Yıl: 2023 Cilt: 52 Sayı: Özel Sayı 1 Sayfa Aralığı: 24 - 32 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 07-08-2023

ESKİŞEHİR İLİNDE YETİŞTİRİLEN ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN AMPELOGRAFİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ

Öz:
Ülkemiz, dünyada asmanın yayılım alanları orijin coğrafyası üzerinde yer almakta olup bunun en güzel kanıtı bölgenin sahip olduğu zengin kültür asması Vitis vinifera ssp. sativa ve yabani asma Vitis vinifera ssp. silvestris genotip çeşitliliğine sahiptir. Bu araştırmada; Eskişehir İlinde yetiştiriciliği yapılan yöresel tip/çeşitlerin geniş kapsamlı olarak incelenmesi ve tespit edilen üzüm çeşitlerinin uluslararası normlara uygun şekilde ampelografik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla 2017-2018 yılların arasında yürütülmüştür. Araştırmada Eskişehir İlinin farklı ilçelerinde tespit edilen 52 üzüm çeşidi ampelografik özellikler bakımından yaprak, sürgün, çiçek, salkım, tane, çekirdek özelliklerini içeren 79 karakter ile değerlendirilmiştir. Çeşitler arasında incelenen özellikler bakımından farklılıklar belirlenmiştir. Çalışmada tanımlanan üzüm çeşit/tipleri mevcut gen kaynaklarımızla ilişkili bilimsel literatüre katkı sağlamıştır.
Anahtar Kelime: Eskişehir bağcılık ampelografi asma gen kaynakları

DETERMINATION OF THE AMPELOGRAPHIC CHARACTERISTICS OF GRAPE VARIETIES GROWED IN ESKISEHIR

Öz:
Our country is located on the origin geography of the vine spreading areas in the world, and the best proof of this is the rich viticulture Vitis vinifera ssp. sativa and wild vine Vitis vinifera ssp. silvestris has genotype diversity. In this study, it was carried out between 2017 and 2018 in order to comprehensively examine the local types/varieties cultivated in Eskişehir and to determine the ampelographic characteristics of the determined grape varieties in accordance with international norms. In the research, 52 grape varieties determined in different districts of Eskişehir were evaluated in terms of ampelographic characteristics with 79 characters including leaves, shoots, flowers, clusters, berry and seeds. Differences were determined between the cultivars in terms of the examined characteristics. The grape cultivars/types identified in the study contributed to the scientific literature related to our current gene resources.
Anahtar Kelime: Eskişehir viticulture ampelography grapevine gene sources

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Akkurt, M. 1997. Meram ilçesi bağcılığı ve yörede yetişen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi üzerinde araştırmalar. (Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 118s.
  • 2. Alleweldt, G., Dettweiller, E. 1992. Genetic and geographic origin of grape cultivars. Their Prime Names and Synonyms. Institut für. Rebenzüchtung Geilweilerhof.
  • 3. Anonymous, 1983. Descriptors for Grape. International Board for Plant Genetic Resources, Rome, 93p.
  • 4. Bowers, J.E., Bandman, E.B., Meredith, C.P. 1993. DNA fingerprint characterization of some wine grape cultivars. American Journal of Enology and Viticulture 44(3):266-274.
  • 5. Cangi, R. 1999. Ordu’da yetiştirilen bazı üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin saptanması üzerine bir araştırma. 3. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Ankara, s:1009-1012.
  • 6. Çelik, H., Ağaoğlu, Y.S., Fidan, Y., Marasalı, B., Söylemezoğlu, G. 1998. Genel bağcılık. Sun fidan A.Ş., Ankara, Mesleki Kitaplar Serisi:1, 253s.
  • 7. Dilli, Y. 1997. Harran ovası koşullarında yetiştirilen bazı üzüm çeşitlerinin ampelografik nitelikleri ile verim ve kalite unsurlarının belirlenmesi üzerinde bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, 154s.
  • 8. Diri, A. 1996. Sungurlu bağcılığı ve yörede yetişen üzüm çeşitlerinin ampelografik özellikleri. (Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • 9. Ecevit, F., Kelen, M. 1999. Isparta (Atabey)’de yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 23:511-518.
  • 10.Eren, F. 2012. Gemerek (Sivas) yöresinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi) Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat, 75s.
  • 11.Galet, P., Precis, D. 1976. Ampelographia Pratique, 3 et 5 rue de la Vielle-Intendance Montpellier.
  • 12.Gürsöz, S. 1993. GAP alanına giren güneydoğu Anadolu bölgesi bağcılığı ve özellikle Şanlıurfa ilinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik nitelikleri ile verim ve kalite unsurlarının belirlenmesi üzerinde bir araştırma. (Doktora Tezi) Çukurova Üniversitesi, Adana, 363s.
  • 13.Hızarcı, Y. 2010. Yusufeli ilçesinde yetiştiriciliği yapılan üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin tanımlanması ve çeşitler arasındaki genetik farklılığın SSR markörlerle tespiti. (Doktora Tezi) Atatürk Üniversitesi, Erzurum, 243s.
  • 14.Kaplan, N. 1994. Diyarbakır ve Mardin illerinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografık özelliklerinin saptanması üzerine bir araştırma. Türkiye 2. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Sebze-Bağ-Süs Bitkileri, Çukurova Üniversitesi, Adana, 2:529-532.
  • 15.Kara, Z. 1990. Tokat yöresinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografık özelliklerinin belirlenmesi üzerinde araştırmalar. (Doktora Tezi) Ankara Üniversitesi, Ankara, 317s.
  • 16.Karanis, C., Çelik, H. 2002. Amasya’da yetiştirilen bazı üzüm çeşitlerinin tane içeriklerindeki değişimin incelenmesi ve optimum hasat zamanlarının tespiti üzerine araştırmalar. Türkiye 5. Bağcılık ve Şarapçılık Sempozyumu, Kapadokya/Nevşehir, s:441-448.
  • 17.Marasalı, B. 1986. Ankara koşullarında yetiştirilen bazı yerli standart üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi üzerinde araştırmalar. (Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi, Ankara, 87s.
  • 18.Morton, L.T. 1979. A practical amphelography (translated and adapted from P. Galet) Cornell University, Pres Itaca and London.
  • 19.Oraman, M.N. 1937. Ankara Vilayeti bağcılığı ve burada yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özellikleri üzerine araştırmalar. Doğa Bilim Dergisi, D-28(1):57-64.
  • 20.Oraman, M.N. 1963. Ampelografi. Ankara Üniversitesi, Yayın No: 154, Ders Kitabı: 50.
  • 21.Ovayurt, Ç. 2017. Kırşehir ili bağcılığı ve yörede yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin klasik ve moleküler yöntemlerden SSR markörleriyle belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 265s.
  • 22.Powell, M.A. 1996. Wine and the vine in ancient Mesopotamia: The cuneiform evidence. In The origins and ancient history of wine, ed. P.E. McGovern, S.J. Fleming, S.H. Katz, pp:97-122. Amsterdam: Gordon and Breach.
  • 23.Rubio, J.A., Yuste, J. 2004. Ampelographic differentiation of Tempranillo clones from different area of origin, according to their synonyms. Acta Horticulturea, 652:73-79.
  • 24.Santiago, J.L., Boso, S., Martinez, M.C., Pinto- Cardine, O., Ortiz, M.J. 2005. Ampelographic comparison of grape cultivars (Vitis vinifera L.) grown in Northwestern Spain and Northern Portugal. American Journal of Enology Viticulture 56(3):287-290.
  • 25.Sanyürek Karaca, N. 2014. Tunceli ilinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin klasik yöntemle ve SSR markörlerle belirlenmesi. (Doktora Tezi) Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 285s.
  • 26.Schneider, A., Mannini, F. 1994. Guide to identifying the grapevine Bonarda Piomontese. Horticultural Abst. 64(4):2659.
  • 27.Söylemezoğlu, G., Bakır, M., Yılmaz, F., Aslantaş, Ş., Soydam, S., Boz, Y., Özer, C., Ergül A. 2007. Asmanın anavatanı Anadolu: V.vinifera L.’nin gen merkezlerinden birisinin Anadolu olduğunu kanıtlayan kloroplast SSR bulguları. Türkiye 5. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 4-7 Eylül 2007, Erzurum, 2(Sebzecilik, Bağcılık, Süs Bitkileri):379-382.
  • 28.Uyak, C. 2010. Siirt yöresinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. (Doktora Tezi) Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van, 239s.
  • 29.Ünal, M.S. 2000. Malatya ve Elâzığ illeri bağcılığı ile Malatya ilinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar. (Yüksek Lisans Tezi) Çukurova Üniversitesi, Adana, 106s.
APA BAYKUL A, SÖYLEMEZOĞLU G (2023). ESKİŞEHİR İLİNDE YETİŞTİRİLEN ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN AMPELOGRAFİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ. , 24 - 32.
Chicago BAYKUL ALI,SÖYLEMEZOĞLU GÖKHAN ESKİŞEHİR İLİNDE YETİŞTİRİLEN ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN AMPELOGRAFİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ. (2023): 24 - 32.
MLA BAYKUL ALI,SÖYLEMEZOĞLU GÖKHAN ESKİŞEHİR İLİNDE YETİŞTİRİLEN ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN AMPELOGRAFİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ. , 2023, ss.24 - 32.
AMA BAYKUL A,SÖYLEMEZOĞLU G ESKİŞEHİR İLİNDE YETİŞTİRİLEN ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN AMPELOGRAFİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ. . 2023; 24 - 32.
Vancouver BAYKUL A,SÖYLEMEZOĞLU G ESKİŞEHİR İLİNDE YETİŞTİRİLEN ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN AMPELOGRAFİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ. . 2023; 24 - 32.
IEEE BAYKUL A,SÖYLEMEZOĞLU G "ESKİŞEHİR İLİNDE YETİŞTİRİLEN ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN AMPELOGRAFİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ." , ss.24 - 32, 2023.
ISNAD BAYKUL, ALI - SÖYLEMEZOĞLU, GÖKHAN. "ESKİŞEHİR İLİNDE YETİŞTİRİLEN ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN AMPELOGRAFİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ". (2023), 24-32.
APA BAYKUL A, SÖYLEMEZOĞLU G (2023). ESKİŞEHİR İLİNDE YETİŞTİRİLEN ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN AMPELOGRAFİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ. Bahçe, 52(Özel Sayı 1), 24 - 32.
Chicago BAYKUL ALI,SÖYLEMEZOĞLU GÖKHAN ESKİŞEHİR İLİNDE YETİŞTİRİLEN ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN AMPELOGRAFİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ. Bahçe 52, no.Özel Sayı 1 (2023): 24 - 32.
MLA BAYKUL ALI,SÖYLEMEZOĞLU GÖKHAN ESKİŞEHİR İLİNDE YETİŞTİRİLEN ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN AMPELOGRAFİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ. Bahçe, vol.52, no.Özel Sayı 1, 2023, ss.24 - 32.
AMA BAYKUL A,SÖYLEMEZOĞLU G ESKİŞEHİR İLİNDE YETİŞTİRİLEN ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN AMPELOGRAFİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ. Bahçe. 2023; 52(Özel Sayı 1): 24 - 32.
Vancouver BAYKUL A,SÖYLEMEZOĞLU G ESKİŞEHİR İLİNDE YETİŞTİRİLEN ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN AMPELOGRAFİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ. Bahçe. 2023; 52(Özel Sayı 1): 24 - 32.
IEEE BAYKUL A,SÖYLEMEZOĞLU G "ESKİŞEHİR İLİNDE YETİŞTİRİLEN ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN AMPELOGRAFİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ." Bahçe, 52, ss.24 - 32, 2023.
ISNAD BAYKUL, ALI - SÖYLEMEZOĞLU, GÖKHAN. "ESKİŞEHİR İLİNDE YETİŞTİRİLEN ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN AMPELOGRAFİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ". Bahçe 52/Özel Sayı 1 (2023), 24-32.