Özel Bir Hastaneye Başvuran Hafif Bilişsel Durum Bozukluğu Olan Yaşlılarda Diyetin Toplam Antioksidan  Kapasitesinin ve Oksidatif Stresin Değerlendirilmesi

Yalçın, Ece; YAVUZ, İZZET; Rakıcıoğlu, Neslişah

Özel Bir Hastaneye Başvuran Hafif Bilişsel Durum Bozukluğu Olan Yaşlılarda Diyetin Toplam Antioksidan Kapasitesinin ve Oksidatif Stresin Değerlendirilmesi

Ece YALÇIN, (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara, Türkiye)

İzzet YAVUZ, (Lokman Hekim Üniversitesi Ankara Hastanesi, Ankara, Türkiye)

Neslişah RAKICIOĞLU (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara, Türkiye)

Sağlık ve Toplum

12 3

Yıl: 2023 Cilt: 33 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 189 - 196 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 08-05-2023

Özel Bir Hastaneye Başvuran Hafif Bilişsel Durum Bozukluğu Olan Yaşlılarda Diyetin Toplam Antioksidan Kapasitesinin ve Oksidatif Stresin Değerlendirilmesi

Öz:

Amaç: Hafif bilişsel durum bozukluğu olan ve sağlıklı yaşlılarda diyetin toplam antioksidan kapasitesini ve oksidatif stresi değerlendirmektir. Yöntem: Kesitsel tipteki araştırma, Ankara’da özel hastaneye başvuran 40 yaşlıda yapılmıştır. Yaşlıların demografik özellikleri, 24 saatlik fiziksel aktivite kayıtları, bireysel besin tüketimi sorgulanmıştır. Bilişsel fonksiyon durumu değerlendirilmesinde “Montreal Bilişsel Fonksiyon Ölçeği (MOBİD)” kullanılmıştır. Oksidatif stresin değerlendirilmesinde serum toplam antioksidan kapasite ve serum toplam oksidan durumu değerlerine bakılmıştır. Bulgular: Hafif bilişsel durum bozukluğu olan ve sağlıklı yaşlıların diyetle enerji ve makro besin ögesi alımlarında anlamlı farklılık bulunmamıştır (p>0.05). Hafif bilişsel durum bozukluğu olanlarda diyetin toplam antioksidan kapasitesi, sağlıklı yaşlılara kıyasla düşüktür. Oksidatif stres indeksi ise hafif bilişsel durum bozukluğu olanlarda, sağlıklı yaşlılara kıyasla yüksektir. MOBİD skorları ile diyetin toplam antioksidan kapasitesi pozitif, oksidatif stres indeksi negatif ilişkili bulunmuştur (p<0.05). Sonuç: Diyetin toplam antioksidan kapasitesinin yüksek olması, daha iyi bilişsel fonksiyonla ilişkilidir. Oksidatif stres, bilişsel fonksiyonu olumsuz etkileyebileceğinden yaşlıların diyetinde antioksidanlardan zengin besinlere yer verilmelidir.

Anahtar Kelime: Yaşlı Bilişsel fonksiyon Antioksidan Oksidatif stres

Evaluation of Dietary Total Antioxidant Capacity and Oxidative Stress in the Elderly with Mild Cognitive Impairment in a Private Hospital

Öz:

Aim: It was to determine the dietary total antioxidant capacity and oxidative stress in the elderly with mild cognitive impairment and healthy elderly. Methods: The cross-sectional study was conducted on 40 elderly who applied to a private hospital in Ankara. Demographic charac- teristics, 24-hour physical activity records, dietary intakes of the el- derly were questioned. The Montreal Cognitive Assessment (MOCA) was applied to determine the cognitive function status. Serum total antioxidant capacity and serum total oxidant status were evaluated in the evaluation of oxidative stress. Results: There was no significant difference in dietary energy and macronutrient intake between elderly with mild cognitive impair- ment and healthy elderly (p>0.05). Dietary total antioxidant capa- city in elderly with mild cognitive impairment is lower than in healt- hy elderly. The oxidative stress index was higher in the elderly with mild cognitive impairment compared to the healthy elderly. While the MOCA scores were positively related to dietary total antioxidant capacity, the oxidative stress index was negatively related. (p<0.05). Conclusion: High dietary total antioxidant capacity have been as- sociated with a better cognitive function. Since oxidative stress can negatively affect cognitive function, the elderly should include anti- oxidant-rich foods in their diet.

Anahtar Kelime: Elderly Cognitive function Antioxidant Oxidative stress

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). (2020). Yıllara, Yaş Gubu ve Cinsiyete Göre Nüfus, Genel Nüfus Sayımları. Erişim tarihi: 28.12.2021, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2020-37210.
2. World Health Organization (WHO). Health statistics and information systems. Erişim tarihi: 29.02.2020, https://www.who.int/healthinfo/survey/ageingdefnolder/en/
3. Cui H, Kong Y, Zhang H. Oxidative stress, mitochondrial dysfunction, and aging. J Signal Transduct 2012;2012:646354.
4. Rahman K. Studies on free radicals, antioxidants, and co-factors. Clin Interv Aging 2007; 2(2):219.
5. Eshkoor SA, Hamid TA, Mun CY, Ng CK. Mild cognitive impairment and its management in older people. Clin Interv Aging 2015;10:687-93.
6. Smith PJ, Blumenthal JA. Dietary Factors and Cognitive Decline. J Prev Alzheimers Dis 2016; 3(1):53-64.
7. Dröge W, Schipper HM. Oxidative stress and aberrant signaling in aging and cognitive decline. Aging Cell 2007;6(3):361-70.
8. Poddar J, Pradhan M, Ganguly G, Chakrabarti S. Biochemical deficits and cognitive decline in brain aging: Intervention by dietary supplements. J Chem Neuroanat 2019; 95:70-80.
9. Mulero J, Zafrilla P, Martinez-Cacha A. Oxidative stress, frailty and cognitive decline. The Nutr Health Aging 2011;15(9):756-60.
10. Gutteridge JMC, Halliwell B. Antioxidants: Molecules, medicines, and myths. Biochemical and Biophys Res Commun 2010;393(4):561-4.
11. Rajendran P, Nandakumar N, Rengarajan T, Palaniswami R, Gnanadhas EN, Lakshminarasaiah U, et al. Antioxidants and human diseases. Clinica Chimica Acta 2014;436:332-47.
12. Khalil A, Gaudreau P, Cherki M, Wagner R, Tessier DM, Fulop T, et al. Antioxidant-rich food intakes and their association with blood total antioxidant status and vitamin C and E levels in community-dwelling seniors from the Quebec longitudinal study NuAge. Exp Gerontol 2011;46(6):475-81.
13. Shahidi F, Ambigaipalan P. Phenolics and polyphenolics in foods, beverages and spices: Antioxidant activity and health effects–A review. J Funct Foods 2015;18:820-97.
14. Nascimento-Souza MA, Paiva PG, Martino HSD, Ribeiro AQ. Dietary total antioxidant capacity as a tool in health outcomes in middle-aged and older adults: a systematic review. Crit Rev Food Sci Nutr 2018;58(6):905-12.
15. Benzie IF. Evolution of dietary antioxidants. Comp Biochem Physiol A Mol Integr Physiol 2003;136(1):113-26.
16. United Nations University, and World Health Organization. Human Energy Requirements: Report of a Joint FAO/WHO/UNU Expert Consultation: Rome, 17-24 October 2001. Vol. 1. Food & Agriculture Org., 2004.
17. Selekler K, Cangöz B, Sait U. Power of discrimination of Montreal Cognitive Assessment (MOCA) Scale in Turkish patients with mild cognitive impairement and Alzheimer's Disease. Turk J Geriatr 2010;13(3):166-171.
18. Bilgisayar Yazılım Programı Versiyon 8.1 (BeBİS). (2017). Stuttgart, Germany.
19. U.S Department of Agriculture (USDA). (2017). Food Composition Data. Erişim tarihi: 01.03.2020, https://fdc.nal.usda.gov/
20. Floegel A, Kim D-O, Chung S-J, Song WO, Fernandez ML, Bruno RS, et al. Development and validation of an algorithm to establish a total antioxidant capacity database of the US diet. Int J Food Sci Nutr 2010;61(6):600-23.
21. Erel O. A novel automated direct measurement method for total antioxidant capacity using a new generation, more stable ABTS radical cation. Clin biochem 2004;37(4):277-85.
22. Erel O. A new automated colorimetric method for measuring total oxidant status. Clin biochem 2005;38(12):1103-11.
23. Head E. Oxidative damage and cognitive dysfunction: antioxidant treatments to promote healthy brain aging. Neurochem Res 2009;34(4):670-8.
24. Dainy NC, Kusharto C, Madanijah S, Nasrun M, Turana Y. Nutritional Status, Physical Activity, Oxidative Stress, and Cognitive Function in Pre Elderly and Elderly. Jurnal Gizi dan Pangan 2018;13:117-22.
25. Ayromlou H, Pourvahed P, Aminabad F, Dolatkhah H, Shakouri Sk, Dolatkhah N. Dietary and serum level of antioxidants in the elderly with mild impaired and normal cognitive function: a case-control study. Iran Red Crescent Med J 2018;20(11).
26. Avila R, Moscoso MAA, Ribeiz S, Arrais J, Jaluul O, Bottino CMC. Influence of education and depressive symptoms on cognitive function in the elderly. Int Psychogeriatr 2009;21(3):560-7.
27. van der Meij BS, Wijnhoven HAH, Finlayson GS, Oosten BSH, Visser M. Specific food preferences of older adults with a poor appetite. A forced-choice test conducted in various care settings. Appetite 2015;90:168-75.
28. Piercy KL, Troiano RP, Ballard RM, Carlson SA, Fulton JE, Galuska DA, et al. The physical activity guidelines for Americans. Jama 2018;320(19):2020-8.
29. Velho S, Marques-Vidal P, Baptista F, Camilo ME. Dietary intake adequacy and cognitive function in free-living active elderly: A cross-sectional and short-term prospective study. Clin Nutr 2008;27(1):77-86.
30. Bossingham MJ, Carnell NS, Campbell WW. Water balance, hydration status, and fat-free mass hydration in younger and older adults. Am J Clin Nutr 2005;81(6):1342-50.
31. Ahmed T, Haboubi N. Assessment and management of nutrition in older people and its importance to health. Clin Interv Aging 2010;5:207.
32. Gray SL, Hanlon JT, Landerman LR, Artz M, Schmader KE, Fillenbaum GG. Is antioxidant use protective of cognitive function in the community-dwelling elderly? Am J Geriatr Pharmacother 2003;1(1):3-10.
33. Mecocci P, Polidori MC. Antioxidant clinical trials in mild cognitive impairment and Alzheimer's disease. BBA- Mol Basis Dis 2012;1822(5):631-8.
34. Aleksandrova K, Pounis G, di Giuseppe R. (2019), Chapter 12 - Diet, Healthy Aging, and Cognitive Function. In: Pounis G, editor. Analysis in Nutrition Research: Academic Press; 2019.p.321-36.

APA	Yalçın E, YAVUZ İ, Rakıcıoğlu N (2023). Özel Bir Hastaneye Başvuran Hafif Bilişsel Durum Bozukluğu Olan Yaşlılarda Diyetin Toplam Antioksidan Kapasitesinin ve Oksidatif Stresin Değerlendirilmesi. , 189 - 196.
Chicago	Yalçın Ece,YAVUZ İZZET,Rakıcıoğlu Neslişah Özel Bir Hastaneye Başvuran Hafif Bilişsel Durum Bozukluğu Olan Yaşlılarda Diyetin Toplam Antioksidan Kapasitesinin ve Oksidatif Stresin Değerlendirilmesi. (2023): 189 - 196.
MLA	Yalçın Ece,YAVUZ İZZET,Rakıcıoğlu Neslişah Özel Bir Hastaneye Başvuran Hafif Bilişsel Durum Bozukluğu Olan Yaşlılarda Diyetin Toplam Antioksidan Kapasitesinin ve Oksidatif Stresin Değerlendirilmesi. , 2023, ss.189 - 196.
AMA	Yalçın E,YAVUZ İ,Rakıcıoğlu N Özel Bir Hastaneye Başvuran Hafif Bilişsel Durum Bozukluğu Olan Yaşlılarda Diyetin Toplam Antioksidan Kapasitesinin ve Oksidatif Stresin Değerlendirilmesi. . 2023; 189 - 196.
Vancouver	Yalçın E,YAVUZ İ,Rakıcıoğlu N Özel Bir Hastaneye Başvuran Hafif Bilişsel Durum Bozukluğu Olan Yaşlılarda Diyetin Toplam Antioksidan Kapasitesinin ve Oksidatif Stresin Değerlendirilmesi. . 2023; 189 - 196.
IEEE	Yalçın E,YAVUZ İ,Rakıcıoğlu N "Özel Bir Hastaneye Başvuran Hafif Bilişsel Durum Bozukluğu Olan Yaşlılarda Diyetin Toplam Antioksidan Kapasitesinin ve Oksidatif Stresin Değerlendirilmesi." , ss.189 - 196, 2023.
ISNAD	Yalçın, Ece vd. "Özel Bir Hastaneye Başvuran Hafif Bilişsel Durum Bozukluğu Olan Yaşlılarda Diyetin Toplam Antioksidan Kapasitesinin ve Oksidatif Stresin Değerlendirilmesi". (2023), 189-196.

APA	Yalçın E, YAVUZ İ, Rakıcıoğlu N (2023). Özel Bir Hastaneye Başvuran Hafif Bilişsel Durum Bozukluğu Olan Yaşlılarda Diyetin Toplam Antioksidan Kapasitesinin ve Oksidatif Stresin Değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum, 33(1), 189 - 196.
Chicago	Yalçın Ece,YAVUZ İZZET,Rakıcıoğlu Neslişah Özel Bir Hastaneye Başvuran Hafif Bilişsel Durum Bozukluğu Olan Yaşlılarda Diyetin Toplam Antioksidan Kapasitesinin ve Oksidatif Stresin Değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum 33, no.1 (2023): 189 - 196.
MLA	Yalçın Ece,YAVUZ İZZET,Rakıcıoğlu Neslişah Özel Bir Hastaneye Başvuran Hafif Bilişsel Durum Bozukluğu Olan Yaşlılarda Diyetin Toplam Antioksidan Kapasitesinin ve Oksidatif Stresin Değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum, vol.33, no.1, 2023, ss.189 - 196.
AMA	Yalçın E,YAVUZ İ,Rakıcıoğlu N Özel Bir Hastaneye Başvuran Hafif Bilişsel Durum Bozukluğu Olan Yaşlılarda Diyetin Toplam Antioksidan Kapasitesinin ve Oksidatif Stresin Değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum. 2023; 33(1): 189 - 196.
Vancouver	Yalçın E,YAVUZ İ,Rakıcıoğlu N Özel Bir Hastaneye Başvuran Hafif Bilişsel Durum Bozukluğu Olan Yaşlılarda Diyetin Toplam Antioksidan Kapasitesinin ve Oksidatif Stresin Değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum. 2023; 33(1): 189 - 196.
IEEE	Yalçın E,YAVUZ İ,Rakıcıoğlu N "Özel Bir Hastaneye Başvuran Hafif Bilişsel Durum Bozukluğu Olan Yaşlılarda Diyetin Toplam Antioksidan Kapasitesinin ve Oksidatif Stresin Değerlendirilmesi." Sağlık ve Toplum, 33, ss.189 - 196, 2023.
ISNAD	Yalçın, Ece vd. "Özel Bir Hastaneye Başvuran Hafif Bilişsel Durum Bozukluğu Olan Yaşlılarda Diyetin Toplam Antioksidan Kapasitesinin ve Oksidatif Stresin Değerlendirilmesi". Sağlık ve Toplum 33/1 (2023), 189-196.