TY  - JOUR
TI  - Çanakkale’de Kredi Kayıtları: Kurumlar-Şahıslar-İşlemler (H. 1284-1285/M. 1868-1869)
AB  - Osmanlı Devleti’nde günümüzde kamu tarafından gerçekleştirilen eğitim, sağlık, bayındırlık, din ve benzeri hizmetler vakıflar aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Söz konusu hizmetlerin icra edilebilmesi amacıyla da gayrimenkul ve menkul varlıklar kişiye ait özel mülkiyetten çıkartılarak vakıf kurumu altında tüzel kişilik vasfını kazanmıştır. Sermayesi menkul varlıklara dayanan vakıflar para vakfı olarak isimlendirilmiştir. Para vakıflarında vakfedilen nakit para belirli bir nema oranıyla çeşitli usullerle işletilip elde edilen gelir kamu hizmetlerine sarf edilmiştir. Para vakfına konu olan nakit sermaye kredi mekanizması içerisinde işlettirilerek hem gelir elde edilmiş hem de finansman ihtiyacı olan toplumun her kesiminden kişilerin nakit ihtiyaçları karşılanmıştır. Buna ilaveten elde edilen gelir de yine toplumun ihtiyaçlarının karşılanmasına yönlendirilmiştir. Vakıfların kuruluşu mahkemede kadı huzurunda gerçekleştirilmekte ve vakfın vakfiyesi şerʻiyye sicillerine kaydedilmekteydi. Bununla birlikte kredi işlemleri de resmi bir süreç içerisinde gerçekleştirilerek yine şerʻiyye sicillerine kaydedilmiştir. Söz konusu kayıtlardan yararlanarak hazırlanan bu çalışmada; 1868-1869 yılları arasında Çanakkale şerʻiyye sicil defterlerinden 1125 numaralı deftere yansıyan; 112 adeti para vakıflarına, 19 adeti de şahıslara ait olmak üzere toplamda 131 kayıt ele alınmıştır. Defterdeki kayıtlarda toplamda 204 kredi işlemi muâmele-i şerʻiyye usulüyle yapılmıştır. Bu kayıtlar ışığında 19. yüzyılın ikinci yarısında Çanakkaleʼde kredi piyasasının yaklaşık olarak 1 yıllık kredi raporu ortaya konulmuştur.
AU  - Arslanboğa, Kadir
AU  - Furkan, Muhammet
DO  - 10.24186/vakanuvis.1239371
PY  - 2023
JO  - Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi (Online)
VL  - 8
IS  - 1
SN  - 2149-9535
SP  - 693
EP  - 724
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1161982
ER  -