TY  - JOUR
TI  - Tanzimat Döneminde Gelenekten Kopma Bağlamında Din
AB  - Tanzimat’ın ilanıyla birçok alanda başlayan yenileşme cereyanı toplumu farklı alanlarda etkilemiş, beraberinde birçok kavramı ve yaşayış biçimlerini sorgulama süzgeci içine sokmuştur. Bu sorgulamayla dinin içinde barındırdığı inanış, Tanrı’ya yöneliş biçim ve metotları da üstüne düşen yadsımalardan ve yargılamadan payını almaya başlamıştır. Tanzimat aydınlarının bir kısmı, bu sorgulamayı kendi içsellikleri ile yapıp bunun öncüsü olmuşlardır. Dinin kitleler üzerindeki tartışılmaz etkisinin rasyonalite ile cemedilmesinin yer yer amaç edinildiği bu düzlemde kaçınılmaz olarak bu aydınlar da gelenekselin getirdiği keskin yaftalamaların dayanılmaz sancılarını istemsiz olarak hissetmişlerdir. İnanmanın akıl ve aklın getirdiği meziyetlerle ortaya çıkacağı savı rasyonalizmi rehber edinirken geleneğin köklerinden getirdiği refleksin öldürücü darbeleri, aydınlarımızı başka paradokslar girdabına itmiştir. Bu paradokslar neticesinde eski-yeni, dinli-dinsiz tanımlamaları ve bir anlamda da tartışmaların yeni mecrasının istenilmeyen failleri olmuşlardır. Masumane başlayan bu sorgulamalar, ilerleyen aşamalarda bitmeyen bir kriz halinin tecellisi ve temsilcisi olarak aydınlarımızın gündemdeki yerlerini hep muhafaza etmiştir. Çalışmamızda, değişen din algısının temsilcilerinin ilkleri olarak düşündüğümüz Akif Paşa, Şinasi ve Ziya Paşa’nın seçtiğimiz eserlerinden örneklerle sorgulatmak istedikleri değişende neleri değiştirme çabaları içinde olduklarını ortaya çıkarma amacı güdülmüştür.
AU  - Keflioğlu, Engin
DO  - 10.31465/eeder.1178922
PY  - 2023
JO  - Edebî Eleştiri Dergisi
VL  - 7
IS  - 1
SN  - 2602-4616
SP  - 38
EP  - 45
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1162183
ER  -