TY  - JOUR
TI  - TÜRKÇE DERSLERİNDE EDİM BİLİMSEL FARKINDALIĞIN GEREKLİLİĞİ
AB  - Dil  öğretiminde  ilk  hedefi  oluşturan  bireyin  kendini  eksiksiz  ifade ederek hedef dili amacına uygun kullanabilmesi başarılı bir iletişim  için  oldukça  önemlidir.  Bu  doğrultuda  alıcının  karşılaştığı  sözceleri  /  tümceleri / dilsel - dil dışı göstergeleri üretiliş amacına uygun olarak  yorumlaması ve verici aşamasına geçebilmek için bağlama göre oluşturduğu sözcelerle iletişim veya bilgilendirme eylemini başarıyla gerçekleştirebilmesi beklenmektedir. Ana dilini edinirken örtük yapılarla  ilgili farkındalık geliştiren birey diğer dilleri de daha kolay ve verimli  biçimde öğrenebilecektir. Dil paydaşlarının bilinçsiz biçimde uyguladığı bu kuralların Türkçe öğreticileri tarafından bilinçli olarak öğrenicilere aktarılması gereklidir. Çalışmada, edim bilimi uygulamalarının dil becerilerinin geliştirilmesindeki önemini somutlaştırmak amacıyla 5. sınıf (Anıttepe Yayıncılık), 6, 7 ve 8. sınıf (MEB Yayınları) Türkçe ders kitaplarındaki etkinlikler değerlendirilmiştir. Süreç temel nitel araştırma desenine göre  yürütülmüş, doküman incelemesi  tekniğiyle toplanan  veriler  betimsel  analiz yaklaşımıyla J. L. Austin’in Söz Eylem Kuramındaki edim sözlerine ve J. R. Searle’ün sınıflandırmasına eklemeler yapılarak yorum- lanmıştır. İncelenen etkinliklerde 5. sınıf için 21, 6. sınıf için 10, 7. sınıf  için  11,  8.  sınıf  için  16  edim  söz  değerine  ulaşılmıştır.  Etkinliklerde  edim sözlerin buldurulmaması ve türlerinin yeterli olmaması nedeniyle  farklı  bağlamları  içerecek  biçimde  genişletilmesi  ve  tekrarlı  yapılarla  pekiştirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Türkçe öğretmenliği ana bilim dallarında ve ortaokul Türkçe ders kitaplarını hazırlayan komisyonda dil bilimi uzmanlarının da yer almasının bu sorunun giderilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
AU  - KONU, MELTEM MERVE
DO  - 10.32925/tday.2022.82
PY  - 2022
JO  - Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten
VL  - 1
IS  - 73
SN  - 0564-5050
SP  - 235
EP  - 266
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1158191
ER  -