Hekimin Tıbbi Müdahalesi Nedeniyle Meydana Gelen Taksirle Öldürme veya Yaralama Suçları Bakımından Basit Taksirinin mi yoksa Bilinçli Taksirinin mi Bulunduğu Meselesinin Yargıtay Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi
Yıl: 2023 Cilt: 18 Sayı: 212 Sayfa Aralığı: 83 - 128 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 07-08-2023
Hekimin Tıbbi Müdahalesi Nedeniyle Meydana Gelen Taksirle Öldürme veya Yaralama Suçları Bakımından Basit Taksirinin mi yoksa Bilinçli Taksirinin mi Bulunduğu Meselesinin Yargıtay Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi
Öz: 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 22. maddesinin 2. fıkrasında “taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesi” şeklinde tanımlanmaktadır. Bu maddenin 3. fıkrasındaysa “kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi halinde bilinçli taksir”in bulunduğu belirtilmekte olup, “bu halde taksirli suça ilişkin ceza”nın “üçte birden yarısına kadar artırıl”ması söz konusu olmaktadır. Öğretide ve Yargıtay’ın kararlarında bilinçli taksire ilişkin TCK’nın 22. maddesinin 3. fıkrasındaki tanım esas alındığında hekimin hemen hemen her bir tıbbi müdahalesi bakımından bilinçli taksirinin varlığından bahsetmenin olanaklı hale geleceği, nitekim hekimin, çoğu kez tıbbi müdahalede bulunurken gerçekleşmesi olası olumsuz neticeleri öngördüğü belirtilmektedir. Söz konusu durumun önüne geçebilmek adına hekimin öngörüsünün yanında bazı ek koşulların aranması gerektiğine vurgu yapılmaktadır. Ancak bu çalışmada hekimin tıbbi müdahalesi nedeniyle meydana gelen taksirle öldürme veya yaralama suçları bakımından basit taksirinin mi yoksa bilinçli taksirinin mi bulunduğu meselesinin genel kurallardan herhangi bir sapma söz konusu olmaksızın çözülmesinin mümkün olduğu sonucuna varılmaktadır.
Anahtar Kelime: Consideration of the Issue of Unconscious Recklessness and Conscious Recklessness in terms of generated Reckless Killing or Reckless Injuring Offences in consequence of medical intervention by the physician, in the Framework of Supreme Court Decisions
Öz: Recklessness is defined as “conducting an act without foreseeing the results as stated in the legal definition of the offence, due to a failure to discharge a duty of care and attention” in paragraph 2 of Article 22 of the Turkish Penal Code numbered 5237 (TCK). Paragraph 3 of this article is as follows: “An act is conducted with conscious recklessness when the result is foreseen but is not desired; in this case the penalty for the reckless offence shall be increased by one-third to one-half”. In the doctrine and the decisions of the Court of Cassation, it is stated that it will be possible to talk about the existence of conscious negligence in almost every medical intervention of the physician based on this definition of conscious recklessness. According to this opinion, the physician often foresees possible negative consequences when performing the medical intervention. Moreover, it is emphasized that to prevent the situation in question, additional conditions should be sought in addition to the physician’s foresight. However, in this study, it is concluded that it is possible to resolve the issue of unconscious recklessness and conscious recklessness in terms of reckless killing or reckless injuring offences caused by the medical intervention of the physician without any deviation from the general rules.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
- AKBULUT, Berrin, Türk Ceza Hukuku Temel Bilgiler, Ankara, 2020.
- ARSLAN HIZAL, Sevinç, Tıbbi Müdahalelerde Olası Kast ve Bilinçli Taksirin Ayırımı, Ceza Hukuku Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 18, 2012, s. 225-256.
- ARTUK, Mehmet Emin / ÇINAR, Ali Rıza, Yeni Bir Ceza Kanunu Arayışları ve Adalet Alt Komisyonu Tasarısı Üzerine Düşünceler, Türk Ceza Kanunu Reformu, İkinci Kitap, Makaleler, Görüşler, Raporlar, Ankara, 2004, s. 37-84.
- ATEŞ, Turan, Hekimlerin Cezai ve Hukuki Sorumlulukları, İstanbul, 2010.
- BİRTEK, Fatih, Tıbbi Uygulama Hataları Bakımından Taksir- Bilinçli Taksir Ayrımı, (Komplikasyon- İzin Verilen Risk Ayrımı Bağlamında), Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: X, Sayı: 1, 2015, s. 63-106.
- CENTEL, Nur / ZAFER, Hamide / YENERER ÇAKMUT, Özlem, Türk Ceza Hukukuna Giriş, İstanbul, 2020.
- ÇAVUŞOĞLU, Dilek, Hekimin Cezai Sorumluluğu ve Ceza Hukuku Açısından Özellik Arz Eden Tıbbi Müdahaleler, Ankara, 2020.
- ÇELİK, Faik, Hekimlik Uygulamalarında Aydınlatılmış Onam İhlalleri (TTB -Yüksek Onur Kurulu Kararları), Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Özel Sayı: Türk Alman Tıp Hukuku Sempozyumu, Cilt: 3, Sayı: 2, 2006, s. 71-81.
- ÇİFTÇİOĞLU, Cengiz Topel, Türk Ceza Kanunu’nda Taksir, Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 3, 2013, s. 316-338.
- DELOGU, Tullio, Modern Hukukta Taksirli Suçun Önemi, (Çev: Yüksel Ersoy), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 39, Sayı: 1 4, 1987, s. 115-124.
- DEMİRBAŞ, Timur, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2022.
- DİZDAR, Emre, Hekimlerin Cezai Sorumluluğu, Ankara, 2019.
- DÖNMEZER, Sulhi / ERMAN, Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku Genel Kısım, Cilt: II, İstanbul, 2019.
- ER, Ahmet / TOPAÇ, Ömür / KAYGUSUZ, Serap, Tıbbi Müdahalelerden Kaynaklanan Hukuki Cezai ve İdari Sorumluluk, Ankara, 2021.
- ERSOY, Yüksel, Tıbbi Hatanın Hukuki ve Cezai Sonuçları, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 53, 2004, s. 161-189.
- GÖKCAN, Hasan Tahsin, Tıbbi Müdahaleden Doğan Hukuki ve Cezai Sorumluluk, Ankara, 2022.
- GÜLŞEN, Recep, Hekimin Malpraktisten Kaynaklanan Cezai Sorumluluğu, Tıp hukuku Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 1, 2012, s. 43-67.
- HAFIZOĞULLARI, Zeki / ÖZEN, Muharrem, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2019.
- HAKERİ, Hakan, Tıp Ceza Hukuku, Ankara, 2022 (Tıp).
- HAKERİ, Hakan, Tıp Ceza Hukuku, Yargıtay Kararları, Ankara, 2022 (Yargıtay).
- İÇEL, Kayıhan, Ceza Hukuku, İstanbul, 2021 (Ceza).
- İÇEL, Kayıhan, Ceza Hukukunda Taksirden Doğan Sübjektif Sorumluluk, İstanbul, 1967 (Taksirden).
- KASPAR, Johannes, Grundprobleme der Fahrlässigkeitsdelikte, Juristische Schulung, Heft: 1, 2012, s. 16-21.
- KATOĞLU, Tuğrul, Ceza Hukuku Bakımından Tıbbi Faaliyetlerin Hukuka Uygunluğu ve Hekimin Cezai Sorumluluğu, Sağlık ve Tıp Hukuku Alanında Sorumluluk ve İnsan Hakları, Ankara, 2021, s. 378 432.
- KAYAER, Nebahat, Türk Ceza Hukukunda Tedavi Hatası, Tıp Hukuku Dergisi, Yıl: 9, Sayı: 17, 2020, s. 69-138.
- KEÇELİOĞLU, Elvan, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun Kasıt ve Taksire İlişkin Maddelerine Eleştirel Bir Yaklaşım, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 83, 2009, s. 123-135.
- KEYMAN, Selahattin, Hekimin Cezai Sorumluluğu, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 35, Sayı: 1, 1978, s. 57-89.
- KOCA, Mahmut / ÜZÜLMEZ, İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2022.
- KÖKSAL, Bayraktar, TCK Tasarısı’na İlişkin Genel Bir Değerlendirme ve Genel Hükümler Üzerine Birkaç Eleştiri, Türk Ceza Kanunu Reformu, İkinci Kitap, Makaleler, Görüşler, Raporlar, Ankara, 2004.
- MAHMUTOĞLU, Fatih Selami / KARADENİZ, Serra, Türk Ceza Kanunu Genel Hükümler Şerhi, İstanbul, 2017.
- MAURACH, Reinhart / ZIPF, Heinz, Strafrecht, Allgemeiner Teil, Teilband I, Heidelberg, 1992.
- ÖNDER, Ayhan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Cilt II-III, İstanbul, 1992.
- ÖZBEK, Veli Özer / DOĞAN, Koray / BACAKSIZ, Pınar, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2022.
- ÖZDEMİR, Sibel Damla, Tıbbi Malpraktisten Doğan Cezai Sorumluluk, Ankara, 2022.
- ÖZGENÇ, İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2022.
- ÖZTÜRK, Bahri / ERDEM, Mustafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, Ankara, 2022.
- ROXIN, Claus, Strafrecht Allgemeiner Teil, Band I, München, 2006.
- SOYASLAN, Doğan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2016.
- STERNBERG-LIEBEN, Detlev / SCHUSTER, Frank, StGB § 15 Vorsätzliches und fahrlässiges Handeln, Schönke/Schröder Strafgesetzbuch, München, 2019.
- ŞAHİN, Cumhur / ÖZGENÇ, İzzet, Türk Ceza Hukuku Gazi Külliyatı, Ankara, 2005.
- TANERİ, Gökhan, Uygulamadan Örnek Hükümlerle Türk Hukukunda Hekim Ceza Sorumluluğu, Ankara, 2014.
- TAŞCAN, İdris / ÇALIŞKAN, Suat, Tıbbi Uygulama Hataları ve Hekim Suçları, İstanbul, 2018.
- TOROSLU, Nevzat / TOROSLU, Haluk, Ceza Hukuku Genel Kısım, Ankara, 2021.
- TÜRK DİL KURUMU, Türkçe Sözlük, Ankara, 2011.
- TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ, Hekimlik Meslek Etiği Kuralları, Ankara, 2012.
- ÜNVER, Yener, Tıp Ceza Hukukunda Güven İlkesi, Tıp Ceza Hukukunun Güncel Sorunları, V. Türk Alman Tıp Hukuku Sempozyumu, 28 Şubat - 1 Mart 2008, Ankara, 2008, s. 881-916.
- YALVAÇ, Gürsel, Hekimlerin Cezai Sorumluluğu, Tıp Hukuku Dergisi, Özel Sayı, Tıp Hukukunun Güncel Sorunları Sempozyumu, Yıl: 3, Sayı: 6, 2014, s. 69-92.
- YARSUVAT, Duygun / BAYRAKTAR, Köksal / YÜZBAŞIOĞLU, Necmi, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin TCK Tasarısı Hakkındaki Raporu, Türk Ceza Kanunu Reformu, İkinci Kitap, Makaleler, Görüşler, Raporlar, Ankara, 2004, s. 285-317.
- YENERER ÇAKMUT, Özlem, Tıbbi Müdahaleye Rızanın Ceza Hukuku Açısından İncelenmesi, İstanbul, 2003.
- YİĞİT, Onur, Yargıtay Kararları Işığında Bilinçli Taksir Kavramı ve Unsurları, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Cilt: 0, Sayı: 2, 2013, s. 113-136.
- YÜCE, Turhan Tufan, Ceza Hukukunun Temel Kavramları, Ankara, 1985.
- ZAFER, Hamide, Ceza Hukuku Genel Hükümler, TCK m. 1-75, İstanbul, 2021.
| APA | Baş E (2023). Hekimin Tıbbi Müdahalesi Nedeniyle Meydana Gelen Taksirle Öldürme veya Yaralama Suçları Bakımından Basit Taksirinin mi yoksa Bilinçli Taksirinin mi Bulunduğu Meselesinin Yargıtay Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. , 83 - 128. |
| Chicago | Baş Eylem Hekimin Tıbbi Müdahalesi Nedeniyle Meydana Gelen Taksirle Öldürme veya Yaralama Suçları Bakımından Basit Taksirinin mi yoksa Bilinçli Taksirinin mi Bulunduğu Meselesinin Yargıtay Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. (2023): 83 - 128. |
| MLA | Baş Eylem Hekimin Tıbbi Müdahalesi Nedeniyle Meydana Gelen Taksirle Öldürme veya Yaralama Suçları Bakımından Basit Taksirinin mi yoksa Bilinçli Taksirinin mi Bulunduğu Meselesinin Yargıtay Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. , 2023, ss.83 - 128. |
| AMA | Baş E Hekimin Tıbbi Müdahalesi Nedeniyle Meydana Gelen Taksirle Öldürme veya Yaralama Suçları Bakımından Basit Taksirinin mi yoksa Bilinçli Taksirinin mi Bulunduğu Meselesinin Yargıtay Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. . 2023; 83 - 128. |
| Vancouver | Baş E Hekimin Tıbbi Müdahalesi Nedeniyle Meydana Gelen Taksirle Öldürme veya Yaralama Suçları Bakımından Basit Taksirinin mi yoksa Bilinçli Taksirinin mi Bulunduğu Meselesinin Yargıtay Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. . 2023; 83 - 128. |
| IEEE | Baş E "Hekimin Tıbbi Müdahalesi Nedeniyle Meydana Gelen Taksirle Öldürme veya Yaralama Suçları Bakımından Basit Taksirinin mi yoksa Bilinçli Taksirinin mi Bulunduğu Meselesinin Yargıtay Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi." , ss.83 - 128, 2023. |
| ISNAD | Baş, Eylem. "Hekimin Tıbbi Müdahalesi Nedeniyle Meydana Gelen Taksirle Öldürme veya Yaralama Suçları Bakımından Basit Taksirinin mi yoksa Bilinçli Taksirinin mi Bulunduğu Meselesinin Yargıtay Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi". (2023), 83-128. |
| APA | Baş E (2023). Hekimin Tıbbi Müdahalesi Nedeniyle Meydana Gelen Taksirle Öldürme veya Yaralama Suçları Bakımından Basit Taksirinin mi yoksa Bilinçli Taksirinin mi Bulunduğu Meselesinin Yargıtay Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 18(212), 83 - 128. |
| Chicago | Baş Eylem Hekimin Tıbbi Müdahalesi Nedeniyle Meydana Gelen Taksirle Öldürme veya Yaralama Suçları Bakımından Basit Taksirinin mi yoksa Bilinçli Taksirinin mi Bulunduğu Meselesinin Yargıtay Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 18, no.212 (2023): 83 - 128. |
| MLA | Baş Eylem Hekimin Tıbbi Müdahalesi Nedeniyle Meydana Gelen Taksirle Öldürme veya Yaralama Suçları Bakımından Basit Taksirinin mi yoksa Bilinçli Taksirinin mi Bulunduğu Meselesinin Yargıtay Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.18, no.212, 2023, ss.83 - 128. |
| AMA | Baş E Hekimin Tıbbi Müdahalesi Nedeniyle Meydana Gelen Taksirle Öldürme veya Yaralama Suçları Bakımından Basit Taksirinin mi yoksa Bilinçli Taksirinin mi Bulunduğu Meselesinin Yargıtay Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2023; 18(212): 83 - 128. |
| Vancouver | Baş E Hekimin Tıbbi Müdahalesi Nedeniyle Meydana Gelen Taksirle Öldürme veya Yaralama Suçları Bakımından Basit Taksirinin mi yoksa Bilinçli Taksirinin mi Bulunduğu Meselesinin Yargıtay Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2023; 18(212): 83 - 128. |
| IEEE | Baş E "Hekimin Tıbbi Müdahalesi Nedeniyle Meydana Gelen Taksirle Öldürme veya Yaralama Suçları Bakımından Basit Taksirinin mi yoksa Bilinçli Taksirinin mi Bulunduğu Meselesinin Yargıtay Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi." Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 18, ss.83 - 128, 2023. |
| ISNAD | Baş, Eylem. "Hekimin Tıbbi Müdahalesi Nedeniyle Meydana Gelen Taksirle Öldürme veya Yaralama Suçları Bakımından Basit Taksirinin mi yoksa Bilinçli Taksirinin mi Bulunduğu Meselesinin Yargıtay Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi". Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 18/212 (2023), 83-128. |
