Yıl: 2022 Cilt: 15 Sayı: 30 Sayfa Aralığı: 1403 - 1429 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21602/sduarte.1183096 İndeks Tarihi: 25-01-2023

Grafik Tasarım Bağlamında Kent Kimliğinde Bilgilendirme ve Yönlendirme Grafiklerinin Önemi

Öz:
Bilgilendirme ve yönlendirme grafiklerinin kent kimliğindeki yerinin grafik tasarım bağlamında irdelenmesi amaçlanan bu makalede kent, bir nesne olmanın ötesinde adeta bir özne olarak ele alınmaktadır. Tarih boyunca, bir yandan kültürlerin oluşumuna ve gelişimine tanıklık ederken, diğer yandan kültürler yaratılmasına beşiklik eden kentler, kaçınılmaz olarak içinde bulundukları rekabet süreçlerinde ön sıralarda yer alabilmek için sahip oldukları kültürel değerleri ve bu bağlamda geliştirdikleri kimliği yansıtma ve aktarma gereksinimi içinde olurlar. Kentlerin değerlerini, kimliklerini yansıtan temel öge ve ortamlardan biri grafik tasarım çalışmalarıdır. Grafik tasarımın önemli disiplinlerinden ve kent kimliğini oluşturan göstergelerin en önemlilerinden biri de bilgilendirme ve yönlendirme grafikleridir. Nitel araştırma yöntemleriyle gerçekleştirilen bu çalışmada, kentte yaşayan veya kente uğrayan insanların her an karşı karşıya olduğu ya da ulaşmak istediği bilgilendirme ve yönlendirme grafiklerinin niteliği, önemi ve gerekliliği üzerinde durulmakta, sorunları irdelenmekte ve bu bağlamda önerilerde bulunulmaktadır.
Anahtar Kelime: Görsel İletişim Grafik Tasarım Kent Kimliği Bilgilendirme - Yönlendirme Grafikleri

THE IMPORTANCE OF INFORMATION AND WAYFINDING GRAPHICS IN URBAN IDENTITY IN THE CONTEXT OF GRAPHIC DESIGN

Öz:
In this article, which aims to examine the importance of information and wayfinding graphics in identity of city in the context of graphic design, the city is considered as a subject beyond being an object. Throughout history, cities that witness development of cultures on the one hand and create cultures on the other, inevitably need to reflect and transfer their cultural values and identity they have developed in order to be at the forefront of competitive processes they are in. One of the basic elements and environments that reflect values and identities of cities is graphic design works. One of the most important disciplines of graphic design and one of the most important indicators that make up identity of city is information and wayfinding graphics. In this study, which was carried out with qualitative research methods, quality, importance and necessity of information and wayfinding graphics that people living in or visiting city are faced or want to reach at any time are emphasized, their problems are examined and suggestions are made.
Anahtar Kelime: Visual Communication Graphic Design Urban Identity Information – Wayfinding Graphics

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Başkan, Ö. (1988). Bildirişim İnsan Dili ve Ötesi, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
  • Becer, E. (1997). İletişim ve Grafik Tasarım, Ankara: Dost Kitabevi.
  • Benzel, K.F. (2007). Kent Rehberi, GRAFİST 11, İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi.
  • Calvino, I. (1990). Görünmez Kentler, 1. Basım, İstanbul: Remzi Kitapevi.
  • Çöl (Demirseren), Ş. (1998). Kentlerimizde Kimlik Sorunu ve Günümüz Kentlerinin Kimlik Derecesini Ölçmek İçin Bir Yöntem Denemesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Kentsel Tasarım Anabilim Dalı.
  • Duane, E. K. (2002). Marka Aklı, çev. Azra Tuna Akartuna, Ankara: MediaCat Kitapları.
  • Fişenk, H. (2012). Yönlendirme Dizgelerinde Yerleşke Kimliğine Uygunluk ve Grafik Tasarım Sorunları: Ankara İli Çankaya İlçesi Kızılay Mahallesi İçin Yönlendirme Dizgesi Tasarımı, Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Grafik Anasanat Dalı.
  • Horn, R. E. (2009). “Bilgilendirme Tasarımı: Yeni Bir Mesleğin Doğuşu”, Grafik Tasarım, Sayı 28, s. 30-39.
  • Kayabaş, T. D. (2017). Taşınmaz Kültür Varlıklarını Tanıtıcı Bilgilendirme Grafiklerinde Karşılaşılan Tasarım Sorunları ve Safranbolu İçin Uygulamalar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Grafik Anasanat Dalı.
  • Keleş, R. (2014). “Kent ve Kültür Üzerine”, Mülkiye Dergisi, Cilt: 29, Sayı: 246, s. 9-18, https://www.academia.edu/4212293/Rusen_Keles_1_KENT_VE_KULTUR_UZERINE, Erişim Tarihi: 18.07.2022.
  • Lynch, K. (2019). Kent İmgesi, çev. İrem Başaran, 12. Basım, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Mercin, L. (2013). “Çevre ve Kent Estetiği Açısından Grafik Tasarımın Önemi”, Ulakbilge, s. 1-9, https://www.ulakbilge.com/makale/pdf/1366877847.pdf, Erişim Tarihi: 06.03.2020.
  • Mumford, L. (2007). Tarih Boyunca Kent: Kökenleri, Geçirdiği Dönüşümler ve Geleceği, çev. Gürol Koca ve Tamer Tosun, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Pilici, E. (2019). “Kent Kimliğinin Kurumsallaşması ve Markalaşması”, International Journal of Interdisciplinary and Intercultural Art, s. 95-107, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1417418, Erişim Tarihi: 21.01.2021.
  • Sayın, Z. (2019). Grafik Tasarımda Etki. Ankara: Pegem Akademi.
  • Uyan Dur, B. İ., (2018). The Relation Between Infographic And Visual Literacy. ITICAM 2018 - 4th International Trends and Issues in Communication & Media Conference, 18-20 Tem. 2018, Paris-Fransa.
  • Yayınoğlu, P. E., Susar, A. F. (2008). Kent, Görsel Kimlik ve İletişim, 1. Basım, İzmit-Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
  • http 1: “Melbourne Is a Cool, Sophisticated City”, https://landorandfitch.com/en/case- study/city-of-melbourne, Erişim Tarihi: 11.03.2022.
  • http 2: “Legible London: The Effective Wayfinding System That Creates ‘Readable’ Cities”,
  • https://designwanted.com/tech/legible-london-wayfinding-system/, Erişim: 18.04.2021.
  • http 3: “Legible London: The Birth of Modern City Wayfinding”, https://www- appliedinformation-group.translate.goog/projects/legible- london?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_pto=sc, Erişim Tarihi: 18.04.2021.
  • http 4: “Bristol Legible City”, https://www.bristollegiblecity.info/, Erişim Tarihi: 12.08.2022.
  • Görsel 1. Müge Hatipoğlu,“ Prof. Dr. Aziz Sancar’ı anlatan bir bilgilendirme grafiği örneği”, 2016, https://www.behance.net/gallery/41343665/Aziz-Sancar-Poster, Erişim Tarihi: 28.09.2022
  • Görsel 2; solda: CDF Grup, “Duyuru panolarına (billboard) dizgesel bir tasarım ve uygulama örneği”, https://cdf.com.tr/hizmetler/medya/billboard/998659786779
  • Görsel 2; sağda: Mediaclick Blog, Kiosk örneği, https://www.mediaclick.com.tr/tr/blog/kiosk- nedir
  • Görsel 3. Landor&Fitch Company, “Melbourne City Branding”, 2009, Melbourne kenti için çokça seçenekli olarak gerçekleştirilmiş görsel kimlik tasarımı uygulamalarından örnekler, Only Graphic Design, https://www.onlygraphicdesign.com/2017/11/12/city-of-melbourne-branding-landor/, Erişim Tarihi: 12.03.2022.
  • Görsel 4. Landor&Fitch Company, “Melbourne City Branding”, 2009, Melbourne kentinin eski görsel kimlik tasarımı ve alt markalarından örnekler, Only Graphic Design, https://www.onlygraphicdesign.com/2017/11/12/city-of-melbourne-branding-landor/, Erişim Tarihi: 12.03.2022.
  • Görsel 5. Landor&Fitch Company, “Melbourne City Branding”, 2009, Melbourne kentinin yeni görsel kimliği bağlamında tasarlanmış uygulamalardan örnekler, Only Graphic Design, https://www.onlygraphicdesign.com/2017/11/12/city-of-melbourne-branding-landor/, Erişim Tarihi: 12.03.2022.
  • Görsel 6. Applied Informatıon Group, “Legible London”, 2008, Tasarı kapsamında gerçekleştirilen bilgilendirme ve yönlendirme grafiklerinden örnekler, Designwanted, https://designwanted.com/legible-london-wayfinding-system/, Erişim Tarihi: 18.04.2021.
  • Görsel 7. PentaCityGroup, “WalkNYC”, 2013, Tasarı kapsamında gerçekleştirilen bilgilendirme ve yönlendirme grafiklerinden örnekler (üstte) ve tasarı kapsamında kullanılan yazı karakterlerinden, renk paletinden ve piktogram dizgesinden örnekler (altta), Pentagram, https://www.pentagram.com/work/walknyc, Erişim Tarihi: 12.08.2022.
  • Görsel 8/a. City ID, “Bristol Legible City”, 2001, Tasarı kapsamında gerçekleştirilen bilgilendirme ve yönlendirme grafiklerinden örnekler, Bristol Legible City, https://www.bristollegiblecity.info/, Erişim Tarihi: 12.08.2022.
  • Görsel 8/b. City ID, “Bristol Legible City”, 2001, Tasarı kapsamında tarihi olayların, mekanların tanıtımının yapıldığı bilgilendirme panolarından örnekler, Bristol Legible City, https://www.bristollegiblecity.info/, Erişim Tarihi: 12.08.2022.
  • Görsel 9. Werkling Design Studio, “Helsinki City Branding”, 2017, Helsinki kenti arması (solda) ve bu armadan hareketle tasarlanan yeni logosundan bir görüntü (sağda), Helsinki Visual Identity Guidelines, https://brand.hel.fi/en/logo/, Erişim Tarihi: 25.06.2021.
  • Görsel 10/a. Werkling Design Studio, “Helsinki City Branding”, 2017, Kent kimliği bağlamında Helsinki için tasarlanan logo uygulamalarından görüntüler (üstte) ve Helsinki kentinden esinle oluşturulan renk paletinden bir görüntü (altta), Helsinki Visual Identity Guidelines, https://brand.hel.fi/en/logo/, Erişim Tarihi: 25.06.2021.
  • Görsel 10/b. Werkling Design Studio, “Helsinki City Branding”, 2017, Helsinki kent kimliği bağlamında tasarlanmış işaretleme ve yönlendirme dizgeleri ve uygulamalarından görüntüler, Helsinki Visual Identity Guidelines, https://brand.hel.fi/en/logo/, Erişim Tarihi: 25.06.2021.
  • Görsel 10/c. Werkling Design Studio, “Helsinki City Branding”, 2017, Helsinki kent kimliği bağlamında dalgalardan hareketle tasarlanmış göstergeler ve bu izlekte tasarlanmış sayfa örneklerinden görüntüler, Helsinki Visual Identity Guidelines, https://brand.hel.fi/en/logo/, Erişim Tarihi: 25.06.2021.
APA KAYABAŞ T, SAYIN Z (2022). Grafik Tasarım Bağlamında Kent Kimliğinde Bilgilendirme ve Yönlendirme Grafiklerinin Önemi. , 1403 - 1429. 10.21602/sduarte.1183096
Chicago KAYABAŞ TUĞBA DİLEK,SAYIN ZÜLFÜKAR Grafik Tasarım Bağlamında Kent Kimliğinde Bilgilendirme ve Yönlendirme Grafiklerinin Önemi. (2022): 1403 - 1429. 10.21602/sduarte.1183096
MLA KAYABAŞ TUĞBA DİLEK,SAYIN ZÜLFÜKAR Grafik Tasarım Bağlamında Kent Kimliğinde Bilgilendirme ve Yönlendirme Grafiklerinin Önemi. , 2022, ss.1403 - 1429. 10.21602/sduarte.1183096
AMA KAYABAŞ T,SAYIN Z Grafik Tasarım Bağlamında Kent Kimliğinde Bilgilendirme ve Yönlendirme Grafiklerinin Önemi. . 2022; 1403 - 1429. 10.21602/sduarte.1183096
Vancouver KAYABAŞ T,SAYIN Z Grafik Tasarım Bağlamında Kent Kimliğinde Bilgilendirme ve Yönlendirme Grafiklerinin Önemi. . 2022; 1403 - 1429. 10.21602/sduarte.1183096
IEEE KAYABAŞ T,SAYIN Z "Grafik Tasarım Bağlamında Kent Kimliğinde Bilgilendirme ve Yönlendirme Grafiklerinin Önemi." , ss.1403 - 1429, 2022. 10.21602/sduarte.1183096
ISNAD KAYABAŞ, TUĞBA DİLEK - SAYIN, ZÜLFÜKAR. "Grafik Tasarım Bağlamında Kent Kimliğinde Bilgilendirme ve Yönlendirme Grafiklerinin Önemi". (2022), 1403-1429. https://doi.org/10.21602/sduarte.1183096
APA KAYABAŞ T, SAYIN Z (2022). Grafik Tasarım Bağlamında Kent Kimliğinde Bilgilendirme ve Yönlendirme Grafiklerinin Önemi. Art-e Sanat Dergisi, 15(30), 1403 - 1429. 10.21602/sduarte.1183096
Chicago KAYABAŞ TUĞBA DİLEK,SAYIN ZÜLFÜKAR Grafik Tasarım Bağlamında Kent Kimliğinde Bilgilendirme ve Yönlendirme Grafiklerinin Önemi. Art-e Sanat Dergisi 15, no.30 (2022): 1403 - 1429. 10.21602/sduarte.1183096
MLA KAYABAŞ TUĞBA DİLEK,SAYIN ZÜLFÜKAR Grafik Tasarım Bağlamında Kent Kimliğinde Bilgilendirme ve Yönlendirme Grafiklerinin Önemi. Art-e Sanat Dergisi, vol.15, no.30, 2022, ss.1403 - 1429. 10.21602/sduarte.1183096
AMA KAYABAŞ T,SAYIN Z Grafik Tasarım Bağlamında Kent Kimliğinde Bilgilendirme ve Yönlendirme Grafiklerinin Önemi. Art-e Sanat Dergisi. 2022; 15(30): 1403 - 1429. 10.21602/sduarte.1183096
Vancouver KAYABAŞ T,SAYIN Z Grafik Tasarım Bağlamında Kent Kimliğinde Bilgilendirme ve Yönlendirme Grafiklerinin Önemi. Art-e Sanat Dergisi. 2022; 15(30): 1403 - 1429. 10.21602/sduarte.1183096
IEEE KAYABAŞ T,SAYIN Z "Grafik Tasarım Bağlamında Kent Kimliğinde Bilgilendirme ve Yönlendirme Grafiklerinin Önemi." Art-e Sanat Dergisi, 15, ss.1403 - 1429, 2022. 10.21602/sduarte.1183096
ISNAD KAYABAŞ, TUĞBA DİLEK - SAYIN, ZÜLFÜKAR. "Grafik Tasarım Bağlamında Kent Kimliğinde Bilgilendirme ve Yönlendirme Grafiklerinin Önemi". Art-e Sanat Dergisi 15/30 (2022), 1403-1429. https://doi.org/10.21602/sduarte.1183096