Yıl: 2023 Cilt: 22 Sayı: 68 Sayfa Aralığı: 23 - 42 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.55322/mdbakis.1106197 İndeks Tarihi: 25-01-2023

KAMU SEKTÖRÜNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNDEN KAYNAKLANAN HATA VE HİLE ANALİZİ: BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE BİR İNCELEME

Öz:
Küresel anlamda yaşanan teknolojik ve finansal gelişmeler beraberinde karmaşık yapılar oluşturarakbirçok boyutta risk taşımakta ve bu riskler artarak kurumlar için büyük bir tehdit oluşturmaktadır.Mali açıdan söz konusu riskler, muhasebe hata ve hileleri başlığında ele alınmaktadır. Muhasebehata ve hileleri, muhasebe ilkelerine, standartlara ve yönetmeliklere uyulmadan yapılan işlemlerdir.Hatalı ve hileli işlemler, kurumların finansal raporlarının doğruluğu ve güvenilirliğini olumsuz yöndeetkilemektedir. Çalışmanın temel amacı, kamu kaynaklarını önemli düzeyde kullanan kurumlardanbiri olan büyükşehir belediyelerinde muhasebe sisteminden kaynaklanan hata ve hileleri belirlemek vebunların iç kontrol sisteminin bileşenleriyle ilişkisini ortaya çıkarmaktır. Çalışmada, altı büyükşehirbelediyesinin 2019 yılına ait Sayıştay denetim raporlarına içerik analizi tekniği uygulanarak muhasebesisteminden kaynaklanan hata ve hileler belirlenmiştir. Belirlenen hata ve hilelerin sıklıklarına göre değerlendirilmeler yapılarak iç kontrol sisteminin bileşenleriyle ilişkilendirilmiştir. Böylecebüyükşehir belediyelerinin iç kontrol sisteminin hangi bileşeninin yetersizliğinden kaynaklı olarak netür hata ve hilelerin gerçekleştiği ilişkisel olarak belirlenmiştir. Büyükşehir belediyelerinde muhasebesisteminden kaynaklanan hata ve hilelere sırasıyla kontrol ortamı, kontrol faaliyetleri, bilgi ve iletişimbileşenlerindeki yetersizliklerin neden olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelime: Muhasebe Hataları Muhasebe Hileleri Belediye İç Kontrol Sistemi Accounting Errors Accounting Fraud Municipality Internal Control System

ERROR AND FRAUD ANALYSIS ARISING FROM THE INTERNAL CONTROL SYSTEM IN THE PUBLIC SECTOR: INVESTIGATION IN METROPOLITAN MUNICIPALITIES

Öz:
Technological and financial developments experienced globally carry risks in many dimensions byforming complex structures, and these risks increase and pose a great threat to institutions. These risksare handled in the financial terms under the heading of accounting errors and frauds. Accounting errorsand tricks; These are transactions made without complying with accounting principles, standards andregulations. Erroneous and fraudulent transactions negatively affect the accuracy and reliability offinancial reports of institutions. The main purpose of the study is to determine the errors and fraudsarising from the accounting system in Metropolitan Municipalities, as institutions that use significantpublic resources, and to reveal their relationship with the components of the internal control system.In the study, errors and frauds arising from the accounting system were determined by applying thecontent analysis technique to the audit reports of the Court of Accounts of 6 Metropolitan Municipalitiesfor 2019. Evaluations were made according to the frequency of the identified errors and frauds, andthey were associated with the components of the internal control system. Thus, it was determinedrelationally what kind of errors and frauds occurred due to the inadequacy of which component ofthe internal control system of the Metropolitan Municipalities. Errors and frauds arising from theaccounting system in Metropolitan Municipalities are caused by inadequacies in the internal controlenvironment, control activities, information and communication components, respectively.
Anahtar Kelime: Accounting Errors Accounting Fraud Municipality Internal Control System

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Acar, D. ve Akçakanat, Ö. (2012). Devlet üniversitelerinin muhasebe birimlerinin iç kontrol sistemine ilişkin algı düzeyleri ile mevcut uygulamalarının karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 2-17.
  • Alptürk, E. (2017). Bilanço oyunları ve muhasebe hileleri nasıl oluyor? Erişim Adresi: http://www.bdturkey.com/ bilanco-oyunlari-ve-muhasebe-hileleri-nasil-oluyor-makale,92.html (12.03.2020).
  • Başpınar, A. (2006). Kamuda iç denetim ve merkezi uyumlaştırma fonksiyonu. Maliye Dergisi, 151, 23-42.
  • Bayraktar, A. (2007). Türkiye’de muhasebe hileleri tarihi (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
  • Candan, E. (2006). Kamu idarelerinde iç kontrol sistem ve süreçlerinin tasarlanması, uygulanması ve geliştirilme- sinde uyulacak usul ve esaslar. Mali Yönetim ve Denetim Dergisi, 38, 1-23.
  • Çatıkkaş, Ö. (2011). İşletmelerde mali tablo hileleri. Denetişim, 8, 18-30.
  • Doğan, Z. ve Nazlı, E. (2015). Muhasebede hata ve hilelerin önlenmesinde işletme yöneticilerinin sorumluluğunun tespitine yönelik bir araştırma. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(4), 195-212.
  • Erol, M. (2008). İşletmelerde yaşanan yolsuzluklara (hata ve hileler) karşı denetimden beklentiler. Süleyman De- mirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 229-237.
  • Ertürk, A. (2010). İşletmelerde hata ve hileyi önlemede iç kontrol sisteminin etkililiği ve bir uygulama (Yayınlan- mış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Ercinler, S. (2014). Muhasebe hile ve hatalarının engellenmesinde bağımsız denetim faaliyetleri ve bir anket uygu- laması (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Genç, G. (2009). Hileli finansal raporlama (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bi- limler Enstitüsü, İstanbul.
  • İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (2005).
  • Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği. T.C. Resmî Gazete, 42, 25326.
  • Karahan, M. ve Medet, İ. (2017). Muhasebe hata ve hileleri üzerinde iç kontrolün rolü. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, 143-158.
  • Kas, V. (2019). Muhasebede hata ve hileler, bunların önlenmesinde kullanılan araç ve yöntemler: Afyonkarahi- sar’da bir hizmet işletmesi örneği (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilim- ler Enstitüsü, Afyon.
  • Kaval, H. (2005). Muhasebe denetimi: Uluslararası finansal raporlama standartları uygulama örnekleriyle. 2. Baskı, Gazi Kitabevi.
  • Korucu, E. (2018). Muhasebe hata ve hileleri ile muhasebe mesleğinde etik (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü Kamu İç Kontrol Rehberi (2014)
  • Okay, S. (2011). Muhasebe hata ve hilelerinin meslek etiği açısından irdelenmesi (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
  • Özçelik, H., Karataş Aracı, Ö. N. ve Keskin, S. (2017). Muhasebe hata ve hileleri: Meslek mensupları üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(4), 197-214.
  • Topsak, F. (2009). Muhasebe hile ve hatalarının engellenmesinde bağımsız denetim faaliyetleri ve bir anket uygu- laması (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Türedi, H. ve Karakaya, G. (2015). COSO iç kontrol modeli ve kontrol ortamı. Finans, Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 52(602), 68.
  • 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (2003).
  • 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu (2004).
  • 5411 sayılı Bankacılık Kanunu (2005).
  • 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (2012).
APA SEVİM Ş, Öncü B, BOZDOĞAN T (2023). KAMU SEKTÖRÜNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNDEN KAYNAKLANAN HATA VE HİLE ANALİZİ: BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE BİR İNCELEME. , 23 - 42. 10.55322/mdbakis.1106197
Chicago SEVİM ŞERAFETTİN,Öncü Büşra,BOZDOĞAN TUNGA KAMU SEKTÖRÜNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNDEN KAYNAKLANAN HATA VE HİLE ANALİZİ: BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE BİR İNCELEME. (2023): 23 - 42. 10.55322/mdbakis.1106197
MLA SEVİM ŞERAFETTİN,Öncü Büşra,BOZDOĞAN TUNGA KAMU SEKTÖRÜNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNDEN KAYNAKLANAN HATA VE HİLE ANALİZİ: BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE BİR İNCELEME. , 2023, ss.23 - 42. 10.55322/mdbakis.1106197
AMA SEVİM Ş,Öncü B,BOZDOĞAN T KAMU SEKTÖRÜNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNDEN KAYNAKLANAN HATA VE HİLE ANALİZİ: BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE BİR İNCELEME. . 2023; 23 - 42. 10.55322/mdbakis.1106197
Vancouver SEVİM Ş,Öncü B,BOZDOĞAN T KAMU SEKTÖRÜNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNDEN KAYNAKLANAN HATA VE HİLE ANALİZİ: BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE BİR İNCELEME. . 2023; 23 - 42. 10.55322/mdbakis.1106197
IEEE SEVİM Ş,Öncü B,BOZDOĞAN T "KAMU SEKTÖRÜNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNDEN KAYNAKLANAN HATA VE HİLE ANALİZİ: BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE BİR İNCELEME." , ss.23 - 42, 2023. 10.55322/mdbakis.1106197
ISNAD SEVİM, ŞERAFETTİN vd. "KAMU SEKTÖRÜNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNDEN KAYNAKLANAN HATA VE HİLE ANALİZİ: BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE BİR İNCELEME". (2023), 23-42. https://doi.org/10.55322/mdbakis.1106197
APA SEVİM Ş, Öncü B, BOZDOĞAN T (2023). KAMU SEKTÖRÜNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNDEN KAYNAKLANAN HATA VE HİLE ANALİZİ: BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE BİR İNCELEME. Muhasebe ve Denetime Bakış, 22(68), 23 - 42. 10.55322/mdbakis.1106197
Chicago SEVİM ŞERAFETTİN,Öncü Büşra,BOZDOĞAN TUNGA KAMU SEKTÖRÜNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNDEN KAYNAKLANAN HATA VE HİLE ANALİZİ: BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE BİR İNCELEME. Muhasebe ve Denetime Bakış 22, no.68 (2023): 23 - 42. 10.55322/mdbakis.1106197
MLA SEVİM ŞERAFETTİN,Öncü Büşra,BOZDOĞAN TUNGA KAMU SEKTÖRÜNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNDEN KAYNAKLANAN HATA VE HİLE ANALİZİ: BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE BİR İNCELEME. Muhasebe ve Denetime Bakış, vol.22, no.68, 2023, ss.23 - 42. 10.55322/mdbakis.1106197
AMA SEVİM Ş,Öncü B,BOZDOĞAN T KAMU SEKTÖRÜNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNDEN KAYNAKLANAN HATA VE HİLE ANALİZİ: BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE BİR İNCELEME. Muhasebe ve Denetime Bakış. 2023; 22(68): 23 - 42. 10.55322/mdbakis.1106197
Vancouver SEVİM Ş,Öncü B,BOZDOĞAN T KAMU SEKTÖRÜNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNDEN KAYNAKLANAN HATA VE HİLE ANALİZİ: BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE BİR İNCELEME. Muhasebe ve Denetime Bakış. 2023; 22(68): 23 - 42. 10.55322/mdbakis.1106197
IEEE SEVİM Ş,Öncü B,BOZDOĞAN T "KAMU SEKTÖRÜNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNDEN KAYNAKLANAN HATA VE HİLE ANALİZİ: BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE BİR İNCELEME." Muhasebe ve Denetime Bakış, 22, ss.23 - 42, 2023. 10.55322/mdbakis.1106197
ISNAD SEVİM, ŞERAFETTİN vd. "KAMU SEKTÖRÜNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNDEN KAYNAKLANAN HATA VE HİLE ANALİZİ: BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE BİR İNCELEME". Muhasebe ve Denetime Bakış 22/68 (2023), 23-42. https://doi.org/10.55322/mdbakis.1106197