Fenomen Yapışkanlığı ve Öncülleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma

Öztürk, Onur

doi:10.20409/berj.2023.406

Fenomen Yapışkanlığı ve Öncülleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma

Onur ÖZTÜRK (Bursa Uludağ Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Bursa, Türkiye)

Business and Economics Research Journal

19 5

Yıl: 2023 Cilt: 14 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 123 - 140 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.20409/berj.2023.406 İndeks Tarihi: 15-02-2023

Fenomen Yapışkanlığı ve Öncülleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma

Öz:

İnternet ve sosyal medya kullanımının insanların gündelik yaşamlarında neredeyse vazgeçilmez bir hale gelmesi Twitter, Instagram ve YouTube gibi çeşitli sosyal medya platformlarını kullanarak takipçileriyle etkileşime geçen ve sosyal medya fenomenleri olarak nitelendirilen bireylerin ön plana çıkmasına olanak sağlamıştır. Şarkıcı, film yıldızı, sporcu gibi geleneksel ünlülerin aksine takipçileriyle benzer sosyal statüye sahip bireyler olan sosyal medya fenomenlerinin takipçi ve hayran sayılarını arttırmaları, mevcut takipçi ve hayranlarını da ödeme yapan birer müşteri haline getirmeleri büyük oranda takipçilerinin yapışkanlığına bağlıdır. Bu çalışma; sosyal medya fenomenlerine olan yapışkanlığın öncülleri arasındaki ilişkileri belirlemek ve bu öncüllerin fenomen yapışkanlığı üzerindeki etkilerini ölçmeyi amaçlamıştır. Bu ilişkileri incelemek için 2158 kişiden anket yoluyla toplanan veriler PLS-SEM yapısal eşitlik modelleme tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre kimlik benzerliği, kimlik ayırt ediciliği ve kimlik prestijinin parasosyal ilişkiler ve istekli özdeşleşme üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu, parasosyal ilişkiler ve istekli özdeşleşmenin de yapışkanlık değişkenini olumlu yönde etkilediği saptanmıştır.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akdeniz, P. C., & Uyar, K. (2021). Tüketicilerin satın alma niyetlerinde sosyal medya fenomenleri ile kurulan parasosyal etkileşimin rolü. Erciyes Akademi, 35(4), 1669-1688.
Ali, F., Rasoolimanesh, S. M., Sarstedt, M., Ringle, M. C., & Ryu, K. (2018). An assessment of the use of partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM) in hospitality research. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 30(1), 514-538.
Audrezet, A., De Kerviler, G., & Moulard, G. J. (2020). Authenticity under threat: When social media influencers need to go beyond self-presentation. Journal of Business Research, 117, 557-569.
Aydın, S., & Uzturk, E. (2018). Sosyal medya araçlarından Instagram ve fenomenlerinin reklam ile ilişkisi. Atlas Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, 3, 180-192.
Ballantine, W. P., & Martin, S. B. (2005). Forming parasocial relationships in online communities. Advances in Consumer Research, 32, 197-201.
Bayındır, B. (2017). İletişimin iki aşamalı akış modelinin yeniden yorumlanması. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 7(4), 599-610.
Bhattacharya, B. C., & Sen, S. (2003). Consumer-company identification: A framework for understanding consumers’ relationships with companies. Journal of Marketing, 67(2), 76-88. Boerman, C. S. (2020). The effects of the standardized instagram disclosure for micro- and meso- influencers. Computers in Human Behavior, 103, 199-207.
Bozdoğan, G. K., & Bayramoğlu, S. (2022). Türkiye’de sosyal medya fenomenlerinin ve Youtuber’ların kazançlarının vergilendirilmesine dair bir değerlendirme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 825-838.
Brown, J. W., & Basil, D. M. (2010). Parasocial interaction and identification: Social change processes for effective health ınterventions. Health Communication, 25, 601-602.
Brown, J. W. (2015). Examining four processes of audience ınvolvement with media personae: Transportation, parasocial ınteraction, ıdentification, and worship. Communication Theory, 25(3), 259-283.
Carpentier, F., & Parrott, S. M. (2016). Young adults’ information seeking following celebrity suicide: Considering involvement with the celebrity and emotional distress in health communication strategies. Health Communication, 31(11), 1334-1344.
Casalo, V. L., Flavian, C., & Ibanez-Sanchez, S. (2020). Influencers on Instagram: Antecedents and consequences of opinion leadership. Journal of Business Research, 117, 510-519.
De Veirman, M., Cauberghe, V., & Hudders, L. (2017). Marketing through Instagram influencers: the impact of number of followers and product divergence on brand attitude. International Journal of Advertising, 36(5), 798-828.
Dhanesh, S. G., & Duthler, G. (2019). Relationship management through social media influencers: Effects of followers’ awareness of paid endorsement. Public Relations Review, 45(3), 1-13.
Djafarova, E., & Rushworth, C. (2017). Exploring the credibility of online celebrities’ Instagram profiles in influencing the purchase decisions of young female users. Computers in Human Behavior, 68, 1-7.
Escalas, E. J., & Bettman, R. J. (2017). Connecting with celebrities: How consumers appropriate celebrity meanings for a sense of belonging. Journal of Advertising, 46(2), 297-308.
Eyal, K., & Cohen, J. (2006). When good friends say goodbye: A parasocial breakup study. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 50(3), 502-523.
Green, C. M. (2004). Transportation into narrative worlds: The role of prior knowledge and perceived realism. Discourse Processes, 38(2), 247-266.
Gümüş, N., Karaca, Ş., & Onurlubaş, E. (2021). Sosyal medya fenomenleri ile kurulan parasosyal etkileşimin online tüketici davranışlarına etkisi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25, 752-773.
Hair, F. J., Hult, M. T., Ringle, M. C., & Sarstedt, M. (2017). A primer on partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM) (2nd Ed). SAGE Publications.
Hoffner, C. (1996). Children’s wishful identification and parasocial interaction with favorite television characters. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 40, 389-402.
Hoffner, C., & Buchanan, M. (2005). Young adults’ wishful identification with television characters: The role of perceived similarity and character attributes. Media Psychology, 7, 325-351.
Horton, D., & Wohl, R. R. (1956). Mass communication and para-social interaction: Observations on intimacy at a distance. Psychiatry, 19(3), 215-229.
Hsu, L. C., & Liao, C. Y. (2014). Exploring the linkages between perceived information accessibility and microblog stickiness: The moderating role of a sense of community. Information & Management, 51, 833-844.
Hu, L., Min, Q., Han, S., & Liu, Z. (2020). Understanding followers’ stickiness to digital influencers: The effect of psychological responses. International Journal of Information Management, 54, 1-14.
Hwang, K., & Zhang, Q. (2018). Influence of parasocial relationship between digital celebrities and their followers on followers’ purchase and electronic word-of-mouth intentions, and persuasion knowledge. Computers in Human Behavior, 87, 155-173.
Jimenez-Castillo, D., & Sanchez-Fernandez, R. (2019). The role of digital influencers in brand recommendation: Examining their impact on engagement, expected value and purchase intention. International Journal of Information Management, 49, 366-376.
Kelman, C. H. (1958). Compliance, identification, and internalization: Three processes of attitude change. The Journal of Conflict Resolution, 2(1), 51-60.
Kelman, C. H. (1961). Processes of opinion change. The Public Opinion Quarterly, 25(1), 57-78.
Khamis, S., Ang, L., & Welling, R. (2017). Self-branding, micro celebrity and the rise of social media ınfluencers. Celebrity Studies, 8(2), 191-208.
Kim, J., & Song, H. (2016). Celebrity’s self-disclosure on Twitter and parasocial relationships: A mediating role of social presence. Computers in Human Behavior, 62, 570-577.
Lee, E. J., & Watkins, B. (2016). YouTube vloggers’ influence on consumer luxury brand perceptions and intentions. Journal of Business Research, 69, 5753-5760.
Lin, C. J. (2007). Online stickiness: Its antecedents and effect on purchasing intention. Behaviour & Information Technology, 26(6), 507-516.
Lin, L., Hu, J. P., Sheng, L. O., & Lee, J. (2010). Is stickiness profitable for electronic retailers? Communications of the ACM, 53(3), 132-136.
Lou, C., & Yuan, S. (2019). Influencer marketing: How message value and credibility affect consumer trust of branded content on social media. Journal of Interactive Advertising, 19(1), 58-73.
McCracken, G. (1989). Who is the celebrity endorser? Cultural foundations of the endorsement process. Journal of Consumer Research, 16(3), 310-321.
Moore, L. R. (1980). Continuing education for the improvement of professional intervention in patient care. Drug Intelligence and Clinical Pharmacy, 14(6), 415-419.
Öztürk, O. (2020). Restoran işletmelerinde tüketicilerin karşılaştığı hizmet hataları ve telafisi. Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Bursa.
Perse, M. E., & Rubin, B. R. (1989). Attribution in social and parasocial relationships. Communication Research, 16(1), 59-77.
Rasmussen, L. (2018). Parasocial interaction in the digital age: An examination of relationship building and the effectiveness of YouTube celebrities. The Journal of Social Media in Society, 7(1), 280-294.
Rezaei, S. (2015). Segmenting consumer decision-making styles (CDMS) toward marketing practice: A partial least squares (PLS) path modeling approach. Journal of Retailing and Consumer Services, 22, 1-15.
Roy, K. S., Lassar, W. M., & Butaney, T. G. (2014). The mediating impact of stickiness and loyalty on word-of-mouth promotion of retail websites: A consumer perspective. European Journal of Marketing, 48(9), 1828-1849.
Ryu, K., Lehto, Y. X., Gordon, E. S., & Fu, X. (2019). Effect of a brand story structure on narrative transportation and perceived brand image of luxury hotels. Tourism Management, 71, 348-363.
Sarstedt, M., Ringle, M. C., & Hair, F. J. (2017). Partial least squares structural equation modeling. Handbook of Market Research, 1-40.
Sestir, M., & Green, C. M. (2010). You are who you watch: Identification and transportation effects on temporary self-concept. Social Influence, 5(4), 272-288.
Sezgin, M., & Çetin, H. (2022). Tüketicilerin sosyal medya fenomenlerine hangi ölçütlere göre güvendiğine dair bir araştırma. Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi, 6(14), 90-103.
Shoenberger, H., & Kim, E. (2019). Product placement as leveraged marketing communications: The role of wishful identification, brand trust, and brand buying behaviours. International Journal of Advertising, 38(1), 50-66.
So, K., King, C., Hudson, S., & Meng, F. (2017). The missing link in building customer brand identification: The role of brand attractiveness. Tourism Management, 59, 640-651.
Stever, S. G., & Lawson, K. (2013). Twitter as a way for celebrities to communicate with fans: Implications for the study of parasocial interaction. North American Journal of Psychology, 15(2), 339-354.
Stokburger-Sauer, N., Ratneshwar, S., & Sen, S. (2012). Drivers of consumer-brand identification. International Journal of Research in Marketing, 29, 406-418.
Tam, M. S. (2020a). Sosyal medya etkileyicilerinin kanaat önderliği rolü. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(2), 1325-1351.
Tam, M. S. (2020b). Takipçiler nezdinde sosyal medya fenomenlerinin kanaat önderliği ölçeği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23, 481-502.
Turner, R. J. (1993). Interpersonal and psychological predictors of parasocial interaction with different television performers. Communication Quarterly, 41(4), 443-453.
Van Laer, T., Feiereisen, S., & Visconti, M. L. (2019). Storytelling in the digital era: A meta-analysis of relevant moderators of the narrative transportation effect. Journal of Business Research, 96, 135-146.
Wang, T. W., Wang, S. Y., & Liu, R. E. (2016). The stickiness intention of group-buying websites: The integration of the commitment-trust theory and e-commerce success model. Information & Management, 53, 625-642.
Xiang, L., Zheng, X., Lee, M., & Zhao, D. (2016). Exploring consumers’ impulse buying behavior on social commerce platform: The role of parasocial interaction. International Journal of Information Management, 36, 333-347.
Xu, F., Qi, Y., & Li, X. (2018). What affects the user stickiness of the mainstream media websites in China? Electronic Commerce Research and Applications, 29, 124-132.
Zhang, M., Guo, L., Hu, M., & Liu, W. (2017). Influence of customer engagement with company social networks on stickiness: Mediating effect of customer value creation. International Journal of Information Management, 37, 229-240.
Zsila, A., Mccutcheon, E. L., & Demetrovics, Z. (2018). The association of celebrity worship with problematic Internet use, maladaptive daydreaming, and desire for fame. Journal of Behavioral Addictions, 7(3), 654-664.
Zsila, A., Urban, R., Mccutcheon, E. L., & Demetrovics, Z. (2019). A path analytic review of the association between psychiatric symptoms and celebrity worship: The mediating role of maladaptive daydreaming and desire for fame. Personality and Individual Differences, 151, 1-8.

APA	Öztürk O (2023). Fenomen Yapışkanlığı ve Öncülleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. , 123 - 140. 10.20409/berj.2023.406
Chicago	Öztürk Onur Fenomen Yapışkanlığı ve Öncülleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. (2023): 123 - 140. 10.20409/berj.2023.406
MLA	Öztürk Onur Fenomen Yapışkanlığı ve Öncülleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. , 2023, ss.123 - 140. 10.20409/berj.2023.406
AMA	Öztürk O Fenomen Yapışkanlığı ve Öncülleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. . 2023; 123 - 140. 10.20409/berj.2023.406
Vancouver	Öztürk O Fenomen Yapışkanlığı ve Öncülleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. . 2023; 123 - 140. 10.20409/berj.2023.406
IEEE	Öztürk O "Fenomen Yapışkanlığı ve Öncülleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma." , ss.123 - 140, 2023. 10.20409/berj.2023.406
ISNAD	Öztürk, Onur. "Fenomen Yapışkanlığı ve Öncülleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma". (2023), 123-140. https://doi.org/10.20409/berj.2023.406

APA	Öztürk O (2023). Fenomen Yapışkanlığı ve Öncülleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Business and Economics Research Journal, 14(1), 123 - 140. 10.20409/berj.2023.406
Chicago	Öztürk Onur Fenomen Yapışkanlığı ve Öncülleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Business and Economics Research Journal 14, no.1 (2023): 123 - 140. 10.20409/berj.2023.406
MLA	Öztürk Onur Fenomen Yapışkanlığı ve Öncülleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Business and Economics Research Journal, vol.14, no.1, 2023, ss.123 - 140. 10.20409/berj.2023.406
AMA	Öztürk O Fenomen Yapışkanlığı ve Öncülleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Business and Economics Research Journal. 2023; 14(1): 123 - 140. 10.20409/berj.2023.406
Vancouver	Öztürk O Fenomen Yapışkanlığı ve Öncülleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Business and Economics Research Journal. 2023; 14(1): 123 - 140. 10.20409/berj.2023.406
IEEE	Öztürk O "Fenomen Yapışkanlığı ve Öncülleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma." Business and Economics Research Journal, 14, ss.123 - 140, 2023. 10.20409/berj.2023.406
ISNAD	Öztürk, Onur. "Fenomen Yapışkanlığı ve Öncülleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma". Business and Economics Research Journal 14/1 (2023), 123-140. https://doi.org/10.20409/berj.2023.406