Yıl: 2023 Cilt: 52 Sayı: 237 Sayfa Aralığı: 9 - 32 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.37669/milliegitim.1059054 İndeks Tarihi: 22-02-2023

Erken Çocukluk Dönemi Problem Çözme Becerilerine Yönelik Yapılan Eğitimsel Uygulamaların Etkililiği: Bir Meta-analiz Çalışması

Öz:
Bu araştırmada amaç, okul öncesi eğitime devam eden 3-6 yaş grubu çocuklara yönelik deneysel desende tasarlanmış eğitimsel uygulamaların çocukların problem çözme becerilerine etkisini belirlemektir. Bu kapsamda Türkiye’de 1987-2021 (Ekim) yılları arasında asıl tarama ile 691, tamamlayıcı taramalar ile 321 olmak üzere toplamda 1012 lisansüstü tez incelenmiştir. Taramalardan ulaşılan çalışmalar meta-analize dâhil edilme kriterleri doğrultusunda incelendiğinde, 27 tez çalışmasının meta-analiz için uygun olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada betimsel istatistik verileri, yayın yanlılığı, heterojenlik ve etki büyüklükleri Comprehensive Meta Analysis Version 2 programı ile analiz edilmiştir. Yapılan analizlerde yayın yanlılığının olmadığı ve araştırma kapsamında yer alan çalışmaların etki büyüklüklerinin heterojen bir dağılıma sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Deneysel eğitim uygulamalarının çocukların problem çözme becerilerine etkisi rastgele etkiler modelinde analiz edildiğinde etki büyüklüğü değerinin deney grubu lehine olduğu bulunmuştur. Elde edilen etki büyüklüğü değeri okul öncesi eğitime devam eden 3-6 yaş grubu çocuklara yönelik deneysel desende tasarlanmış eğitimsel uygulamaların çocukların problem çözme becerileri üzerinde Cohen d sınıflamasına göre yüksek düzeyde etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Moderatör analizi sonuçları incelendiğinde; bulunan genel etki büyüklüğü için çocukların devam ettiği okul öncesi eğitim kurum türü, çocukların yaş grubu, tez çalışma türü, tezin yapıldığı anabilim dalı, tezin yapıldığı üniversite, tezin yapıldığı yıl moderatör olmadığı sonucuna ulaşılırken, tezin yapıldığı enstitü bulunan genel etki büyüklüğü için moderatör değişken olarak bulunmuştur.
Anahtar Kelime: Erken çocukluk okul öncesi problem çözme meta-analiz

Effectiveness of Educational Practices for Early Childhood Problem Solving Skills: A Meta-analysis Study

Öz:
The aim of this study is to determine the effect of educational practices designed in experi- mental research on children’s problem solving skills for the children aged 3-6 years attending pre-school education. In this context, a total of 1012 master’s/doctorate theses, of which 321 with the original scans and 691 supplementary scans, were examined between 1987-2021 (Oc- tober) in Turkey. When the studies were examined according to the criteria, it was determined that 27 theses were suitable for meta-analysis.In the study, descriptive statistics data, publica- tion bias, heterogeneity and effect sizes were analyzed with the Comprehensive Meta-Analysis Version 2 program. It was concluded in the analyzes that there was no publication bias and that the effect sizes of the studies had a heterogeneous distribution.When the effect of experi- mental education practices on children’s problem solving skills was analyzed in the random effects model, it was found that the effect size value was in favor of the experimental group. The obtained value shows that the educational practices designed in the experimental research for children aged 3-6 in preschool education have a higher level of effect on children’s problem solving skills compared to the Cohen d classification. When the moderator analysis results are examined, for the overall effect size; while reaching the conclusions that the age group of the children and the type of preschool education institution they attend, the type of thesis study, the department and university in which the thesis was made, the year the thesis was made, was’nt moderator; The institute where the thesis was made was found as a moderator variable for the overall effect size.
Anahtar Kelime: early childhood preschool problem solving meta-analysis

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akçay, B. (2019). Stem etkinliklerinin anaokuluna devam eden 6 yaş çocukların problem çözme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Aksüt, P. (2015). 5-6 yaş okul öncesi çocuklarına problem çözme becerisinin kazandırılmasında etkinlik temelli fen öğretim uygulamalarının etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
  • Aktaş, E. (2021). Etkileşimli kitap okuma programının okul öncesi dönem çocuklarının problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
  • Akyol Altun, C. (2018). Okul öncesi öğretim programına algoritma ve kodlama eğitimi entegrasyonunun öğrencilerin problem çözme becerisine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Alemdar Çoşkun, M. (2016). Problem çözme eğitim programının anasınıfına devam eden çocukların problem çözme becerileri ile kişiler arası problem çözme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Bezirci, H. (2017). Montessori yönteminin anaokulu çocukların akran ilişkilerine ve akran tepkilerine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Bingham, A. (1983). Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi. (Çev.: A.F. Oğuzkan). (4.Basılış). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi (Eserin orijinali 1958’de yayımlandı).
  • Borenstein, M., Hedges, L. V., Higgins, J. P. T ve Rothstein, H. R. (2009). Introduction to meta-analysis. Chichester, UK: John Wiley & Sons.
  • Canbeldek, M. (2020). Erken çocukluk eğitiminde üreten çocuklar kodlama ve robotik eğitim programının etkilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
  • Card, N. A. (2012). Applied meta-analysis for social science research. (T. D. Little, Series Ed.). New York: The Guilford Press.
  • Cohen, J. (1960). A coefficient of agreement for nominal scales. Educational and Psychological Measurement, 20(1), 37-46. doi:10.1177/001316446002000104
  • Cooper, H., Hedges, L.V. ve Valentine, J.C. (2009). The handbook of research synthesis and meta-analysis. 2nd. Edition. New York: Russell Sage Foundation.
  • Cüceloğlu, D. (2006). İnsan ve davranışı.(15. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Dal Berberoğlu, Y. (2019). 60-72 aylık çocuklara uygulanan sorgulama tabanlı problem çözme etkinlerinin çocukların problem çözme becerisine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Okan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Demirel, B. (2021). Bilmecelerin 57-66 aylık çocukların problem çözme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Denham, S. A. ve Almeida, M. C. (1987). Children's social problem-solving skills, behavioral adjustment, and interventions: A meta-analysis evaluating theory and practice. Journal of Applied Developmental Psychology, 8(4), 391–409. https://doi.org/10.1016/0193-3973(87)90029-3
  • Dereli, E. (2008). Çocuklar için sosyal beceri eğitim programının 6 yaş çocukların sosyal problem çözme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Dinçer, S. (2021). Eğitim bilimlerinde uygulamalı meta-analiz. (3.Baskı). Ankara: Pegem Akdemi Yayıncılık.
  • Gander, M. J. ve Gardiner, H. W. (2004). Çocuk ve ergen gelişimi. (Çev.: A. Dönmez, M. Çelen, B. Onur Yay. Haz.: B. Onur) (5. Baskı). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
  • Glass, G. V. (1976). Primary, secondary, and meta-analysis of research. Educational Researcher, 5(10): 3-8. https://doi.org/10.2307/1174772
  • Günşen, G. (2020). Pedagojik İçerik Bilgisine Dayalı Sorgulayıcı-Araştırma Temelli Fen Eğitim Programı’nın okul öncesi öğretmenleri ve 60-72 aylık çocuklar üzerindeki etkilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe-yöntem-analiz. (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Haenilah, E. Y., Yanzi, H., & Drupadi, R. (2021). The Effect of the Scientific Approach-Based Learning on Problem Solving Skills in Early Childhood: Preliminary Study. International Journal of Instruction, 14(2), 289-304. https://doi.org/10.29333/iji.2021.14217a
  • Hartung, J., Knapp, G. ve Sinha, B. K. (2008). Statistical meta-analysis with applications. A John Wiley & Sons, Inc.
  • Hedges, L.V. (1992). Meta-Analysis. Journal of Educational Statistics, 17(4): 279-296. doi:10.3102/10769986017004279
  • Higgins, J.P.T., Thompson, S.G., Deeks, J.J., ve Altman, D.G. (2003). Measuring inconsistency in meta-analyses. BMJ: British Medical Journal, 327, 557-560. https://doi.org/10.1136/bmj.327.7414.557
  • Işıklar, S. (2019). Çocuklar için felsefe eğitim programının 5-6 yaş çocuklarda felsefi sorgulama yoluyla eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
  • Işıktekiner, F.S. (2014). Anne baba destek programının okul öncesi dönem (48-60 aylık) çocuklarının kişiler arası problem çözme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Joseph, G. E. ve Strain, P. S. (2010). Teaching young children ınterpersonal problem-solving skills. Young Exceptional Children, 13(3), 28-40. doi:10.1177/1096250610365144
  • Karayol, S. (2016). Yapılandırılmış ve yapılandırılmamış oyun etkinliklerini içeren eğitim programının 5 yaş grubu çocukların işbirliği davranışlarına ve problem çözme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Kargı, E. (2009). Bilişsel Yaklaşıma Dayalı Kişiler Arası Sorun Çözme Becerileri Kazandırma (BSÇ) programının etkililiği: okul öncesi dönem çocukları üzerinde bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Kayılı, G. (2015). Sosyal beceri eğitimi programı ile desteklenmiş Montessori yönteminin anaokulu çocuklarının duyguları anlama ve sosyal problem çözme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Koyuncu Şahin, M. ve Akman, B. (2018). Erken çocukluk döneminde düşünme becerilerinin gelişimi. Milli Eğitim Dergisi, 47 (218) , 5-20. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/39856/469576
  • Küçükkara, M. F. (2019). Etkinlik temelli algoritma eğitiminin 5-6 yaş çocuklarının problem çözme becerisine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
  • Lind, K.K. (1998). Science in early childhood: Developing and acquiring fundamental concepts and skills. Forum on Early Childhood Science, Mathematics, and Technology Education. Washington, DC: American Association for the Advancement of Science. ERIC Number: ED418777
  • Mermer, H. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının kişilerarası sorun çözme becerilerini geliştirmede “Sorunlarımızı Çözebiliriz Oyunu”nun ve serbest oyunun etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Miles, M.B. ve Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (Second edition). Sage Publications, Inc.
  • Norman, G.R. (1988). Problem-solving skills, solving problems and problem-based learning. Medical Education, 22, 279-286. doi:10.1111/j.1365-2923.1988.tb00754.x
  • Oğuz, V. (2012). Proje yaklaşımının anasınıfına devam eden çocukların problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Öğülmüş, S. (2004). Ben sorun çözebilirim kişilerarası sorun çözme becerileri eğitimi. (2. Baskı). Ankara: Babil Yayıncılık.
  • Park, I.-S. (2019). The effect of Problem-based Learning Strategies (PBL) on problem solving Skill: A meta-analysis. Journal of the Korea Convergence Society 10(10), 197-205. https://doi.org/10.15207/JKCS.2019.10.10.197
  • Pehlivan, E.S. (2019). Mobil anaokuluna devam eden çocuklara uygulanan drama destekli problem çözme eğitim programının çocukların problem çözme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Sim, J. ve Wright, C. C. (2005) The Kappa statistic in reliability studies: Use, interpretation, and sample size requirements. Physical Theraphy, 85, 257-268.
  • Şahin, Ç. (2004). Problem çözme becerisinin temel felsefesi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 160-171.
  • Şahin, Ç. (2004). Problem çözme becerisinin temel felsefesi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 160-171.
  • Şahin, H. (2015). Psikososyal gelişim temelli eğitim programının anasınıfına devam eden çocukların duygusal zekalarına ve problem çözme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Şen, S. ve Yıldırım, İ. (2020). CMA ile meta-analiz uygulamaları. (1. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Taş, H. (2019). 60 aylık çocukların sosyal problem çözme becerileri üzerinde yaratıcı dramanın etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Turupçu Doğan, A. (2019). Okul öncesi çocuklarına uygulanan izlemeye dayalı değerlendirmenin kullanıldığı problem çözme eğitiminin çocukların problem çözme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Uyar, F.N. (2020). 5-6 yaş grubu çocuklarda Bibliyoterapinin özgüven ve kişiler arası problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
  • Ünal, M. (2014). Deneylerin anasınıfına devam eden altı yaş çocuklarının problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Yalçın, V. (2020). Tasarım odaklı düşünme modeline göre hazırlanan okul öncesi stem etkinliklerinin çocukların yaratıcılık ve problem çözme becerileri üzerine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Yiğitalp, N. (2014). Yönlendirilmiş Beyin Fırtınası (SCAMPER) tekniğine dayalı eğitimin beş yaş çocuklarının problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Yurdakul, Y. ve Bütün Ayhan, A. (2016). Problem solving skills in the pre-school period. E. Atasoy, R. Efe, I. Jazdzewska ve H. Yaldır (Eds.) Current advances in education kitabı içinde (s. 28-40) Sofia: St. Kliment Ohridski University Press. ISBN 978-954-07-4134-5
APA TOK Y, Sağlam M (2023). Erken Çocukluk Dönemi Problem Çözme Becerilerine Yönelik Yapılan Eğitimsel Uygulamaların Etkililiği: Bir Meta-analiz Çalışması. , 9 - 32. 10.37669/milliegitim.1059054
Chicago TOK Yasin,Sağlam Mehmet Erken Çocukluk Dönemi Problem Çözme Becerilerine Yönelik Yapılan Eğitimsel Uygulamaların Etkililiği: Bir Meta-analiz Çalışması. (2023): 9 - 32. 10.37669/milliegitim.1059054
MLA TOK Yasin,Sağlam Mehmet Erken Çocukluk Dönemi Problem Çözme Becerilerine Yönelik Yapılan Eğitimsel Uygulamaların Etkililiği: Bir Meta-analiz Çalışması. , 2023, ss.9 - 32. 10.37669/milliegitim.1059054
AMA TOK Y,Sağlam M Erken Çocukluk Dönemi Problem Çözme Becerilerine Yönelik Yapılan Eğitimsel Uygulamaların Etkililiği: Bir Meta-analiz Çalışması. . 2023; 9 - 32. 10.37669/milliegitim.1059054
Vancouver TOK Y,Sağlam M Erken Çocukluk Dönemi Problem Çözme Becerilerine Yönelik Yapılan Eğitimsel Uygulamaların Etkililiği: Bir Meta-analiz Çalışması. . 2023; 9 - 32. 10.37669/milliegitim.1059054
IEEE TOK Y,Sağlam M "Erken Çocukluk Dönemi Problem Çözme Becerilerine Yönelik Yapılan Eğitimsel Uygulamaların Etkililiği: Bir Meta-analiz Çalışması." , ss.9 - 32, 2023. 10.37669/milliegitim.1059054
ISNAD TOK, Yasin - Sağlam, Mehmet. "Erken Çocukluk Dönemi Problem Çözme Becerilerine Yönelik Yapılan Eğitimsel Uygulamaların Etkililiği: Bir Meta-analiz Çalışması". (2023), 9-32. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1059054
APA TOK Y, Sağlam M (2023). Erken Çocukluk Dönemi Problem Çözme Becerilerine Yönelik Yapılan Eğitimsel Uygulamaların Etkililiği: Bir Meta-analiz Çalışması. Milli Eğitim, 52(237), 9 - 32. 10.37669/milliegitim.1059054
Chicago TOK Yasin,Sağlam Mehmet Erken Çocukluk Dönemi Problem Çözme Becerilerine Yönelik Yapılan Eğitimsel Uygulamaların Etkililiği: Bir Meta-analiz Çalışması. Milli Eğitim 52, no.237 (2023): 9 - 32. 10.37669/milliegitim.1059054
MLA TOK Yasin,Sağlam Mehmet Erken Çocukluk Dönemi Problem Çözme Becerilerine Yönelik Yapılan Eğitimsel Uygulamaların Etkililiği: Bir Meta-analiz Çalışması. Milli Eğitim, vol.52, no.237, 2023, ss.9 - 32. 10.37669/milliegitim.1059054
AMA TOK Y,Sağlam M Erken Çocukluk Dönemi Problem Çözme Becerilerine Yönelik Yapılan Eğitimsel Uygulamaların Etkililiği: Bir Meta-analiz Çalışması. Milli Eğitim. 2023; 52(237): 9 - 32. 10.37669/milliegitim.1059054
Vancouver TOK Y,Sağlam M Erken Çocukluk Dönemi Problem Çözme Becerilerine Yönelik Yapılan Eğitimsel Uygulamaların Etkililiği: Bir Meta-analiz Çalışması. Milli Eğitim. 2023; 52(237): 9 - 32. 10.37669/milliegitim.1059054
IEEE TOK Y,Sağlam M "Erken Çocukluk Dönemi Problem Çözme Becerilerine Yönelik Yapılan Eğitimsel Uygulamaların Etkililiği: Bir Meta-analiz Çalışması." Milli Eğitim, 52, ss.9 - 32, 2023. 10.37669/milliegitim.1059054
ISNAD TOK, Yasin - Sağlam, Mehmet. "Erken Çocukluk Dönemi Problem Çözme Becerilerine Yönelik Yapılan Eğitimsel Uygulamaların Etkililiği: Bir Meta-analiz Çalışması". Milli Eğitim 52/237 (2023), 9-32. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1059054