American Journal of Economics and Finance, 12, ss. 159–172.
Grilli, E. (1997) “Multilateralism and Regionalism: A Still Difficult Coexistence”, R. Faini ve E. Grilli (Der.) Multilateralism and Regionalism After the Uruguay Round, Macmillan Press Ltd, London, ss. 194–233.
International Monetary Fund (IMF), Direction of Trade, http://www.imfstatistics.org/dot
Kien, N., T. ve Hashimoto Y. (2005) “Economic Analysis of ASEAN Free Trade Area; by a Country Panel Data”, Discussion Papers in Economics and Business, No. 05-12.
Lawrance, Z., R., (1997) “Preferential Trading Arrangements: The Traditional and the New”, A. Galal ve B. Hoekman (Der.) Regional Partners in Global Markets: Limits and Possibilities of the Euro-Med Agreements, The Egyptian Center for Economic Studies, Cairo Egypt, ss. 13-34.
Linneman, H., (1966) “An Econometric Study of International Trade Flows”, North Holland, Amsterdam.
Martinez-Zarzoso, I. ve Nowak-Lehmann, F. (2003) "Augmented Gravity Model: An Empirical Application to Mercosur-European Union Trade Flows", Journal of Applied Economics, 6(2), ss.291-316.
Nitsch, V. (2007) “Does the G7/G8 promote trade?”, Economics Letters 94(1), ss. 136–140.
Pöyhönen, P., (1963) “A Tentative Model for the Flows of Trade Between Countries”, Weltwirtschatftliches Archiv 90, ss.93-99.
Rojid, S., (2006), “COMESA Trade Potential: A Gravity Approach” Applied Economics Letters, 13, ss.947–951.
Sandberg, H. M., Seale, J. L. Jr., ve Taylor, T. G. (2006) “History, Regionalism, and CARICOM Trade: A Gravity Model Analysis”, Journal of Development Studies, 42(5) 5, ss. 795–811.
Sologa, I. ve Winters, L. A. (1999) “How Has Regionalism in the 1990s Affected Trade?”, World Bank Policy Research Working Paper, No. 2156.
Tinbergen, J., (1962) “Shaping the World Economy: Suggestions for an International Economic Policy”, New York, Twentieth Century Fund.
Viner, J., (1950) “The Customs Union Issue”, New York: Carnegie Endowment for International Peace.
World Bank Development Indicators (WDI), 2009, www.worldbank.org/data

APA	GENÇ M, Artan S, Berber M (2011). Karadeniz ekonomik işbirliği bölgesinde ticaret akımlarının belirleyicileri: Çekim modeli yaklaşımı. , 207 - 224.
Chicago	GENÇ MURAT CAN,Artan Seyfettin,Berber Metin Karadeniz ekonomik işbirliği bölgesinde ticaret akımlarının belirleyicileri: Çekim modeli yaklaşımı. (2011): 207 - 224.
MLA	GENÇ MURAT CAN,Artan Seyfettin,Berber Metin Karadeniz ekonomik işbirliği bölgesinde ticaret akımlarının belirleyicileri: Çekim modeli yaklaşımı. , 2011, ss.207 - 224.
AMA	GENÇ M,Artan S,Berber M Karadeniz ekonomik işbirliği bölgesinde ticaret akımlarının belirleyicileri: Çekim modeli yaklaşımı. . 2011; 207 - 224.
Vancouver	GENÇ M,Artan S,Berber M Karadeniz ekonomik işbirliği bölgesinde ticaret akımlarının belirleyicileri: Çekim modeli yaklaşımı. . 2011; 207 - 224.
IEEE	GENÇ M,Artan S,Berber M "Karadeniz ekonomik işbirliği bölgesinde ticaret akımlarının belirleyicileri: Çekim modeli yaklaşımı." , ss.207 - 224, 2011.
ISNAD	GENÇ, MURAT CAN vd. "Karadeniz ekonomik işbirliği bölgesinde ticaret akımlarının belirleyicileri: Çekim modeli yaklaşımı". (2011), 207-224.

APA	GENÇ M, Artan S, Berber M (2011). Karadeniz ekonomik işbirliği bölgesinde ticaret akımlarının belirleyicileri: Çekim modeli yaklaşımı. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2), 207 - 224.
Chicago	GENÇ MURAT CAN,Artan Seyfettin,Berber Metin Karadeniz ekonomik işbirliği bölgesinde ticaret akımlarının belirleyicileri: Çekim modeli yaklaşımı. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 25, no.2 (2011): 207 - 224.
MLA	GENÇ MURAT CAN,Artan Seyfettin,Berber Metin Karadeniz ekonomik işbirliği bölgesinde ticaret akımlarının belirleyicileri: Çekim modeli yaklaşımı. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, vol.25, no.2, 2011, ss.207 - 224.
AMA	GENÇ M,Artan S,Berber M Karadeniz ekonomik işbirliği bölgesinde ticaret akımlarının belirleyicileri: Çekim modeli yaklaşımı. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2011; 25(2): 207 - 224.
Vancouver	GENÇ M,Artan S,Berber M Karadeniz ekonomik işbirliği bölgesinde ticaret akımlarının belirleyicileri: Çekim modeli yaklaşımı. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2011; 25(2): 207 - 224.
IEEE	GENÇ M,Artan S,Berber M "Karadeniz ekonomik işbirliği bölgesinde ticaret akımlarının belirleyicileri: Çekim modeli yaklaşımı." Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25, ss.207 - 224, 2011.
ISNAD	GENÇ, MURAT CAN vd. "Karadeniz ekonomik işbirliği bölgesinde ticaret akımlarının belirleyicileri: Çekim modeli yaklaşımı". Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 25/2 (2011), 207-224.