Yerli Televizyon Dizilerinde Toplumsal Sınıfların Manipülasyonu: Bir Göstergebilim Analizi
Yıl: 2022 Cilt: 2022 Sayı: 60 Sayfa Aralığı: 186 - 225 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.47998/ikad.1080363 İndeks Tarihi: 13-01-2023
Yerli Televizyon Dizilerinde Toplumsal Sınıfların Manipülasyonu: Bir Göstergebilim Analizi
Öz: Çalışma yerli televizyon dizilerinde toplumsal sınıfların yaşam biçimleri üzerinden bir göstergebilim analizi sunmaktadır. Çalışma örneklemi ATV’de yayınlanmakta olan Kardeşlerim dizisidir. Dizide hangi toplumsal sınıfların yer aldığı, bu sınıfların yaşam biçiminin hangi göstergelerle temsil edildiği ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Elde edilen verilerden yola çıkılarak özel televizyon kanallarının yerli televizyon dizilerinde toplumsal sınıfları tasviri, toplumsal sınıf kavramı üzerine geliştirilen kuramsal yaklaşımlar bağlamında yorumlanmıştır. Çalışmada göstergebilim yönteminden yararlanılmış olup, dizinin belirlenen sahnelerinde toplumsal sınıflarla ilişkili gösteren ve gösterilenler belirlenmiş ve veriler tablolaştırılarak yorumlanmıştır. Sonuçta toplumsal sınıfların yerli televizyon dizilerinde aynı düzeyde temsil edilmediği, orta sınıf görünmezken, alt sınıf ve üst sınıfın belirgin şekilde görünür olduğu, sınıfların yaşam biçimlerinin ise kapitalizmin parametreleri etrafında organize edildiği söylenebilir.
Anahtar Kelime: Manıpulation of Socıal Classes in Domestic Tv Series: A Semiotic Analysis
Öz: The study presents a semiotic analysis on the lifestyles of social classes in domestic television series. The sample of the study is the series “My Brothers”, which is broadcast on ATV. It has been tried to reveal which social classes take place in the series and by which indicators the lifestyles of these classes are represented. Based on the data obtained, the description of social classes in the domestic television series of private television channels was interpreted in the context of theoretical approaches developed on the concept of social class. As a matter of fact, it can be stated that the manipulation of social classes by private television companies is based on the fact that they are profit and power-oriented structures that disseminate the ideology of the capitalist system and that they aim to reproduce the dominant system. In the study, the semiotics method was used, and in the episodes and scenes of the series in the sample, the signifiers and the signifieds related to the social classes were determined and the data were interpreted by tabulating. As a result, it can be said that social classes are not represented at the same level in domestic television series, the middle class is invisible, the lower class and upper class are clearly visible, and the lifestyles of classes are organized around the parameters of capitalism and represented by simple economic indicators.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Adaklı, G. (2001). Televizyon türlerinde dönüşüm. İçinde A. Kartarı, D. Beybin Kejanlıoğlu (Editörler). Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yıllık 1999 Mahmut Tali Öngören’e Armağan. Özel Sayı: “Sinema ve Televizyon”. (ss.229-253). Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Althusser, L. (2000). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. (Y. Alp, M. Özışık, Çev.) (4. Baskı). İletişim Yayınları. (Orijinal basım tarihi 1978). Aslan, Z. (2012). Geçmişten bugüne eleştirel bir orta sınıf değerlendirmesi. Toplum ve Demokrasi. 6 (13), 55-92.
- Ayvaz, S. & Livberber, T. (2019). Reklamlarda toplumsal sınıf: otomobil reklamları üzerinden bir söylem analizi. Erciyes İletişim Dergisi. 6 (2), 1141-1164. http://doi. org. 10.17680/erciyesiletisim.518553.
- Barthes, R. (1993). Göstergebilimsel serüven. (M. Rifat ve S. Rifat, Çev.). Yapı Kredi Yayınları (Orijinal basım tarihi 1965).
- Barwise, P. & Ehrenberg A. (1988). Television and its audience. Sage Publications.
- Bulut, S. (2009). Sermayenin medyası medyanın sermayesi. Ütopya Yayınları.
- Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. İn J. Richardson (Eds.). Handbook of Theory and Research fort he Sogiology of Education (pp. 241-58). Wesport, CT: Greenwood.
- Bourdieu, P. (1995). Pratik nedenler, eylem kuramı üzerine (H. Tufan, Çev.). Kesin Yayıncılık (Orijinal basım tarihi 1994).
- Bourdieu, P. (2014). Simgesel sermaye ve toplumsal sınıflar. Cogito, 76, 192-204.
- Cereci, S. (2014). Türk televizyon dizilerinin küresel başarısı: evrensel insan yaklaşımı. International Journal of Social Science, 28, Autumn II, 1-12. http://dx.doi. org/10.9761/JASSS2542.
- Çelenk, S. ( 2005). Televizyon, temsil, kültür. Ütopya Yayınları.
- Çelenk, S. (2010). Aşkı Memnu’dan Aşkı Memnu’ya yerli dizi serüvenimiz. Birikim. 256-257, 18-27.
- Dikmen, E. Ş. (2017). Türkiye’de televizyon yayıncılığının dönüşümü: sosyal tv yayıncılığı. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. 5(1), 425-448.
- Dural, B. (2012). Antonio Gramsci ve hegemonya. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(39), 309-321.
- Eagleton, T. (2011). İdeoloji ve ideolojinin batı marksizm’indeki serüveni. İçinde S. Zizek (Editör). (S. Kibar, Çev.). İdeolojiyi Haritalamak. (ss.267-340). Dipnot.
- Engels, F. (2003). Ailenin, özel mülkiyetin ve devletin kökeni. Eriş Yayınları. http:// mx.antikapitalist.net/kutuphane/acikkitaplik/marxengels/ailedevletozelmulkiyet.pdf (Orijinal basım tarihi 1884).
- Erdoğan, İ. (2001). Televizyon: dünyaya açılan pencere?. İçinde A. Kartarı, D. Beybin Kejanlıoğlu (Editörler). Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yıllık 1999 Mahmut Tali Öngören’e Armağan. Özel Sayı: “Sinema ve Televizyon”. (ss.169-197). Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Erdoğan, İ. (2009). Televizyon reklamlarında gündelik hayatın temsili: Çikolata ve seks. Bilim ve Ütopya: Aylık Bilim, Kültür ve Politika Dergisi. 179, 37–45.
- Erkman, F. (1987). Göstergebilime giriş. Alan Yayıncılık.
- Esslin, M. (2001). Televizyon çağı tv beyaz camın arkası. (M. Çiftkaya, Çev.). Pınar Yayınları.
- Fiske, J. (2003). İletişim çalışmalarına giriş. (S. İrvan, Çev.). Bilim ve Sanat Yayınları. (Orijinal basım tarihi 1990).
- Geçer, E. (2015). Türk dizileri üzerine kültürel ve ideolojik bir değerlendirme: “Made in Turkey”. Mütefekkir, 2 (3), 13-23.
- Groombridge, B. (1976). Televizyon ve toplum. (A.Usluata, Çev.). Reklam Yayınları. (Orijinal basım tarihi 1976).
- Hall, S. Critcher, C., Jefferson, Clark, j. and Roberts B. (1978). Policing the crisis mugging, the state, and law and order. The Macmillan Press.
- İnal, A. (2001). Televizyon, tür ve temsil. İçinde A. Kartarı, D. Beybin Kejanlıoğlu (Editörler). Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yıllık 1999 Mahmut Tali Öngören’e Armağan. Özel Sayı: “Sinema ve Televizyon”. (ss.255-286). Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Katırcıoğlu, E. (2011). Önsöz. İçinde E., İlhan, E. Bakkalbaşıoğlu (Editör). Türkiye’de Medyanın Ekonomi Politiği: Sektör Analizi. (13-14). TESEV Yayınları.
- Kaya, R. (2001, Şubat). Televizyon medyanın amiral gemisi ya da globalleşmenin taşıyıcısı. İçinde A. Kartarı , D. Beybin Kejanlıoğlu (Editörler). Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yıllık 1999, Mahmut Tali Öngören’e Armağan. Özel Sayı: “Sinema ve Televizyon”. (ss.199-206). Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Kejanlıoğlu, Beybin, D. (1998). 1980’lerden ‘90’lara Türkiye’de radyo-tv yayıncılığı. Birikim Dergisi. 110. https://birikimdergisi.com/dergiler/birikim/1/sayi-110- haziran-1998/2305/1980-lerden-90-lara-turkiye-de-radyo-tv-yayinciligi/3837.
- Küçükerdoğan, B. (2009). Kültür ve televizyon. İçinde B. Küçükerdoğan (Editör). Televizyon ve... (ss.69-109). Ütopya Yayınları.
- Koyuncu, E. (2017). Tv yayıncılığı alanındaki dijital tv platformları sosyal paylaşım ağlarını neden kullanırlar?. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 19 (1), 315-335.
- Lucaks, G. (1998). Tarih ve sınıf bilinci. (Y. Öner, Çev.). Belge Yayınları. (Orijinal basım tarihi 1923).
- Marx, K.(2003). Kapital, kapitalist üretimin eleştirel bir tahlili, I. Cilt. A. Bilgi (Çev.), Eriş Yayınları. https://www.marxists.org/turkce/m-e/kapital/kapital1.pdf. (Orjinal basım tarihi1971).
- Marx, K. & Engels, F. (2018). Komünist manifesto. (T. Bora, Çev.). İletişim Yayınları.
- Moget, G. (1986). Hegemonya. İçinde, Hapishane Defterleri Seçmeler (ss.73-79) (K. Somer, Çev.). Onur Yayınları.
- Mutlu, E. (1991). Televizyonu anlamak. Gündoğan Yayınları.
- Parsa, S. (1999). Televizyon göstergebilimi. Kurgu Dergisi. 16, 15-28.
- Postman, N. ( 2010). Televizyon öldüren eğlence. (O. Akınhay, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
- Rifat, M. (1998). XX. yüzyılda dilbilim ve göstergebilim kuramları. Yapı Kredi Yayınları.
- Şentürk, R. (2010). Televizyon ve magazin kültürü. Selçuk İletişim Dergisi. 6 (2), 174-190.
- Tokgöz, O. (2015). İletişim kuramlarına anlam vermek. İmge Kitabevi Yayınları.
- Ural, A. (2010). Medya-sermaye-siyaset üçgeni “satılık medya”. Siyah Beyaz Kitap.
- Yaylagül, L. (2016). Kitle iletişim kuramları. Dipnot Yayınları.
| APA | GOKMEN E (2022). Yerli Televizyon Dizilerinde Toplumsal Sınıfların Manipülasyonu: Bir Göstergebilim Analizi. , 186 - 225. 10.47998/ikad.1080363 |
| Chicago | GOKMEN ESMA Yerli Televizyon Dizilerinde Toplumsal Sınıfların Manipülasyonu: Bir Göstergebilim Analizi. (2022): 186 - 225. 10.47998/ikad.1080363 |
| MLA | GOKMEN ESMA Yerli Televizyon Dizilerinde Toplumsal Sınıfların Manipülasyonu: Bir Göstergebilim Analizi. , 2022, ss.186 - 225. 10.47998/ikad.1080363 |
| AMA | GOKMEN E Yerli Televizyon Dizilerinde Toplumsal Sınıfların Manipülasyonu: Bir Göstergebilim Analizi. . 2022; 186 - 225. 10.47998/ikad.1080363 |
| Vancouver | GOKMEN E Yerli Televizyon Dizilerinde Toplumsal Sınıfların Manipülasyonu: Bir Göstergebilim Analizi. . 2022; 186 - 225. 10.47998/ikad.1080363 |
| IEEE | GOKMEN E "Yerli Televizyon Dizilerinde Toplumsal Sınıfların Manipülasyonu: Bir Göstergebilim Analizi." , ss.186 - 225, 2022. 10.47998/ikad.1080363 |
| ISNAD | GOKMEN, ESMA. "Yerli Televizyon Dizilerinde Toplumsal Sınıfların Manipülasyonu: Bir Göstergebilim Analizi". (2022), 186-225. https://doi.org/10.47998/ikad.1080363 |
| APA | GOKMEN E (2022). Yerli Televizyon Dizilerinde Toplumsal Sınıfların Manipülasyonu: Bir Göstergebilim Analizi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 2022(60), 186 - 225. 10.47998/ikad.1080363 |
| Chicago | GOKMEN ESMA Yerli Televizyon Dizilerinde Toplumsal Sınıfların Manipülasyonu: Bir Göstergebilim Analizi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi 2022, no.60 (2022): 186 - 225. 10.47998/ikad.1080363 |
| MLA | GOKMEN ESMA Yerli Televizyon Dizilerinde Toplumsal Sınıfların Manipülasyonu: Bir Göstergebilim Analizi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, vol.2022, no.60, 2022, ss.186 - 225. 10.47998/ikad.1080363 |
| AMA | GOKMEN E Yerli Televizyon Dizilerinde Toplumsal Sınıfların Manipülasyonu: Bir Göstergebilim Analizi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 2022; 2022(60): 186 - 225. 10.47998/ikad.1080363 |
| Vancouver | GOKMEN E Yerli Televizyon Dizilerinde Toplumsal Sınıfların Manipülasyonu: Bir Göstergebilim Analizi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 2022; 2022(60): 186 - 225. 10.47998/ikad.1080363 |
| IEEE | GOKMEN E "Yerli Televizyon Dizilerinde Toplumsal Sınıfların Manipülasyonu: Bir Göstergebilim Analizi." İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 2022, ss.186 - 225, 2022. 10.47998/ikad.1080363 |
| ISNAD | GOKMEN, ESMA. "Yerli Televizyon Dizilerinde Toplumsal Sınıfların Manipülasyonu: Bir Göstergebilim Analizi". İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi 2022/60 (2022), 186-225. https://doi.org/10.47998/ikad.1080363 |
