Yıl: 2023 Cilt: 18 Sayı: 212 Sayfa Aralığı: 239 - 261 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 07-08-2023

Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması

Öz:
Evlatlık ilişkisi, evlat edinme hakkındaki mahkeme kararının kesinleşmesinden doğan statü şeklinde ifade edilebilir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK) m. 305 ila 320’de küçükler esas alınmak üzere düzenlenen evlat edinmeyi kanun koyucu, 743 sayılı Kanun’dakinden farklı olarak kan bağına dayanan soybağı ilişkisine benzer etkiler yaratacak şekilde ele almayı uygun bulmuştur. Bu çerçevede, kan bağına dayanan soybağı ilişkisindeki gibi evlatlık ilişkisi bakımından da kural olarak evlat edinme kararının kesinleşmesinden sonra bu ilişkinin kaldırılamaması gerekmektedir. Ancak bu mutlak değildir. TMK’da küçüğün yüksek yararı ilkesinden hareketle bazı istisnai nedenlerle evlatlık ilişkisinin kaldırılabileceği kabul edilmektedir. TMK m. 317 ve 318’de sınırlı sayıda düzenlenen bu nedenler, rızanın bulunmaması, esasa ilişkin diğer noksanlıklar ile usule ilişkin noksanlıklardır. Ancak salt bu nedenlerden birinin bulunması her zaman evlatlık ilişkisinin kaldırılacağı anlamına gelmez. TMK m. 319’da evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını dava hakkı bakımından hak düşürücü süre de öngörülmüştür. Çalışmamızda amaçlanan TMK kapsamında yer verilen bu istisnai nedenlerin, ilgili hükümlere ilişkin Anayasa Mahkemesi’nin kararları da göz önüne alınarak değerlendirilmesidir.
Anahtar Kelime: Evlat Edinme Evlatlık İlişkisi Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması Evlatlık İlişkisinin Kaldırılmasının Sebepleri Mahkeme Kararı.

Abolition of Adoption Relationship According to the Turkish Civil Code

Öz:
Adoption relationship can be defined as the status resulting from the finalization of the court decision on adoption. Turkish Civil Code No. 4721 (TCC) Art. 305 to 320 regulates adoption on the basis of minors, and unlike the Code No. 743, the legislator has found it appropriate to address adoption in a way to create similar effects to the kinship based on blood relation. Within this framework, as in the case of kinship based on blood relation, as a rule, this relationship should not be abolished after the finalization of the adoption decision. However, this is not mandatory. TCC recognizes that the adoption relationship may be abolished for some exceptional reasons based on the principle of the best interests of the minor. These reasons, which are regulated in a limited number in Art. 317 and 318 of the TCC, are the absence of consent, other deficiencies on the merits and procedural deficiencies. However, the merely existence of one of these reasons does not always mean that the adoption relationship will be abolished. TCC Art. 319 also includes a period of prescription for the right to sue for the abolition of the adoption relationship. The aim of this study is to evaluate these exceptional grounds under the TCC by taking into consideration the decisions of the Constitutional Court regarding the relevant provisions.
Anahtar Kelime: Adoption Adoption Relationship Abolition of Adoption Relationship Reasons for Abolition of the Adoption Court Decision.

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • AÇIKGÖZ, Aslı, Türk Medeni Kanunundaki Evlatlık İlişkisini Kaldırma Hakkının Sınırlandırılması, Prof. Dr. Sabih Arkan’a Armağan, İstanbul, 2019, s. 25-40.
  • AKINTÜRK, Turgut, Türk Medenî Hukuku, İkinci Cilt, Aile Hukuku, İstanbul, 2006.
  • AKYÜZ, Emine, Çocuk Hukuku, Ankara, 2016.
  • ATAAY, Aytekin M., Medenî Hukukda Evlâd Edinme, İstanbul, 1957.
  • AYDOĞDU, Murat, Çağdaş Hukuki Gelişmeler Işığında Evlat Edinme, Ankara, 2010.
  • AYDOS, Oğuz Sadık, Yeni Medenî Kanuna Göre Evlât Edinme, GÜHFD, Cilt: 4, Sayı: 1-2, Haziran 2000, s. 117-141.
  • BAYGIN, Cem, Evlat Edinmenin Sonuçları, AÜEHFD, Cilt: VII, Sayı: 3 4, Aralık 2003, s. 627-650.
  • BELEN, Herdem, Yeni Medenî Kanun Hükümleri Uyarınca Evlât Edinme, İstanbul, 2005.
  • BERKİ, Şakir, Alman, İsviçre ve Türk Medeni Kanunlarında Evlat Edinme, Ankara, 1962.
  • BIDERBOST, Yvo, Personen- und Familienrecht Partnerschaftsgesetz Art. 1-456 ZGB PartG, CHK - Handkommentar zum Schweizer Privatrecht Art. 269-269b, (Hrsg. Peter Breitschmid, Alexandra Jungo), Zürich - Basel - Genf, 2016.
  • ÇAĞLAYAN AYGÜN, Gözde, Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması, AndHD, Cilt: 5, Sayı: 2, 2019, s. 407-431.
  • DEMİR, Mehmet, Bazı Ülke Yasaları ile Karşılaştırmalı Olarak Evlat Edinmenin Yasal Koşulları, AÜHFD, Cilt: 52, Sayı: 3, 2003, s. 253-274.
  • DURAL, Mustafa / ÖĞÜZ, Tufan / GÜMÜŞ, Mustafa Alper, Türk Özel Hukuku, Cilt III, Aile Hukuku, İstanbul, 2016.
  • ERDEM, Mehmet / MAKARACI BAŞAK, Aslı, Aile Hukuku, Ankara, 2022.
  • FANKHAUSER, Roland / BUSER, Melissa, ZGB Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch, OFK - Orell Füssli Kommentar (Navigator.ch), (Hrsg. Jolanta Kren Kostkiewicz, Stephan Wolf, Marc Amstutz, Roland Fankhauser) 2021.
  • FEYZİOĞLU, Feyzi N. / DOĞANAY, Ümit / AYBAY, Aydın, Medenî Hukuk Dersleri, İstanbul, 1976.
  • GÖRGEÇ, Başak, Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması, EÜHFD, Cilt: XIV, Sayı: 1-2, 2010, s. 353-378.
  • GÜLLÜOĞLU ALTUN, Yasemin, Evlat Edinmeden Doğan Soybağı ve Kurulmuş Olan Soybağında Küçüğün Yüksek Yararının Aranması, Türk Medeni Hukuku Çerçevesinde Aile Hukukunda Güncel Meseleler Sempozyumu, İstanbul, 2021, s. 143-158.
  • İNAN, Ali Naim, Çocuk Hukuku, İstanbul, 1968.
  • KAYA, Cengiz, Türk Hukukunda Evlat Edinme, İstanbul, 2009.
  • KILIÇOĞLU, Ahmet M., Aile Hukuku, Ankara, 2015.
  • KİZİR, Mahmut, Türk Hukukunda Evlat Edinme, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 1, s. 151-184.
  • KOÇ, Evren, HMK ve TMK Çerçevesinde Evlat Edinme ve Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması Davasına İlişkin Bazı Tespitler, İÜHFM, Cilt: LXXIII, Sayı: 1, 2015, s. 363-388.
  • KÖPRÜLÜ, Bülent / KANETİ, Selim, Aile Hukuku, İstanbul, 1989.
  • ÖZDEMİR, Hayrunnisa / RUHİ, Ahmet Cemal, Çocuk Hukuku (Ders Kitabı), İstanbul, 2018.
  • ÖZTAN, Bilge, Aile Hukuku, Ankara, 2015.
  • RUHİ, Ahmet Cemal, Türk Hukukunda Evlat Edinme ve Evlat Edinme ile İlgili Yabancı Mahkeme Kararlarının Türkiye’de Tanınması, Ankara, 2003.
  • SEROZAN, Rona, Çocuk Hukuku, İstanbul, 2017.
  • ŞIPKA, Şükran, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun ‘Evlat Edinme’ye İlişkin Hükümlerinin İncelenmesi, İÜHFM, Cilt: LVII, Sayı: 1-2, 1999, s. 301-322.
  • ŞİMŞEK, Mustafa, Soybağı, Tanıma ve Babalık, Evlat Edinme, Velayet, Yeni Medeni Yasanın Aile Hukukuna Getirdiği Yenilikler ve Uygulaması Sempozyumu, TBB, Ankara, 2003, s. 130-152.
  • YALÇINDURAN, Türker, Evlatlık İlişkisinde Evlenme Yasağı, Prof. Dr. Özer Seliçi’ye Armağan, 2006, s. 631-651.
APA Yılmaz İ (2023). Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması. , 239 - 261.
Chicago Yılmaz İmge Hazal Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması. (2023): 239 - 261.
MLA Yılmaz İmge Hazal Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması. , 2023, ss.239 - 261.
AMA Yılmaz İ Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması. . 2023; 239 - 261.
Vancouver Yılmaz İ Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması. . 2023; 239 - 261.
IEEE Yılmaz İ "Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması." , ss.239 - 261, 2023.
ISNAD Yılmaz, İmge Hazal. "Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması". (2023), 239-261.
APA Yılmaz İ (2023). Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 18(212), 239 - 261.
Chicago Yılmaz İmge Hazal Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 18, no.212 (2023): 239 - 261.
MLA Yılmaz İmge Hazal Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.18, no.212, 2023, ss.239 - 261.
AMA Yılmaz İ Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2023; 18(212): 239 - 261.
Vancouver Yılmaz İ Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2023; 18(212): 239 - 261.
IEEE Yılmaz İ "Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması." Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 18, ss.239 - 261, 2023.
ISNAD Yılmaz, İmge Hazal. "Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması". Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 18/212 (2023), 239-261.