Yıl: 2011 Cilt: 22 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 40 - 52 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye’de psikoz epidemiyolojisi: Yaygınlık tahminleri ve başvuru oranları üzerine sistematik bir gözden geçirme

Öz:
Amaç: Türkiye'de psikotik bozukluklar için bildirilen yaygınlık tahminlerini, tedavi başvuruları içindeki psikotik bozukluk oranlarını ve ilişkili bazı özellikleri saptamak.Yöntem: 1990 sonrası için yaygınlık ve tedavi için ayaktan ya da yataklı servis başvuruları içindeki oran verisine sahip araştırmalar kapsanmıştır. İlgili araştırmaları saptamak için PubMed ve PsychINFO'da ([schizo*OR psych*] AND Turkey) dizgesi kullanılmıştır. Türk Tıp ve Türk Psikiyatri veritabanları Türkçe anahtar kelimelerle taranmıştır. Ayrıca ulusal kongrelerin özet kitapları, ulusal tez veritabanı ve dâhil edilen yayınların kaynakçaları taranmıştır. Sonuçlar 1000 kişide yaygınlık ve başvuru oranlarının ortanca değeri olarak verilmiştir.Bulgular: 8 kesitsel (4 genel toplum, 4 özel nüfus) tahmin ve 27 ayaktan hasta, 21 yatan hasta başvuru oranı bildiren toplam 56 araştırma incelenmiştir. Genel toplumda (birleştirilmiş veri, n: 6022) şizofreni yaygınlığı 1000 kişide 8.9 (Standart hata [SH]: 1.2; %95 güven aralığı [GA]: 6.6-11.3) olarak saptanmıştır. Psikoz yaygınlığı üniversite öğrencileri, mahkûmlar ve evsizler gibi alt gruplarda daha yüksek bildirilmiştir. Psikoz hastaları, psikiyatri ayaktan başvurularının yaklaşık % 7.6'sını ve yataklı servis başvurularının % 26.9'unu oluşturmaktadır. Ancak söz konusu oranlar kurumsal, bölgesel, dönemsel ve yerleşim birimi özelliklerine göre değişiklik göstermektedir. Erkek cinsiyet tüm yaş gruplarında, her bir tahmin ve başvuru oranı için daha yüksek risk ile ilişkilidir.Sonuç: Türkiye'de şizofreni yaygınlığı, farklı ülkelerde bildirilen tahminlerden daha yüksektir. Yaygınlığın yüksek olması örneklem özelliklerinden, çevresel risk etkenlerinden ve araştırmaların yöntemlerinden kaynaklanabilir. Varolan epidemiyolojik veriler söz konusu yüksekliğin nedenini anlamak için yetersizdir. Diğer yandan psikotik bozukluk hastaları ayaktan ve yataklı servislere başvuru biçimindeki psikiyatri hizmetlerinin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyoloji Psikoloji Psikiyatri

The psychosis epidemiology in Turkey: A systematic review on prevalence estimates and admission rates

Öz:
Objective: To provide prevalence estimate, admission rates and related features of psychotic disorders in Turkey.Method: Studies with data on prevalence and/or rates in outpatient or inpatient admissions after 1990 were included. Strings of ([schizo*OR psych*] AND Turkey) were used in PubMed and PsychINFO to detect relevant studies. Turkish Medical and Psychiatry indexes were screened with Turkish keywords. Abstract books of national congresses, national index of thesis, and references of the included papers were searched for additional data. Results were presented as prevalence per 1000 and median values of admission rates.Results: A total of 56 studies were included, including 8 cross-sectional (4 core and 4 special group), 27 outpatient and 21 inpatient admission estimates or rates. The lifetime prevalence of schizophrenia in general population (pooled data, n: 6022) was 8.9 per 1000 (Standard error [SE]: 1.2; 95% confidence interval [CI]: 6.6-11.3). Psychosis prevalence is higher in subgroups including university students, prisoners and homeless people. Patients with a diagnosis of psychotic disorder constituted 7.6% and 26.9% of adult outpatient and inpatient psychiatry admissions. However, median rates vary depending on institutional, regional, temporal and residential features. Male gender was at higher risk in all kinds of estimates and rates for all age groups.Conclusion: Prevalence of schizophrenia in Turkey is higher than the formerly reported estimates in different countries. Higher prevalence may be a consequence of sample properties, environmental risk exposures, and study design. However more research is needed to further elaborate the relatively higher prevalence. Nevertheless, a major part of the psychiatry services are devoted to psychotic outpatients and inpatients.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyoloji Psikoloji Psikiyatri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akdemir D, Çetin F (2008) Çocuk ve ergen psikiyatrisi bölümüne başvuran ergenlerin klinik özellikleri. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Dergisi, 15: 5-14.
  • Akvardar Y, Demiral Y, Ergor G ve ark. (2004a) Substance use among medical students and physicians in a medical school in Turkey. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 39: 502-506.
  • Akvardar Y, Tümüklü M, Akdede BB ve ark. (2004b) Bir üniversite hastanesinde şizofrenik bozukluğu olan hastalarda madde kullanımı. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 14: 191-197.
  • Alici-Evcimen Y, Ertan T, Eker E (2003) Case series with late-onset psychosis hospitalized in a geriatric psychiatry unit in Turkey: Experience in 9 years. Int Psychogeriatr, 15: 69-72.
  • Alptekin K, Ulas H, Akdede BB ve ark. (2009) Prevalence and risk factors of psychotic symptoms: in the city of Izmir, Turkey. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 44: 905-910.
  • Aras Ş, Ünlü G, Taş FV (2007) Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Hastalarda Belirtiler, Tanılar ve Tanıya Yönelik İncelemeler. Klinik Psikiyatri Dergisi, 10: 28-37.
  • Atik L, Erdogan A, Karaahmet E ve ark. (2008) Antipsychotic prescriptions in a university hospital outpatient population in Turkey: A retrospective database analysis, 2005-2006. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry, 32: 968-974.
  • Ayrancı U, Yenilmez Ç (2001) Eskişehir ilinde sağlık ocaklarında konulan ruhsal hastalık tanıları ile sosyoekonomik durum arasındaki ilişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2: 87-98.
  • Ayrancı U, Yenilmez Ç (2002) Eskişehir İlinde Birinci Basamak Sağlık Kurumlarında Verilen Ruh Sağlığı Hizmetlerinin Değerlendirilmesi. Turk Psikiyatri Derg, 13: 115-124.
  • Ayuso-Mateos JL, Gutierrez-Recacha P, Haro JM ve ark. (2006) Estimating the prevalence of schizophrenia in Spain using a disease model. Schizophr Res, 86: 194-201.
  • Berkem M, Bildik T (2001) Depremin Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Psikiyatrisi polikliniğine başvuru profili üzerine etkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2: 29-35.
  • Binbay T, Elbi H, Alptekin K ve ark. (2010) Psikozlarda Gen-Çevre Etkileşimi İçin İzmir Akıl Sağlığı Araştırması (TürkSch): Amaç ve Yöntem. Turk Psikiyatri Derg (Yayınlanma aşamasında).
  • Binbay T, Ulaş H, Alptekin K (2007) Şizofrenide psikososyal etkenlerin yeniden önem kazanması. Psikiyatride Derlemeler, Olgular ve Varsayımlar (RCHP), 1: 39-48.
  • Böke Ö, Aker S (2004) Samsun2da altı yıllık bir psikiyatri muayenehane çalışmasının değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5: 154-162.
  • Böke Ö, Alptekin A, Bahçe Z ve ark. (2004) Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Kliniği'nde yatan shastaların değerlendirilmesi. 39. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı, Antalya.
  • Böke Ö, Sarısoy G, Akbaş S ve ark. (2006) Yatan Hastalarda Çoklu Antipsikotik Kullanımı: Geriye Dönük Bir Çalışma. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 16: 167-173.
  • Cantor-Graae E, Selten JP (2005) Schizophrenia and migration: a meta-analysis and review. Am J Psychiatry, 162: 12-24.
  • Cimilli C (1995) İki Küçük Kentte Psikiyatrik Muayenehane Hekimliği. Kriz Dergisi, 3: 209-213.
  • Çalışkan D, Çöl M, Canat S (1994) AÜTF Psikiyatri Kliniği Ergen Bölümüne Bir Yılda Yapılan Başvuruların Değerlendirilmesi. Turk Psikiyatri Derg, 5: 57-61.
  • Çilli AS, Kaya N (2003) Üniversite öğrencilerinde nikotin bağımlılığının psikiyatrik bozukluklarla birlikteliği. Turk Psikiyatri Derg, 14: 42-49.
  • Çilli AS, Kucur R, Kaya N ve ark. (1994) Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi psikiyatri servisinde yatan olguların retrospektif olarak değerlendirmesi. İç Anadolu Tıp Dergisi, 4: 146-152.
  • Deveci A, Danacı AE, Gürlek E ve ark. (2005) Psikiyatri kliniğinde yatarak izlenen şizofreni hastalarının sosyodemografik ve klinik özellikleri. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji (3P) Dergisi, 13: 49-53.
  • Doğan O, Gülmez H, Ketenoğlu C ve ark. (1995) Ruhsal Bozuklukların Epidemiyolojisi. Sivas: Dilek Matbaası.
  • Dönmez E, Özmenler KN, İrgil S (2000) Geriatrik psikiyatri polikliniğine başvuran hastaların sosyodemografik özellikleri ve başvuru yakınmaları. 9. Anadolu Psikiyatri Günleri Bildiri Kitapçığı, Edirne, s. 539-543.
  • Engeler A, Nas B (2006) Psikiyatrik bozuklukların tutukevlerinde görülme sıklığı. 42. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Özetleri Kitapçığı, İstanbul, s. 407.
  • Egger M, Smith GD (1997). Meta-analysis: Potentials and promise. BMJ, 315: 1371-1374.
  • Egger M, Smith GD, Phillips AN (1997) Meta-analysis: Principles and procedures. BMJ, 315: 1533-1537.
  • Fazel S, Danesh J (2002) Serious mental disorder in 23000 prisoners: A systematic review of 62 surveys. Lancet, 359: 545-550.
  • Folsom D, Jeste DV (2002) Schizophrenia in homeless persons: A systematic review of the literature. Acta Psychiatr Scand, 105: 404-413.
  • Görgülü Y, Zeren U, Vardar E ve ark. (2007) Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı�nın 1990 yılından günümüze gelişimi ve 2006 yılında yatarak tedavi gören hastaların sosyodemografik ve tedavi özelliklerinin değerlendirilmesi. 43. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı, İstanbul.
  • Görker I, Korkmazlar Ü, Durukan M ve ark. (2004) Çocuk ve Ergen Psikiyatri Kliniğine başvuran ergenlerde belirti ve tanı dağılımı. Klinik Psikiyatri Dergisi, 7: 103-110.
  • Gül M, Ulusoy Ö, Doğan O ve ark. (1999) Yatan hastaların altı yıllık değerlendirilmesi. 35. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı, Trabzon, s. 235-237.
  • Güleç Öyekçin D (2008) Bir devlet hastanesi psikiyatri polikliniğine bir yıl içinde başvuran olguların sosyodemografik özellikleri ve psikiyatrik tanı dağılımı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 9: 39-43
  • Güleç Öyekçin D, Mızrak S (2009) İki Anadolu Kenti Psikiyatri Servisinde Yatan Olguların Retrospektif Olarak Değerlendirilmesi. Türkiye�de Psikiyatri, 11: 104-111.
  • Gültekin BK, Söylemez A (2007) Psikiyatri polikliniğine başvuran hastalarda uyum bozukluğu. 43. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı, İstanbul.
  • Hızlı F, Karagöl A, Hatılıoğlu U (2005) Sağlık Bakanlığı Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Servisi�nde bir yıl boyunca yatan olguların retrospektif olarak değerlendirilmesi. 41. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı, İstanbul, s. 149.
  • Hocaoğlu C, Kandemir G, Tiryaki A ve ark. (2006) Evaluation of the patients hospitalized at the psychiatry clinic of a trainning hospital over the last four years in Turkey. Pak J Med Sci, 22: 60-63.
  • Hocaoğlu C, Kılınç E, Topçu O ve ark. (2009) Son bir yıl içinde bir eğitim hastanesi polikliniğine başvuran olguların değerlendirilmesi. 45. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı, Ankara, s. 153.
  • Hocaoğlu Ç, Sarp KS (2006) Bir eğitim hastanesi psikiyatri kliniğinde yatarak tedavi gören yaşlı hastaların değerlendirilmesi. 5. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı, İstanbul.
  • Jarman B, Hirsch S, White P ve ark. (1992) Predicting psychiatric admission rates. BMJ, 304: 1146-1151.
  • Karadağ F, Oğuzhanoğlu N, Özdel O ve ark. (2000) Psikiyatri polikliniğine başvuran hastaların ilk yakınmaları ve tanılara göre dağılımı. NöroPsikiyatri Arşivi, 37: 221-226.
  • Karamustafalıoğlu KO, Bakım B, Güveli M ve ark. (2007) İstanbul�daki evsizlerde psikiyatrik bozukluklar. Düşünen Adam, 20: 88-96.
  • Karataş G (2005) Psikiyatri kliniğinde bir yıllık dönem boyunca yatan hastalarda alkol ve madde kullanım bozukluğu sıklığı. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim dalı Uzmanlık tezi, Adana.
  • Kaya N, Güler Ö, Çilli AS (2004) Konya Kapalı Cezaevi�ndeki mahkûmlarda psikiyatrik bozuklukların yaygınlığı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5: 85-91.
  • Kebede D, Alem A, Shibre T ve ark. (2003) Onset and clinical course of schizophrenia in Butajira-Ethiopia--a community-based study. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 38: 625-631.
  • Kılıç C, Rezaki M, Üstün TB ve ark. (1994) Pathways to psychiatric care in Ankara. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 29: 131-136.
  • Kıncır F, Kara H, Bilgin H (1997) Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Polikliniği�ne son bir yıl içinde başvuran vakaların geriye yönelik irdelenmesi. 6. Anadolu Psikiyatri Günleri Bildiri Özetleri Kitabı, Erzurum, s. 229.
  • Kırpınar İ, Çayköylü A, Kuloğlu M (1994) Erzurum�da Ruh Sağlığı Birimlerine Ulaşım Yolları. Turk Psikiyatri Derg, 5: 175-181.
  • Kısa C, Cebeci S, Uysal Z ve ark. (2008) Yatarak Tedavi Gören Psikiyatri Hastalarında Fiziksel Hastalık Sıklığı. Yeni Symposium, 46: 66-69.
  • Köroğlu MA, Bilici M, Bekaroğlu M ve ark. (1999) Trabzon ili şizofreni prevalansı ve ilişkili sosyodemografik ve klinik özellikler. 35. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Kitabı, Trabzon, s. 371-377.
  • Krabbendam L, van Os J (2005) Schizophrenia and urbanicity: A major environmental influence--conditional on genetic risk. Schizophr Bull, 31: 795-799.
  • Küey L, Üstün TB, Güleç C (1987) Türkiye�de ruhsal bozukluklar epidemiyolojisi araştırmaları üzerine bir gözden geçirme çalışması. Toplum ve Hekim, 44: 16-30.
  • Lay B, Nordt C, Rössler W ve ark. (2007) Trends in psychiatric hospitalisation of people with schizophrenia: A register-based investigation over the last three decades. Schizophr Res, 97: 68-78.
  • March D, Hatch SL, Morgan C ve ark. (2008) Psychosis and place. Epidemiol Rev, 30: 84-100.
  • Marwaha S, Johnson S (2004) Schizophrenia and employment - a review. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 39: 337-349.
  • McGrath JJ (2005) Myths and plain truths about schizophrenia epidemiology--the NAPE lecture 2004. Acta Psychiatr Scand, 111: 4-11.
  • McGrath JJ (2007) The surprisingly rich contours of schizophrenia epidemiology. Arch Gen Psychiatry, 64: 14-16.
  • McGrath J, Saha S, Welham J ve ark. (2004) A systematic review of the incidence of schizophrenia: the distribution of rates and the influence of sex, urbanicity, migrant status and methodology. BMC Med, 2: 13.
  • McGrath J, Scott J (2006) Urban birth and risk of schizophrenia: A worrying example of epidemiology where the data are stronger than the hypotheses. Epidemiol Psichiatr Soc, 15: 243-246.
  • Moncrieff J (2003) Research synthesis: Systematic reviews and meta-analysis. Practical Psychiatric Epidemiology içinde. Edi. Prince M, Stewart R, Ford T, Hotopf M. Oxford University Press, s. 203-218.
  • Morgan V, Korten A, Jablensky A (2006) Modifiable risk factors for hospitalization among people with psychosis: evidence from the National Study of Low Prevalence (Psychotic) Disorders. Aust N Z J Psychiatry, 40: 683-690.
  • Ögel K, Çorapçıoğlu A, Sır A ve ark. (2004) Dokuz ilde ilk ve ortaöğretim öğrencilerinde tütün, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Turk Psikiyatri Derg, 15: 112-118.
  • Oğuzhanoğlu NK, Oğuzhanoğlu A, Yıldız M (1993) Sociodemographic factors, diagnoses and maintenance rate of outpatients in the psychiatry polyclinic of Fırat University. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, 11: 155-158.
  • Özçetin A, Özkan M, Ataoğlu A ve ark. (2002) Bir üniversite hastanesi psikiyatri polikliniğine başvuran hastaların sosyodemografik özellikleri, tanılar ve depremle ilişkileri. Düşünen Adam, 15: 149-157.
  • Özerdem A, Öğretim A, Alkın T ve ark. (1990) Bir üniversite hastanesinin psikiyatri polikliniği epidemiyolojisi. 26. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Kitabı, İzmir, s. 101-112.
  • Özgür İlhan İ (1998) Mamak Belediyesi sınırları içinde ruhsal bozukluklar üzerine epidemiyolojik bir çalışma. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi.
  • Özmen E, Demet MM, İçelli İ ve ark. (1994) Eğitim veren bir devlet hastanesi psikiyatri polikliniğine başvuran hastaların tanı gruplarına göre sosyodemografik özellikleri. Kriz Dergisi, 2: 235-239.
  • Özpoyraz N, Uğuz Ş, Ertürk D ve ark. (1996) Kısa psikotik bozukluk: Geriye dönük bir değerlendirme. Turk Psikiyatri Derg, 7: 116-122.
  • Öztürk Ü, Saraçlı Ö, Atik L (2007) Bir üniversite hastanesinde yatan hastalarda EKT kullanımı ve yatış süresine etkisi: 4 yıllık bir değerlendirme. 43. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı, İstanbul.
  • Perala J, Suvisaari J, Saarni SI ve ark. (2007) Lifetime prevalence of psychotic and bipolar I disorders in a general population. Arch Gen Psychiatry, 64: 19-28.
  • Sağlık Bakanlığı (2001) Yataklı tedavi kurumları istatistik yıllığı. Ankara: Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
  • Sağlık Bakanlığı (2004). Sağlık istatistikleri. Ankara: Sağlık Bakanlığı Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı.
  • Sağlık Bakanlığı (2006). Türkiye hastalık yükü çalışması 2004. Ankara: Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzısıhha Mektebi Müdürlüğü.
  • Sağlık Bakanlığı (2007). Ulusal hanehalkı araştırması 2003. Ankara: Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzısıhha Mektebi Müdürlüğü.
  • Saha S, Chant D, Welham J ve ark. (2005) A systematic review of the prevalence of schizophrenia. PLoS Med, 2: e141.
  • Saha S, Chant D, McGrath J (2008) Meta-analyses of the incidence and prevalence of schizophrenia: conceptual and methodological issues. Int J Methods Psychiatr Res, 17: 55-61.
  • Selten JP, Cantor-Graae E (2007) Hypothesis: social defeat is a risk factor for schizophrenia? Br J Psychiatry Suppl, 191: s9-12.
  • Selten JP, Sijben N (1994) First admission rates for schizophrenia in immigrants to The Netherlands. The Dutch National Register. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 29: 71-77.
  • Selten JP, Veen N, Feller W ve ark. (2001) Incidence of psychotic disorders in immigrant groups to The Netherlands. Br J Psychiatry, 178: 367-372.
  • Soygür H, Özalp E, Cankurtaran EŞ ve ark. (2005) Yeni kurulan bir psikiyatri kliniği yataklı servisinin ilk beş yüz günü: Bir değerlendirme çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6: 170-176.
  • Tural Ü, Alptekin K, Özcan Ö ve ark. (1994) DEÜTF psikiyatri kliniğinde yatan olguların geriye dönük değerlendirilmesi. 30. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Kitabı, Kayseri, s. 61.
  • Tümkaya S, Özdel O, Değirmenci T ve ark. (2005) Bir üniversite hastanesi psikiyatri polikliniği hastalarında psikiyatrik tanı ve tedavi: Bir yıllık geriye dönük araştırma. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6: 36-40.
  • Türkcan A, Özgen G, Solmaz D (2008) Bir ergen ve genç erişkin psikiyatri servisine yatan hastaların tanılarının cinsiyete göre karşılaştırılması. 44. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı, Antalya.
  • Ucok A, Bikmaz S (2007) The effects of childhood trauma in patients with first-episode schizophrenia. Acta Psychiatr Scand, 116: 371-377.
  • Ulaş H (2008) Batı Avrupa Ülkelerinde ve Türkiye�de Psikiyatrik Hizmetler. Türkiye Psikiyatri Derneği Bülteni, 11(2):2-12
  • Uzun O, Cansever A, Basoğlu C ve ark. (2003) Smoking and substance abuse in outpatients with schizophrenia: a 2-year follow-up study in Turkey. Drug Alcohol Depend, 70: 187-192.
  • van Os J, Linscott RJ, Myin-Germeys I ve ark. (2009) A systematic review and meta-analysis of the psychosis continuum: evidence for a psychosis proneness-persistence-impairment model of psychotic disorder. Psychol Med, 39: 179-195.
  • van Os J, Kapur S (2009) Schizophrenia. Lancet, 374: 635-645.
  • Vardar E, Çalıyurt O, Tuğlu C ve ark. (2000) Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı�nın 1990 yılından bu yana günümüze ve 1999 yılında yatarak tedavi gören hastaların sosyodemografik ve tedavi özelliklerinin değerlendirilmesi. 9. Anadolu Psikiyatri Günleri Bildiri Özetleri Kitabı, Edirne, s. 751-761.
  • Veling W, Selten JP, Veen N ve ark. (2006) Incidence of schizophrenia among ethnic minorities in the Netherlands: a four-year first-contact study. Schizophr Res, 86: 189-193.
  • Veling W, Susser E, van Os J ve ark. (2008) Ethnic density of neighborhoods and incidence of psychotic disorders among immigrants. Am J Psychiatry, 165: 66-73.
  • Xiang YT, Ma X, Cai ZJ ve ark. (2008) Prevalence and socio-demographic correlates of schizophrenia in Beijing, China. Schizophr Res, 102: 270-277.
  • Yazgan Ç, Biçer D (2000) Bir geriyatrik psikiyatri polikliniği deneyimi: Demografik özellik, tanı ve tedavilerin dökümü. 36. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Kitabı, Antalya.
  • Yıldız A, Onur E, Turgut K ve ark. (2003) Bir üniversite hastanesi psikiyatri kliniğinde hasta yatış sürelerini etkileyen faktörler. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 13: 122-128.
  • Yıldız M, Özcan ME (2000) Ayaktan izlenen psikiyatri hastalarında nikotin bağımlılığı yaygınlığı. Bağımlılık Dergisi, 1: 86-88.
  • Yıldız M, Yazıcı A, Böke Ö (2010) Şizofrenide Nüfus ve Klinik Özellikler: Çok Merkezli Kesitsel Bir Olgu Kayıt Çalışması. Turk Psikiyatri Derg, 21: 213-24.
  • Zeytinci İE, Çiçek E, Şahingöz M ve ark. (2008) Bir üniversite hastanesi psikiyatri polikliniğine başvuran hastaların tanıları ve sosyodemografik özellikleri ile kontrole gelme sıklığı arasındaki ilişki. 17. Anadolu Psikiyatri Günleri Bildiri Özetleri Kitabı, Zonguldak.
APA Binbay T, ULAŞ H, ELBİ H, Alptekin K (2011). Türkiye’de psikoz epidemiyolojisi: Yaygınlık tahminleri ve başvuru oranları üzerine sistematik bir gözden geçirme. , 40 - 52.
Chicago Binbay Tolga,ULAŞ Halis,ELBİ HAYRİYE,Alptekin Koksal Türkiye’de psikoz epidemiyolojisi: Yaygınlık tahminleri ve başvuru oranları üzerine sistematik bir gözden geçirme. (2011): 40 - 52.
MLA Binbay Tolga,ULAŞ Halis,ELBİ HAYRİYE,Alptekin Koksal Türkiye’de psikoz epidemiyolojisi: Yaygınlık tahminleri ve başvuru oranları üzerine sistematik bir gözden geçirme. , 2011, ss.40 - 52.
AMA Binbay T,ULAŞ H,ELBİ H,Alptekin K Türkiye’de psikoz epidemiyolojisi: Yaygınlık tahminleri ve başvuru oranları üzerine sistematik bir gözden geçirme. . 2011; 40 - 52.
Vancouver Binbay T,ULAŞ H,ELBİ H,Alptekin K Türkiye’de psikoz epidemiyolojisi: Yaygınlık tahminleri ve başvuru oranları üzerine sistematik bir gözden geçirme. . 2011; 40 - 52.
IEEE Binbay T,ULAŞ H,ELBİ H,Alptekin K "Türkiye’de psikoz epidemiyolojisi: Yaygınlık tahminleri ve başvuru oranları üzerine sistematik bir gözden geçirme." , ss.40 - 52, 2011.
ISNAD Binbay, Tolga vd. "Türkiye’de psikoz epidemiyolojisi: Yaygınlık tahminleri ve başvuru oranları üzerine sistematik bir gözden geçirme". (2011), 40-52.
APA Binbay T, ULAŞ H, ELBİ H, Alptekin K (2011). Türkiye’de psikoz epidemiyolojisi: Yaygınlık tahminleri ve başvuru oranları üzerine sistematik bir gözden geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(1), 40 - 52.
Chicago Binbay Tolga,ULAŞ Halis,ELBİ HAYRİYE,Alptekin Koksal Türkiye’de psikoz epidemiyolojisi: Yaygınlık tahminleri ve başvuru oranları üzerine sistematik bir gözden geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi 22, no.1 (2011): 40 - 52.
MLA Binbay Tolga,ULAŞ Halis,ELBİ HAYRİYE,Alptekin Koksal Türkiye’de psikoz epidemiyolojisi: Yaygınlık tahminleri ve başvuru oranları üzerine sistematik bir gözden geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.22, no.1, 2011, ss.40 - 52.
AMA Binbay T,ULAŞ H,ELBİ H,Alptekin K Türkiye’de psikoz epidemiyolojisi: Yaygınlık tahminleri ve başvuru oranları üzerine sistematik bir gözden geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi. 2011; 22(1): 40 - 52.
Vancouver Binbay T,ULAŞ H,ELBİ H,Alptekin K Türkiye’de psikoz epidemiyolojisi: Yaygınlık tahminleri ve başvuru oranları üzerine sistematik bir gözden geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi. 2011; 22(1): 40 - 52.
IEEE Binbay T,ULAŞ H,ELBİ H,Alptekin K "Türkiye’de psikoz epidemiyolojisi: Yaygınlık tahminleri ve başvuru oranları üzerine sistematik bir gözden geçirme." Türk Psikiyatri Dergisi, 22, ss.40 - 52, 2011.
ISNAD Binbay, Tolga vd. "Türkiye’de psikoz epidemiyolojisi: Yaygınlık tahminleri ve başvuru oranları üzerine sistematik bir gözden geçirme". Türk Psikiyatri Dergisi 22/1 (2011), 40-52.