Yıl: 2023 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 80 - 89 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7884/teke.5625 İndeks Tarihi: 13-04-2023

SOVYET DEVRİ AZERBAYCAN ANLATILARINDA KAHRAMANIN İNANÇ PROBLEMİ

Öz:
Sovyet Dönemi Azerbaycan edebiyatında, sosyalizm realizminin uygulandığı ilk yıllardan itibaren din konusu, anlatıların esas mevzuları arasında yerini almıştır. Bu bakımdan Sovyetler Birliği’nin ‘yönelim edebiyatı’ anlayışı içerisinde ele alınan en önemli konulardan biri de dindir. Bu dönem hikâye ve romanlarında görülen inanca ve Allah’ın varlığına yönelik sorgulayıcı tutum ile toplumun, özellikle genç nesillerin din algısını değiştirme ve tamamen dinden uzaklaşmış bireyler meydana getirme çabası sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Ancak, Sovyet Dönemi eserlerinin birçoğunda tezahür eden bu anlayışın aksine 1960 Nesri Dönemi eserlerinde din kavramının varlığı ve insanın manevi dünyası gibi temel kavramların giderek özüne uygun bir şekilde ele alındığı görülmektedir. Bu bağlamda çalışmamızda, Azerbaycan Edebiyatının önemli yazarlarından Elçin, İsi Melikzade, Yusuf Samedoğlu, Mevlüt Süleymanlı, Magsud İbrahimbeyov ve Sabir Ahmedov gibi yazarların eserlerinden örnekler verilerek insanın en temel ihtiyaçlarından biri olarak kabul edilen inanma ihtiyacının roman ve hikâye kişileri üzerinden toplumdaki yansımaları ortaya konulmuştur.
Anahtar Kelime: Azerbaycan Edebiyatı sosyalizm realizm din psikoloji roman

THE HERO'S FAITH PROBLEM IN AZERBAIJANI NARRATIVES OF THE SOVIET ERA

Öz:
In Soviet-era Azerbaijani literature, the subject of religion had been included among the primary topics of narratives since the first years of the adoption of socialist realism. In this respect, religion is among the most important subjects addressed within the sense of "orientational literature" in the Soviet Union. In the stories and novels of this period, it is observed that there is a common effort to alter the perception of religion by the society and particularly the youth and produce individuals who are completely disconnected from religion through a skeptical attitude towards faith and the existence of Allah. However, in contrast with this approach present in many of the Soviet-era works, it is observed that basic concepts such as the presence of the concept of religion, the spiritual world of individuals and faith slowly began to be addressed in accordance with their fundamentals in the 1960 Prose period. In this context, in the present study, the social reflections of the need for faith, which is regarded as being among the most fundamental needs of humans, were revealed through novel and story characters by giving examples from the works of important authors of Azerbaijani literature such as Elçin, İsi Melikzade, Yusuf Samedoğlu, Mevlüt Süleymanlı, Magsud İbrahimbeyov and Sabir Ahmedov.
Anahtar Kelime: Azerbaijani literature socialism realism religion psychology novel

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adıgüzel, S. (2011). Elçin, edebiyat sosyolojisi açısından romanları. Ankara: Bengü Yayınları.
  • Celal, M. (1986). Seçilmiş eserleri. Bakü: Azerbaycan Dövlet Neşriyyatı.
  • Efendiyev, E. (1996). Ölüm hükmü. Akt.: Yusuf Gedikli. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Efendiyev, E. (1999). Ak deve. Akt.: Ali Duymaz. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Hökelekli, H. (1993). Din psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • İbrahimbeyov, M. (1985). Böyük şeherin nağılları. Bakü: Gençlik.
  • Karaca, F. (2015). Din psikolojisi. Trabzon: Eser Matbaacılık.
  • Karaman, A. (1968). Dinler tarihi. İstanbul: Yaylacık Matbaası.
  • Karataş, İ. E. (2016). Max Müller’e göre dinîn ortaya çıkış sürecinde sınırsız (kutsal) fikri. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 54 - 86.
  • Kiviog, M. (2020). Religious freedom and security in eastern europe and central asia, staat – religion – Recht (Editörler: Kerstin von der Decken ve Angelika Günzel) içinde, s. 393- 410.
  • Memmedov, C. (1978). Hale. Bakü: Yazıçı Neşriyyat.
  • Mehmetov, İ. (2009). Türk Kafkası’nda siyasi ve etnik yapı eski çağlardan günümüze Azerbaycan tarihi. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Melikzade, İ. (1990). Durulma. Azerbaycan Edebi-Bedii Jurnal, No: 8.
  • Naskali, E.G. ve Şahin, L. (2007). Stalin ve Türk dünyası. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
  • Özyurt, C. (2014). Marx’ta yanılsama ve ideoloji olarak din. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 207-240.
  • Paine, C. (2009). Militant atheist objects: anti-religion museums inthe soviet union. Present Pasts, Vol. 1, 61-76, doi:10.5334/pp.13.
  • Roy, O. (1997). Yeni Orta Asya ya da ulusların imal edilişi. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Rühle, J. (1990). Edebiyat ve ihtilal. Çev: Sedat Umran, İstanbul: Milliyet Yayınları.
  • Samedoğlu, Y. (1995). Kıyamet günü. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Şentürk, H. (1997). Din psikolojisi. Konya: Esra Yayınları.
  • Tunalı, İ. (1993). Marksist estetik. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
APA adıgüzel s, EKICI F, KOÇ E (2023). SOVYET DEVRİ AZERBAYCAN ANLATILARINDA KAHRAMANIN İNANÇ PROBLEMİ. , 80 - 89. 10.7884/teke.5625
Chicago adıgüzel sedat,EKICI FATIH,KOÇ Elif SOVYET DEVRİ AZERBAYCAN ANLATILARINDA KAHRAMANIN İNANÇ PROBLEMİ. (2023): 80 - 89. 10.7884/teke.5625
MLA adıgüzel sedat,EKICI FATIH,KOÇ Elif SOVYET DEVRİ AZERBAYCAN ANLATILARINDA KAHRAMANIN İNANÇ PROBLEMİ. , 2023, ss.80 - 89. 10.7884/teke.5625
AMA adıgüzel s,EKICI F,KOÇ E SOVYET DEVRİ AZERBAYCAN ANLATILARINDA KAHRAMANIN İNANÇ PROBLEMİ. . 2023; 80 - 89. 10.7884/teke.5625
Vancouver adıgüzel s,EKICI F,KOÇ E SOVYET DEVRİ AZERBAYCAN ANLATILARINDA KAHRAMANIN İNANÇ PROBLEMİ. . 2023; 80 - 89. 10.7884/teke.5625
IEEE adıgüzel s,EKICI F,KOÇ E "SOVYET DEVRİ AZERBAYCAN ANLATILARINDA KAHRAMANIN İNANÇ PROBLEMİ." , ss.80 - 89, 2023. 10.7884/teke.5625
ISNAD adıgüzel, sedat vd. "SOVYET DEVRİ AZERBAYCAN ANLATILARINDA KAHRAMANIN İNANÇ PROBLEMİ". (2023), 80-89. https://doi.org/10.7884/teke.5625
APA adıgüzel s, EKICI F, KOÇ E (2023). SOVYET DEVRİ AZERBAYCAN ANLATILARINDA KAHRAMANIN İNANÇ PROBLEMİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 12(1), 80 - 89. 10.7884/teke.5625
Chicago adıgüzel sedat,EKICI FATIH,KOÇ Elif SOVYET DEVRİ AZERBAYCAN ANLATILARINDA KAHRAMANIN İNANÇ PROBLEMİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 12, no.1 (2023): 80 - 89. 10.7884/teke.5625
MLA adıgüzel sedat,EKICI FATIH,KOÇ Elif SOVYET DEVRİ AZERBAYCAN ANLATILARINDA KAHRAMANIN İNANÇ PROBLEMİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, vol.12, no.1, 2023, ss.80 - 89. 10.7884/teke.5625
AMA adıgüzel s,EKICI F,KOÇ E SOVYET DEVRİ AZERBAYCAN ANLATILARINDA KAHRAMANIN İNANÇ PROBLEMİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2023; 12(1): 80 - 89. 10.7884/teke.5625
Vancouver adıgüzel s,EKICI F,KOÇ E SOVYET DEVRİ AZERBAYCAN ANLATILARINDA KAHRAMANIN İNANÇ PROBLEMİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2023; 12(1): 80 - 89. 10.7884/teke.5625
IEEE adıgüzel s,EKICI F,KOÇ E "SOVYET DEVRİ AZERBAYCAN ANLATILARINDA KAHRAMANIN İNANÇ PROBLEMİ." Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 12, ss.80 - 89, 2023. 10.7884/teke.5625
ISNAD adıgüzel, sedat vd. "SOVYET DEVRİ AZERBAYCAN ANLATILARINDA KAHRAMANIN İNANÇ PROBLEMİ". Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 12/1 (2023), 80-89. https://doi.org/10.7884/teke.5625