İŞ AKIŞI ENVANTERİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Duran MAVİ, (Milli Eğitim Bakanlığı, Türkiye)
Pınar AYYILDIZ, (Ankara Medipol Üniversitesi, İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi, Yönetim Bilişim Sistemleri Bölümü, Ankara, Türkiye)
Hakan TOPALOĞLU, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Terme Meslek Yüksekokulu, Pazarlama ve Reklamcılık Bölümü, Samsun, Türkiye)
Murat ÖZDEMİR (Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Ankara, Türkiye)
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi
2 0
Yıl: 2021 Cilt: 11 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1141 - 1154 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30783/nevsosbilen.947178 İndeks Tarihi: 27-04-2023

İŞ AKIŞI ENVANTERİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Öz:
Birey ve örgüt yaşamını ilgilendiren konularla sıkça ele alınan değişkenlerden biri de iş akışıdır ([work] flow/work-related flow). İş akışı kavramının ölçülmesi için ilgili alanyazın kapsamında çeşitli ölçeklerin geliştirildiği, bunlardan bazılarının farklı dillere uyarlandığı gözlenmektedir. Bu ölçeklerden biri de Bakker tarafından geliştirilen ve kendisine pek çok çalışmada başvurulan The Work-related Flow Inventory’dir (WOLF). Mevcut çalışma WOLF’un üç boyutlu (kendini işe verme [üç madde], işten zevk alma [dört madde], içsel motivasyon [beş madde]) ve 13 maddeli yapısının Türkçeye uyarlanması için yapılmıştır. Araştırmada nicel araştırma desenlerinden tarama kullanılmıştır. Bu kapsamda Kahramanmaraş ilinin Elbistan ilçesindeki ilk ve orta okullarda görevli olan ve basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilen 725 öğretmenin görüşüne başvurulmuştur. Veri toplama aracı olarak WOLF’un anılan ve araştırmacılar tarafından Türkçeye uyarlanan İş Akışı Envanteri (İAE) adlı versiyonundan yararlanılmıştır. İAE’nin geçerlik incelemeleri doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılarak gerçekleştirilmiştir. Güvenirlik incelemeleri için ölçeğin birleşik güvenlik, Cronbach’s Alpha ve Spearman-Brown(Split-Half) ile Guttman(Split-Half) değerleri hesaplanmıştır. Sonuçlar İAE’nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ak, M. O. ve Alpullu, A. (2020). Alpak Akış Ölçeği geliştirme ve doğu batı üniversitelerinin karşılaştırılması. Sport Sciences, 75(1), 1-16.
  • Bakker, A. B. (2005). Flow among music teachers and their students: The crossover of peak experiences. Journal ofVocationalBehavior, 66,26—44.
  • Bakker, A. B. (2008). The work-related flow inventory: Construction and initial validation of the WOLF. Journal ofVocationalBehavior, 72, 400^414.
  • Bayık, M. E., ve Gürbüz, S. (2016). Methodological issues in scale adaptation: A study on adapted scales in the management and organization fıeld. The Journal of Human and Work, 5(1), 1-20.
  • Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. Guilford.
  • Bryce, J., & Haworth, J. (2002). Wellbeing and flow in sample of male and female office workers. Leisure Studies, 27(3-4), 249- 263.
  • Büyükoğlu, H. (2015). Okul müdürlerinin okul içi akış deneyimlerinin incelenmesi (423570) [Doktora tezi, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi], YÖK Başkanlığı Tez Merkezi (YÖKBTM).
  • Csikszentmihalyi, M. (1975). Beyond boredom and arniety. Jossey Bass.
  • Csikszentmihalyi, M. (1990/2018). Mutluluk bilimi: Akış (2. bs.; Çev.: B. Satılmış). Buzdağı.
  • Csikszentmihalyi, M. (1991). Talent and enjoyment: Findings from a longitudinal study. Keynote address at the Annual Conference of the Association for the Advancement of Applied Sport Psychology, Savannah, GA.
  • Csikszentmihalyi, M. (1997). Findingflovv: Thepsychology of engagement with everyday life. Harper & Collins.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LİSREL uygulamaları (2. bs.). Pegem.
  • Demerouti, E. (2006). Job characteristics, flow and performance: The moderating role of conscientiousness. Journal of Occupational Health Psychology, 11, 266-280.
  • Demerouti, E., Bakker, A. B., Sonnentag, S., & Fullagar, C. J. (2012). Work-related flow and energy at work and at home: A study on the role of daily recovery. Journal of Organizational Behavior, 35(2), 276-295.
  • Demirci, İ., Ekşi, H., Dinçer, D. ve Kardaş, S. (2017). Beş boyutlu iyi oluş modeli: PERMA ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği. The Journal ofHappiness & Well-Being, 5(1), 60-77.
  • Dervişoğullan, M. (2020). Eğitim fakültesi öğretim elemanlarının psikolojik sağlamlıkları, akademik erteleme eğilimleri, işle ilgili akışları ve mesleki yeterlikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi (640972) [Doktora tezi, Marmara Üniversitesi], YÖKBTM.
  • DeVellis, R. F. (2017). Ölçek geliştirme: Kuram ve uygulamalar (3. bs., Çev.: T. Totan). Nobel.
  • Eisenberger, R., Jones, J. R., Stinglhamber, F., Shaock, L. & Randall A. T. (2005). Flow experiences at work: For high need achievers alone? Journal of Organizational Behavior, 26, 755-775.
  • Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçek ve ölçek geliştirme (I): Temel kavramlar ve işlemler. Pegem.
  • Eryılmaz, A. ve Bek (2018). Pozitif Öğretmen Ölçeği Öğretmen Formunun geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(4), 1297-1306.
  • Eryılmaz, A. ve Mammadov, M. (2016). Matematik Dersinde Akış Durumu Ölçeği’nin geliştirilmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(4), 870-890.
  • Fidanboy, C. Ö. (2019). Çalışanların yaşam doyumuna yönelik algılan, örgütsel özdeşleşme düzeyleri ve akış deneyimi arasındaki ilişkiler: Bilişim sektörü örneği. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 12, 822- 849.
  • Fomell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research 18, 39-50.
  • Fortier, M. S., Vallerand, R. J., & Guay, F. (1995). Academic motivation and school performance: Toward a structural model. Contemporary Educational Psychology, 20(3), 257-274.
  • Fullagar, C. J., & Kelloway, E. K. (2009). Flow at work. An experience sampling approach. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 82, 595-615.
  • Gao, S., Mokhtarian, P. L., & Johnston, R. A. (2008). Nonnormality of data in structural equation models. Transportation Research Record, 2082(1),116-124.
  • Gürbüz, S. (2019). Amos ile yapısal eşitlik modellmesi: Temel ilkeler ve uygulamalı analizler. Seçkin.
  • Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (2. bs.). Seçkin.
  • Güzel, B., Karabacak, G. ve İşçi, C. (2020). Turizm çalışanlannda iş doyumu ve bütünleşme: Akış kuramı yaklaşımı. ÇOMÜ Yönetim Bilimleri Dergisi, 73(37), 445-713.
  • Hamari, J., & Koivisto, J. (2014). Measuring flow in gamifîcation: Dispositional flow scale-2. Computers in Human Behavior, 40, 133-143.
  • İşigüzel, B. ve Çam, S. (2014). Flow Yaşantısı Ölçeği Kısa Fonnu’nun Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Human Sciences, 77(2), 788-801.
  • Kline, R. B. (2005). Principles andpractice of structural equation modeling. Guilford.
  • Kline, R. B. (2019). Yapısal eşitlik modellemesinin ilkeleri ve uygulaması (4. bs., Çev. Ed.: S. Şen). Nobel.
  • Le Roux, A. (2005). Job demands, job resources and vvork-related flow of employees in the mining industry in South Africa [Mini Dissertation, North-West University], Boloka Institutional Repository (BİR).
  • Makikangas, A., Bakker, A. B., Aunola, K., & Demerouti, E. (2010). Job resources and flow at work: Modelling the relationship via latent growth curve and mixture model methodology. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 83(3), 795- 814.
  • Massimini, F., & Carli M. (1988). The systematic assessment of flow m daily experience. Csikszentmihalyi, M., & Csikszentmihalyi, I. S. (Ed.). Optimal experience'. Psychological studies offlovv in consciousness (pp. 266-287). Cambridge University.
  • Mavi, D. (2015). Öğretmen görüşlerine göre duygusal emek, iş özellikleri ve iş akışı ilişki (439984) [Yüksek lisans tezi, Zirve Üniversitesi], YÖKBTM.
  • Metin, M. (2020). Dağ tırmanışı etkinliğinin akış deneyimi bağlamında incelenmesi (648278) [Yüksek lisans tezi, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi], YÖKBTM.
  • Nakamura, J., & Csikszentmihalyi, M. (2005). Engagement in a profession: The case of undergraduate teaching. Daedalus, 134(3), 60-67.
  • Omar, A., & Salessi, S. (2018). Work-related flow inventory: intemal structure and criterion validity evidence. Avaliaçao Psicologica: Interamerican Journal of Psychological Assessment, 17(3), 378-388.
  • Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi I (2. bs.). Kaan.
  • Özdamar, K. (2016). Eğitim, sağlık ve davranış bilimlerinde ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi. Nisan.
  • Pallant, J. (2005). SPSS survival manual: A step by step guide to data analysis using SPSSfor Windows (12111 ed.). Ailen & Unwin.
  • Salanova, M., Bakker, A. B., & Llorens, S. (2006). Flow at work: Evidence for an upward spiral of personal and organizational resources. Journal of Happiness studies, 7(1), 1-22.
  • Saunders, M., Lewis, P., & Thomhill, A. (2006). Research methods for business students (4th ed.). Pearson.
  • Schumacher, R., & Lomax, R. (2004). A beginner’s guide to structual equation modelling. LEA.
  • Shahzadi, L, Javed, A., Pirzada, S. S., Nasreen, S., & Khanam, F. (2014). Impact of employee motivation on employee perfbrmance. European Journal of Business and Management, 6(23), 159-166.
  • Swart, J. (2006). The relationship betvveen job characteristics, work wellness and vvork-relatedflow of cali centre agents in an insurance company [Mini Dissertation, North-West University], BİR.
  • Şahan, M. N. (2019). Lise öğrencilerinin akademik bağlamda akış yaşama düzeylerinin başarı hedef yönelimleri ileyordanması (585620) [Yüksek lisans tezi, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi], YÖKBTM.
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (1996). Using multivariate statistics. Harper & Row.
  • Thakkar, J. J. (2020). Structural equation modelling: Application for research andpractice (vvith AMOS and R). Springer.
  • Turan, N. ve Osman, Pala (2019) Çalışmada Akış Deneyimi Ölçeğinin (ÇADÖ) Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara Üniversitesi SBFDergisi, 76(1), 387-404.
  • Usluel, Y. K. ve Vural, F. K. (2009). Adaptation of cognitive absorption scale to Turkish. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 77-92.
  • Visagie, M. (2007). Job characteristics, emotional labour and work-related flow in an insurance industry cali centre [Mini Dissertation, North-West University], BİR.
  • Yalçınkaya, P. (2013). Kendini işe kaptırma ölçeği: Uyarlama çalışması. Sakarya İktisat Dergisi, 2(1), 66-87.
  • Yaşin, T. (2016). Kişilik özellikleri ve psikolojik sermayenin psikolojik iyi oluş, akış deneyimi, iş tatmini ve çalışan performansına etkileri (10114328) [Doktora tezi, Başkent Üniversitesi], YÖKBTM.
  • Yaşhoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85.
  • Yeşiltaş, M. D. ve Türk, M. (2017). İş akış kuramı ve beş faktör kişilik modeli. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), 117-128.
  • Zheng, J., You, L., Lou, T., Chen, N., Lai, D., Liang, Y., & Zhai, C. (2010). Development and psychometric evaluation of the dialysis patient-perceived exercise benefîts and barriers scale. International Journal ofNursing Studies, 47,166-180.
  • Zubair, A., & Kamal, A. (2015). Authentic leadership and creativity: mediating role of work-related flow and psychological Capital. Journal of Behavioural Sciences, 25(1), 150-171.
APA MAVİ D, AYYILDIZ P, TOPALOĞLU H, Özdemir M (2021). İŞ AKIŞI ENVANTERİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. , 1141 - 1154. 10.30783/nevsosbilen.947178
Chicago MAVİ DURAN,AYYILDIZ PINAR,TOPALOĞLU Hakan,Özdemir Murat İŞ AKIŞI ENVANTERİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. (2021): 1141 - 1154. 10.30783/nevsosbilen.947178
MLA MAVİ DURAN,AYYILDIZ PINAR,TOPALOĞLU Hakan,Özdemir Murat İŞ AKIŞI ENVANTERİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. , 2021, ss.1141 - 1154. 10.30783/nevsosbilen.947178
AMA MAVİ D,AYYILDIZ P,TOPALOĞLU H,Özdemir M İŞ AKIŞI ENVANTERİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. . 2021; 1141 - 1154. 10.30783/nevsosbilen.947178
Vancouver MAVİ D,AYYILDIZ P,TOPALOĞLU H,Özdemir M İŞ AKIŞI ENVANTERİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. . 2021; 1141 - 1154. 10.30783/nevsosbilen.947178
IEEE MAVİ D,AYYILDIZ P,TOPALOĞLU H,Özdemir M "İŞ AKIŞI ENVANTERİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI." , ss.1141 - 1154, 2021. 10.30783/nevsosbilen.947178
ISNAD MAVİ, DURAN vd. "İŞ AKIŞI ENVANTERİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI". (2021), 1141-1154. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.947178
APA MAVİ D, AYYILDIZ P, TOPALOĞLU H, Özdemir M (2021). İŞ AKIŞI ENVANTERİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(3), 1141 - 1154. 10.30783/nevsosbilen.947178
Chicago MAVİ DURAN,AYYILDIZ PINAR,TOPALOĞLU Hakan,Özdemir Murat İŞ AKIŞI ENVANTERİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi 11, no.3 (2021): 1141 - 1154. 10.30783/nevsosbilen.947178
MLA MAVİ DURAN,AYYILDIZ PINAR,TOPALOĞLU Hakan,Özdemir Murat İŞ AKIŞI ENVANTERİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, vol.11, no.3, 2021, ss.1141 - 1154. 10.30783/nevsosbilen.947178
AMA MAVİ D,AYYILDIZ P,TOPALOĞLU H,Özdemir M İŞ AKIŞI ENVANTERİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi. 2021; 11(3): 1141 - 1154. 10.30783/nevsosbilen.947178
Vancouver MAVİ D,AYYILDIZ P,TOPALOĞLU H,Özdemir M İŞ AKIŞI ENVANTERİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi. 2021; 11(3): 1141 - 1154. 10.30783/nevsosbilen.947178
IEEE MAVİ D,AYYILDIZ P,TOPALOĞLU H,Özdemir M "İŞ AKIŞI ENVANTERİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI." Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11, ss.1141 - 1154, 2021. 10.30783/nevsosbilen.947178
ISNAD MAVİ, DURAN vd. "İŞ AKIŞI ENVANTERİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI". Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi 11/3 (2021), 1141-1154. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.947178
Sayfa Oluşturulma Tarihi
15-05-2024 6:49

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları