0-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çocuk Şiir Kitaplarına İlişkin Fiziksel ve İçerik Özelliklerin İncelenmesi
Yıl: 2022 Cilt: 36 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 227 - 247 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24146/tk.1048791 İndeks Tarihi: 05-05-2023
0-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çocuk Şiir Kitaplarına İlişkin Fiziksel ve İçerik Özelliklerin İncelenmesi
Öz: Amaç: Bu çalışmanın amacı, Nilüfer Belediyesi Şiir Kütüphanesi ve Misi Çocuk Kütüphanesinde en çok ödünç alınan çocuk şiir kitaplarının fiziksel, iç yapı ve resimleme özelliklerinin incelenerek, kitapların çocuk edebiyatı ilkelerine uygunluğunun belirlenmesidir. Yöntem: Şiir Kütüphanesi ve Misi Çocuk Kütüphanesi dermesinde bulunan ve ödünç alınan 98 kitap bu araştırma kapsamında değerlendirilmiştir. Verilerin doküman incelemesi yoluyla toplandığı çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması uygulanmıştır. Bulgular: Çalışmadan elde edilen bulgulara göre; kitapların %95,9’u orta büyüklük, %61,2’si dikiş ciltleme, %95,9’u saman kağıt ve %40,8’i 71 ve daha fazla sayfa fiziksel özelliklerine sahiptir. Sayfa düzeni ve dilbilgisi özelliklerinin incelendiği aşamada; kitapların %42,9’u tek satır aralıkla, %56,1’i 12 yazı puntosu ile %91, 8’i sola yaslı olarak yazılmış ve %55,1’inde noktalama işaretleri kullanılmıştır. Kitapların resimlendirme özellikleri açısından; %88,8’inde kapak resmi içerikle uyumlu, %73,5’inde resimlerde duygu ifadelerine yer verildiği, %44,9’unda resimlerin renkli olduğu, %74,5’inde her sayfada resim olmadığı ve %60,2’sinde aynı sayfadaki resimlerle metinlerin birbirini tamamladığı tespit edilmiştir. Kitapların iç yapı özelliklerine göre; %34,7’sinde ‘değerler’ teması işlenmiş ve %64,3’ünün pastoral türde yazıldığı belirlenmiştir. Sonuç: Nilüfer Belediyesi Şiir Kütüphanesi ve Misi Çocuk Kütüphanesinden ödünç alınan çocuk şiir kitaplarının çoğunluğunda yazar tanıtımının olduğu, en fazla ödünç alınan çocuk şiir kitabının Fazıl Hüsnü Dağlarca’ya, ikinci olarak ise Mavisel Yener ve Aytül Akal’a ait olduğu saptanmıştır. Kitapların çoğunluğunda resimleyen vardır ve en fazla resimleyen Mustafa Delioğlu’dur. Çocuk şiir kitaplarını en çok yayımlayan yayınevi Yapı Kredi, ikinci olarak ise Can Çocuk olmuştur. Çocuk şiir kitaplarının basım yıllarının en çok 2012 ve 2008 yıllarına ait kitaplar olduğu ve kitapların çoğunluğunun birinci basım olduğu belirlenmiştir. Çocuk şiir kitaplarının çoğunluğunda yaş bilgisi bulunmamaktadır. Özgünlük: Çocuk kitaplarının fiziksel, içerik ve resimlendirme unsurlarını inceleyen çalışmalar yapılmaktadır. Ancak şiir kitapları ile ilgili çalışmalara literatürde fazla rastlanmamıştır. Çalışma, çocuk şiir kitaplarının fiziksel ve içerik özelliklerini incelemesi açısından özgündür. Çalışmanın, çocuk şiir kitaplarına ve kütüphane koleksiyonlarındaki yerine dikkat çekeceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelime: An Analysis of Physical and Content Characteristics of Children's Poetry Books for 0-10 Age Group Children
Öz: Purpose: The study aims to determine the compatibility of the books with the principles of children's literature by examining the physical, internal structure, and illustration characteristics of the children's poetry books most borrowed from the Nilüfer Municipality Poetry Library and Misi Children's Library. Method: 98 books evaluated within the scope of the research with sampling were borrowed from the Children's Library and Poetry Library. A case study, one of the qualitative research methods, was used in the current work that collects the data through document analysis. Results: According to the findings obtained from the study, 95.9% of the books are medium size, 61.2% are stitched binding, 95.9% are straw paper, and 40.8% have 71 or more pages. When examining the page layout and grammar features, 42.9% of the books were written with single line spacing, 56.1% were written with 12 font size, 91.8% were left-justified, and punctuation marks were used in 55.1%. Regarding the illustrations placed in the books, 88.8% of the cover art is compatible with the content, 73.5% includes emotional expressions in the pictures, 44.9% has colored pictures, 74.5% keeps no pictures on each page, and 60.2%, places pictures and texts on the same page in a way complement each other. Considering the internal structure of the books, 34.7% tackle the theme of 'values' and 64.3% adopt a pastoral style. Conclusion: It has been found that the majority of children's poetry books borrowed from Nilüfer Municipality Poetry Library and Misi Children's Library have author promotion. The most borrowed children's poetry book belongs to Fazıl Hüsnü Dağlarca, and secondly to Mavisel Yener and Aytül Akal. Most of the books have illustrators and Mustafa Delioğlu is the the one who mostly took part in the illustrating process. The publisher that published the most children's poetry books was Yapı Kredi, followed by Can Child. It has been determined that the publication years of children's poetry books are primarily those of 2012 and 2008 and that the majority of the books are first editions. There is no age information in the majority of children's poetry books. Originality: Some studies examine the physical and content elements of children's books. However, studies on poetry books have not been much in the literature. The study is unique in examining the physical and content features of children's poetry books. It is thought that the study will draw attention to children's poetry books and their place in library collections.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Altuntaş, İ. (2018). Ayla Çınaroğlu’nun “şiir gemisi” adlı kitabının dil ve anlatım açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7(1), 237-253.
- Arikan, Y. ve Samur, A. Ö. İ. (2020). Behiç Ak’ın çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel öğeleri bakımından incelenmesi. Çocuk Edebiyat ve Dil Eğitimi Dergisi, 3(2), 181-202.
- Aslan, C., ve Güldenoğlu, B. N. D. (2018). Çok satılan çocuk edebiyatı kitaplarında çocuk hakları üzerine bir çözümleme. Y. Karaman Kepenekçi ve P. Taşkın (Ed.), Prof. Dr. Emine AKYÜZ’e armağan akademisyenlikte 50 yıl içinde (ss. 90-102), Pegem.
- Aytekin, H. (2016). Çocuk ve gençlik edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Bağçeli Kahraman, P. ve Özdemir, H. (2019). Resimli çocuk kitaplarının toplumsal cinsiyet rolleri açısından incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(27), 64- 85. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.185.4
- Bağçeli Kahraman, P. B., Kartal, T., ve Yıldız, S. (2020). Resimli çocuk kitaplarında çocuk hakları. Çocuk Edebiyat ve Dil Eğitimi Dergisi, 3(2), 138-163.
- Balat, G. U., Kılıç, Z., Değirmenci, Ş., ve Ünsal, F. Ö. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik resimli çocuk kitaplarında yer alan temel kavramların incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 424-441. https://doi.org/10.21764/maeuefd.319461
- Brookshire, J., Scharff, L. F. V. ve Moses, L. E. (2002). The influence of illustrations on children’s book preferences and comprehension. Reading Psychology, 23 (4). 323-339. https://doi.org/10.1080/713775287
- Budak, İ. ve Budak, A. (2014). Nicel, nitel ve karma araştırmalarda örnekleme. S. Beşir Demir (Ed.). Eğitim araştırmaları nicel nitel ve karma yaklaşımlar içinde, pp. 215-242, Eğiten.
- Büyükalan, F. S., ve Harmankaya, T. (2019). Ödüllü resimli çocuk kitaplarında çocuk haklarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 48(1), 769-791.
- Çakmak Güleç H. ve Geçgel, H. (2005). Çocuk Edebiyatı, Kök.
- Celik, B. (2020). A study on the factors affecting reading and reading habits of preschool children. Int. J. Engl. Linguist, 10, 1-9. https://doi.org/10.5539/ijel.v10n1p101
- Dilek, A. (2017). Feridun Oral’ın resimli hikâye kitaplarındaki değerlerin incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 15(33), 61-86.
- Dönmezler, E. ve Say, S. (2020). Examination of illustrated children’s books published in Turkey for ages 5-8 in terms of format, illustrations and content. International Journal of Eurasia Social Sciences, 11(40), 746-772.
- Erhan, G. (2020). Resimli çocuk kitaplarının barış eğitimi bileşenlerinden" kültürel farkındalık" bileşeni açısından incelenmesi. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 37(1), 24-46.
- Gönen, M., Katrancı, M., Uygun, M., ve Uçuş, Ş. (2011). İlköğretim birinci kademe öğrencilerine yönelik çocuk kitaplarının, içerik, resimleme ve fiziksel özellikleri açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(160), 250-265.
- Gönen, M., Karakuş, H., Uysal, H., Kehci, A., Ulutaş, Z., ve Kahve, Ö. (2016). Resimli çocuk kitaplarının içerik ve resimleme özelliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(4), 724-735. https://doi.org/10.16986/HUJE.2015014224
- Güleryüz, H. (2002). Yaratıcı çocuk edebiyatı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Güzelyurt, T. (2020). Okul öncesi dönemde cinsel eğitim ve istismar: çocuk kitaplarına yönelik bir inceleme. Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi (ÇEDAR), 4(1), 54-69.
- Güzelyurt, T. ve Saraç, S. (2018). 48-66 aylık çocukların gelişim düzeylerine uygun çocuk kitapları nasıl olmalıdır? Bir delphi çalışması. Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi (ÇEDAR), 2(1), 52-75.
- Kapoğlu, E. N. (2012). İlköğretim 1-3. sınıf öğrencileri için hazırlanan öyküleyici çocuk kitaplarının nitelik yönünden değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
- Karaköse, M. V. ve Kodan, H. (2021). İlkokul öğrencilerine yönelik çocuk kitaplarının incelenmesi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 9(2), 96-109.
- Karaman Kepenekci, Y.(2010). An analysis on children’s rights in stories recommended for children in Turkey. Journal of Peace Education, 7(1), 65-83. https://doi.org/10.1080/17400200903370985
- Karaman Kepenekci, Y. K. ve Aslan, C. (2011). Okulöncesi döneme seslenen kitaplarda çocuk hakları. Ankara Üniversitesi Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Uygulama ve Araştırma Merkezi, Ankara.
- Karatay, H. (2011). Çocuk edebiyatı metinlerinde bulunması gereken özellikler. T. Şimşek (Ed.), Kuramdan uygulamaya çocuk edebiyatı el kitabı içinde, ss. 77-12, Grafiker Yayınları.
- Keklik, S. ve Savran, Ö. (2015). Çocuk şiiri antolojilerinin (2000-2013) biçim ve içerik açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü dergisi, 9(2), 339-352.
- Koçak, M. (2017). 2000-2014 yılları arasında okul öncesi dönem çocukları için yayınlanmış olan hikâye kitaplarının dış yapı, iç yapı ve resimleme nitelikleri açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Trakya Üniversitesi.
- Kökçü, Y. (2015). İlk dönem çocuk şiir kitaplarının biçim ve içerik açısından karşılaştırılması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) dergisi, 4(4), 1616-1638.
- Kuşçu, Ö. (2020). Çocuk edebiyatı türleri. Ş. Ceylan (Ed.), Çocuk edebiyatı içinde, ss. 126-146, Eğiten Kitap.
- Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü (2017). Çocuk Kütüphaneleri Çalıştayı, https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/72986,2-cocuk-kutuphaneleri- calistayipdf.pdf?0&_tag1=7C9AD4DFF329F9EE7CC22D61FCDC9C8617FD3729&crefer=6C E38BA82F8BB72BA1796361A1E7AAC1F646CDC5B19F3071311AE4CD3065FEA0
- Maltepe, S. (2013). Aytül Akal’ın öykülerinde çocuk hakları. Akademik Araştırmalar Dergisi, 58, 141- 156.
- Maynard, K. L., Pullen, P. C. ve Coyne, M. D. (2010). Teaching vocabulary to first-grade students through repeated shared storybook reading: A comparison of rich and basic instruction to incidental exposure. Literacy Research and Instruction, 49(3), 209-242. https://doi.org/10.1080/19388070902943245
- Merriam, S.B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Ed.), ss. 39-54, Nobel.
- Ozsezer, M. S. B.ve Canbazoglu, H. B. (2018). Picture in children's story books: children's perspective. International Journal of Educational Methodology, 4(4), 205-217. https://doi.org/10.12973/ijem.4.4.205
- Sağsöz, G. ve Ural, B. (2017). Çocuk kedi ve şiir:“Mırname: büyüklere kedi şiirleri” kitabı örneği. Electronic Turkish Studies, 12(5), 387-404. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8850
- Sart, G. (2015). Nitel araştırma teknikleri. Seggi, F.N, ve Bayyurt, Y.(Editörler). Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımlar içinde. Anı.
- Sever, S. (2003). Çocuk ve edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
- Sever, S. (2017). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayınları
- Şirin, M. R. (2000). 99 soruda çocuk edebiyatı. Çocuk Vakfı.
- Tanju, E. H. (2010). Çocuklarda kitap okuma alışkanlığına genel bir bakış. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 21(21), 30-39.
- Tanju Aslışen, H. (2019). Edebi türler açısından çocuk edebiyatı. M. Gönen (Ed.), Erken çocukluk döneminde çocuk edebiyatı içinde, ss. 93-157, Eğiten Kitap.
- Tanrıverdi, B. ve Apak, Ö. (2008). Rıfat Ilgaz’ın çocuk romanlarının okuma dersinin amaçlarına uygunluğu açısından incelenmesi. İlköğretim Online 7(2), 252-272
- Tokcan, F. (2017). Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın çocuk şiirlerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Turla, A. (2015). Okul öncesi dönemde çocuk edebiyatı(2. Baskı). Hedef CS Yayınları.
- Ural, S. (2017). Cumhuriyet öncesi ve Cumhuriyet döneminde okul öncesi çocuk edebiyatı. M. Gönen (Ed.), Çocuk edebiyatı içinde, ss. 15-31. Ankara: Eğiten Kitap.
- Ünsal, F. Ö. ve Çelik, B. (2020). Masal, şiir, şarkı, tekerleme, parmak oyunu, bilmeceler. H. Çakmak Güleç (Ed.), Erken çocukluk dönemi edebiyatı içinde, ss. 71-97, Pegem Akademi.
- Yazıcı, E. (2020). Çocuk kitaplarında bulunması gereken özellikler. Ş. Ceylan (Ed.), Çocuk edebiyatı içinde, ss. 19-56, Eğiten Kitap.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
- Yılmaz, A. ve Gönen, M. (2018, 14-17 Kasım). Halk kütüphanelerindeki resimli çocuk kitaplarının konu yönünden incelenmesi [Bildiri]. A. Kakırman Yıldız ve L. Özdemir (Yay. Hazl.), 1. Uluslararası Çocuk Kütüphaneleri Sempozyumu, Nevşehir, Türkiye (ss. 89-104) içinde. Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü. https://kygm.ktb.gov.tr/Eklenti/63324,1-uluslararasi-cocuk- kutuphaneleri-sempozyumupdf.pdf?0
- Yılmaz, G. ve Yılmaz, B. (2021). Eskişehir il halk kütüphanesi dermesinde bulunan resimli çocuk kitaplarının fiziksel ve içerik özelliklerinin ödünç alınma üzerinde etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 35(3), 353-387. https://doi.org/10.24146/tk.955105
- Young, T. A., Hadaway, N. L. ve Ward, B. A. (2013). International children's trade books: Building blocks for character education. Childhood Education, 89(6), 379-386. https://doi.org/10.1080/00094056.2013.852894
APA | Bagceli Kahraman P, İbşiroğlu Bayram E (2022). 0-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çocuk Şiir Kitaplarına İlişkin Fiziksel ve İçerik Özelliklerin İncelenmesi. , 227 - 247. 10.24146/tk.1048791 |
Chicago | Bagceli Kahraman Pinar,İbşiroğlu Bayram Elif 0-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çocuk Şiir Kitaplarına İlişkin Fiziksel ve İçerik Özelliklerin İncelenmesi. (2022): 227 - 247. 10.24146/tk.1048791 |
MLA | Bagceli Kahraman Pinar,İbşiroğlu Bayram Elif 0-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çocuk Şiir Kitaplarına İlişkin Fiziksel ve İçerik Özelliklerin İncelenmesi. , 2022, ss.227 - 247. 10.24146/tk.1048791 |
AMA | Bagceli Kahraman P,İbşiroğlu Bayram E 0-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çocuk Şiir Kitaplarına İlişkin Fiziksel ve İçerik Özelliklerin İncelenmesi. . 2022; 227 - 247. 10.24146/tk.1048791 |
Vancouver | Bagceli Kahraman P,İbşiroğlu Bayram E 0-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çocuk Şiir Kitaplarına İlişkin Fiziksel ve İçerik Özelliklerin İncelenmesi. . 2022; 227 - 247. 10.24146/tk.1048791 |
IEEE | Bagceli Kahraman P,İbşiroğlu Bayram E "0-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çocuk Şiir Kitaplarına İlişkin Fiziksel ve İçerik Özelliklerin İncelenmesi." , ss.227 - 247, 2022. 10.24146/tk.1048791 |
ISNAD | Bagceli Kahraman, Pinar - İbşiroğlu Bayram, Elif. "0-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çocuk Şiir Kitaplarına İlişkin Fiziksel ve İçerik Özelliklerin İncelenmesi". (2022), 227-247. https://doi.org/10.24146/tk.1048791 |
APA | Bagceli Kahraman P, İbşiroğlu Bayram E (2022). 0-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çocuk Şiir Kitaplarına İlişkin Fiziksel ve İçerik Özelliklerin İncelenmesi. Türk Kütüphaneciliği, 36(2), 227 - 247. 10.24146/tk.1048791 |
Chicago | Bagceli Kahraman Pinar,İbşiroğlu Bayram Elif 0-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çocuk Şiir Kitaplarına İlişkin Fiziksel ve İçerik Özelliklerin İncelenmesi. Türk Kütüphaneciliği 36, no.2 (2022): 227 - 247. 10.24146/tk.1048791 |
MLA | Bagceli Kahraman Pinar,İbşiroğlu Bayram Elif 0-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çocuk Şiir Kitaplarına İlişkin Fiziksel ve İçerik Özelliklerin İncelenmesi. Türk Kütüphaneciliği, vol.36, no.2, 2022, ss.227 - 247. 10.24146/tk.1048791 |
AMA | Bagceli Kahraman P,İbşiroğlu Bayram E 0-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çocuk Şiir Kitaplarına İlişkin Fiziksel ve İçerik Özelliklerin İncelenmesi. Türk Kütüphaneciliği. 2022; 36(2): 227 - 247. 10.24146/tk.1048791 |
Vancouver | Bagceli Kahraman P,İbşiroğlu Bayram E 0-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çocuk Şiir Kitaplarına İlişkin Fiziksel ve İçerik Özelliklerin İncelenmesi. Türk Kütüphaneciliği. 2022; 36(2): 227 - 247. 10.24146/tk.1048791 |
IEEE | Bagceli Kahraman P,İbşiroğlu Bayram E "0-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çocuk Şiir Kitaplarına İlişkin Fiziksel ve İçerik Özelliklerin İncelenmesi." Türk Kütüphaneciliği, 36, ss.227 - 247, 2022. 10.24146/tk.1048791 |
ISNAD | Bagceli Kahraman, Pinar - İbşiroğlu Bayram, Elif. "0-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çocuk Şiir Kitaplarına İlişkin Fiziksel ve İçerik Özelliklerin İncelenmesi". Türk Kütüphaneciliği 36/2 (2022), 227-247. https://doi.org/10.24146/tk.1048791 |