Yıl: 2022 Cilt: 15 Sayı: 30 Sayfa Aralığı: 894 - 923 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21602/sduarte.1178016 İndeks Tarihi: 25-01-2023

Batı Sanatında Divanda Uzanmış Beden İmgesi

Öz:
Antik Yunan’dan günümüze dek pek çok formda üretilmiş olan “Divanda uzanmış Beden” betimlemesi görsel hafızamızda oldukça geniş bir yere sahiptir. Araştırma kapsamında, Avrupa düşün ve sanat tarihi mekânsal ve dinsel dönüşümler çerçevesinde incelenmiş, elde edilen teorik veriler ve mekânı divana, bedeni nüye bağlayan sanatsal üretimler aracılığı ile “Divanda Beden” imgesinin postmodern dönem öncesi sanata yansımaları incelenmiştir. Sanat tarihi okumaları ve daha dar perspektifte “Hristiyanlık öncesi ve sonrası toplum” araştırmalarında karşımıza sıkça çıkan bu betimlemenin, bedenin ve uzamın geçirdiği dönüşümden bağımsız ele alınamayacağı bulgusuna ulaşılmıştır. “Beden ve çıplaklık”, “uzanma ve divan” kavramlarını birlikte düşündüğümüz noktada, kutsal beden, günahkâr beden, çıplaklık, kadının konumu ve özel alanın kavranışındaki değişimler üzerinde durulması gereken mecburi duraklar olmuştur. Araştırma, karikatürize edilerek psikanaliz yatağı imgesine indirgenmiş olan divanın, farklı bir bakış açısıyla, sanatsal üretimde “Bedeni odaklayan uzam” olarak kullanımına dair sanat literatürüne bir yorum sunmayı hedeflemektedir.
Anahtar Kelime: Divan Beden Çıplaklık Özel Alan

THE IMAGE OF BODY LYING ON DIVAN IN WESTERN ART

Öz:
The portrayal of “Body Lying on Divan”, reproduced in many forms since Ancient Greece, is quite engraved in our visual memory. This description made it necessary to deal with the world of thought in terms of its quality based on 'Body' on one side and 'Space' on the other. In this context, artistic productions that connect the space to the divan and the body to the nude have been examined within the limitations of the history of European thought. It is clear that this description, which is frequently encountered in both art history readings and, in a narrower perspective, 'pre-Christian and post-Christian society' studies, cannot be considered independently of the transformation of the body and space. As we address “Body and nudity”, “lying and divan” concepts together, it is imperative to elaborate sacred body, sinful body, nudity, status of women, and changes in perception of private space. The study aims to offer a commentary to the art literature regarding the use of divan, which was caricaturized and reduced to the image of a psychoanalysis bed, as “Space that focuses on body” in artistic production with a different point of view.
Anahtar Kelime: Divan Body Nude Nudity Private Space

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ariés P. ve Duby G. (2008). Özel Hayatın Tarihi-5 Birinci Dünya Savaşı’ndan Günümüze, çev. Şehsuvar Aktaş. İstanbul: Y.K.Y. Ariés P. ve Duby G. (2007). Özel Hayatın Tarihi-4 Fransız Devrimi’nden Büyük Savaş’a, çev. Ali Berktay. İstanbul: Y.K.Y.
  • Ariés P. ve Duby G. (2006a). Özel Hayatın Tarihi-1 Roma İmparatorluğu’ndan 1000 Yılına, çev. Turhan Ilgaz. İstanbul: Y.K.Y.
  • Ariés P. ve Duby G. (2006b). Özel Hayatın Tarihi-2 Feodal Avrupa’dan Rönesans’a, çev. Roza Hakmen. İstanbul: Y.K.Y.
  • Ariés P. ve Duby G. (2006c). Özel Hayatın Tarihi-3 Rönesans’tan Aydınlanma’ ya, çev. Devrim Çetinkasap. İstanbul: Y.K.Y.
  • Barbaras R. (2017). Cogito. Ponty, M.M. Vücudun Fenomolojisinden Tenin Ontolojisine, (sayı:88, s.154-192). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Corbin A., Courtine J.J. ve Vigarello G. (2021a). Bedenin Tarihi 3 ‘Bakıştaki Değişim 20.Yüzyıl’, çev. Saadet Özen. İstanbul. Alfa Basım Yayım Dağıtım San. Ve Tic. Ltd. Şti.
  • Corbin A., Courtine J.J. ve Vigarello G. (2021b). Bedenin Tarihi 2 ‘Fransız Devriminden Büyük Savaşa”, çev. Saadet Özen. İstanbul. Alfa Basım Yayım Dağıtım San. Ve Tic. Ltd. Şti.
  • Corbin A., Courtine J.J. ve Vigarello G. (2021c). Bedenin Tarihi 1 ‘Rönesanstan Aydınlanmaya’, çev. Saadet Özen. İstanbul. Alfa Basım Yayım Dağıtım San. Ve Tic. Ltd. Şti. Agamben G. (2017). Çıplaklıklar, Çev. Suna Kılıç. İstanbul. Alef Yayınevi.
  • Cevizci, A. (2005). Paradigma Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınları.
  • Mumford L. (2013). Tarih Boyunca Kent, ‘Kökenleri, Geçirdiği Dönüşümler ve Geleceği’. çev. Gürol Koca ve Tamer Tosun. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Kravis, N.(2018). Platon’dan Freud’a ‘Terapi Divanının Gizli Tarihi’, çev. Denis Gürcü. İstanbul: Sola Yayınları.
  • Ponty, M.M. (2017). Cogito. Ponty, M.M. Dünyamız Tamamlanmamış Bir Eser, (sayı:88, s.22-28). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Leppert, R. (2020). Nü ‘Btı Dünyasında Modernite Dönemi Sanatında Bedenin Kültürel Retoriği’, çev. Aydın Çavdar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları
  • Sennett, R. (2018). Ten ve Taş, çev. Tuncay Birkan. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Sennett, R. (2013). Gözün Vicdanı, ‘Kentin Tasarımı ve Toplumsal Yaşam’, çev. Süha Sertabiboğlu ve Can Kurultay. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • http1: Etimoloji Türkçe Sözlük, “Korpus”, https://www.etimolojiturkce.com/kelime/korpus, Erişim tarihi: 26.07.2022.
  • Eugène Delacroix, Halka Yol Gösteren Özgürlük, (1830), https://louvrekids.louvre.fr/gallery/c/0 /i/51208880/citizens-take-your-arms, Erişim Tarihi:28.07.2022.
  • Gustave Caillebotte, “Banyodaki Adam” (1884), https://collections.mfa.org/objects/537982, Erişim tarihi: 06.08.2022.
  • Anne Louis Girodet-Trioson, “Divana Uzanmış Çıplak Erkek” (1793), https://www.metmuseum. org/art/collection/search/337205?sortBy=Relevance&ft=Anne+Louis+GirodetTrioson&am p;offset=0&rpp=40&pos=2, Erişim tarihi: 06.08.2022.
  • Gaudenzio Marconi, “İstirahatte Erkek Figürü”, (yak. 1860), https://www.peramuseum.org /images/pdf/digital-publications/bare-naked-nude.pdf, Erişim tarihi: 06.08.2022.
  • Ferdinand Hodler, “Gece”, (1890), https://www.kunstmuseumbern. ch/en/see/collection/videos-higlights-collection/ferdinand-hodler-the-night-271.html, Erişim tarihi: 06.08.2022.
  • Rene Magritte, “Münzevi Yolcunun Düşünceleri” (1926-27), https://www.wikiart.org/en/rene- magritte/the-musings-of-the-solitary-walker-1926, Erişim tarihi: 06.08.2022.
  • Max Ernst “Pieta, ya da Gece Dönüş” (1923), https://www.tate.org.uk/art/artworks/ernst- pieta-or-revolution-by-night-t03252, Erişim Tarihi: 06.08.2022.
  • William Sergeant Kendall “Yaramaz” (1908), https://pafaarchives.org/item/20507, Erişim Tarihi: 07.08.2022.
  • Mary Cassatt “Mavi Koltuktaki Küçük Kız”, (1878) https://www.nga.gov/collection/art-object- page.61368.html, Erişim Tarihi: 07.08.2022.
  • Anonim, Ressam bir kadını yatakta yatarken betimleyen Tabut/ divan/ kabuk, Roma uygarlığı, (MS 2. yüzyıl), Villa Albani Müzesi, Roma. http://colorsandstones.eu/2022/06/30/girl-in-a-shell- from-villa-albani-museum-2nd-c-discriminalia-db/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_ campaign=girl-in-a-shell-from-villa-albani-museum-2nd-c-discriminalia-d-b, Erişim tarihi: 26.07.2022.
  • Rossana Gospels, “Son Akşam Yemeği”, 6. yüzyıl, https://towardbeauty.org/tag/rossano- gospels/, Erişim tarihi: 07.08.2022.
  • Duccio di Buoninsegna,“Son Akşam Yemeği”, (1278-1318), Siena Katedrali”, https://www.ducciodibuoninsegna.org/, Erişim tarihi: 26.07.2022.
  • Ugolino di Siena, “Son Akşam Yemeği”, (1325-1330), https://www.metmuseum.org/art/ collection/search/459131, Erişim Tarihi: 26.07.2022.
  • Leonardo da Vinci, “Son Akşam Yemeği” (Cenacolo Vinciano)”, https://www.milan- museum.com/leonardo-last-supper-cenacolo.php, Erişim tarihi: 26.07.2022.
  • Hans Bellmer, La Poupée *“The Doll”+, (1934), Ubu Gallery, https://www.indiscreto.org/hans- bellmer/, Erişim tarihi:07.08.2022.
  • Raphaelle Peale, Denizden Yükselen Venüs Venus Rising From the Sea. (1822), https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Venus_Rising_from_the_Sea_-_A_Deception,_by_
  • Raphaelle_Peale,_c._1822_-_Nelson-Atkins_Museum_of_Art_-_DSC09039.JPG, Erişim tarihi: 07.08.2022.
  • Anonim, Bir cenaze ziyafetini gösteren adak kabartması, MÖ 5. yüzyıl, Atina Ulusal Arkeoloji Müzesi, Atina. https://www.wikiwand.com/en/Klinai, Erişim tarihi: 27.07.2022.
  • Anonim, Herculanum’dan bir Ziyafet sahnesi, M.S.79, Napoli Arkeoloji Müzesi, Napoli. https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a7/Herculaneum_Fresco_001.jpg, Erişim tarihi: 27.07.2022.
  • Jean-Bapstille-Camille Corot, Deniz Kenarında Baküs Rahibesi, (1865), https://www.metmuseum.org/art/collection/search/435963, Erişim tarihi: 07.08.2022.
  • Gustave Coubert, İki Dost/Uyuyanlar, (1867), https://en.wikipedia.org/wiki/Le_Sommeil, Erişim tarihi: 07.08.2022.
  • François Boucher, Pan ve Syrinks, (1759), https://www.nationalgallery.org.uk/paintings/ francois-boucher-pan-and-syrinx, Erişim tarihi: 07.08.2022.
  • Tamara de Lempicka, İki Dost, (1923), https://www.wikiart.org/en/tamara-de- lempicka/perspective-1923, Erişim tarihi: 07.08.2022.
  • Mel Ramos, Manet’s Olympia, (1973), http://collection.imamuseum.org/artwork/10269/, Erişim Tarihi: 07.08.2022.
  • Görsel 1. Barthélémy-François Chardigny, Cumhuriyet, 1793, Granet Müzesi, Aix-en-Provence. https://books.openedition.org/psorbonne/58462, Erişim Tarihi: 28.07.2022.
  • Görsel 2. Pierre-Antonie Baudouin, The Reader/ Okur, 1760, Guaj, Musée des Arts Décoratifs/Dekoratif Sanatlar Müzesi, Paris. https://upload.wikimedia.org/ wikipedia/ commo ns/a/ae/Baudouin,_Pierre_Antoine_-_La_Lecture_-_c._1760.JPG, Erişim tarihi: 28.07.2022.
  • Görsel 3. Picasso, Femme Couchée Lisant/Uzanarak Kitap Okuyan Kadın, 1960, Tuval Üzerinde Yağlıboya, 130.2 × 196.2 cm, Modern Sanat Müzesi Koleksiyonu, Fort Worth. https://www.artsy.net/artwork/pablo-picasso-femme-couchee-lisant-reclining-woman-read ing, Erişim tarihi: 28.07.2022.
  • Görsel 4. Anonim, Asklepeion Bir Genci Tedavi Ederken, Rölyef, M.Ö 5 yüzyıl http://www. Gree ce-is.com/wp-content/uploads/2019/02/GettyImages-122226872.jpg, Erişim tarihi:24.07.2022.
  • Görsel 5. Anonim, Simpelved Lahiti, Hollanda Roma Dönemi, MS. 150-175, 228x11x73 cm, Eski Eserler Müzesi (Rijksmuseum van Oudheden), Leyde, https://archeoroutelimburg.nl/ en/locatie/archaeological-site-simpelveld-lady-simpelveld, Erişim tarihi: 30.07.2022.
  • Görsel 6. Francesco di Stefano Pesellino, Aziz Cosmo ve Aziz Damian’ın Hayatından Sahneler, Hasta bir adamı iyileştiriyorlar, 1445-50, Louvre Müzesi, Paris, https://www .aparences.net/periodes/quattrocento-annexes/francesco-di-stefano-pesellino/, Erişim tarihi: 30.07.2022.
  • Görsel 7a. René Magritte, Perspective: Madame Récamier by David, 1951, Tuval Üzerine Yağlı Boya, 60.5 x 80.5 cm. Kanada Ulusal Galerisi, Ottawa, https://www.gallery.ca/magazine/ artists/proud-coffin-rene-magrittes-perspective-madame-recamier-by-david, Erişim tarihi: 30.07.2022.
  • Görsel 7b. Jacques-Louis David, Madame Récamier, 1800, Tuval Üzerine Yağlı Boya, 174 cm x 244 cm. Paris, Louvre Müzesi, Paris, https://www.gallery.ca/magazine/artists/proud-coffin- rene-magrittes-perspective-madame-recamier-by-david, Erişim tarihi: 30.07.2022.
  • Görsel 8. Anonim, Erkekleri bir şölende gösteren Atina saklama kavanozu, Greek, M.Ö. 450– 440. British Museum. https://blog.britishmuseum.org/cook-a-classical-feast-nine-recipes-from- ancient-greece-and-rome/, Erişim tarihi: 30.07.2022.
  • Görsel 9. Jacques Louis David, Cupid and Psyche, 1817, Tuval Üzerine Yağlı Boya, 184 x 242 cm, Museum of Art Cleveland, United States. https://www.clevelandart.org/art/1962.37, Erişim tarihi: 31.07.2022.
  • Görsel 10. Giorgione/Tizian, Uyuyan Venüs, 1508/1510, Tuval Üzerine Yağlıboya, 108,5 × 175 cm, Gemäldegalerie Alte Meister/Eski Ustalar Resim Galerisi, Dresden, https://gemaeldegalerie.skd.museum/ausstellungen/glanzlichter-der-gemaeldegalerie-alte- meister/, Erişim tarihi: 31.07.2022.
  • Görsel 11. Antonio Canova, “Paolina Bonaparte Borghese”, 1804-1808, Mermer, 160 × 200 cm, Borghese Galerisi, Roma, https://it.wikipedia.org/wiki/Paolina_Borghese_(Canova), Erişim tarihi: 31.07.2022.
  • Görsel 12. Henri Rousseau, The Dream/Rüya, 1910, Tuval Üzerine Yağlıboya, 204,4 x 298,4 cm, Metropolitan Museum of Art/Moma, Manhattan, New York. https://www.moma. org/collection/works/79277, Erişim tarihi: 31.07.2022.
APA örgel s (2022). Batı Sanatında Divanda Uzanmış Beden İmgesi. , 894 - 923. 10.21602/sduarte.1178016
Chicago örgel sevtap Batı Sanatında Divanda Uzanmış Beden İmgesi. (2022): 894 - 923. 10.21602/sduarte.1178016
MLA örgel sevtap Batı Sanatında Divanda Uzanmış Beden İmgesi. , 2022, ss.894 - 923. 10.21602/sduarte.1178016
AMA örgel s Batı Sanatında Divanda Uzanmış Beden İmgesi. . 2022; 894 - 923. 10.21602/sduarte.1178016
Vancouver örgel s Batı Sanatında Divanda Uzanmış Beden İmgesi. . 2022; 894 - 923. 10.21602/sduarte.1178016
IEEE örgel s "Batı Sanatında Divanda Uzanmış Beden İmgesi." , ss.894 - 923, 2022. 10.21602/sduarte.1178016
ISNAD örgel, sevtap. "Batı Sanatında Divanda Uzanmış Beden İmgesi". (2022), 894-923. https://doi.org/10.21602/sduarte.1178016
APA örgel s (2022). Batı Sanatında Divanda Uzanmış Beden İmgesi. Art-e Sanat Dergisi, 15(30), 894 - 923. 10.21602/sduarte.1178016
Chicago örgel sevtap Batı Sanatında Divanda Uzanmış Beden İmgesi. Art-e Sanat Dergisi 15, no.30 (2022): 894 - 923. 10.21602/sduarte.1178016
MLA örgel sevtap Batı Sanatında Divanda Uzanmış Beden İmgesi. Art-e Sanat Dergisi, vol.15, no.30, 2022, ss.894 - 923. 10.21602/sduarte.1178016
AMA örgel s Batı Sanatında Divanda Uzanmış Beden İmgesi. Art-e Sanat Dergisi. 2022; 15(30): 894 - 923. 10.21602/sduarte.1178016
Vancouver örgel s Batı Sanatında Divanda Uzanmış Beden İmgesi. Art-e Sanat Dergisi. 2022; 15(30): 894 - 923. 10.21602/sduarte.1178016
IEEE örgel s "Batı Sanatında Divanda Uzanmış Beden İmgesi." Art-e Sanat Dergisi, 15, ss.894 - 923, 2022. 10.21602/sduarte.1178016
ISNAD örgel, sevtap. "Batı Sanatında Divanda Uzanmış Beden İmgesi". Art-e Sanat Dergisi 15/30 (2022), 894-923. https://doi.org/10.21602/sduarte.1178016