İNTRAVENÖZ TROMBOLİTİK TEDAVİ ETKİNLİK VE GÜVENİLİRLİĞİNE LİPOPROTEİN(A) DÜZEYİNİN ETKİSİ
Yıl: 2023 Cilt: 29 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 16 - 21 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5505/tbdhd.2022.99815 İndeks Tarihi: 16-05-2023
İNTRAVENÖZ TROMBOLİTİK TEDAVİ ETKİNLİK VE GÜVENİLİRLİĞİNE LİPOPROTEİN(A) DÜZEYİNİN ETKİSİ
Öz: GİRİŞ ve AMAÇ: Lipoprotein(a) (Lp(a)) yüksekliği klinik pratikte kullanılabilme potansiyeline sahip bir aterosklerotik kardiyovasküler hastalık risk faktörüdür. Yapısal olarak plazminojenle gösterdiği benzerlik nedeni ile antifibrinolitik etkileri bildirilmiştir. Çalışmamızda Lp (a) düzeyinin, akut iskemik inmede intravenöz doku plazminojen aktivatörüne (iv tPA) yanıta olan etkisi incelenmiştir. YÖNTEM ve GEREÇLER: Son 15 yıl içerisinde Hacettepe Üniversitesi Hastanesi’nde değerlendirilen IV tPA tedavisi almış ve 72 saat içinde bakılmış Lp(a) düzeyi olan hastalar tPA etkinliği, prognoz ve hemorajik transformasyon açısından incelendi. NIHSS’de 24. saatte en az 4 puan azalma ve ya sıfıra düşme iv tPA tedavisine ‘etkin cevap’; 8 puan ya da daha fazla azalma ve ya sıfır ya da bire düşme ‘dramatik cevap’ olarak kategorize edildi. Üçüncü ayda değerlendirilen modifiye Rankin skoru’na (mRS) göre 0 ve 1 ‘mükemmel sonlanım’; 0, 1 ve 2 ‘iyi sonlanım’ olarak değerlendirildi. IV tPA ilişkili hemorajik transformasyon Fiorelli’s sınıflamasına göre değerlendirildi. BULGULAR: 203 hastanın (yaş ortalaması 71±14; 108 kadın) %46’sında iv tPA tedavisi ile ‘etkin cevap’, %29’unda ‘dramatik cevap’ izlendi. Hastaların 3. aydaki mRS’larına göre %33’ünde mükemmel sonlanım, % 51’inde iyi sonlanım olduğu gözlendi. İv tPA tedavisi sonrası hastaların %19’unda herhangi bir ağırlıkta serebral hemoraji saptanırken; %5’inde parankimal hematom tip 2 saptandı. Prognoz, iv tPA cevabı ve tPA sonrası serebral hemoraji durumuna göre yapılan analizlerde Lp(a) düzeyi ve üç farklı kesim değeri ile oluşturulan subgrupların (>30 mg/dl, >60 mg/dl, >100 mg/dl) sıklığı açısından bir farklılık saptanmadı. TARTIŞMA ve SONUÇ: Çalışmamızın sonuçları Lp(a) ya bağlı antifibrinolitik etkinin tPA etkinliğini etkilemeyecek kadar düşük seviyede olduğunu düşündürmüştür. Zayıf olduğu düşünülen bu antifibrinolitik etkinin daha iyi ortaya konulabilmesi daha geniş katılımlı prospektif çalışmalara ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelime: THE EFFECT OF LIPOPROTEIN(A) LEVEL ON THE EFFICIENCY AND SAFETY OF INTRAVENOUS THROMBOLYTIC THERAPY
Öz: INTRODUCTION: Increased lipoprotein(a) (Lp(a)) is an atherosclerotic cardiovascular disease risk factor that has the potential to be used in clinical practice. Antifibrinolytic effects have been reported due to its structural similarity with plasminogen. In our study, the effect of Lp(a) level on the response to intravenous tissue plasminogen activator(iv tPA) in acute ischemic stroke was investigated. METHODS: Among the patients evaluated at Hacettepe University Hospital in the last 15 years, those who received tPA treatment and had Lp(a) levels checked within 72 hours were reviewed in terms of tPA efficacy, prognosis and hemorrhagic transformation. Response to iv tPA treatment was divided into 2 categories according to NIHSS decrease at 24 hours (effective response: decrease of at least 4 points or zero, dramatic response: decrease of at least 8 points or zero or one) 0 and 1 were rated as 'excellent outcome', 0, 1, and 2 were rated as 'good outcome' according to the modified Rankin score (mRS) evaluated at 3 months. IV tPA-related hemorrhagic transformation was evaluated according to Fiorelli's classification. RESULTS: 203 patients (mean age 71±14;108 women) with iv tPA treatment; an 'effective response' was observed in 46% and a 'dramatic response' was observed in 29%. According to the mRS of the patients at 3 months, 33% had an excellent outcome and 51% had a good outcome. After IV tPA treatment; cerebral hemorrhage of any severity in 19% of patients; parenchymal hematoma type 2 was detected in 5% of them. In analyzes performed according to prognosis, iv tPA response and post-tPA cerebral hemorrhage status, there was no difference in Lp(a) level and the frequency of subgroups (>30 mg/dl, >60 mg/dl, >100 mg/dl) formed with three different cut-off values. DISCUSSION AND CONCLUSION: The results of our study suggested that the antifibrinolytic effect due to Lp(a) was so low that it did not affect the tPA activity. Prospective studies with larger participation are needed to better demonstrate this antifibrinolytic effect, which is thought to be weak.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Kamstrup PR. Lipoprotein(a) and cardiovascular disease. Clin Chem 2021; 67(1): 154-166.
- 2. Koschinsky ML, Marcovina SM. Structure-function relationships in apolipoprotein(a): Insights into lipoprotein(a) assembly and pathogenicity. Curr Opin Lipidol 2004; 15(2): 167-174.
- 3. Ugovšek S, Šebeštjen M. Lipoprotein(a)-the crossroads of atherosclerosis, atherothrombosis and inflammation. Biomolecules 2021; 12(1): 26.
- 4. Rowland CM, Pullinger CR, Luke MM, et al. Lipoprotein (a), lpa ile4399met, and fibrin clot properties. Thromb Res 2014; 133(5): 863-867.
- 5. Undas A, Stepien E, Tracz W, et al. Lipoprotein(a) as a modifier of fibrin clot permeability and susceptibility to lysis. J Thromb Haemost 2006; 4(5): 973-975.
- 6. Undas A, Plicner D, Stepień E, et al. Altered fibrin clot structure in patients with advanced coronary artery disease: A role of c-reactive protein, lipoprotein(a) and homocysteine. J Thromb Haemost 2007; 5(9): 1988-1990.
- 7. Arnold M, Schweizer J, Nakas CT, et al. Lipoprotein(a) is associated with large artery atherosclerosis stroke aetiology and stroke recurrence among patients below the age of 60 years: Results from the biosignal study. Eur Heart J 2021; 42(22): 2186-2196.
- 8. Arora P, Kalra R, Callas PW, et al. Lipoprotein(a) and risk of ischemic stroke in the regards study. Arterioscler Thromb Vasc Biol 2019; 39(4): 810-818.
- 9. National Institute of Neurological Disorders and Stroke rt-PA Stroke Study Group. Tissue plasminogen activator for acute ischemic stroke. N Engl J Med 1995; 333(24): 1581-1587.
- 10. Cetiner M, Arsava EM, Topcuoglu M. Thrombolytic therapy for stroke in Turkey: Meta-analysis of published case series. Turkish Journal of Neurology 2020; 26(2): 138-141.
- 11. Ay H, Furie KL, Singhal A, et al. An evidence-based causative classification system for acute ischemic stroke. Ann Neurol 2005; 58(5): 688-697.
- 12. Brott T, Adams HP, Jr., Olinger CP, et al. Measurements of acute cerebral infarction: A clinical examination scale. Stroke 1989; 20(7): 864-870.
- 13. Rankin J. Cerebral vascular accidents in patients over the age of 60. Ii. Prognosis. Scott Med J 1957; 2(5): 200-215.
- 14. Labiche LA, Al-Senani F, Wojner AW, et al. Is the benefit of early recanalization sustained at 3 months? Stroke 2003; 34(3): 695-698.
- 15. Topcuoglu MA, Arsava EM, Kursun O, et al. The utility of middle cerebral artery clot density and burden assessment by noncontrast computed tomography in acute ischemic stroke patients treated with thrombolysis. J Stroke Cerebrovasc Dis 2014; 23(2): e85-91.
- 16. Fiorelli M, Bastianello S, von Kummer R, et al. Hemorrhagic transformation within 36 hours of a cerebral infarct: Relationships with early clinical deterioration and 3-month outcome in the european cooperative acute stroke study i (ecass i) cohort. Stroke 1999; 30(11): 2280-2284.
- 17. Boffa MB, Marar TT, Yeang C, et al. Potent reduction of plasma lipoprotein (a) with an antisense oligonucleotide in human subjects does not affect ex vivo fibrinolysis. J Lipid Res 2019; 60(12): 2082-2089.
- 18. Armstrong VW, Neubauer C, Schütz E, et al. Lack of association between raised serum lp(a) concentration and unsuccessful thrombolysis after acute myocardial infarction. Lancet 1990; 336(8722): 1077.
- 19. von Hodenberg E, Kreuzer J, Hautmann M, et al. Effects of lipoprotein (a) on success rate of thrombolytic therapy in acute myocardial infarction. Am J Cardiol 1991; 67(16): 1349-1353.
- 20. Rijken DC, de Vries JJ, Malfliet J, et al. How significant is the antifibrinolytic effect of lipoprotein(a) for blood clot lysis? Thromb Res 2021; 198: 210-212.
- 21. Siudut J, Natorska J, Wypasek E, et al. Apolipoproteins and lipoprotein(a) as factors modulating fibrin clot properties in patients with severe aortic stenosis. Atherosclerosis 2022; 344: 49-56.
- 22. Hegele RA, Freeman MR, Langer A, et al. Acute reduction of lipoprotein(a) by tissue-type plasminogen activator. Circulation 1992; 85(6): 2034-2038.
- 23. Cegla J, France M, Marcovina SM, et al. Lp(a): When and how to measure it. Ann Clin Biochem 2021; 58(1): 16-21.
- 24. Marcovina SM, Koschinsky ML, Albers JJ, et al. Report of the national heart, lung, and blood institute workshop on lipoprotein(a) and cardiovascular disease: Recent advances and future directions. Clin Chem 2003; 49(11): 1785-1796.
| APA | YILMAZ E, SARIONDER GENCER E, Arsava E, TOPCUOGLU M (2023). İNTRAVENÖZ TROMBOLİTİK TEDAVİ ETKİNLİK VE GÜVENİLİRLİĞİNE LİPOPROTEİN(A) DÜZEYİNİN ETKİSİ. , 16 - 21. 10.5505/tbdhd.2022.99815 |
| Chicago | YILMAZ Ezgi,SARIONDER GENCER ELIF,Arsava Ethem Murat,TOPCUOGLU MEHMET İNTRAVENÖZ TROMBOLİTİK TEDAVİ ETKİNLİK VE GÜVENİLİRLİĞİNE LİPOPROTEİN(A) DÜZEYİNİN ETKİSİ. (2023): 16 - 21. 10.5505/tbdhd.2022.99815 |
| MLA | YILMAZ Ezgi,SARIONDER GENCER ELIF,Arsava Ethem Murat,TOPCUOGLU MEHMET İNTRAVENÖZ TROMBOLİTİK TEDAVİ ETKİNLİK VE GÜVENİLİRLİĞİNE LİPOPROTEİN(A) DÜZEYİNİN ETKİSİ. , 2023, ss.16 - 21. 10.5505/tbdhd.2022.99815 |
| AMA | YILMAZ E,SARIONDER GENCER E,Arsava E,TOPCUOGLU M İNTRAVENÖZ TROMBOLİTİK TEDAVİ ETKİNLİK VE GÜVENİLİRLİĞİNE LİPOPROTEİN(A) DÜZEYİNİN ETKİSİ. . 2023; 16 - 21. 10.5505/tbdhd.2022.99815 |
| Vancouver | YILMAZ E,SARIONDER GENCER E,Arsava E,TOPCUOGLU M İNTRAVENÖZ TROMBOLİTİK TEDAVİ ETKİNLİK VE GÜVENİLİRLİĞİNE LİPOPROTEİN(A) DÜZEYİNİN ETKİSİ. . 2023; 16 - 21. 10.5505/tbdhd.2022.99815 |
| IEEE | YILMAZ E,SARIONDER GENCER E,Arsava E,TOPCUOGLU M "İNTRAVENÖZ TROMBOLİTİK TEDAVİ ETKİNLİK VE GÜVENİLİRLİĞİNE LİPOPROTEİN(A) DÜZEYİNİN ETKİSİ." , ss.16 - 21, 2023. 10.5505/tbdhd.2022.99815 |
| ISNAD | YILMAZ, Ezgi vd. "İNTRAVENÖZ TROMBOLİTİK TEDAVİ ETKİNLİK VE GÜVENİLİRLİĞİNE LİPOPROTEİN(A) DÜZEYİNİN ETKİSİ". (2023), 16-21. https://doi.org/10.5505/tbdhd.2022.99815 |
| APA | YILMAZ E, SARIONDER GENCER E, Arsava E, TOPCUOGLU M (2023). İNTRAVENÖZ TROMBOLİTİK TEDAVİ ETKİNLİK VE GÜVENİLİRLİĞİNE LİPOPROTEİN(A) DÜZEYİNİN ETKİSİ. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi, 29(1), 16 - 21. 10.5505/tbdhd.2022.99815 |
| Chicago | YILMAZ Ezgi,SARIONDER GENCER ELIF,Arsava Ethem Murat,TOPCUOGLU MEHMET İNTRAVENÖZ TROMBOLİTİK TEDAVİ ETKİNLİK VE GÜVENİLİRLİĞİNE LİPOPROTEİN(A) DÜZEYİNİN ETKİSİ. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi 29, no.1 (2023): 16 - 21. 10.5505/tbdhd.2022.99815 |
| MLA | YILMAZ Ezgi,SARIONDER GENCER ELIF,Arsava Ethem Murat,TOPCUOGLU MEHMET İNTRAVENÖZ TROMBOLİTİK TEDAVİ ETKİNLİK VE GÜVENİLİRLİĞİNE LİPOPROTEİN(A) DÜZEYİNİN ETKİSİ. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi, vol.29, no.1, 2023, ss.16 - 21. 10.5505/tbdhd.2022.99815 |
| AMA | YILMAZ E,SARIONDER GENCER E,Arsava E,TOPCUOGLU M İNTRAVENÖZ TROMBOLİTİK TEDAVİ ETKİNLİK VE GÜVENİLİRLİĞİNE LİPOPROTEİN(A) DÜZEYİNİN ETKİSİ. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi. 2023; 29(1): 16 - 21. 10.5505/tbdhd.2022.99815 |
| Vancouver | YILMAZ E,SARIONDER GENCER E,Arsava E,TOPCUOGLU M İNTRAVENÖZ TROMBOLİTİK TEDAVİ ETKİNLİK VE GÜVENİLİRLİĞİNE LİPOPROTEİN(A) DÜZEYİNİN ETKİSİ. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi. 2023; 29(1): 16 - 21. 10.5505/tbdhd.2022.99815 |
| IEEE | YILMAZ E,SARIONDER GENCER E,Arsava E,TOPCUOGLU M "İNTRAVENÖZ TROMBOLİTİK TEDAVİ ETKİNLİK VE GÜVENİLİRLİĞİNE LİPOPROTEİN(A) DÜZEYİNİN ETKİSİ." Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi, 29, ss.16 - 21, 2023. 10.5505/tbdhd.2022.99815 |
| ISNAD | YILMAZ, Ezgi vd. "İNTRAVENÖZ TROMBOLİTİK TEDAVİ ETKİNLİK VE GÜVENİLİRLİĞİNE LİPOPROTEİN(A) DÜZEYİNİN ETKİSİ". Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi 29/1 (2023), 16-21. https://doi.org/10.5505/tbdhd.2022.99815 |
