Belediyelerde Sosyal Harcamalar: Üsküdar ve Kadıköy Belediyesi Örnekleri
Yıl: 2022 Cilt: 31 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 5 - 34 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 21-02-2023
Belediyelerde Sosyal Harcamalar: Üsküdar ve Kadıköy Belediyesi Örnekleri
Öz: Günümüzde merkezi yönetim kurumlarının yanı sıra, yerel yönetimler de sosyal hizmetlerin sunulması konusunda önemli roller üstlenmektedir. Ancak, yerel yönetimlerin sundukları sosyal hizmetlerin boyutları tabi olunan mevzuatın yanı sıra, mali kaynakların yeterliliği ile de doğrudan ilişkilidir. Diğer yandan, bölgenin demografik, ekonomik ve kültürel özellikleri yerel yönetimlerin sundukları sosyal hizmetleri farklılaştırabilmektedir. Bu bağlamda, yerel yönetimlerin bütçeleri içinde sosyal harcamaların payı ve içeriğinin tespit edilmesi, yerel yönetimlerin sosyal hizmetler alanında üstlendikleri rolün ve sundukları sosyal hizmetlerin çeşidi konusunda bir fikir sahibi olunmasını sağlayacaktır. Bu amaçla makalede, belediyelerin sosyal harcamaları analiz edilerek sosyal harcamaların belediye bütçeleri içerisindeki payı ve bileşimi tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda, öncelikle Türkiye’de ve çeşitli OECD ülkelerinde sosyal harcamaların toplam bütçe içerisindeki payı ve eğitim, sağlık ve sosyal yardım (koruma) harcamaları kapsamında dağılımı karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Ayrıca, örnek olarak seçilen Üsküdar ve Kadıköy Belediyelerinin stratejik plan, performans programı, faaliyet raporu ve kesin hesapları üzerinden, bu belediyelerin sosyal hizmetlerden sorumlu birimleri esas alınarak ayrıntılı bir analiz gerçekleştirilmiştir. Analiz çerçevesinde, Üsküdar ve Kadıköy Belediyelerinin sosyal harcamaları içerik ve kapsam açısından incelenerek karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak, Üsküdar ve Kadıköy Belediyelerinin sosyal harcamalar konusunda ayırdıkları kaynakların içeriği farklılaşmakla birlikte, sosyal harcamaların bütçe içindeki payının birbirine yakın olduğu, % 8-9 düzeyinde gerçekleştiği görülmüştür. Bu oran, % 3 düzeyinde olan Türkiye’deki belediye ortalamasına göre daha yüksek bir seviyeyi göstermektedir. Ancak yine de OECD ülkeleri ile karşılaştırıldığında bu oran oldukça düşük seviyelerdedir. OECD ülkelerinde eğitim, sağlık ve sosyal koruma harcamalarının yerel yönetim harcamaları içindeki payı analiz yapılan dönemde ortalama yüzde 48,7 düzeyindedir.
Anahtar Kelime: Examples of Üsküdar and Kadıköy Municipalities
Öz: Today, in addition to central government institutions, local governments also play an important role in the delivery of social services. However, the dimensions of the social services provided by local governments are directly related to the adequacy of financial resources as well as the legislation. On the other hand, the demographic, economic and cultural characteristics of the region can differentiate the social services offered by local governments. In this context, determining the share and content of social expenditures in the budgets of local governments will provide an idea about the role of local governments in the field of social services and the type of social services they offer. For this purpose, in the article, the social expenditures of the municipalities were analyzed and the share and composition of the social expenditures in the municipal budgets were tried to be determined. In this context, first of all, the share of social expenditures in the total budget and the distribution of education, health and social assistance (protection) expenditures in Turkey and various OECD countries were examined comparatively. In addition, a detailed analysis was carried out on the strategic plan, performance program, annual report and final accounts of Üsküdar and Kadıköy municipalities, which were selected as examples, based on the social services units of these municipalities. Within the framework of the analysis, the social expenditures of Üsküdar and Kadıköy Municipalities were examined and compared in terms of content and scope. As a result, although the content of resources allocated by Üsküdar and Kadıköy Municipalities for social expenditures differ, it has been observed that the share of social expenditures in the budget is close to each other, at the level of 8-9 percent. This rate shows a higher level than the municipal average in Turkey, which is at the level of 3 percent. However, this ratio is still quite low when compared to OECD countries. The share of education, health and social protection expenditures in local government expenditures in OECD countries is 48,7 percent on average in the analyzed period.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ‘222 Sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu’, Resmi Gazete, no.10705, 12 Ocak 1961.
- ‘5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’, Resmi Gazete, no.25326, 24 Aralık 2003.
- ‘5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu’, Resmi Gazete, no.25745, 4 Mart 2005.
- ‘6360 Sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı
- Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’, Resmi Gazete, no.28489, 6 Aralık 2012.
- Cichon, M. vd. (2004). Financing Social Protection. Geneva: International Labour Organization (ILO).
- Erdoğdu, M. ve Yenigün, E. (2008). Türkiye’de Sosyal Bütçe Nasıl Yapılıyor? Nasıl İzlenir? İstanbul: TESEV.
- Erdoğdu, M. (2013). “Sosyal Harcamaların Kapsamı ve Türkiye’de Sosyal Bütçe”. Kamu Bütçesinde Yeni Yaklaşımlar. (Ed. F. Altuğ. vd.). Ankara: Seçkin Kitabevi, 53-95.
- Ertabak, Ü. (1997). İl Özel İdarelerinin Mali Yapısı ve İstanbul İl Özel İdaresi Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- EUROSTAT (2016). European System of Integrated Social Protection Statistics (ESSPROS): Manuel and User Guidelines. https://ec.europa.eu/eurostat/documents/3859598/7766647/KS-GQ-16-010-EN- N.pdf/3fe2216e-13b0-4ba1-b84f-a7d5b091235f?t=1481293080000 (26.02.2021).
- EUROSTAT (2021). https://ec.europa.eu/eurostat/statistics- explained/index.php?title=Glossary:Classification_of_the_functions_of_government_(C OFOG) (04.04.2021).
- ILO (International Labour Organization) (2021). SPER Methodology. https://www.ilo.org/legacy/english/protection/secsoc/downloads/spersmet.pdf (26.02.2021).
- Kadıköy Belediyesi (2014). 2015-2019 Stratejik Planı.
- Kadıköy Belediyesi (2015-2019). Bütçe ve Kesin Hesap Raporları. https://www.kadikoy.bel.tr/Kurumsal/Kurumsal-Raporlar (22.04.2021).
- Kadıköy Belediyesi (2015a). Kadıköy Belediyesi 2015 Yılı Faaliyet Raporu.
- Kadıköy Belediyesi (2015b). Kadıköy Belediyesi 2015 Yılı Performans Programı.
- Kadıköy Belediyesi (2016a). Kadıköy Belediyesi 2016 Yılı Faaliyet Raporu.
- Kadıköy Belediyesi (2016b). Kadıköy Belediyesi 2016 Yılı Performans Programı.
- Kadıköy Belediyesi (2017a). Kadıköy Belediyesi 2017 Yılı Faaliyet Raporu.
- Kadıköy Belediyesi (2017b). Kadıköy Belediyesi 2017 Yılı Performans Programı.
- Kadıköy Belediyesi (2018a). Kadıköy Belediyesi 2018 Yılı Faaliyet Raporu.
- Kadıköy Belediyesi (2018b). Kadıköy Belediyesi 2018 Yılı Performans Programı.
- Kadıköy Belediyesi (2019a). Kadıköy Belediyesi 2019 Yılı Faaliyet Raporu.
- Kadıköy Belediyesi (2019b). Kadıköy Belediyesi 2019 Yılı Performans Programı.
- Kadıköy Belediyesi (2021). https://www.kadikoy.bel.tr/Kurumsal/Mudurlukler/ (23.04.2021).
- Karadağ, Y. (2018). Türkiye’de Yerel Yönetimlerde Sosyal Harcamalar: Seçilmiş Büyükşehir Belediyeleri Kapsamında Bir Değerlendirme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Katip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Koç, N. ve Ökmen, M. (2015). “Sosyal Belediyecilik Anlayışı Çerçevesinde Seçilmiş Belediyelerin Sosyal Bütçelerinin Değerlendirilmesi”. Maliye Dergisi, 168 (Ocak- Haziran 2015),69-84.
- Muhasebat Genel Müdürlüğü (2021a). Belediyeler Bütçe İstatistikleri. https://muhasebat.hmb.gov.tr/mahalli-idareler-butce-istatistikleri (18.04.2021).
- Muhasebat Genel Müdürlüğü (2021b). İl Özel İdareleri Bütçe İstatistikleri. https://muhasebat.hmb.gov.tr/mahalli-idareler-butce-istatistikleri (20.04.2021).
- OECD (2019). The OECD SOCX Manual: A Guide to the OECD Social Expenditure Database. https://www.oecd.org/social/soc/SOCX_Manuel_2019.pdf (26.02.2021).
- OECD (2021). https://www.oecd.org/gov/48250728.pdf (04.04.2021).
- OECD Statistics (2022). https://stats.oecd.org/ (26.02.2022).
- Seçkiner Bingöl, E. (2018). “İngiltere Yerel Yönetimlerinde Sosyal Hizmet ve Sosyal Yardım”. Ombudsman Akademik, 4 (8),105-123.
- Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB) (2021a). https://www.sbb.gov.tr/analitik-butce- siniflanma-hakkinda-genel-bilgiler/ (10.04.2021).
- Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB) (2021b). Analitik Bütçe Sınıflandırmasına İlişkin Rehber. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/10/11-ekorehber_2020- 2022.pdf (10.04.2021).
- Şeker, M. (2011). Yerel Yönetimlerde Sosyal Bütçeyi İzleme Raporu. İstanbul: TESEV.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK 2021). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2020-37227 (22.04.2021).
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2022). https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (01.03.2022).
- Üsküdar Belediyesi (2014). 2015-2019 Stratejik Planı.
- Üsküdar Belediyesi (2015-2019). Gider Kesin Hesapları.
- Üsküdar Belediyesi (2015a). Üsküdar Belediyesi 2015 Yılı Faaliyet Raporu.
- Üsküdar Belediyesi (2015b). Üsküdar Belediyesi 2015 Yılı Performans Programı.
- Üsküdar Belediyesi (2016a). Üsküdar Belediyesi 2016 Yılı Faaliyet Raporu.
- Üsküdar Belediyesi (2016b). Üsküdar Belediyesi 2016 Yılı Performans Programı.
- Üsküdar Belediyesi (2017a). Üsküdar Belediyesi 2017 Yılı Faaliyet Raporu.
- Üsküdar Belediyesi (2017b). Üsküdar Belediyesi 2017 Yılı Performans Programı.
- Üsküdar Belediyesi (2018a). Üsküdar Belediyesi 2018 Yılı Faaliyet Raporu.
- Üsküdar Belediyesi (2018b). Üsküdar Belediyesi 2018 Yılı Performans Programı.
- Üsküdar Belediyesi (2019a). Üsküdar Belediyesi 2019 Yılı Faaliyet Raporu.
- Üsküdar Belediyesi (2019b). Üsküdar Belediyesi 2019 Yılı Performans Programı.
- Üsküdar Belediyesi (2021a). https://www.uskudar.bel.tr/tr/main/mudurlukler (22.04.2021).
- Üsküdar Belediyesi (2021b). http://usgem.org/ (22.04.2021).
- Üsküdar Belediyesi (2021c). https://www.uskudar.bel.tr/tr/main/pages/usim/41 (22.04.2021).
- Yentürk, Y. (2009). Sosyal Koruma Harcamalarını İzleme Raporu. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi STK Eğitim ve Araştırma Birimi.
- Yılmaz, F. vd. (2019). İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (SEGE) 2017. Ankara: Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü.
- Yılmaz, H. H. ve Çoban K. (2017). “6360 Sayılı Kanun Sonrası Belediyelerin Sosyal Harcamaları”. İller ve Belediyeler Dergisi, Haziran 2017 (829-830): 24-28.
| APA | Arıkboğa Ü (2022). Belediyelerde Sosyal Harcamalar: Üsküdar ve Kadıköy Belediyesi Örnekleri. , 5 - 34. |
| Chicago | Arıkboğa Ülkü Belediyelerde Sosyal Harcamalar: Üsküdar ve Kadıköy Belediyesi Örnekleri. (2022): 5 - 34. |
| MLA | Arıkboğa Ülkü Belediyelerde Sosyal Harcamalar: Üsküdar ve Kadıköy Belediyesi Örnekleri. , 2022, ss.5 - 34. |
| AMA | Arıkboğa Ü Belediyelerde Sosyal Harcamalar: Üsküdar ve Kadıköy Belediyesi Örnekleri. . 2022; 5 - 34. |
| Vancouver | Arıkboğa Ü Belediyelerde Sosyal Harcamalar: Üsküdar ve Kadıköy Belediyesi Örnekleri. . 2022; 5 - 34. |
| IEEE | Arıkboğa Ü "Belediyelerde Sosyal Harcamalar: Üsküdar ve Kadıköy Belediyesi Örnekleri." , ss.5 - 34, 2022. |
| ISNAD | Arıkboğa, Ülkü. "Belediyelerde Sosyal Harcamalar: Üsküdar ve Kadıköy Belediyesi Örnekleri". (2022), 5-34. |
| APA | Arıkboğa Ü (2022). Belediyelerde Sosyal Harcamalar: Üsküdar ve Kadıköy Belediyesi Örnekleri. Çağdaş Yerel Yönetimler, 31(4), 5 - 34. |
| Chicago | Arıkboğa Ülkü Belediyelerde Sosyal Harcamalar: Üsküdar ve Kadıköy Belediyesi Örnekleri. Çağdaş Yerel Yönetimler 31, no.4 (2022): 5 - 34. |
| MLA | Arıkboğa Ülkü Belediyelerde Sosyal Harcamalar: Üsküdar ve Kadıköy Belediyesi Örnekleri. Çağdaş Yerel Yönetimler, vol.31, no.4, 2022, ss.5 - 34. |
| AMA | Arıkboğa Ü Belediyelerde Sosyal Harcamalar: Üsküdar ve Kadıköy Belediyesi Örnekleri. Çağdaş Yerel Yönetimler. 2022; 31(4): 5 - 34. |
| Vancouver | Arıkboğa Ü Belediyelerde Sosyal Harcamalar: Üsküdar ve Kadıköy Belediyesi Örnekleri. Çağdaş Yerel Yönetimler. 2022; 31(4): 5 - 34. |
| IEEE | Arıkboğa Ü "Belediyelerde Sosyal Harcamalar: Üsküdar ve Kadıköy Belediyesi Örnekleri." Çağdaş Yerel Yönetimler, 31, ss.5 - 34, 2022. |
| ISNAD | Arıkboğa, Ülkü. "Belediyelerde Sosyal Harcamalar: Üsküdar ve Kadıköy Belediyesi Örnekleri". Çağdaş Yerel Yönetimler 31/4 (2022), 5-34. |
