Yıl: 2023 Cilt: 37 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 7 - 17 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.54962/ankemderg.1277262 İndeks Tarihi: 22-05-2023

BİR TIP FAKÜLTESİ BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN COVID-19 PANDEMİSİNDE EL YIKAMA DAVRANIŞLARI

Öz:
El hijyeni, bulaşıcı hastalıkların önlenmesinde en etkili ve ekonomik yollardan biridir. COVID-19 pandemisi sırasında her zamankinden daha kritik hale gelmiştir. Bu çalışma, pandemi döneminde bir tıp fakültesinin birinci sınıf öğrencilerinin el hijyeni konusundaki bilgi, tutum ve davranışlarını belirlemeyi amaçlamıştır. Tıp fakültesi birinci sınıf öğrencileriyle kesitsel bir çalışma yapılmıştır. Veriler 07 Ekim 2021 tarihinde çevrimiçi bir anket yoluyla toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak sosyodemografik bilgiler ve el yıkama ile ilgili soruların yer aldığı yapılandırılmış bir form kullanılmıştır. Veriler SPSS 25.0 (SPSS Inc., Chicago, ABD) istatistik paket programında analiz edilmiştir. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<0.05 kabul edilmiştir. Çalışmamıza 285 öğrenci katılmıştır. Katılımcıların yaş ortalamasının 18.8±1.2 yıl, %56.5’inin kadın, katılım oranının %95 olduğu belirlenmiştir. Çalışmamızda pandemi öncesinde öğrencilerin %56’sı günde 5-10 kez yıkarken, pandemi sonrası %71’inin 11 kez ve daha fazla ellerini yıkamaya başladığı saptanmıştır. Hijyenik el yıkamada, öğrencilerin %96’sı ellerin sabun ve su ile en az 20 saniye boyunca yıkanması gerektiğini bildirmiştir. Bireylerin el yıkama sıklığı ile ellerinde gelişen cilt sorunları değerlendirildiğinde, el yıkama sıklığı arttıkça cilt sorunlarında artış gözlendiği saptanmıştır (p <0.001). Kadınların erkek öğrencilerden önemli ölçüde daha fazla el yıkadıkları tespit edilmiştir (p<0.001). Katılımcıların el yıkama konusundaki alışkanlıkları ve ellerin yıkanması gereken durumları değerlendirildiğinde, uyumlu el yıkama davranışına sahip oldukları görülmüştür. Bu çalışmanın sonuçlarına göre öğrencilerin COVID-19 salgını sürecinde el hijyenini sağlamaya yönelik bilgi, tutum ve davranışlarının artmış olduğu görülmüş, sık el yıkamanın cilt sorunlarının gelişiminde rol oynadığı saptanmıştır.
Anahtar Kelime: COVID-19 el yıkama el hijyeni tıp öğrencisi

Hand Washing Behaviours of First Year Students of a Medical Faculty in the COVID-19 Pandemic

Öz:
Hand hygiene is one of the most effective and economical ways to prevent infectious diseases. During the COVID-19 pandemic, it became more critical than ever. This study aimed to determine the knowledge, attitudes and practices of first year medical students on hand hygiene. A cross-sectional study was conducted with grade one medical students. The data was collected through an online survey on October 07, 2021. A structured questionnaire with sociodemographic information and questions about hand washing was used as a data collection tool. The data were analyzed in the SPSS 25.0 (SPSS Inc., Chicago, IL, USA) statistical package program. Statistical significant level p<0.05 was accepted. 285 students participated in our study. The average age of the participants was 18.8±1.2 years and 56.5% were female, and participation rate was 95%. It was found that 56% of the students who participated in our study washed 5-10 times a day before the pandemic; 71% started washing their hands 11 times or more after the pandemic. In hygienic hand washing, 96% of students reported that hands should be washed with soap and water for at least 20 seconds. It was seen that the skin problems developing in the hands increased significantly with the frequency of hand washing (p <0.001). Women were found to wash significantly more hands than male students (p<0.001). When the habits of the participants in hand washing and the conditions in which the hands should be washed were evaluated, it was observed that they had harmonious hand washing behavior. According to the results of this study, students' knowledge, attitudes and behaviors to ensure hand hygiene during the COVID-19 pandemic have increased, and frequent hand washing plays a role in the development of skin problems.
Anahtar Kelime: COVID-19 hand washing hand hygiene medical student

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Bal S, Şanlı NÖ. Evaluation of the effectiveness of antibacterial wall paint to enhance the hygienic conditions of the interiors. J Fac Eng Archit Gazi Univ. 2020;35(4):1913-22.
  • 2. Basch CH, Hillyer GC, Meleo-Erwin ZC, Jaime C, Mohlman J, Basch CE. Preventive behaviors conveyed on YouTube to mitigate transmission of COVID-19: cross-sectional study. JMIR Public Health Surveill. 2020;6(2):e18807.
  • 3. Birnbach DJ, Rosen LF, Fitzpatrick M, Arheart KL, Everett-Thomas R. Current hand hygiene education is suboptimal. Clin Teach. 2019;16(6):589-92.
  • 4. Centers for Disease Control and Prevention Coronavirus disease 2019 (COVID-19). United States: Centers for Disease Control and Prevention, Available from: https://www. cdc gov/coronavirus/2019-ncov/index html (erişim tarihi: 25 Aralık 2020)
  • 5. Czerniewska A, White S. Hygiene programming during outbreaks: a qualitative case study of the humanitarianresponse during the Ebola outbreak in Liberia. BMC Pub Health. 2020;20(1):1-13.
  • 6. Çaylan R. El hijyeni. Hastane İnfek Derg. 2007;11(1):54-9.
  • 7. Demir LS, Aktuğ Demir N, Sümer Ş, Ural O. Bir üniversite hastanesi öğrencileri, araştırma görevlileri ve öğretim üyelerinin el hijyeni hakkındaki bilgi düzeyleri. Klimik Derg. 2018;31(2):106-9.
  • 8. Ergin A, Bostancı M, Önal Ö, Bozkurt Aİ, Ergin N. Evaluation of students' social hand washing knowledge, practices, and skills in a university setting. Cent Eur J Public Health. 2011;19(4):222-22.
  • 9. Fleischman DS, Webster GD, Judah G, De Barra M, Aunger R, Curtis VA. Sensor recorded changes in rates of hand washing with soap in response to the media reports of the H1N1 pandemic in Britain. BMJ Open. 2011;1(2):e000127.
  • 10. Głąbska D, Skolmowska D, Guzek D. Population-based study of the influence of the COVID-19 pandemic on hand hygiene behaviors—Polish adolescents’ COVID-19 experience (PLACE-19) study. Sustainability. 2020;12(12):4930.
  • 11. Günaydın M. El hijyeni. ANKEM Derg. 2012;26(Ek 2):306-8.
  • 12. Handwashing and Making a Solution for Handwashing in Global, Low-Resource Settings. 2021. Erişim adresi: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/global-covid-19/handwashing.html. (erişim tarihi 08 Aralık 2021)
  • 13. Hisar F, Hisar KM. Hand-washing practices of women; a qualitative study. TAF Prevent Med Bullet. 2012;11(5):537-44.
  • 14. İnan D. El hijyeni ve önemi. ANKEM Derg. 2011;25(Ek 2):22-4.
  • 15. Kantor J. Behavioral considerations and impact on personal protective equipment use: Early lessons from the coronavirus (COVID-19) pandemic. JAAD. 2020;82(5):1087-8.
  • 16. Lan J, Song Z, Miao X, et al. Skin damage among health care workers managing coronavirus disease-2019. JAAD. 2020;82(5):1215-6.
  • 17. Lulla M, Rutkovskis A, Slavinska A, et al. Hand-washing video dataset annotated according to the World Health Organization’s hand-washing guidelines. Data. 2021;6(4):38.
  • 18. Öztürk M, Saraçoğlu Varol G. Bir yüksekokul öğrencilerinin el yıkama hakkındaki bilgi ve tutumlarının belirlenmesi. Turk Klin Saglik Bil Derg. 2017;2(3):136-46.
  • 19. Park JH, Cheong HK, Son DY, Kim SU, Ha CM. Perceptions and behaviors related to hand hygiene for the prevention of H1N1 influenza transmission among Korean university students during the peak pandemic period. BMC Infec Dis. 2010;10(1):1-8.
  • 20. Rundle CW, Presley CL, Militello M, et al. Hand hygiene during COVID-19: recommendations from the American Contact Dermatitis Society. JAAD. 2020;83(6):1730-7.
  • 21. Suess T, Remschmidt C, Schink S, et al. Facemasks and intensified hand hygiene in a German household trial during the 2009/2010 influenza A (H1N1) pandemic: adherence and tolerability in children and adults. Epidem & Infect. 2011;139(12):1895-901.
  • 22. Taşkıran N, Khorshid L, Sarı D. Üniversite öğrencilerinin hijyen davranışlarının karşılaştırılması. Sağlık Toplum. 2019;29(2):65-78.
  • 23. TC Sağlık Bakanlığı. Türkiye el yıkama araştırması. Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü. (2012).
  • 24. TC Sağlık Bakanlığı. COVID-19 Bilgilendirme Platformu. Erişim adresi: https://covid19. saglik. gov. tr. Erişim tarihi: 01.12.2022.
  • 25. TC Sağlık Bakanlığı. COVID-19 bilgilendirme platformu. El yıkama tekniği [Internet]. 2020.23. TC Sağlık Bakanlığı. Beni yıka. 2021. Erişim adresi: https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/38753/0/dogru-yontemle-el-yikamapdf.pdf?_tag1=9CC9492AE0B57B044A6807CFE8F844A05161F8D1 (erişim tarihi: 01 Aralık 2022)
  • 26. TC Sağlık Bakanlığı. Nasıl doğru yöntemle el yıkanır? 2021. Erişim Adresi: https://www.youtube.com/watch?v=9eTKtcELdbY. (erişim tarihi:01.12.2022)
  • 27. TC Sağlık Bakanlığı. Toplu Beslenme Çalışanları için Hijyen El Kitabı [Elektronik Sürüm]. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Obezite Diyabet ve Metabolik Hastalıklar Dairesi Başkanlığı, Ankara. (2012).
  • 28. Uğurlu YK, Durgun H, Nemutlu E, Onurcan K. COVID-19 salgını sırasında Türk toplumunun sosyal el yıkama bilgi ve tutumunun değerlendirilmesi. J Contemp Med. 2020;10(4):617-24.
  • 29. Ünal E, Özdemir A, Kaçan CY. COVID-19 pandemisinin hemşirelik öğrencilerinin beslenme ve hijyen alışkanlıklarına etkisi. Uludag Tıp Derg. 2020;46(3):305-11.
  • 30. Üner S, Sevencan F, Bașaran E, Balcı C, Bilaloğlu B. To determine some knowledge and attitudes related to The social hand washing of individuals who apply to a primary health center. TSK Koruyucu Hekim Bul. 2009;8(3):207-16.
  • 31. World Health Organization. According to the World Health Organization’s Hand-Washing Guidelines. Data. 2021;6(4):38.
  • 32. World Health Organization. World Health Organization coronavirus disease 2019 (COVID-19) situation report. Geneva: Switzerland: 2020;1(9).
  • 33. World Health Organization. Rational use of personal protective equipment for coronavirus disease (COVID-19) and considerations during severe shortages: interim guidance, 6 April 2020. World Health Organization; (2020).
APA Çınar Tanrıverdi E, salcan s (2023). BİR TIP FAKÜLTESİ BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN COVID-19 PANDEMİSİNDE EL YIKAMA DAVRANIŞLARI. , 7 - 17. 10.54962/ankemderg.1277262
Chicago Çınar Tanrıverdi Esra,salcan sara BİR TIP FAKÜLTESİ BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN COVID-19 PANDEMİSİNDE EL YIKAMA DAVRANIŞLARI. (2023): 7 - 17. 10.54962/ankemderg.1277262
MLA Çınar Tanrıverdi Esra,salcan sara BİR TIP FAKÜLTESİ BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN COVID-19 PANDEMİSİNDE EL YIKAMA DAVRANIŞLARI. , 2023, ss.7 - 17. 10.54962/ankemderg.1277262
AMA Çınar Tanrıverdi E,salcan s BİR TIP FAKÜLTESİ BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN COVID-19 PANDEMİSİNDE EL YIKAMA DAVRANIŞLARI. . 2023; 7 - 17. 10.54962/ankemderg.1277262
Vancouver Çınar Tanrıverdi E,salcan s BİR TIP FAKÜLTESİ BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN COVID-19 PANDEMİSİNDE EL YIKAMA DAVRANIŞLARI. . 2023; 7 - 17. 10.54962/ankemderg.1277262
IEEE Çınar Tanrıverdi E,salcan s "BİR TIP FAKÜLTESİ BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN COVID-19 PANDEMİSİNDE EL YIKAMA DAVRANIŞLARI." , ss.7 - 17, 2023. 10.54962/ankemderg.1277262
ISNAD Çınar Tanrıverdi, Esra - salcan, sara. "BİR TIP FAKÜLTESİ BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN COVID-19 PANDEMİSİNDE EL YIKAMA DAVRANIŞLARI". (2023), 7-17. https://doi.org/10.54962/ankemderg.1277262
APA Çınar Tanrıverdi E, salcan s (2023). BİR TIP FAKÜLTESİ BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN COVID-19 PANDEMİSİNDE EL YIKAMA DAVRANIŞLARI. ANKEM Dergisi, 37(1), 7 - 17. 10.54962/ankemderg.1277262
Chicago Çınar Tanrıverdi Esra,salcan sara BİR TIP FAKÜLTESİ BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN COVID-19 PANDEMİSİNDE EL YIKAMA DAVRANIŞLARI. ANKEM Dergisi 37, no.1 (2023): 7 - 17. 10.54962/ankemderg.1277262
MLA Çınar Tanrıverdi Esra,salcan sara BİR TIP FAKÜLTESİ BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN COVID-19 PANDEMİSİNDE EL YIKAMA DAVRANIŞLARI. ANKEM Dergisi, vol.37, no.1, 2023, ss.7 - 17. 10.54962/ankemderg.1277262
AMA Çınar Tanrıverdi E,salcan s BİR TIP FAKÜLTESİ BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN COVID-19 PANDEMİSİNDE EL YIKAMA DAVRANIŞLARI. ANKEM Dergisi. 2023; 37(1): 7 - 17. 10.54962/ankemderg.1277262
Vancouver Çınar Tanrıverdi E,salcan s BİR TIP FAKÜLTESİ BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN COVID-19 PANDEMİSİNDE EL YIKAMA DAVRANIŞLARI. ANKEM Dergisi. 2023; 37(1): 7 - 17. 10.54962/ankemderg.1277262
IEEE Çınar Tanrıverdi E,salcan s "BİR TIP FAKÜLTESİ BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN COVID-19 PANDEMİSİNDE EL YIKAMA DAVRANIŞLARI." ANKEM Dergisi, 37, ss.7 - 17, 2023. 10.54962/ankemderg.1277262
ISNAD Çınar Tanrıverdi, Esra - salcan, sara. "BİR TIP FAKÜLTESİ BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN COVID-19 PANDEMİSİNDE EL YIKAMA DAVRANIŞLARI". ANKEM Dergisi 37/1 (2023), 7-17. https://doi.org/10.54962/ankemderg.1277262